Μοναδικό! Υπάρχουν κάλαντα, διαβάστε τα για την σημερινή μέρα του Λαζάρου! Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις... Τα καταπληκτικά έθιμα και η ιστορία από την Κρήτη!

Έχει, μάλλον, δίκιο ο καλλιτέχνης Δημήτρης Τζάνης που σήμερα, Σάββατο του Λαζάρου, εκθέτει τα δικά του λαζαράκια … όλους εμάς, που εγκλωβιζόμαστε, απελπιζόμαστε, βιώνουμε διαφορετικούς θανάτους. Και αυτοί οι θάνατοι, που δεν οδηγούν στην αιωνιότητα αλλά στο λαβύρινθο, είναι ίσως οι πιο επώδυνοι, οι πιο τραυματικοί.



Σήμερα, Σάββατο του Λαζάρου, στο βιβλιοπωλείο «Πράξις» (Οδός Ανδρεαδάκη 4), στο Ηράκλειο, από τις 10.00 το πρωί ως τις 22.00 το βράδυ, θα έχουμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε την εικαστική έκθεση ενός καλλιτέχνη, που απομακρύνει τα λαζαράκια από την … ψωμένια τους υπόσταση, τους δίνει χαρακτήρα και … καθημερινά βάσανα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα του madeincreta!

«Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δε θα χορτάσεις» έλεγαν οι παλιοί και γι’αυτό οι γυναίκες, το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου ζύμωναν ψωμάκια – ομοιώματα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς απεικονίζεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Τα λαζαράκια που πλάθονταν ήταν όσα και τα παιδιά της οικογένειας και στολίζονταν με γαρύφαλλα για μάτια, αλλά και με φρούτα ή ξηρούς καρπούς.



Το Σάββατο του Λαζάρου αποτελεί μία από τις σημαντικές ημέρες για την Ορθοδοξία καθώς σηματοδοτεί μια μέρα θανάτου και ζωής ταυτόχρονα. Σπάνια θα ακούσει κανείς, στις μέρες μας, τα κάλαντα του Λαζάρου, είναι όμως από τα παλιότερα έθιμα για την ημέρα αυτή. Οι «Λαζαρίνες», κοπέλες και γυναίκες, αλλά και παιδιά που τραγουδούσαν τα Κάλαντα του Λαζάρου, την παραμονή της γιορτής μάζευαν λουλούδια, με τα οποία στόλιζαν τα καλαθάκια τους αλλά και έπλεκαν στεφάνι, με το οποίο κατόπιν στόλιζαν τον Επιτάφιο. Το Σάββατο του Λαζάρου τραγουδούσαν τα κάλαντα της ημέρας από σπίτι σε σπίτι, εισπράττοντας ως αντάλλαγμα αυγά, φρούτα – σπανιότερα χρήματα - και γενικότερα … το βρισκούμενο!σάββατο του λαζάρου βιβλιοπωλείο πράξις



Η ημέρα αυτή, βέβαια, ιδίως σε περιόδους σκλαβιάς, ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να βγουν τα κορίτσια από το σπίτι και να αρχίσουν … τα προξενιά!

Σήμερον έρχεται ο Χριστός,
ο επουράνιος Θεός
Εν τη πόλει Βηθανία,
Μάρθα κλαίει και Μαρία
Λάζαρο τον αδερφό τους,
τον γλυκύ και γκαρδιακό τους,
Τον μοιρολογούν και λέγουν,
τον μοιρολογούν και κλαίγουν.
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν
και τον εμοιρολογούσαν.
Την ημέρα την Τετάρτη
κίνησε ο Χριστός για να 'ρθει
Και εβγήκε η Μαρία
έξω από τη Βηθανία
Και εμπρός του γονυ κλει
και τους πόδας του φιλεί.
-Αν εδώ ήσουν Χριστέ μου
δε θα πέθαιν' ο αδερφός μου,
πλην και τώρα εγώ πιστεύω
και καλότατα ηξεύρω
ότι δύνασαι αν θελήσεις
και νεκρούς να αναστήσεις.

Λέει: Πίστευε Μαρία,
άγωμεν εις τα μνημεία .
Τότε ο Χριστός δακρύζει
και τον Άδη φοβερίζει:

-Άδη, τάρταρε και χάρο,
Λάζαρο θε να σου πάρω.

Δεύρο έξω Λάζαρέ μου,
φίλε και αγαπητέ μου.

Παρευθύς από τον Άδη,
ως εξαίσιο σημάδι
Λάζαρος απενεκρώθη,
ανεστήθη και σηκώθη.

Ζωντανός σαβανωμένος
και με το κερί ζωσμένος.

Τότε Μάρθα και Μαρία,
τότε όλη η Βηθανία
Μαθητές και Αποστόλοι
εκεί ευρεθήκαν όλοι.

Δόξα τω Θεώ φωνάζουν
και το Λάζαρο εξετάζουν

-Πες μας Λάζαρε τι είδες
εις τον Άδη απού πήγες.

-Είδα φόβους, είδα τρόμους,
είδα βάσανα και πόνους.

Δώστε μου νερό λιγάκι
να ξεπλύνω το φαρμάκι
της καρδιάς μου, των χειλέων
και μη με ρωτάτε πλέον.

Η Κυριακή των Βαΐων



Η επόμενη ημέρα, Κυριακή, σήμαινε για όλους πρωινό ξύπνημα, για να πάνε στην εκκλησία και να πάρουν από το χέρι του ιερέα το Σταυρό, που ήταν φτιαγμένος από φύλλα φοινίκων (βάγια). Αυτή είναι η Κυριακή των Βαΐων και οι πιστοί κρεμούσαν τους σταυρούς αυτούς πίσω από την πόρτα του σπιτιού για να τους προστατεύει.

Από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων άρχιζαν οι λεγόμενες αγρυπνιές, επειδή οι ακολουθίες άρχιζαν πιο αργά από τη συνηθισμένη ώρα του εσπερινού. Κι έτσι έμπαινε η Μεγάλη Εβδομάδα.