Νίκαια - Γαλλία: Θεατρική, κοσμοπολίτικη και αξιολάτρευτη πόλη

Στη Νίκαια βρέθηκα στο τέλος του φετινού καλοκαιριού, αποφασισμένη αυτήν τη φορά να μείνω περισσότερο, τριγυρίζοντας μόνη στην όμορφη πόλη· χάνοντας έστω για λίγο τις παροχές του ταξιδιωτικού μου γραφείου, κερδίζοντας όμως σε εικόνες και εμπειρίες εκτός... προγράμματος. Γιατί μπορεί η Νίκαια να αποτελεί πασίγνωστο προορισμό -τον πρώτο στην ουσία της Νότιας Γαλλίας-, καθώς είναι φεστιβαλική έξι μήνες το χρόνο και κοσμοπολίτικη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, κρύβει όμως εκπλήξεις ακόμη και στις πιο γνωστές γωνιές της.

Στην πόλη φτάσαμε το δειλινό. Τη στιγμή εκείνη που στον «κόλπο των Αγγέλων» ένα γήινο φως απλωνόταν έως μέσα βαθιά στη θάλασσα, ενώ το δικό μου μυαλό έτρεχε ήδη στους ιμπρεσιονιστές που τη λάτρεψαν τόσο. Η πρώτη επιλογή να μείνουμε στο λόφο της Cimiez, 2-3 χλμ. από το κέντρο, έμελλε να αποδειχθεί εξαιρετική. Η μικρή πανσιόν που βρήκαμε τυχαία έκανε, καταρχήν, τη διαφορά· ένας μεσογειακός παράδεισος μέσα σε έναν κήπο με φοίνικες, μακριά από την πολυκοσμία, όπου το πρωινό ήταν ξεχωριστή εμπειρία. Από το μπαλκονάκι της Mme Dorette (της ιδιοκτήτριας) η τρισδιάστατη εικόνα άνοιγε απ’ τη μια στις δαντελωτές ακτές της Γαλλικής Ριβιέρας έως το Cap Ferrat και τη Vence, και προς τις λεγόμενες θαλασσινές Αλπεις από την άλλη, όπου βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο μερικά από τα πιο όμορφα μεσαιωνικά χωριά της Μεσογείου: η Ez, το St. Paul de Vence, η Grasse. Ολα τους πολύ κοντά στη Νίκαια και θαυμάσιες ιδέες για εναλλακτικές διαδρομές.

Στο λόφο της Cimiez

Μια που βρεθήκαμε στο λόφο, ας ξεκινήσουμε από εδώ ψηλά, κατηφορίζοντας μετά προς την παλιά πόλη. Πρόκειται για το ατμοσφαιρικότερο κομμάτι της Νίκαιας με θέα στη θάλασσα, γνωστό ήδη από τον 18ο αιώνα ως παλιό αρχοντικό προάστιο αμιγούς κατοικίας -quartier résidentiel- των μεγαλοαστών μπουρζουά, συγκεντρώνοντας πλην των άλλων μερικά από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης, όπως και μερικά από τα ομορφότερα δείγματα της μπελ επόκ στη Γαλλία: μιας μυθικής εποχής, ανάμεσα στο 1860 και το 1920, που, μαζί με τη χλιδή και τη λάμψη που τη χαρακτήριζε, συνέπεσε με την πολεοδομική ανασυγκρότηση της Νίκαιας.

Από το 1860, λοιπόν, μετά την οριστική προσάρτηση της πόλης στη Γαλλία -υποτελής γαρ για πολλά χρόνια στους Ιταλούς του Piémont της βορειοδυτικής Ιταλίας-, Γάλλοι και Ιταλοί αρχιτέκτονες συνδιαμόρφωσαν τη νεότερη φυσιογνωμία της: μεγάλα ιστορικά ξενοδοχεία, επαύλεις, κήποι και ανάκτορα, όπως σε λίγα μέρη, έχουν να διηγηθούν τόσα από την ιστορία των αρχών του 20ού αιώνα. Το εξαιρετικό κλίμα του χειμώνα, που θυμίζει πάντα παρατεταμένη άνοιξη, μετέτρεψε αυτόν τον τόπο σε κοσμικό αυλόγυρο της Ευρώπης, συγκεντρώνοντας τη διεθνή αφρόκρεμα αλλά και τους απανταχού  γαλαζοαίματους που έτρεχαν εδώ να ξεχειμωνιάσουν σαν τα αποδημητικά πουλιά. Επόμενο ήταν κοντά σε αυτούς να καταφτάσουν και γνωστοί επιχειρηματίες και προσωπικότητες της εποχής: είτε επρόκειτο για Ελβετούς τραπεζίτες, Πολωνούς και κυρίως Ρώσους ευγενείς (διωγμένους από την επανάσταση αργότερα) είτε για Εγγλέζους αριστοκράτες. Πολλοί από αυτούς άφησαν εποχή με μεγάλες κοινότητες και έργο στη Νίκαια, καθώς όλοι τους επιδόθηκαν σε πολύ σημαντικά έργα υποδομής και ανάπτυξης.

