Ρετσίνα: Το κρασί της Αττικής που απέρριπταν οι κριτικοί - Η νέα γενιά παραγωγών πέρασε στην αντεπίθεση

Ο Γρηγόρης Μιχαήλος Dip WSET, παρέα με τον Γιάννη Καρακάση ΜW, πρόκειται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο να διοργανώσουμε τον τρίτο διαγωνισμό «50 Great Greek Wines».

Η λέξη great, που στα ελληνικά θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «σπουδαία» κρασιά τριγυρίζει πολύ στο μυαλό μου τελευταία.  Τι θα πει ακριβώς «σπουδαία» όταν μιλάμε για κρασί;  Μπορεί άραγε μια φιάλη της παραδοσιακής μας ρετσίνας να θεωρηθεί ποτέ «σπουδαίο» κρασί; 

Η επιθυμία να δημιουργήσει κανείς σπουδαία κρασιά συχνά συνδέεται με την κατανόηση του πώς το προσλαμβάνουν οι άλλοι. 

Αν στηριχθώ στα αποτελέσματα του περσινού διαγωνισμού, όπου μια ρετσίνα κέρδισε τη δεύτερη θέση ανάμεσα στα 50 σπουδαιότερα ελληνικά κρασιά θα μπορούσα με βεβαιότητα να πω ότι πράγματι μια ρετσίνα μπορεί να είναι ένα μεγάλο κρασί.  Για μένα όμως η ρετσίνα είναι κάτι πολύ παραπάνω. Είναι ένα κρασί που ξεκινά με μια ταπεινή φιλοδοξία: να είναι αυθεντική. 

Στη δική μου γενιά η ρετσίνα θεωρείτο ξεπερασμένη, ένα κρασί που το απέρριπταν οι κριτικοί, μέχρις ότου μια νέα γενιά παραγωγών της Αττικής είχε την έμπνευση να δημιουργήσει ποιοτικά κρασιά στο στιλ που ήταν συνώνυμο με τον τόπο τους, τα σταφύλια τους και τους προγόνους τους. Κίνητρο τους δεν ήταν ούτε οι πωλήσεις, ούτε το κέρδος, ούτε οι κριτικές. Αισθάνονταν απλά ότι έπρεπε να δημιουργήσουν τα δικά τους αισθητικά στάνταρντς. Σε έναν οινικό κόσμο όπου αντίστοιχα κρασιά θεωρούνται επιτυχημένα εμπορικά , η ρετσίνα αποτελεί υπόδειγμα αυθεντικότητας.

ΙΣΤΟΡΙΑ 

Κρασί που περιλαμβάνει ρετσίνι παράγεται στην Ελλάδα από την εποχή της αρχαιότητας. Η αρχαία Αθήνα διατηρούσε ως γνωστόν εμπορικές σχέσεις με όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Αμφορείς με κρασί έφθαναν στα πέρατα του πολιτισμένου κόσμου. Κύλικες, αμφορείς και κάθε άλλου είδους πήλινα δοχεία που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά κρασιού έχουν βρεθεί σε αρχαιολογικές ανασκαφές και σε ναυάγια, απόδειξη του σημαντικού ρόλου που έπαιζε η οινοπαραγωγή στην αρχαία Αθήνα. 

Γιατί όμως οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν ρητίνη  στο κρασί τους; Υπάρχουν αποδείξεις ότι ο λόγος ήταν για να προστατεύεται το κρασί κατά τη διάρκεια των μακρινών ταξιδιών που διένυε μέσα στους αμφορείς. Αναπόφευκτα το άρωμα της ρητίνης επηρέαζε το κρασί και αυτός είναι από τους πιο πιθανούς λόγους που εξηγεί την εξέλιξη του στυλ της ρετσίνας. 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΡΕΤΣΙΝΑ;

Ρετσίνα αποκαλείται το κρασί που έχει εμποτιστεί με ρητίνη από Χαλέπιο Πεύκη που συναντά κανείς στην περιφέρεια της Αττικής. Η ρητίνη προστίθεται στη διάρκεια της ζύμωσης. Η συνολική ποσότητα δεν μπορεί να ξεπερνά το 1 κιλό ανά 100 λίτρα μούστου.

