Για τα 400 χρόνια από τη γέννησή του, έργα του Ελ Γκρέκο ταξιδεύουν από τη γενετειρά του, στην πόλη όπου άφησε την τελευταία του πνοή, το Τολέδο της Ισπανίας

Τρία έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου θα «ταξιδέψουν»  από την Ελλάδα στο Τολέδο της Ισπανίας, εκεί που θα πραγματοποιηθεί η έκθεση με τίτλο «Ο Έλληνας του Τολέδο» («The Greek of Toledo»), από τις 14 Μαρτίου έως τις 14 Ιουνίου.

Πρόκειται για τους πίνακες «Ο Άγιος Λουκάς ζωγραφίζει την Παναγία» και «Η Προσκύνηση των Μάγων» (1560-67), από τη Βυζαντινή Συλλογή του Μουσείου Μπενάκη και η «Στέψη της Θεοτόκου» (1570) από το Κοινωφελές Ίδρυμα «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης». Για τον προσωρινό δανεισμό των τριών έργων στο Ίδρυμα «El Greco 2014» για την παρουσίασή τους στο Τολέδο, συμφώνησαν  τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

 Η έκθεση, στο πλαίσιο του έτους Ελ Γκρέκο, όπως κηρύχθηκε το 2014 από Ισπανία και Ελλάδα, γίνεται με αφορμή τα 400 χρόνια από το θάνατο του Γκρέκο (συμπληρώνονται στις 7 Απριλίου), του μεγάλου κρητικού ζωγράφου που θεωρείται πρόδρομος της μοντέρνας τέχνης,  μολονότι έμεινε παραγνωρισμένος επί τρεις αιώνες. Για την έκθεση «The Greek of Toledo», που θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Santa Cruz, θα συγκεντρωθούν 80 έργα από τα μεγαλύτερα Μουσεία όλου του κόσμου καθώς και πολλοί από τους πίνακες που κοσμούν τις εκκλησίες της πόλης.

Η έκθεση, που γίνεται στο πλαίσιο του Έτους Ελ Γκρέκο, όπως κηρύχθηκε το 2014 από Ισπανία και Ελλάδα (η χώρα μας το έχει κηρύξει από το 2012), γίνεται με αφορμή τα 400 χρόνια από τον θάνατο του Κρητικού ζωγράφου, που συμπληρώνονται στις 7 Απριλίου.

«Η Προσκύνηση των Μάγων» (1560-67).

«Ο Άγιος Λουκάς ζωγραφίζει την Παναγία», από τη Βυζαντινή Συλλογή του Μουσείου Μπενάκη

Το έργο «Στέψη της Θεοτόκου» (1570) από το Κοινωφελές Ίδρυμα «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης»

Λίγα λόγια για τον μεγάλο Ελ Γκρέκο

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1541 – 7 Απριλίου 1614), γνωστός επίσης με τo Ισπανικό προσωνύμιο El Greco, δηλαδή ο Έλληνας, ήταν Kρητικός ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μακριά από την πατρίδα του, δημιουργώντας το κύριο σώμα του έργου του στην Ιταλία και στην Ισπανία. Εκπαιδεύτηκε αρχικά ως αγιογράφος στην Κρήτη, που αποτελούσε τότε τμήμα της ενετικής επικράτειας, και αργότερα ταξίδεψε στη Βενετία. Στην Ιταλία επηρεάστηκε από τους μεγαλύτερους δασκάλους της ιταλικής τέχνης, όπως τον Τιντορέτο και τον Τιτσιάνο, του οποίου υπήρξε μαθητής, υιοθετώντας στοιχεία από τον μανιερισμό. Το 1577 εγκαταστάθηκε στο Τολέδο, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του και ολοκλήρωσε ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του.

Υφολογικά, η τεχνοτροπία του Ελ Γκρέκο θεωρείται έκφραση της Βενετικής σχολής και του μανιερισμού όπως αυτός διαμορφώθηκε στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα. Παράλληλα χαρακτηρίζεται από προσωπικά στοιχεία, προϊόντα της τάσης του για πρωτοτυπία, τα οποία όμως δεν βρήκαν μιμητές στην εποχή του, γεγονός που δεν ευνόησε και τη συνέχειά τους. Η μπαρόκ τεχνοτροπία που εκτόπισε τον μανιερισμό, αλλά και τα αμέσως μεταγενέστερα καλλιτεχνικά ρεύματα που δεν αντιμετώπισαν ευμενώς το ύφος του, είχαν ως αποτέλεσμα να αγνοηθεί το έργο του Γκρέκο τους επόμενους αιώνες. Στη διάρκεια του 20ού αιώνα, αναγνωρίστηκε ως πρόδρομος της μοντέρνας τέχνης που αξιοποίησε στοιχεία της Ανατολικής και Δυτικής παράδοσης, και το έργο του επανεκτιμήθηκε, διατηρώντας μέχρι σήμερα δεσπόζουσα θέση ανάμεσα στους μείζονες ζωγράφους όλων των εποχών.