Η πιο εκκεντρική καλλιτέχνης του κόσμου η Μαρίνα Αμπράμοβιτς, στην Αθήνα , από το Α ως το Ω

A, για την Ακαδημία Καλών Τεχνών.   Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς θεωρείται μία από τους σημαντικότερους εν ζωή καλλιτέχνες σε ολόκληρο τον κόσμο. Γεννημένη στο Βελιγράδι, σπούδασε αρχικά στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της γενέτειρας της, πριν από την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών σπουδών της στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας.   Για περισσότερα από είκοσι χρόνια, ζούσε κι δημιουργούσε στο Άμστερνταμ,  πριν μετακομίσει μόνιμα στην Νέα Υόρκη, το 1999. Επιπλέον, έχει στην κατοχή της ένα σπίτι στις όχθες του ποταμού Hudson της Νέας Υόρκης, όπου ελπίζει να μπορέσει να στεγάσει το "Ινστιτούτο Μαρίνα Αμπράμοβιτς για την Τέχνη του Performing." 

 Β, για τον Joseph Beuys   Στα πλαίσια του project Seven Easy Pieces,  μια σειρά από παραστάσεις που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Guggenheim το 2005, η Αμπράμοβιτς ανασύστησε εμβληματικά  έργα άλλων καλλιτεχνών, όπως αυτό του Beuys, «Πώς να Εξηγήσουμε Εικόνες σε έναν Νεκρό Λαγό»   Η performance περιελάμβανε το κλείδωμα του κοινού έξω από την γκαλερί, ώστε να μπορούν οι θεατές  να παρακολουθούν μόνο μέσα από τα παράθυρα τον καλλιτέχνη -του οποίου το κεφάλι ήταν καλυμμένο με φύλλα χρυσού- να περπατά στο χώρο, εξηγώντας διάφορα έργα τέχνης σε ένα νεκρό λαγό...      

C,  για την Chiara Clemente   H σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Our City Dreams,  Chiara Clemente ακολούθησε για δύο ολόκληρα χρόνια την Αμπράμοβιτς και άλλες τέσσερις γυναίκες καλλιτέχνες-Swoon, Kiki Smith, Nancy Spero, και Ghada Amer- τεκμηριώνοντας  την εμπειρία τους στον κόσμο της τέχνης, καθώς και τη σχέση τους με την πόλη της Νέας Υόρκης. Ένα συνοδευτικό του εγχειρήματος βιβλίο, με τον ίδιο τίτλο, κυκλοφόρησε το 2010.  

D,  για τον θάνατο (Death)   Πριν από τρία χρόνια το Διεθνές Φεστιβάλ του Μάντσεστερ φιλοξένησε την παγκόσμια πρεμιέρα του The Life and Death of Marina Ambramovic, σκηνοθετημένο από τον Robert Wilson. Το θεατρικό εγχείρημα ανέπλάθε σκηνές από τη ζωή της Αμπράμοβιτς, συμπεριλαμβανομένης και της παιδικής της ηλικίας στην Σερβία, καθώς και τις εμπειρίες της ως μία παγκοσμίου φήμης performance artist. Στο θεατρικό συμμετείχε, επίσης, και ο Willem Dafoe. Η 64χρονη, σήμερα, Αμπράμοβιτς έχει πει ότι αισθάνεται πως βρίσκεται στην «Τρίτη πράξη» της ζωής της, και είναι παραπάνω από αποφασισμένη να αφήσει πια την κληρονομιά της...      

Ε,  για την Valie Export   Στα πλαίσια, πάλι,  του project Seven Easy Pieces,  η Αμπράμοβιτς  επανασύστησε επίσης το έργο της Valie Export «Genital Panic».   Στο αρχικό κομμάτι, η Export εισέρχεται στη σκηνή ενός κινηματογράφου φορώντας ένα παντελόνι από το οποίο μένουν ακάλυπτα τα γεννητικά της όργανα, τα οποία κι εκθέτει στο κοινό.   Το project εξετάζει τα ζητήματα γύρω από την "παθητική κατανάλωση του γυναικείου σώματος" στον κινηματογράφο και την τέχνη γενικότερα. Η Αμπράμοβιτς, όπως και η Export, χρησιμοποίησε το σώμα της τόσο ως φυσικό όσο και ως ερμηνευτικό εργαλείο, δημιουργώντας μία άμεση αλληλεπίδραση με το  κοινό.  

