Τζίμης Πανούσης: «εγεννήθην αγανακτισμένος»-συνέντευξη στο Αθηνόραμα

Τζίμης Πανούσης: «εγεννήθην αγανακτισμένος» 

Με γνώμη για όλα –από τις τούρκικες σειρές, τις οποίες θεωρεί εργαλείο εξωτερικής πολιτικής, μέχρι την ανάγκη για άμεση δημοκρατία– ο Τζίμης Πανούσης μας υποδέχεται από τις 22/2 στο «Troika Club», για να μας υπενθυμίσει ότι η σάτιρα λέει βρομόλογα, μεταφέρει θυμό, προκαλεί, αλλά είναι και η καλύτερη θεραπεία. Διαβάστε τη συνέντευξη του στον Νίκο Βουλαλά και το Αθηνόραμα:

«Πήγα κι εγώ για ψώνια στο Λονδίνο, όπως οι ηθοποιοί μας», μου λέει ο Τζίμης Πανούσης και βγάζει από μια τσάντα ένα εντυπωσιακό πολύχρωμο καρό πανωφόρι. «Είναι Vivienne Westwood. Δεν είναι φοβερό;» Σαν να μαντεύει τη δυσπιστία μου (πώς να είσαι σίγουρος αν κάνει πλάκα ή αν μιλάει σοβαρά;) με πλησιάζει και με ρωτάει: «Θέλεις να τσεκάρεις την ετικέτα;» Αφού βεβαιώνομαι, εκείνος σετάρει την εμφάνισή του με μια φούξια περούκα και ανεβαίνει στη σκηνή για να προβάρει με πειραγμένους στίχους τον ύμνο ενός πολιτικού κόμματος και το «Εγώ». Πολύ πρόσφατα ο Πανούσης υποβλήθηκε σε μια σοβαρή επέμβαση, «για την αφαίρεση ενός κοραλόλιθου», όπως μου λέει, και παρόλο που προσπαθώ να φανώ διακριτικός, μου δίνει όλες τις λεπτομέρειες. Θα εντάξει, μάλιστα, αυτό το πρόβλημα υγείας σε ένα σκετς της παράστασης. Κατά τ’ άλλα θα είναι ο παλιός, γνώριμος εαυτός του. Επί 30 χρόνια δεν αφήνει τίποτα όρθιο αυτό το «παιδί των λουλουδιών», που κάποτε τον έβγαλαν σηκωτό οι Κνίτες από μια κατάληψη, ο πρώην τραπεζοϋπάλληλος ο οποίος συμμετείχε σε ομάδες αναρχικών που κουνούσαν πανό «Κάτω η μισθωτή σκλαβιά» στις πορείες αλλά και ο «τουρκόσπορος από τα περίχωρα της Σμύρνης», που το μεγάλο του όνειρο είναι να επιστρέψει εκεί. 

Τον φαντάζομαι, λοιπόν, να εξηγεί από σκηνής γιατί «πρέπει να κοιτάζουμε προς την Ανατολή» («ήμουν από παλιά ενάντια στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση»), γιατί θα μας γυρίσουν μπούμερανγκ οι πολεμικές αποζημιώσεις από τη Γερμανία αλλά και γιατί η «κατ’ όνομα και κατ’ επίφαση Αριστερά» είναι πιο επικίνδυνη από τη Δεξιά (είναι… οδοντιατρικό το ζήτημα). Το «Troika Club», όπως είναι ο τίτλος της παράστασης, «είναι μια προσπάθεια συμφιλίωσης με την τρόικα. Είμαστε επίσημα υπόδουλοι, αφού λειτουργούμε σύμφωνα με τις εντολές του Ράιχενμπαχ και του Φούχτελ. Αλλά εγώ βγάζω το καπέλο στην κυβέρνηση, γιατί έχουν κάνει τόσο ραγδαία επίθεση στον κόσμο. Αν μας είχαν κόψει ένα μικρό ποσοστό, θα είχαμε αντιδράσει πολύ. Όταν σου κόβουν ένα τόσο μεγάλο ποσό, σου κόβουν τα πόδια. Είναι καίριο το χτύπημα. Την καταστολή τη δουλεύουν επιστημονικά. Τους θεωρώ επίσημα δωσίλογους, γιατί δωσίλογος είναι εκείνος που δίνει λόγο στα αφεντικά του. Τα μνημόνια τους κάνουν με τη βούλα δωσίλογους. Κι επειδή έχουν λερωμένη τη φωλιά τους και είναι όλοι σε λίστες, δεν μπορούν να αρθρώσουν καμία αντίρρηση».

Τον ρωτάω ποια είναι η λύση σε όλα αυτά: «Λόγω ιδεολογίας πιστεύω απόλυτα στον λαό. Αν στηριχτούμε στον λαό και στην παράδοσή μας, σε αυτά που φτιάχνουμε, μπορούμε να είμαστε αυτόνομοι και να μην έχουμε όλους αυτούς τους αλήτες για μεσάζοντες». Την εύλογη ερώτηση ότι εμείς ψηφίζουμε τους πολιτικούς μας, εκείνος την αντικρούει: «Είναι μεγάλο παραμύθι αυτό. Φτιάχνουν κάθε φορά έναν εκλογικό νόμο όπως τους βολεύει. Αυτές οι 50 έδρες μπόνους δεν είναι ανέκδοτο, είναι τραγικό. Αργότερα μπορεί να έχουμε 200 έδρες μπόνους. Αν το υπολογίσεις με νούμερα, τα εκλογικά αποτελέσματα δεν έχουν καμία σχέση με τη δημοκρατία, γιατί αυτοί που μας κυβερνούν δεν έχουν ψηφιστεί από πολλούς. Δημοκρατία δεν υπάρχει ούτε επί της ουσίας. Αυτό που θέλουμε είναι μια άμεση δημοκρατία από ανθρώπους ανιδιοτελείς, από εκπροσώπους σε γειτονιές, πόλεις και χωριά, που να μην κερδίζουν κάτι από αυτό ή να παίρνουν ένα βασικό μισθό. Να βγαίνουν με κλήρωση, να είναι ανακλητοί, να υπάρχουν δημοψηφίσματα. Όπως γίνεται στην Ελβετία, στο κέντρο του καπιταλισμού. Ακόμη και μέσα από την υποδομή των ΠΡΟΠΟτζίδικων γίνεται αυτό!» Για το τέλος αφήνω την κλασική ερώτηση για τη δύναμη της σάτιρας: «Νομίζω ότι μόνο αυτό βοηθάει. Είναι μια θεραπεία μεγάλη, για τον κόσμο και για μένα. Άλλωστε, εκτός από αυτούς που είναι έμμισθοι της “συμμορίας” και τρέφονται από αυτήν, νομίζω πως όλος ο κόσμος έχει τις ίδιες απόψεις».