Ηδη από το 1890 είχε ανοίξει -με ιδιωτική πρωτοβουλία- η κεντρική λεωφόρος Cimiez, πάνω στον αρχαίο ρωμαϊκό δρόμο και αφού «ξηλώθηκαν» τα χιλιάδες ελαιόδεντρα που κυριαρχούσαν τότε στο τοπίο, για να θαυμάζουμε σήμερα τα εμβληματικά κτίρια εκείνης της εποχής. Ξεχωρίζει το πρώτο μεγάλο ξενοδοχείο Excelsior Regina Palace, που φαίνεται να στεφανώνει την πόλη από χαμηλά. Εργο του Ιταλού S.M. Biasini, υπήρξε η επιτομή της πολυτέλειας με τα 400 δωμάτια και τις απίστευτες για τότε παροχές. Εγινε δε ακόμη πιο διάσημο από την παρουσία της βασίλισσας Βικτωρίας τα χειμερινά διαστήματα παραμονής της μεταξύ 1897 και 1900, όπως επίσης και από την παρουσία του μεγάλου ζωγράφου Henri Matisse, που έζησε εκεί από το 1938 έως το 1943, οπότε πέθανε. Το 1937 έγινε κτίριο πολυτελών κατοικιών, όπως και πολλά άλλα (κάτι που τα έσωσε από τη φθορά του χρόνου). Προσέξτε στο ισόγειο την αριστουργηματική σιδεριά στην τζαμαρία! Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και το Winter Palace, το Grand Palais του 1912, που κατασκευάστηκε για την εταιρεία των Wagons-lits, το Ηermitage, απ’ τα παλαιότερα, με κλασική εσωτερική διακόσμηση, κ.λπ.

Από εδώ μας χωρίζουν μονάχα λίγα μέτρα από τον ρωμαϊκό οικισμό, με την αρένα, το αμφιθέατρο, την αγορά και το εξαιρετικό αρχαιολογικό μουσείο με πολύ σημαντικά αρχαιοελληνικά -μεταξύ άλλων- ευρήματα. Λίγο πιο χαμηλά, κι άλλη έκπληξη: το Μουσείο Matisse σ’ ένα κατακόκκινο σπίτι του 17ου αιώνα. Στον κήπο με τον ελαιώνα που το περιβάλλει -είναι ο κήπος της ρωμαϊκής αρένας στην ουσία- χτυπούν τα βράδια του καλοκαιριού τα τύμπανα του φεστιβάλ της τζαζ, θεσμός που κρατάει από το 1948. Καλύτερα δεν γίνεται! Το πρωί ανήκει στα βασικά αξιοθέατα της πόλης, το βράδυ φιλοξενεί τα φεστιβάλ και από ψηλά εδώ... η θέα στα πυροτεχνήματα του κόλπου είναι κάτι περισσότερο από μαγευτική.

Εχοντας δει και το ιστορικό μοναστήρι της Cimiez, με τον κατάφυτο από τριανταφυλλιές κήπο, όπως και το εξαιρετικό ανάκτορο της Valrose του 1867, που στεγάζει από το 1957 τη διοίκηση του τοπικού πανεπιστημίου και τον τομέα ανθρωπιστικών επιστημών -κατασκευασμένο παλιά για Ρώσο επιχειρηματία-, θα έχετε μια εικόνα της «άγνωστης πλευράς» της Νίκαιας και του πώς θα πρέπει να ήταν κάποτε αυτή η πανέμορφη πόλη, προέκταση -όπως την αποκαλούν- των κήπων.