F, για την Δόξα ( Fame)   Στο αναδρομικό φιλμ, « Μαρίνα Αμπράμοβιτς: Η καλλιτέχνης είναι παρούσα» (MoMa, 2010) όπου καταδεικνύεται η μεγάλη πορεία της καλλιτέχνιδος μέχρι σήμερα, την ακούμε να λέει:   «Μετά από σαράντα χρόνια κατά τα οποία οι άνθρωποι σκέφτονταν πως είμαι τρελή και χρίζω ψυχιατρικής βοήθειας, το έργο μου, επιτέλους,  αναγνωρίζεται.»     

 G, για την Gaga   Η Lady Gaga έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα σε μία πρόσφατη οκτάωρη ανάγνωση του sci-fi μυθιστορήματος του Stanislawa Lema,  Solaris, που διοργανώθηκε από την Αμπράμοβιτς ως μέρος μιας εκστρατείας χρηματοδότησης ,για να συγκεντρωθούν τα  χρήματα για το Marina Abramovic Institute. Πενήντα ακόμα καλλιτέχνες και συγγραφείς συμμετείχαν στην εκδήλωση.   Η Αμπράμοβιτς συνεργάστηκε, επίσης,  με την Lady Gaga για το τρίτο άλμπουμ της, Artpop, το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει τον προσεχή Νοέμβριο.        

H, για την Ιστορία της Tέχνης του Performing (History of Performance Art)   Με τo Ινστιτούτο Μαρίνα Αμπράμοβιτς, η καλλιτέχνης είναι αποφασισμένη να δημιουργήσει ένα «Ινστιτούτο για την Ανθρωπότητα» το οποίο θα περιλαμβάνει κι ένα μεγάλο αρχείο για την Τέχνη του Performance.   H Αμπράμοβιτς  πιστεύει πως το κοινό δε έχει διδαχθεί το πώς να παρακολουθήσει σωστά μία καλλιτεχνική performance, ενώ οι καλλιτέχνες συχνά επαναλαμβάνουν πράγματα που έχουν πολλάκις γίνει στο παρελθόν, με το κοινό να αγνοεί παντελώς να σημεία αναφοράς τους, ή ακόμα και τις... κλεμμένες ιδέες τους.   

 J, για τον Jay-Z   Πρόσφατα, στην Γκαλερί Pace της Νέας Υόρκης, η Αμπράμοβιτς βρέθηκε στη σκηνή με τον Jay-Z, ως μέρος της performance του Αμερικανού ράπερ στα πλαίσια του βίντεο που θα συνοδεύει το νέο του single, "Picasso Baby". Στα πρότυπα της παλαιότερης performance της Αμπράμοβιτς, The Artist is Present, o Jay-Z τραγούδησε επί έξι συνεχόμενες ώρες το νέο του single μπροστά στο κοινό της γκαλερί, ενώ διασημότητες όπως ο Judd Apatow, o Jim Jarmusch, και η ίδια η εγγονή του Pablo Picasso, Diana Widmaier, συμμετείχαν στο event.      

K, για την εκστρατεία Kickstarter   Για να χρηματοδοτήσει το Ινστιτούτο της, η Αμπράμοβιτς έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία Kickstarter, η οποία θα συνεχίσει να λειτουργεί για λίγο περισσότερο από ένα δεκαπενθήμερο. Ο στόχος είναι να φτάσει τα $ 600.000 δολάρια, ενώ έχει υποσχεθεί να αγκαλιάσει όλους τους ανθρώπους που θα κάνουν οποιαδήποτε δωρεά.   Επιπλέον, υπάρχουν διάφορα «δώρα» για τα διαφορετικά επίπεδα χρηματοδότησης που θα δεχθεί, τα οποία κυμαίνονται από μερικά DVD με το έργο της καλλιτέχνιδος, ένα αμοιβαίο βλέμμα με την καλλιτέχνη, μέχρι και μία ζωντανή παράσταση από την ίδια. Για όσους δωρίσουν περισσότερα από 10.000 δολάρια, αλλά επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, η Αμπράμοβιτς έχει δηλώσει: "Δεν θα κάνω τίποτα. Κανείς δεν θα προβεί σε καμία ενέργεια. Το όνομα σας δεν θα αναγνωριστεί δημοσίως."  