Η ρητίνη αφαιρείται κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζύμωσης προκειμένου να περιορισθεί η επίδραση στα αρώματα του κρασιού. Η ρετσίνα είναι ένα από τα δύο κρασιά που φέρουν τη πιστοποίηση Παραδοσιακή και μπορεί να παραχθεί σε οποιαδήποτε οινοπαραγωγική ζώνη της Ελλάδας.  Ωστόσο η Αττική θεωρείται η πατρίδα της ρετσίνας με 9 περιοχές ΠΓΕ. Οι παραγωγοί της Αττικής είναι ιδιαίτερα περήφανοι για τη ρετσίνα τους η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παράδοση της. 

ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

Χρειάστηκε μια νέα γενιά αποφασισμένων οινοποιών προκειμένου να γίνει κατανοητό ότι η ρετσίνα θα μπορούσε να είναι ένα πολύ ποιοτικό κρασί.

Οι καινοτόμοι αυτοί οινοποιοί πειραματίζονται τα τελευταία χρόνια με βελτιωμένες μεθόδους παραγωγής και σταφύλια αλλά και ρητίνη υψηλής ποιότητας προκειμένου να βελτιώσουν το στυλ αυτό από πλευράς ποιότητας. Τα καλύτερα παραδείγματα αποτελούν μια αρμονική συνύπαρξη των αρωμάτων πεύκου, φασκόμηλου, δενδρολίβανου, μαστίχας και τζίντζερ που συμπληρώνουν τα φρουτώδη αρώματα του σταφυλιού.

Κάθε γουλιά αποκαλύπτει μια εξαιρετική ένταση, πολυπλοκότητα και φρεσκάδα, καθιστώντας τη ρετσίνα ένα εξαιρετικό κρασί φαγητού το οποίο συνοδεύει άριστα πολλά από τα πιάτα της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας. 

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΚΡΑΣΙ ΦΑΓΗΤΟΥ

Για εμάς τους ‘Ελληνες η ρετσίνα υπήρξε ανέκαθεν κομμάτι της κουζίνας μας, και το ταίριασμα της με τα παραδοσιακά μας πιάτα αποτελεί τον καλύτερο τρόπο προκειμένου να αποκαλύψει όλον τον γευστικό και αρωματικό της χαρακτήρα. 

Η ρετσίνα ταιριάζει απόλυτα με αντικρουόμενες και έντονες γεύσεις. Η έντονη πικάντικη γεύση του κρασιού μπορεί να αντέξει την πληθώρα γεύσεων που καθορίζουν την κλασική ελληνική κουζίνα, και αυτή η ευελιξία αποτελεί ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της. 

Pairing:

• Χωριάτικη σαλάτα με φέτα
• Γαύρος μαρινάτος
• Μικρά τηγανητά ψάρια
• Τηγανητός μπακαλιάρος με σκορδαλιά
• Ψητό λαυράκι με λαδολέμονο
• Ρεβύθια αργοψημένα στο φούρνο με αρωματικά βότανα. 

Πολλοί σνομπάρουν  τη ρετσίνα χωρίς να την έχουν καν δοκιμάσει εξαιτίας του «αμαρτωλού» παρελθόντος της.  Το φθηνό χύμα κρασί αποτελεί παρελθόν, ωστόσο εξακολουθεί να κατατρέχει τη φήμη του πιο παραδοσιακού κρασιού της Ελλάδος. 

Πολλοί είναι εκείνοι που την απορρίπτουν όχι γιατί είναι κακό κρασί αλλά γιατί έχουν δοκιμάσει μόνο κακές εκδοχές του.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ:

• Ρετσίνα Αττικής, Οινοποιείο Αναστασίας Φράγκου
• Ρετσίνα Μεσογαίας, Οινοποιείο Αωτον
• Ρετσίνα  Black Label, Οικ. Γεώργα
• Ρετσίνα Pine Forest, Οινοποιείο Γκίκα 
• Ρετσίνα,  Οινοποιείο Λιέπουρης
• Ρετσίνα Σχινόπευκο
• Αμπελώνες Μάρκου
• Ρετσίνα, Οινοποιείο Μυλωνάς
• Κόδρα Ρετσίνα Orange,  Κτήμα Nικολού
• Ρετσίνα Μεσογείων, Οινοποιείο Παπαπαγιαννάκος
• Ρετσίνα Αττικής, Οινοποιείο Παπαγιάννη.