Vintage Story: Όταν ο Δημήτρης Βακόνδιος το 1957 ανακάλυψε τον φραπέ & άλλαξε την ιστορία του καφέ!

Η δημιουργία του φραπέ ήταν τυχαία. Κατά την διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης στη Θεσσαλονίκη το 1957, ο αντιπρόσωπος της ελβετικής εταιρίας Nestle στην Ελλάδα Γιάννης Δρίτσας παρουσίαζε ένα νέο προϊόν για παιδιά, ένα σοκολατούχο ρόφημα που παρασκευαζόταν στιγμιαία αναμειγνύοντάς το με γάλα και χτυπώντας το με σέικερ.

Ο Δημήτριος Βακόνδιος, υπάλληλος του Δρίτσα συνήθιζε να πίνει Nescafé που ήταν στιγμιαίος καφές και παρασκευαζόταν από την Nestle.

Σε ένα διάλειμμα που έκανε κατά την διάρκεια της έκθεσης, θέλησε να πιει καφέ, αλλά επειδή δεν έβρισκε ζεστό νερό σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το σέικερ για να φτιάξει τον καφέ του με κρύο νερό.

Έβαλε καφέ, ζάχαρη και νερό, τα κούνησε και δημιούργησε τον πρώτο καφέ φραπέ της ιστορίας. Μετά από χρόνια δήλωνε ότι δε μπορούσε να συνειδητοποιήσει πως ένα απλό πείραμα τον οδήγησε στην εφεύρεση του διασημότερου ροφήματος στην Ελλάδα.

Το… σύμβολο της χαλάρωσης στη Θεσσαλονίκη, λοιπόν, ήταν αποτέλεσμα ενός στιγμιαίου λάθους.

Η λέξη frappé είναι γαλλική και σημαίνει χτυπημένος. Ως ξένη λέξη κανονικά είναι ουδέτερη και άκλιτη (το φραπέ). Όμως, σε αντίθεση με τις περισσότερες γαλλικές λέξεις που έχουμε δανειστεί και παραμένουν άκλιτες, η συγκεκριμένη κατά την ενσωμάτωση στην Ελληνική γλώσσα και τη χρήση της υπέστη μετάπλαση μετατρεπόμενη σε κλιτή με αλλαγή του γένους σε αρσενικό (ο φραπές, του φραπέ, οι φραπέδες κλπ.), κυρίως στην καθομιλουμένη, κατ' αναλογίαν της κλίσης της λέξης «καφές»

Ενίοτε στον προφορικό λόγο απαντάται η μορφή "φραπεδιά" (π.χ.: "Πιάσε μια φραπεδιά") ή σπανιότερα "φραπόγαλο", που είναι ο φραπές με γάλα. Επίσης "τουριστικός" ονομάζεται ο φραπές γλυκός με γάλα, κυρίως σε τουριστικά θέρετρα της Ελλάδος από τον εντόπιο πληθυσμό, λόγω της συχνής κατανάλωσής του από τους τουρίστες. Ο φραπές χαρακτηρίζει την ειδική αυτή σχέση που έχει τις ρίζες της στην αρχαία επιθυμία για δημόσια συζήτηση και επικοινωνία, λόγω του γεγονότος ότι συνήθως πίνεται με παρέα, συζητώντας ή παίζοντας παιχνίδια μυαλού όπως είναι το τάβλι. Ο φραπές πίνεται άλλοτε κάτω από συνθήκες εργασίας και άλλοτε "ανέμελα".

Στη Γαλλία frappé καλείται ένα παγωμένο ρόφημα, που παρασκευάζεται επίσης χτυπώντας το σε σέικερ, αλλά από γάλα ή χυμό φρούτων χωρίς καφέ και δεν έχει σχέση με τον ελληνικό φραπέ.

Στην Ελλάδα το Νεσκουίκ της Νεστλέ λανσαρίστηκε και ως σκόνη για ανάμειξη με κρύο γάλα και χτύπημα σε σέικερ, με την ονομασία Νεσκουίκ Φραπέ.

Επιμέλεια: ΕΝ