L,  για την Τέχνη Μακράς Διάρκειας (Long Durational Work)   Για πάνω από σαράντα χρόνια η Αμπράμοβιτς έχει ωθήσει στα άκρα τα φυσικά όρια του εαυτού της, κατά την διάρκεια παραστάσεων, φτάνοντας μέχρι και στο σημείο του αυτό-ακρωτηριασμού, θέτοντας την ζωή της σε κίνδυνο. Χαρακτηριστικότερη, όμως, όλων είναι μία μορφή performing που έχει αναπτύξει, την οποία η ίδια ονομάζει Long Durational Work ( Έργο Μακράς Διάρκειας), η οποία βρίσκει εφαρμογή σε θεατρικά, μουσικά, ή άλλα projects τα οποία ξεπερνούν σε διάρκεια τις 6 ώρες..  

M, για το «Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς με έκανε να κλάψω.»   Για την αναδρομική έκθεση της Αμπράμοβιτς το 2010, το MoMa κάλεσε 30 νέους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο για να επανεκτελέσουν, με τον δικό τους τρόπο, παλαιότερα έργα της καλλιτέχνιδος, ενώ η ίδια  πραγματοποίησε ένα νέο performing εγχείρημα με τίτλο "The Artist Is Present" :   Κάθε μέρα, για τους τρεις μήνες που διήρκησε η έκθεση,  η Αμπράμοβιτς καθόταν σε μία καρέκλα. Οποιοσδήποτε θεατής μπορούσε να κάτσει απέναντι της, για όσο χρονικό διάστημα επιθυμούσε, πραγματοποιώντας έντονη, αλλά σιωπηλή, οπτική επαφή με την καλλιτέχνιδα.   Πολλοί, ξέσπασαν σε δάκρυα, από την εμπειρία.   Ο φωτογράφος Marco Anelli, συγκέντρωσε τους ευσυγκίνητους αυτούς θεατές στο καταπληκτικό του blog «Marina Abramovic Made Me Cry».   

 N, για το Γυμνό (Nakedness)   Πολλές παραστάσεις της Αμπράμοβιτς επικεντρώνονται στο γυμνό σώμα. Χαρακτηριστικό ήταν το project Imponderabilia, κατά το οποίο δύο καλλιτέχνες ( μία εξ΄ αυτών η Μarina) στεκόντουσαν γυμνοί στην πόρτα ενός μουσείου ή στην είσοδο μιας γκαλερί, απαιτώντας οι επισκέπτες να περάσουν ανάμεσα τους για να εισέλθουν στον χώρο!   Σε άλλες παραστάσεις η Αμπράμοβιτς έχει, επανειλημμένως, ρίξει το γυμνό της σώμα πάνω σε τοίχους, ενώ κάποτε χάραξε, με ένα μαχαίρι, μία πεντάλφα στο γυμνό της στομάχι.    

O, για το οξυγόνο   Για την παράσταση, Breathing In / Breathing Out, η Αμπράμοβιτς και ο σύντροφός της, Ulay, ένωσαν τα χείλη τους (τα «κλείδωσαν», καλύτερα..) και αντάλλαξαν ανάσες έως ότου μοιράζονταν μόνο μονοξείδιο του άνθρακα. Και οι δύο έπεσαν σχεδόν αναίσθητοι.   Σε μία άλλη performance με τίτλο Rhythm 5 (1974), η Αμπράμοβιτς ξάπλωσε στο πάτωμα, μέσα σε ένα μεγάλο φλεγόμενο αστέρι. Λόγω της έλλειψης οξυγόνου λιποθύμησε και χρειάστηκε να διασωθεί από τους θεατές.  

