Έχετε αναλογιστεί πού οφείλεται η επιδημία μυωπίας που "χτυπά" ολοένα και πιο πολύ τον παγκόσμιο πληθυσμό;

Το επιστημονικό περιοδικό Nature, σε εκτενές άρθρο, αναφέρει τα στατιστικά της μυωπίας από διάφορες χώρες, ενώ συγκεντρώνει προσπάθειες μελετητών να δώσουν απαντήσεις στο φαινόμενο, προσπαθώντας να ενώσει τα κομμάτια του παζλ.

Άραγε η μυωπία είναι κληρονομική, ή μήπως τα αίτια της μπορούν να ανιχνευθούν στο πολύωρο κοντινό διάβασμα; 

Πριν από έναν αιώνα, ο Henry Edward Juler, ένας από τους διασημότερους Βρετανούς οφθαλμίατρους έγραψε: "Όταν η μυωπία σταθεροποιηθεί, μια αλλαγή περιβάλλοντος -ίσως ένα ταξίδι στην θάλασσα- θα έπρεπε να συνταγογραφείται".

Τώρα, νέες μελέτες μάς οδηγούν προς μία άλλη κατεύθυνση, λέγοντας μας πως η συνεχής παραμονή σε εσωτερικούς χώρους μπορεί να είναι, τελικά, ο μεγάλος φταίχτης.

Κίνα

Πριν από 60 χρόνια, το 10 με 20% του πληθυσμού της Κίνας είχε μυωπία. Σήμερα, το 90% των εφήβων και των νεαρών ηλικιών είναι μύωπες, ενώ στην πόλη της Σεούλ, 96,5% (!) των 19χρονών παιδιών έχουν μυωπία. 

Ωστόσο, η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα στην οποία παρατηρείται αύξηση στους μύωπες.

ΗΠΑ και Ευρώπη

Περίπου το ήμισυ των νεαρών ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη υποφέρει από μυωπία, ενώ σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, φαίνεται πως θα παρουσιάσουν μυωπία μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.

Ύποπτοι από τα παλιά: γονίδια και κοντινή ανάγνωση

Τα γονίδια, προφανώς, παίζουν το δικό τους ρόλο. Τη δεκαετία του 1960, επιστήμονες στράφηκαν προς το θέμα της κληρονομικότητας για να εξηγήσουν τα αίτια της μυωπίας, αλλά χωρίς να μπορέσουν να την "ενοχοποιήσουν" ως τον αποκλειστικό υπαίτιο.

Παράλληλα, ο Γερμανός αστρονόμος Γιοχάνες Κέπλερ μίλησε πρώτος για την πιθανότητα η πολύωρη μελέτη, με τα μάτια "βουτηγμένα" στα βιβλία, ως έναν άλλο πιθανό υπαίτιο της μυωπίας. Ωστόσο, αν και αρκετά διαδεδομένη, ούτε αυτή η θεωρία φαίνεται να συμπληρώνει σωστά τα κομμάτια του παζλ, καθώς μελέτες της προηγούμενης δεκαετίας και από τις αρχές του 2000 έδειξαν ότι αυτή η εξήγηση δεν είναι επαρκής.

Οι νέοι ύποπτοι: εσωτερικοί χώροι

Το 2007, μία αμερικάνικη και μία αυστραλιανή μελέτη εξέτασαν διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να σχετίζονται με τη μυωπία. Όπως συμπέραναν, τελικά, η παραμονή μας σε εσωτερικούς χώρους είναι αυτή που μπορεί να σχετίζεται με τη ραγδαία αύξηση της μυωπίας, στον παγκόσμιο πληθυσμό.

Η Κάθλιν Ρόουζ επικεφαλής της αυστραλιανής μελέτης, από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σίδνεϊ, σημειώνει σχετικά: "Θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα ότι τα παιδιά πρέπει να περνούν περισσότερο χρόνο έξω".

Αλλά και το 2009, μία μελέτη από το Πανεπιστήμιο Τύμπιγκεν της Γερμανίας υποστηρίζει ότι η μυωπία μπορεί να προκαλείται από την έλλειψη έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, συμφωνώντας με τα αποτελέσματα των δύο προηγούμενων μελετών.

Λίγη λιακάδα μπορεί να προλάβει την εκδήλωση της μυωπίας;

Όπως αναφέρεται στο επιστημονικό περιοδικό Nature, το φως διεγείρει την απελευθέρωση ντοπαμίνης στον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα να βοηθά το μάτι να προσαρμόζεται στο φως της ημέρας. Οι ερευνητές υποψιάζονται πως η έκθεσή μας στο ηλιακό φως, ίσως να προλαμβάνει την εκδήλωση της μυωπίας.

Με βάση τις σχετικές επιδημιολογικές μελέτες, ο Ian Morgan, ερευνητής από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας στην Καμπέρα, εκτιμά ότι τα παιδιά πρέπει να περνούν τρεις ώρες την ημέρα κάτω από φως επιπέδων 10.000 lux.

Υποστηρικτικά στα παραπάνω νέα συμπεράσματα και προτροπές των ειδικών είναι τα παρακάτω στατιστικά: 

Τα παιδιά στην Αυστραλία περνούν 3 ώρες την ημέρα σε εξωτερικούς χώρους και μόνο το 30% των παιδιών που βρίσκονται στην ηλικία των 17 ετών παρουσιάζουν μυωπία, σε αντίθεση με την Ανατολική Ασία, Ευρώπη και Αμερική, όπου τα στατιστικά είναι αρκετά υψηλά και τα παιδιά περνούν μόνο 1 με 2 ώρες έξω από το σπίτι.

Πάντως, πριν... τρέξουμε στον ήλιο, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι απαραίτητο είναι ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου: