Το editorial της Αυγής για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή: Η πολιτική στάση του παραμένει ο μόνος δρόμος για να βγει η χώρα από το σημερινό αδιέξοδο - Πολύ ενδιαφέρον - Διαβάστε το!

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπήρξε η δεσπόζουσα μορφή του αστικού πολιτικού χώρου κατά τη μεταπολεμική περίοδο στην Ελλάδα. Υπήρξε μεγάλη πολιτική προσωπικότητα επειδή επεδίωξε, και σε σημαντικό βαθμό πέτυχε, να αναδιοργανώσει την παράταξή του αναμορφώνοντας, με το δικό του σχέδιο, τη χώρα. Η ακραία καταστολή και η επιδίωξη ηγεμονίας αλληλοσυμπληρώνονταν στο πολιτικό σχέδιό του.



Αν και ηγέτης της ψυχροπολεμικής περιόδου και της εμφυλιοπολεμικής Ελλάδας, επέμεινε στην ανάγκη εκσυγχρονισμού του αστικού πολιτικού συστήματος, ερχόμενος νωρίς αντιμέτωπος με τα κέντρα εξουσίας που τον είχαν επιλέξει, όπως το Παλάτι. Θιασώτης της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας, ήδη από το 1961, μπορεί να θεωρηθεί από τους πρώτους Ευρωπαίους πολιτικούς, μαζί με τον Ντε Γκωλ, οι οποίοι συνειδητοποίησαν την ανάγκη η Ευρώπη να αποκτήσει σχετική αυτονομία απέναντι στις ΗΠΑ. Στο εσωτερικό προδικτατορικά διαμόρφωσε ένα αναπτυξιακό μοντέλο που στηριζόταν στο αντιδημοκρατικό κράτος, το κράτος της Δεξιάς, στις πελατειακές σχέσεις, την αντιπαροχή, την αστυφιλία, την εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση και εν τέλει μια ανάπτυξη με ισχυρές όψεις υπανάπτυξης.

Μεταπολιτευτικά, με την κατάρρευση του θεσμοποιημένου αντικομμουνισμού και τη χρεωκοπία της εθνοκαπηλείας πάνω στα ερείπια της Κύπρου, ο Καραμανλής πρωταγωνίστησε στη διαμόρφωση συνθηκών πολιτικής ισονομίας. Στον οικονομικό τομέα, παρακολουθώντας το κυρίαρχο ευρωπαϊκό οικονομικό παράδειγμα, εφάρμοσε τον κεϋνσιανισμό α λα ελληνικά. Ενίσχυσε, σχεδόν μονοπωλιακά, τον δημόσιο ρόλο στις τράπεζες, την ενέργεια, το νερό, την παιδεία. Αυτά που τώρα απειλούνται με ιδιωτικοποίηση!

Θύμα και ο ίδιος της μισαλλοδοξίας των ισχυρών προστατών του, ο μεταδικτατορικός Καραμανλής ακολουθεί μια ιδιόμορφη πορεία συνέχειας και τομών σε σχέση με τον προδικτατορικό. Νομιμοποίησε το ΚΚΕ, καταρρίπτοντας τα τελευταία οχυρά της παρακρατικής τάξης που υπήρξαν θύλακοι της ανωμαλίας, συνέβαλε στην απαλλαγή της χώρας από τη βασιλεία και ψήφισε το πιο προωθημένο Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Αυτή την πορεία εκσυγχρονισμού του αστικού πολιτικού συστήματος, με έντονο το στίγμα του αυταρχικού κράτους, την ενέταξε στον ορίζοντα της ΕΟΚ, με όραμα μια Ευρώπη του δημόσιου χώρου και όχι των αδηφάγων αγορών. Το περιβόητο δόγμα του "ανήκομεν εις την Δύσιν" συνοδευόταν από την πολυμερή εξωτερική πολιτική, που τότε ισοδυναμούσε με ανοίγματα προς τις βαλκανικές χώρες και την ΕΣΣΔ.

Η κριτική αναφορά σήμερα στο έργο του, μακριά από υμνολογικές διαθέσεις, μπορεί να αποβεί επίκαιρη, εφόσον είναι στοχαστική και αυτοστοχαστική. Ο όψιμος Καραμανλής υπερέβη το διχαστικό παρελθόν της παράταξής του, δεν ταύτισε τη "σωτηρία της πατρίδος" με τη μονοκομματική διαχείριση της χώρας. Η πολιτική του συμβολή το 1981 για την κυβερνητική αλλαγή αποτελεί ζώσα παρακαταθήκη. Δυστυχώς, οι σπιθαμιαίοι πολιτικοί, που εμφανίζονται κληρονόμοι του, όπως ο Σαμαράς, επιχείρησαν χθες να κόψουν και να ράψουν τον Καραμανλή στα μέτρα τους. Μεγαλύτερη κακοποίηση δεν θα μπορούσε να υποστεί ο Καραμανλής από τη σύμπλευση της Ακροδεξιάς με τη Ν.Δ., καθώς και από την εκ προοιμίου παραίτηση Σαμαρά από κάθε είδους διαπραγμάτευση. Γιατί ο Καραμανλής, σε συνθήκες επαπειλούμενης εθνικής καταστροφής, ακόμη και πολέμου, αναζήτησε νέες διεθνείς συμμαχίες, έβγαλε τη χώρα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και πέτυχε, με πολιτική διαπραγμάτευση, έναν νέο, ισότιμο διεθνή ρόλο της χώρας, με καθοριστική την ευρωπαϊκή της θέση.

Παρά τη διαφορά εποχής και διακυβευμάτων, αυτή η πολιτική στάση, ο συνδυασμός τολμηρών αποφάσεων και προωθητικών δημοκρατικών συμβιβασμών, παραμένει ο μόνος δρόμος για να βγει η χώρα από το σημερινό αδιέξοδο.