P,   για την Τέχνη του Performing   Η αυτο-αποκαλούμενη «γιαγιά της performance art», Αμπράμοβιτς,  έχει, μεταξύ άλλων, δηλώσει:   «Ο καλλιτέχνης δεν πρέπει πει ψέματα στον εαυτό του, ούτε στους άλλους.» « Ένας καλλιτέχνης δεν πρέπει να κλέψει ιδέες από άλλους καλλιτέχνες.» « Ένας καλλιτέχνης δεν πρέπει να συμβιβάσει τον εαυτό του σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν την αγορά της Τέχνης.»   «Ένας καλλιτέχνης δεν πρέπει να σκοτώσει άλλον άνθρωπο.» « Ένας καλλιτέχνης πρέπει να αποφεύγει να ερωτευτεί έναν άλλον καλλιτέχνη.» «Ένας καλλιτέχνης πρέπει να υποφέρει. Δεν πρέπει, όμως, να είναι καταθλιπτικός.»    

Q , για τις ερωτήσεις (questions)   Τον Ιούλιο του 2013, μόλις πριν λίγες μέρες, η Αμπράμοβιτς συμμετείχε στο Ask Me Anything του Reddit , κατά το οποίο όλος ο κόσμος μπορούσε να υποβάλλει ό,τι ερώτηση ήθελε σχετικά με την τέχνη της, την ίδια, ή ακόμα και την προσωπική της ζωή, και αυτή, στη συνέχεια, απαντούσε σε όλους.   «Είμαι ένας καλλιτέχνης απόδοσης ( performing) », δήλωσε. "Ρωτήστε με οτιδήποτε." Ανάμεσα σε άλλα, απάντησε με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις σχετικά με το γιατί επέλεξε την performance art- σχετικά με τις απιστίες των πρώην συντρόφων της, απάντησε στο γιατί υποστηρίζει πως δεν είναι φεμινίστρια, καθώς και τι σκέφτεται, πραγματικά για τον Jay-Ζ .     

 R, είναι για την παράσταση Rhythms   Στην πρώτη παράσταση Rhythm 10 (1973) η Αμπράμοβιτς άνοιξε την παλάμη του χεριού της πάνω σε ένα τραπέζι, καρφώνοντας επανειλημμένα με ένα μαχαίρι την περιοχή ανάμεσα στα δάχτυλα της.   Κατά την παράσταση Rhythm 2 (1974),  η Αμπράμοβιτς πήρε, μπροστά στο κοινό, συνταγογραφούμενα χάπια για την κατατονία, καθώς και αντικαταθλιπτικά, πειραματιζόμενη με το πόση ώρα θα περνούσε μέχρι να χάσει εντελώς τον έλεγχο του σώματος αλλά και του μυαλού της...    

S,  για την Σερβοκροατική καταγωγή της.   Οι γονείς Αμπράμοβιτς ήταν ήρωες πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Αφού πολέμησαν τους Ναζί, η μαμά και ο μπαμπάς της καλλιτέχνιδος ήταν πολιτικά ενεργοί στο κομμουνιστικό κόμμα της χώρας, και εξαιρετικά αυστηροί μαζί της.   Έχει πει πως η ζωή στο σπίτι έμοιαζε με εκπαίδευση στρατιώτη: Συχνά, η μητέρα της την ξυπνούσε κατά τη διάρκεια της νύχτας, εάν την έπιανε να κοιμόταν «τσαπατσούλικα».   Επιπλέον, στην οικογένεια ζούσε και η πολύ θρησκευόμενη γιαγιά της Μαρίνα. Η ίδια πιστεύει πως αυτός ο συνδυασμός πειθαρχίας και πνευματικότητας των παιδικών της χρόνων την έκανε αυτό που είναι τώρα...   

 T,  για την αναδρομική έκθεση The Artist Is Present.   H τέχνη της Ambramovic  γεμίζει και τους έξι ορόφους του MoMa, ενώ η ίδια κάθεται για 738 ώρες καθισμένη απέναντι σε οποιονδήποτε θεατή επιθυμούσε να ανταλλάξει μαζί της ένα (ή και παραπάνω) βλέμματα.   Στο φιλμ που καταπιάνεται με την μεγάλη αυτή έκθεση, η ίδια η Αμπράμοβιτς παραδέχεται πως η προετοιμασία για ένα τέτοιο εγχείρημα – που στα μάτια του κόσμου μοιάζει «ένα απλό τίποτα»-  μπορεί να συγκριθεί ακόμα και με την προετοιμασία των αστροναυτών της NASA.      

