Επτά μύθοι και επτά αλήθειες - Ένα άρθρο του Νικόλαου Οικονομίδη

Μύθος 1: Το ελληνικό κρατικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Πρέπει να το διαγράψουμε!
Αλήθεια: Ασφαλώς το χρέος είναι εξυπηρετήσιμο και βιώσιμο, απλώς χρειάζεται ανάπτυξη και όχι πολιτική αβεβαιότητα και λεονταρισμούς. Καμία χώρα δεν αποπληρώνει το χρέος της. Οι χώρες πληρώνουν τους τόκους μόνο. Η Ελλάδα έχει πολύ μικρούς τόκους στα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ενωση (1,82% τον χρόνο που οι λαϊκιστές ονομάζουν «τοκογλυφία»!) και περίοδο χάριτος τόκων 25 ετών στα 60% του χρέους και 13 ετών σε άλλα 20% του χρέους. Αν η Ελλάδα αναπτυχθεί, όπως είχε αρχίσει το 2014 όταν είχε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, το χρέος, παρότι μεγάλο, θα γίνεται όλο και μικρότερο κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Η πραγματική λύση στο πρόβλημα του χρέους είναι να επιμηκύνουμε τις λήξεις του στα 70-75 χρόνια. Ετσι η παρούσα αξία θα μειωθεί κατά 50% και οι Ευρωπαίοι δεν θα χρειαστεί να βρουν καινούργια χρήματα από τους φορολογουμένους τους να μας δώσουν.

Μύθος 2: Μπορούμε να διαγράψουμε όλο ή σημαντικό μέρος του χρέους μας προς τους Ευρωπαίους χωρίς να βρεθεί η Ελλάδα εκτός ευρώ.
Αλήθεια: Οπως η ελληνική Βουλή δεν θα δεχόταν οι Ελληνες φορολογούμενοι να δωρίσουν στη Φινλανδία ή στην Ολλανδία τα χρήματα που χρωστάνε στην Ελλάδα, έτσι και οι Φινλανδοί, Ολλανδοί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν θα μας χαρίσουν τα 250 δισ. που τους χρωστάμε. Αν προσπαθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ να διαγράψει μέρος του χρέους, θα βρεθεί σε μια ιδιαίτερα εχθρική Ευρώπη. Η ΕΚΤ θα διακόψει την υποστήριξη στις ελληνικές τράπεζες (ύψους 65-100 δισ.) και αυτές θα καταρρεύσουν άμεσα. Χωρίς ευρώ για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, η Ελλάδα θα αναγκαστεί να τυπώσει νέες δραχμές.

Μύθος 3: Η νέα δραχμή δεν είναι κακή λύση. Το ευρώ δεν είναι ταμπού. Αν βγούμε από το ευρώ θα είμαστε καλύτερα όπως στην καλή εποχή της δραχμής.
Αλήθεια: Η νέα δραχμή είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα των εκλογών! Η έξοδος από το ευρώ θα είναι πλήρης καταστροφή για την Ελλάδα. Καταρχήν η έξοδος από το ευρώ δεν θα μας φέρει στην παλιά ισοτιμία των 341 δραχμών ανά ευρώ. Η πολύ χειρότερη κατάσταση της ελληνικής οικονομίας μαζί με τις δραματικές συνθήκες του Grexit θα φτιάξει μια βαθιά υποτιμημένη νέα δραχμή με ισοτιμία 1.000 νέες δραχμές ανά ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές των αγαθών θα τριπλασιαστούν αμέσως και θα δημιουργηθεί ακραία φτώχεια και κοινωνική αναταραχή. Η κυβέρνηση του Grexit θα τυπώσει πολλές νέες δραχμές για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμά της, δημιουργώντας υπερπληθωρισμό, και συνθήκες της δεκαετίας του 1950 χωρίς τις θετικές προοπτικές που υπήρχαν τότε. Το Grexit θα είναι καταστροφή του μεγέθους της Μικρασιατικής καταστροφής και είναι πιθανό να βγάλει την Ελλάδα έξω και από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Μύθος 4: Οι Ευρωπαίοι δεν θα τολμήσουν να αφήσουν την Ελλάδα να βγει από το ευρώ γιατί είναι καταστροφικό γι’ αυτούς.
Αλήθεια: Οι Ευρωπαίοι δούλεψαν για χρόνια για να ελαχιστοποιήσουν τον οικονομικό αντίκτυπο του Grexit σε αυτούς. Αυτή τη στιγμή οι Ευρωπαίοι πολιτικοί συμφωνούν ότι ο αντίκτυπος του Grexit στην Ευρώπη θα είναι μηδαμινός. Μόνο η Ελλάδα καταστρέφεται με Grexit, όχι η Ευρώπη. Εκβιασμός της Ελλάδας προς τους Ευρωπαίους με την απειλή της αλληλοκαταστροφής μέσω Grexit δεν θα έχει κανένα θετικό αποτέλεσμα για την Ελλάδα.