Πριν φτάσουμε κάτω, κατηφορίζοντας από τον ελικοειδή δρόμο, γεμάτο από εξώστες με θέα, βλέπουμε το σπίτι και μουσείο του μεγάλου ζωγράφου Marc Chagall, που στεγάζει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του με 800 πίνακες! Οσο για τις επαύλεις με τους υπέροχους κήπους, χαζεύουμε πραγματικά κρυφοκοιτάζοντας από τα κιγκλιδώματα και τις εξώπορτες. Τελικά, το «διαφορετικό» ξεκινάει πάντα από το σημείο που νομίζεις ότι τα έχεις όλα δει.

Μέσα στην πόλη

Φτάνοντας πιο κάτω, θυμόμαστε όσα έλεγε ο Φεντερίκο Φελίνι· ότι η Νίκαια είναι μια απόλυτα θεατρική πόλη, όπου το μόνο που χρειάζεται είναι να μετακινείς μια κάμερα. Τόσο εύκολα περνάς από τη μια γειτονιά -αλλά και από τη μια εποχή- στην άλλη· σε μια πόλη με τόσο διαφορετικές ατμόσφαιρες.

Το παλιό γραφικό κομμάτι της -όπου η καλύτερη στιγμή να περπατήσεις είναι το πρωί- τα έχει όλα: παράδοση, χρώμα, αγορές, καφέ και εστιατόρια, τις πανέμορφες πλατείες και την παραλιακή «promenade» με τις οργανωμένες παραλίες, τα παλαιά ξενοδοχεία σαν το Negresco, αλλά και τα σύγχρονα μεγαθήρια. Μέσα σε όλα αυτά όμως και κάτι που δεν γνωρίζαμε: ότι η Νίκαια δεν είναι ναυτική πόλη, όπως η κοντινή Μασσαλία, παρά τις αρχαιοελληνικές καταβολές της ως σημαντική εμπορική αποικία στη Μεσόγειο. Προτού γίνει η πόλη Μέκκα του τουρισμού, πολλοί ντόπιοι κατοικούσαν στους γύρω λόφους, καλλιεργώντας -όπως εξακολουθούν να κάνουν και στις μέρες μας- τα εξαιρετικά αγροτικά προϊόντα που θα βρείτε στους πάγκους της Place Saleya, στην καρδιά της παλιάς πόλης.

Κεντρικό σημείο η πλατεία Masséna, ίσως η πιο όμορφη και διάσημη πλατεία της Νότιας Γαλλίας, πεζοδρομημένη με τμήματα κήπου, αληθινά έργα τέχνης, ανάμεσα σε ναπολεόντεια κτίρια βαμμένα κόκκινα και στο χρώμα της ώχρας, τυπικό της Προβηγκίας. Αλλαξε πολλές φορές μορφή από τότε που τη διέσχιζε ένα μικρό ποτάμι κυλώντας από το βουνό, όπου οι γυναίκες της περιοχής έπλεναν τα ρούχα τους, προτού γίνει το επίκεντρο της κοινωνικής, πολιτιστικής και καλλιτεχνικής ζωής του τόπου. Στο κέντρο της, το περίφημο γλυπτό σύνολο La Conversation -H συζήτησις- του μεγάλου γλύπτη J. Plensa είναι η επιτομή της καλλιτεχνικής μεριάς αυτής της πόλης. Επτά σκεπτόμενες ανθρώπινες φιγούρες, στα γόνατα ή καθιστοί πάνω σε ηλεκτροδοτούμενους στύλους (το βράδυ σε διάφορα χρώματα το θέαμα είναι εντυπωσιακό), συμβολίζουν τις 7 ηπείρους συνομιλώντας μεταξύ τους. Αυτό το έργο είναι μέρος μιας καλλιτεχνικής διαδρομής που κάνουμε με το τραμ -γραμμή 1- και η οποία δείχνει πως η πόλη της Νίκαιας είναι, ούτε λίγο ούτε πολύ, ένα ανοιχτό μουσείο. Περνάει από 13 σημεία με πολύ αξιόλογα αξιοθέατα, όπως το πασίγνωστο κτίριο της διοίκησης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης από αλουμίνιο σε σχήμα τεράστιου κεφαλιού, «διά χειρός» Sacha Sosno, μπροστά από τη νέα high-tech Δημοτική Βιβλιοθήκη των 8.000 τ.μ. Και βέβαια, περνώντας βλέπουμε το περίφημο MAMAC, το μουσείο μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, ενώ καταλήγει στο Palais des Congrès, όπου στεγάζεται η μοναδική στον κόσμο συλλογή γλυπτών με έργα Arman, Volti, César, Calder, Moretti κ.ά.