, για τον Ulay   Για δώδεκα χρόνια η Αμπράμοβιτς ζούσε κι έφτιαχνε τέχνη με τον Δυτικογερμανό σύντροφο της Ulay. Συνεργάστηκαν σε έργα και projects κατά τα οποία χρησιμοποιούσαν τα σώματα τους με έναν μάλλον αμφιλεγόμενο τρόπο.   Αφού χώρισαν δεν ξανασυναντηθήκαν για δεκαετίες, μέχρι που ο Ulay ήρθε απρόσμενα σαν θεατής κι έκατσε μπροστά της κατά την performance Τhe Artist is Present, με σπαρακτικά αποτελέσματα.       V

 για τα Βαμπίρ (Vampire)   Μία από τις πιο αλλόκοτες ερωτήσει που η Αμπράμοβιτς δέχθηκε από τους χρήστες του Reddit, κατά το project Ask Me Anything, αφορούσε στην διαχρονική της νεότητα.   «Δεν φαίνεται να έχετε γεράσει ούτε στο ελάχιστο μέσα σε 40 ολόκληρα χρόνια. Είστε, μήπως, βαμπίρ;» «Δεν είμαι βαμπίρ», απάντησε η καλλιτέχνης.   «Θα μπορούσα να δημοσιεύσω  φωτογραφίες τις γιαγιάς μου, ή ακόμα και της προ γιαγιάς μου που στα 103 και 116 αντίστοιχα, δεν έδειχνα καθόλου την ηλικία τους! Οι άνθρωποι στο Μαυροβούνιο ζούνε πολλά χρόνια, και δεν φαίνονται σχεδόν ποτέ γερασμένοι.»    

W,  για τις  γυναίκες  (Women)   Μετά από πρόταση του Antony Hegarty (από τους Antony and the Johnsons) για να φιλοξενήσει ένα women –only event στα πλαίσια του project Meltdown του τραγουδοποιού, η Αμπράμοβιτς πραγματοποίησε μία διάλεξη με τίτλο « Το Πνεύμα, σε οποιαδήποτε κατάσταση, δεν καίγεται», κατά την οποία υποστήριξε – ανάμεσα σε άλλα- πως ένας καλλιτέχνης δε έχει φύλο.     X, για τα φωτοαντίγραφα Xerox   Στη δεκαετία του 1970, ο εννοιολογικός καλλιτέχνη

 Endre TOT ήταν γνωστός για τη χρήση Xerox αντίγραφων στο έργο του, όπως και για την πλούσια αλληλογραφία  του με άλλους πρωτοπόρους καλλιτέχνες του είδους, όπως και με την Αμπράμοβιτς.    

Y, για την Κίτρινη Θάλασσα ( Yellow Sea)   Δεδομένου ότι τόσο η προσωπική, όσο και η επαγγελματική σχέση της με τον Ulay άρχισε να καταρρέει, οι δύο τους πέρασαν τρεις μήνες πραγματοποιώντας μία παράσταση με τίτλο The Lovers, κατά την οποία κάθε ένας περπάτησε την μισή απόσταση του Σινικού Τείχους, ξεκινώντας  από την έρημο Γκόμπι και από την Κίτρινη Θάλασσα, αντίστοιχα.   Όταν τελικά συναντήθηκαν στη μέση της διαδρομής, αγκαλιάστηκαν, και έδωσαν τέλος στην σχέση τους.      

Z, για το Μηδέν ( Zero)   Κατά την παραστάτη, Rhythm 0 (1974) η Αμπράμοβιτς είχε τοποθετήσει 72 αντικείμενα πάνω σε ένα μεγάλο τραπέζι (από φτερά, και μαστίγια, μέχρι τριαντάφυλλα, μέλι, ακόμα και ένα πιστόλι με μία σφαίρα!) παροτρύνοντας το κοινό να χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε από τα αντικείμενα πάνω της, ενώ αυτή θα καθόταν ακίνητη για 6 ολόκληρες ώρες.  

Οι επισκέπτες έδειξαν, αρχικά,  καλοσύνη προς την Αμπράμοβιτς, προς το τέλος της performance όμως υπήρχαν έντονες ανησυχίες για την ασφάλεια της, καθώς ένας θεατής βρέθηκε να την σημαδεύει στο κεφάλι με το –γεμάτο- όπλο...

 Πηγή: www.lifo.gr