Μαρία Δεδούση: Ο πολιτισμός περιττεύει όταν ο κάθε Πολάκης μπορεί να λέει «βούλωστο» - Να βγάλουμε έξω τις αγένειές μας να δούμε ποιανού είναι μεγαλύτερη

Με τον Παύλο Πολάκη είμαστε σχεδόν συνομήλικοι. Αν και μεγαλώσαμε, πιθανώς, σε διαφορετικά μικροπεριβάλλοντα, το γενικότερο πλαίσιο ήταν το ίδιο: Η Ελλάδα της δεκαετίας του 1960, 1970 και 1980, βουτηγμένη στο σεξισμό και την πατριαρχία στα καλύτερά της (ή χειρότερά της, αν το βλέπεις από τη δική μου πλευρά).

Πέρασαν χρόνια από τότε και θα ήταν εύκολο να ισχυριστεί κανείς ότι η σύγχρονη Ελλάδα έχει απαλλαγεί από αυτήν τη βαριά παθογένεια. Ομως, ο ισχυρισμός αυτός καταρρίπτεται εύκολα από την ίδια την καθημερινότητά μας. 

Δεν είναι μόνο οι γυναικοκτονίες και τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Είναι το γεγονός ότι ακόμη, σήμερα, καθώς κλείνουμε το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα και αμφότεροι ο κύριος Πολάκης κι εγώ είμαστε πλέον κοντά στην έβδομη δεκαετία της ζωής μας, σε εκείνον είναι πολύ εύκολο να μου πει «βούλωστο κι άντε να κάνεις καμιά δουλειά», σε περίπτωση που αντιπαρατεθούμε, και η κάθε εγώ πιθανότατα θα το βουλώσει πράγματι. 

Γράφει η Μαρία Δεδούση στο Protagon.gr

Διότι φοβόμαστε. Διότι δεν ξέρουμε να αντιπαρατιθέμεθα με αυτόν τον τρόπο. Διότι δεν θέλουμε να αντιπαρατιθέμεθα με αυτόν τον τρόπο. Βασικά, όμως, διότι φοβόμαστε οι γυναίκες. Αταβιστικά. Δεν αντιμετωπίζεται αυτή η αντρική επιθετικότητα, παρά μόνο με τον ακριβώς ίδιο τρόπο. Ο πολιτισμός περιττεύει σε έναν κόσμο στον οποίον ο κάθε Πολάκης μπορεί να λέει σε μια γυναίκα «βούλωστο κι άντε να κάνεις καμιά δουλειά» και δεν ανοίγει ρουθούνι, δεν του κλείνουν το τηλέφωνο στον τηλεοπτικό σταθμό στον οποίον έγινε αυτό, δεν τον καλεί σε εξηγήσεις το κόμμα του και δεν του γυρίζουν την πλάτη οι ψηφοφόροι.

Τουναντίον, και θα τον ξανακαλέσουν να μιλήσει -για να κάνει τζέρτζελο και να απαξιώσει κάποια συνομιλήτριά του-, στο κόμμα του θα επικρατήσει το «μα, είχε δίκιο», ενώ πολλοί πολιτικοί οπαδοί του θα υπερθεματίσουν κάτω από τις αναρτήσεις του, «και λίγα της είπες». 

Μπορεί, πολιτικά μιλώντας, όντως, να είχε δίκιο σε όσα έλεγε ο Παύλος Πολάκης. Κατάφερε, όμως, ο ίδιος, να μην νοιάζεται κανείς. Μπορεί να έχει δίκιο επί της ουσίας ο «χι-ψι» που διαφωνούμε στα social, ή στην πραγματική ζωή, αλλά αντί να το διεκδικήσει επί ίσοις όροις, κάποια στιγμή μου πετάει μια σεξιστική απαξίωση στα μούτρα. Μου συμβαίνει όλο και συχνότερα, στα social κυρίως. 

Και δεν το κάνει τόσο επειδή τον πνίγει το δίκιο του αυτό, όσο επειδή ξέρει ότι, ως γυναίκα, οι πιθανότητες να του απαντήσω ανάλογα είναι ελάχιστες. 

Οι Αγγλοι έχουν μια εξαιρετική λέξη· intimidation. Μεταφράζεται ως εκφοβισμός, αλλά είναι κάτι πολύ βαθύτερο από αυτό: Είναι όταν κάποιος σε βάζει σε αμυντική και μειονεκτική θέση. Ή, καλύτερα, σου υπενθυμίζει ότι αυτή είναι η πραγματική σου θέση. 

Δεν συμβαίνει μόνο με τις γυναίκες, βέβαια. Είναι η κλασική συμπεριφορά ενός ανθρώπου που θεωρεί εαυτόν ανώτερο, έναντι κάποιου τον οποίον θεωρεί κατώτερό του. 

Πολύ δύσκολα θα πω σε έναν άντρα «βούλωστο» όταν συνομιλούμε, ιδιαίτερα δημοσίως, και αρκετά δύσκολα ένας άντρας θα το πει σε έναν άλλον άντρα. Ο Παύλος Πολάκης, ως γνήσιος εκπρόσωπος εκείνης της γενιάς -αλλά και γενικότερης κατηγορίας- ανδρών που «ξέρουν την πραγματική θέση της γυναίκας», δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να το κάνει. 

Αν του το επισημάνεις, θα υπερασπιστεί τον εαυτό του, ως «αριστερό άνθρωπο με αγώνες στα ανθρώπινα -και κατ΄ επέκταση στα κάθε είδους μειονοτικά- δικαιώματα». Πιθανώς συνειδητά να το πιστεύει. Ολοι οι άντρες, εξάλλου, αν τους ρωτήσεις, θα σου πουν «εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους, τις εκτιμάω τις γυναίκες». 

Εχω μπει πολλές φορές στον πειρασμό να απαντήσω με ανάλογο -και μπορώ και με χειρότερο- τρόπο σε κάποιον άντρα που μου απευθύνεται απαξιωτικά, αλλά το κάνω εξαιρετικά σπάνια. Γιατί; Τους φοβάμαι; Αναρωτήθηκα πολύ σοβαρά, όταν ξεκίνησα να γράψω αυτό το κείμενο και σκεφτόμουν ότι ο Παύλος Πολάκης -και κατ’ επέκταση οι «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση» οπαδοί του- μπορεί να με πιάσει στο στόμα του μετά. 

Κατέληξα ότι περισσότερο φοβάμαι την πιθανότητα να με φέρει τελικά (οποιοσδήποτε τέτοιος) στη θέση να διεξάγω «διάλογο» στα δικά του μέτρα. Να βγάλουμε έξω τις αγένειές μας και τις «αντρικές» μας μαγκιές, την ειρωνία και την απαξίωση, να δούμε ποιανού είναι μεγαλύτερη. 

Φυσικά και μπορώ. Θα εκπλαγεί ο κάθε ένας από αυτούς με το πόσο μπορώ. 

Απλώς δεν θέλω. Θέλω να τελειώνει κάποτε αυτό. Και θα το επιδιώξω με κάθε τρόπο.