Μύθος 5: Οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είναι προστατευμένες από την ΕΚΤ και δεν κινδυνεύουν ό,τι κι αν γίνει στην Ελλάδα.
Αλήθεια: Λόγω της ακραίας πολιτικής αβεβαιότητας και της σημαντικής πιθανότητας η Ελλάδα να βγει από το ευρώ και να έχει νόμισμα χαμηλής αξιοπιστίας και αβέβαιης ισοτιμίας και μετατρεψιμότητας, ιδιώτες καταθέτες και επιχειρήσεις έχουν κάνει σημαντικές αναλήψεις από τις ελληνικές τράπεζες στον μήνα πριν από τις εκλογές. Αν εκλεγεί η αξιωματική αντιπολίτευση, η τάση αυτή θα ενταθεί. Προς το παρόν, η ΕΚΤ έχει καλύψει την έλλειψη ρευστότητας δίνοντας «κατεπείγουσα βοήθεια ρευστότητας» (ELA) 40 δισ. στις τράπεζες, επιπλέον των 60 δισ. που είχε ήδη δώσει. Ομως η στήριξη αυτή έχει όρο να είναι η Ελλάδα στο μνημόνιο, που τελειώνει στις 28 Φεβρουαρίου. ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Χ.Α. και ΑΝΕΛ ορκίζονται ότι δεν θα το ανανεώσουν. Χωρίς μνημόνιο, η ΕΚΤ δεν θα στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες και δεν θα εγγυάται τις καταθέσεις. Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν έχει τη δυνατότητα να εγγυηθεί της καταθέσεις από μόνη της. Ενας επιπλέον κίνδυνος για τις καταθέσεις είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ τις δεσμεύσει υποχρεωτικά για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμά του (αναγκαστικός εσωτερικός δανεισμός με έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου). Δυστυχώς με τις χρηματαγορές κλεισμένες για την Ελλάδα και τον εκβιασμό του ΣΥΡΙΖΑ προς τους Ευρωπαίους, είναι πολύ πιθανόν ο αναγκαστικός εσωτερικός δανεισμός να είναι η μόνη δυνατή χρηματοδότηση σε ευρώ, και η μόνη άλλη απομένουσα «λύση» να είναι το Grexit.

Μύθος 6: Το Grexit είναι κινδυνολογία. Δεν θα συμβεί.
Αλήθεια: Λάθος. Αν εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ, το Grexit έχει σημαντική πιθανότητα να συμβεί με τους εξής τρεις τρόπους. Πρώτα, αν η κυβέρνηση προσπαθήσει να μην πληρώσει το χρέος στους Ευρωπαίους (δες μύθο 2). Ο δεύτερος τρόπος είναι αν η κυβέρνηση δεν μπορεί να πραγματοποιήσει το πρόγραμμά της (αύξηση μισθών και συντάξεων, αύξηση του αριθμού των δημοσίων υπάλληλων και του κράτους γενικά, αντιστροφή των αποκρατικοποιήσεων) μέσα στο ευρώ απλά και μόνο γιατί δεν θα έχει πρόσβαση σε πιο πολλά ευρώ. Οι Ευρωπαίοι δεν θα δανείσουν χωρίς νέο μνημόνιο, οι αγορές ζητούν απαγορευτικά επιτόκια, και ο εσωτερικός αναγκαστικός δανεισμός από τις καταθέσεις θυμίζει τη γερμανική κατοχή. Χωρίς ευρώ, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να φύγει από μόνη της από το ευρώ. Ο τρίτος τρόπος είναι το Grexit να γίνει από λάθος. Η διαπραγμάτευση των άπειρων πολιτικών του ΣΥΡΙΖΑ με την τρόικα μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες «λάθους» που οδηγεί σε Grexit. Παρατηρώντας τις τιμές που διαμορφώνονται στις χρηματαγορές, ξέρουμε ότι η πιθανότητα του Grexit (και για τους τρεις λόγους) κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι. Οι τιμές των κρατικών ομόλογων στη δευτερογενή αγορά δείχνουν ότι οι χρηματαγορές δίνουν στο Grexit πιθανότητα 25-30% αν εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μύθος 7: Δεν χρειαζόμαστε διαρθρωτικές αλλαγές. Αυτές πλήττουν τον λαό.
Αλήθεια: Μέγιστο λάθος. Η ελληνική οικονομία παράγει πολύ λιγότερα από όσο μπορεί, παρότι οι πιο πολλοί Ελληνες εργάζονται σκληρά. Το τεράστιο πελατειακό κράτος τη βαραίνει αφόρητα. Η κρίση έδωσε την ευκαιρία να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές, όπως περιορισμός του κράτους, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, μείωση της φορολογίας. Ελάχιστες αλλαγές έγιναν. Η μικρή μείωση του κράτους έγινε με τεράστια πίεση της τρόικας και μεγάλη αντίσταση των ελληνικών κυβερνήσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, πρώτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις, θέλει γιγάντωση του κράτους. Η ελληνική κοινωνία, βαθιά συντηρητική (με τα αριστερά κόμματα να είναι τα πιο συντηρητικά!), προσπάθησε να μην αλλάξει τίποτα, και προσβλέπει προς ένα νέο μεγαλύτερο πελατειακό κράτος. Χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές, ακόμα κι αν δεν βγούμε από το ευρώ, ακόμα κι αν δεν γίνει εσωτερική στάση πληρωμών, ακόμα κι αν υπάρχουν καταθέσεις στο τέλος Φεβρουαρίου, η ελληνική οικονομία θα σέρνεται πολύ πίσω από την ευρωπαϊκή χωρίς προοπτική βελτίωσης.

* Ο κ. Ν. Οικονομίδης είναι καθηγητής στο Stern School of Business, NYU.

Πηγή: Καθημερινή