Νηστεία, Πάσχα και διατροφή του παιδιού‏!

Κατά την περίοδο της Σαρακοστής, πριν το Πάσχα, δε νηστεύουν μόνο οι ενήλικες αλλά και τα παιδιά, τα οποία μάλιστα μπορούν και να επωφεληθούν από μερικές ημέρες αποχής από λιπαρά κρέατα και ζαχαρούχα γαλακτοκομικά –ειδικά αν λάβουμε υπ'όψιν έρευνες του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Χαροκοπείου που αναφέρουν ότι στις μέρες παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, ήδη από πολύ μικρές ηλικίες.



Πόσες μέρες, όμως, μπορούν να νηστεύουν τα παιδιά και πόσο «αυστηρά»; Ποιες νηστίσιμες τροφές μπορούν να καλύψουν τις θρεπτικές τους ανάγκες και, με το πέρας της νηστείας, τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς ως προς την διατροφή των παιδιών στο πασχαλινό τραπέζι. Απαντήσεις σε αυτά και ακόμα περισσότερα μας δίνει ο κλινικός διαιτολόγος - διατροφολόγος κ. Ιωάννης Χρύσου.

Να νηστεύουν τα παιδιά;

Αν αναφερόμαστε στην αυστηρή νηστεία της εκκλησίας που υποχρεώνει πλήρη αποχή από όλα τα ζωικά προϊόντα, θα έλεγα όχι. Δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αν νηστέψουν τα παιδιά από αυτά, όμως με τη νηστεία περιορίζεται πολύ η πρόσληψη σημαντικών θρεπτικών συστατικών (π.χ. ασβεστίου, σιδήρου, πρωτεϊνών, βιταμίνης Β12), τα οποία δεν υπάρχει λόγος να στερηθούν τα παιδιά. Ειδικά για τα παιδιά που εμφανίζουν έλλειψη σιδήρου και ασβεστίου, οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για τον οργανισμό τους, άρα είναι προτιμότερο η νηστεία να αποφεύγεται.

Αν οι γονείς θέλουν να βάλουν τα παιδιά στο κλίμα της νηστείας, μπορούν για κάποιες ημέρες, π.χ. για δύο εβδομάδες το πολύ, να απέχουν από το κρέας και ίσως μεγαλώνοντας, μετά τα 10-12 χρόνια, να απέχουν και από τα υπόλοιπα ζωικά προϊόντα. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν υπ'όψιν τους, πάντως, ότι οι επίσημες διατροφικές συστάσεις για τα παιδιά ορίζουν καθημερινή κατανάλωση γαλακτοκομικών. Πιο συγκεκριμένα, ένας άνθρωπος μέχρι τα 23 έτη του που ο σκελετός ακόμα ενισχύεται, πρέπει υποχρεωτικά να λαμβάνει δύο γαλακτοκομικά γεύματα την ημέρα. Από την ηλικία αυτή και μετά, η επάρκεια ασβεστίου βοηθά στην καλή συντήρηση των οστών.

Ποιες τροφές μπορούν να αντικαταστήσουν το κρέας και τα γαλακτοκομικά την περίοδο της νηστείας;

Αυτό που μας ενδιαφέρει κυρίως στη νηστεία είναι να μη στερηθούν τα παιδιά το σίδηρο, το ασβέστιο και την πρωτεΐνη. Πώς θα το πετύχουμε αυτό; Προσφέροντας άλλες τροφές με σίδηρο, όπως τα όσπρια, τα οποία μάλιστα μπορούμε να ενισχύουμε με όξινα διαλύματα, όπως λεμόνι ή δίνοντας στο παιδί να πιει πορτοκαλάδα μετά το φαγητό, για ακόμα καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό. Επίσης, μικρή ποσότητα σιδήρου περιέχεται και στο αυγό.



Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, οι οποίες μπορούν να αντικαταστήσουν τα γαλακτοκομικά για λίγες ημέρες, είναι οι ξηροί καρποί, και δη τα αμύγδαλα, ο μαϊντανός (περισσότερο ο φρέσκος παρά ο μαγειρεμένος), το μπρόκολο και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

Πλούσιο σε ασβέστιο και σίδηρο είναι το σησάμι και τα προϊόντα του, π.χ. το παστέλι και το ταχίνι.

Τέλος, καλή πηγή πρωτεΐνης είναι τα όσπρια μαζί με το ρύζι, π.χ. οι φακές με ρύζι είναι ένα πολύ θρεπτικό πιάτο για τα παιδιά.

Είναι τελικά ωφέλιμη η νηστεία για τα παιδιά;

Στο θέμα αυτό το βάρος πέφτει όλο στους γονείς. Οι γονείς έχουν ευθύνη να μάθουν στα παιδιά να ακολουθούν μεσογειακά πρότυπα διατροφής (με πολλά όσπρια, λαδερά, δημητριακά και λίγο κρέας). Ένα παιδί που ακολουθεί αυτή τη διατροφή, δεν έχει να ωφεληθεί σε τίποτα από τη νηστεία.

Αν, όμως, το παιδί καταναλώνει μεγάλες ποσότητες κρέατος και πολλά γαλακτοκομικά σε γλυκά, τότε με τη νηστεία θα ευεργετηθεί –έστω για μικρό διάστημα.

Καλό θα ήταν, όμως, μετά τη νηστεία να ξεκινήσουν οι γονείς να δείχνουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες για τα παιδιά –επιστρέφοντας, δηλαδή, από τη νηστεία να εφαρμόσουν τόσο εκείνοι όσο και τα παιδιά το μεσογειακό διατροφικό πρότυπο.

Τη μεγάλη Παρασκευή συνηθίζεται η κατανάλωση θαλασσινών και οστρακοειδών. Τι να προσέχουμε για τα παιδιά;
Τα τρόφιμα αυτά δεν είναι επικίνδυνα. Προσοχή μόνο θέλουν τα οστρακοειδή, τα οποία πρέπει να ανοίγουν εύκολα στο κέλυφος και να μην καταναλώνονται ωμά. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να καταναλώνονται με μέτρο.


Πόσα κόκκινα αυγά μπορούν να τρώνε τα παιδιά;

Ένα την ημέρα, αυτές τις ημέρες, είναι αρκετό. Και χρειάζεται προσοχή με τα κόκκινα αυγά, ώστε να μην καταναλώνουν τα παιδιά τις επικίνδυνες χρωστικές τους.

Τι να προσέχουμε με το αρνί και τα εντόσθια;



Το αρνί είναι ένα έθιμο, το οποίο δύσκολα «κόβεται». Η κατανάλωσή του από τα παιδιά πρέπει να γίνεται με μέτρο, καθώς πρόκειται για κρέας με υψηλή χοληστερίνη και πολλά κορεσμένα λιπαρά. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα εντόσθια και το συκώτι. Αν δεν γνωρίζουμε το ζώο από το οποίο προέρχονται αυτά, μπορεί να είναι ακόμα και επικίνδυνα. Καλό είναι, λοιπόν, είτε να αποφεύγονται είτε να καταναλώνονται με μέτρο, ειδικά από τα παιδιά.