Λίγο πριν μπούμε στην παλιά γραφική πόλη, ανεβαίνουμε το δειλινό στην Cours du Château, λίγο πιο πάνω, στη θέση του παλιού ανακτόρου, για να δούμε τη μαγευτική θέα στον κόλπο. Εδώ ήταν ο οικισμός των αρχαίων Ελλήνων και αργότερα το προπύργιο του Μεσαίωνα. Σήμερα δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός από την κυκλική βεράντα, το belvedere, με έναν πανέμορφο κήπο από πίσω και ένα μικρό κτίσμα, την Tour Bellanda, στη μέση όπου λένε ότι έμενε ο Εκτορ Μπερλιόζ το 1831 γράφοντας την εισαγωγή του «Βασιλιά Ληρ» - και ο οποίος λάτρευε τη Νίκαια. Ολα αυτά σχεδόν πάνω από το γραφικό λιμάνι της Lympia, που ξεκίνησε το 1749 για να ανταγωνιστεί τη Μασσαλία και τη Γένοβα, χωρίς ποτέ να γίνει εμπορικό λιμάνι. Σήμερα μπαινοβγαίνουν εδώ τα βαπόρια προς την Κορσική, ενώ γύρω βλέπουμε τις πανέμορφες χρωματιστές προσόψεις πιο απλών σπιτιών.

Η Παλαιά Νίκαια

Από την place Masséna μπαίνουμε απευθείας στο πιο γραφικό κομμάτι της Νίκαιας, την παλιά πόλη με τα στενά παλιά σοκάκια, τα καφέ, τα εστιατόρια και τα ταβερνεία, που κάνουν τη διαφορά εξαιτίας της ονομαστής γαστρονομίας. Και βέβαια κατευθυνόμαστε προς την αγορά Saleya, με ιταλική στόφα, όπου στα πόδια της εκκλησίας της Misericorde απλώνεται ο πεζόδρομος με την υπαίθρια αγορά λουλουδιών και αγροτικών προϊόντων. Κάπου στη μέση του πεζόδρομου της Cours Saleya βρίσκεται ένα πολύ χαρακτηριστικό τριώροφο κτίριο με ώχρα, όπου έζησε αρκετά χρόνια ο Matisse.

Η περιοχή του Malonat είναι από τις γοητευτικότερες της παλιάς Νίκαιας, με σπίτια βαμμένα έντονα, πολλά σκαλοπάτια, απλωμένα ρούχα κάτω από τα παράθυρα και το παλιό μαρμάρινο πλυσταριό στη Rue de l’ Ancien Senat. Εδώ κοντά βλέπουμε επίσης μια ζώνη από αρχοντικά των μπουρζουάδων και τη βίλα Λάσκαρη του 17ου αιώνα, εξ ολοκλήρου ανακαινισμένα.

Ο καθεδρικός, από την άλλη, ανοίγει στην εμβληματική place Rossetti, όπου μία στάση στο πασίγνωστο Fenocchio (fenocchio.fr) για παγωτό είναι επιβεβλημένη. Αλλά και στο Multari, στον παραλιακό πιο κάτω. Αποκλείεται επίσης να μην περάσουμε από το κατάστημα του Nicolas Alziani, φίρμα στα ελαιουργικά προϊόντα και γνωστός για την ποιότητα του λαδιού που παράγει από το 1868(!), πριν καθίσουμε στον πεζόδρομο της Cours Saleya για να δοκιμάσουμε το παραδοσιακό έδεσμα της Socca -είδος αλευρόπιτας- με την υπογραφή του René Socca. Ενα από τα πιο αυθεντικά εδέσματα της πόλης, αν και με τουρκική καταγωγή.

Η διάσημη παραλιακή

Η Promenade des Anglais είναι, δίχως άλλο, ο δημοφιλέστερος δρόμος της πόλης και διαχρονικό σύμβολο άνεσης και καλοζωίας: το «all about the good life» που έλεγαν οι Εγγλέζοι, οι οποίοι και την έφτιαξαν για τα «ευγενή» μέλη της κοινότητάς τους γύρω στο 1821, όταν εμείς εδώ βρισκόμασταν στις απαρχές της Επανάστασης. Σε μήκος περίπου 6 χιλιομέτρων, η παραλιακή πεζοδρομημένη λωρίδα, με 14 ιδιωτικές παραλίες και 5 δημοτικές, πήρε αισίως το 1965 τη σημερινή της μορφή με αθλητικές εγκαταστάσεις, διαδρόμους ποδηλασίας και skate, κήπους -σαν το Phoenix, εκπληκτικό κατασκεύασμα, απέναντι περίπου από τη ζώνη του αεροδρομίου-, άπειρο glamour και διάσημους απ’ όλο τον κόσμο στις ξαπλώστρες και στα μπαρ.

Τι τα θέλετε; Νίκαια είναι αυτή! Φυσικά δεν παραλείπουμε να δούμε το Negresco, χτισμένο για τον Ρουμάνο επιχειρηματία Henri Negresco, το μόνο εν λειτουργία παλιό ξενοδοχείο-ναό της μπελ επόκ, ενώ λίγα βήματα από εδώ βρίσκεται και το μουσείο Masséna. Στεγάζεται σε μια υπέροχη βίλα και έχει να πει πολλά για την ιστορία της πόλης από τον 18ο αιώνα μέχρι τα τέλη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, με την προοδευτική εγκατάσταση Ρώσων, Εγγλέζων και Αμερικανών. Μια ευκαιρία να αποκτήσουμε μια άλλη εικόνα για τη Νίκαια, λιγότερο τουριστική.

Μετάβαση

Από την Αθήνα, τα καλοκαίρια, ο προορισμός εξυπηρετείται με απευθείας πτήσεις της Air France (www.airfrance.com), ενώ τον υπόλοιπο καιρό μπορείτε να ταξιδέψετε με τις περισσότερες ευρωπαϊκές εταιρείες με ενδιάμεση στάση. Καλύτερη λύση είναι μάλλον η Alitalia (www.alitalia.com), με την οποία βρίσκουμε για τα μέσα Οκτωβρίου εισιτήριο μέσω Ρώμης με 176 ευρώ το άτομο με φόρους μετ’ επιστροφής.

Διαμονή

Villa La Tour (4 Rue de la Tour, Τ/+33 (0)4 93 800815, www.villa-la-tour.com). Βρίσκεται στην καρδιά της παλιάς πόλης σ’ ένα παλιό μοναστήρι του 18ου αιώνα και διαθέτει 14 δωμάτια, πρόσφατα ανακαινισμένα. 60 - 140 ευρώ.
Beau Rivage (24 Rue Saint-François de Paule, Τ/+33 (0)4 92 478282, www.hotelnicebeaurivage.com). Το ανάκτορο του 19ου αιώνα έγινε ξενοδοχείο 4 αστέρων, με πολύ ωραία δωμάτια, εστιατόριο και ιδιωτική παραλία. Το δίκλινο από 220 ευρώ.
Hotel la Pérouse (11 Quai Rauba Capeu, Τ/+33 (0)4 93 623463, www.leshotelsduroy.com). Μπουτίκ ξενοδοχείο χτισμένο στο βράχο κοντά στην Tour Βellanda. Πανέμορφο, με λεμονιές στον κήπο και πισίνα. Τα δωμάτια έχουν θέα στη θάλασσα, ενώ διαθέτει και εγκαταστάσεις spa.
Villa St. Exupéry (6 Rue Sacha Guitry, Τ/+33 (0)4 93 161345, www.villahostels.com). Μια οικονομική επιλογή διαμονής, αφού πρόκειται για χόστελ. Συγκεντρώνει ωστόσο πολύ καλές κριτικές για τα καθαρά δωμάτια, τα άνετα μπάνια και τη φιλική εξυπηρέτηση.
Villa Rivoli (Τ/+33 (0)4 93 888025, www.villa-rivoli.com). Ξενοδοχείο τριών αστέρων σε κτίριο του 1890. Σαν στο σπίτι σας στην καρδιά της Νίκαιας! Διαθέτει 26 περιποιημένα δωμάτια και δωρεάν ασύρματο Ιντερνετ. Η πιο κοντινή παραλία απέχει από εδώ μόλις δύο λεπτά με τα πόδια. Από 122 ευρώ το δίκλινο.
Palais de la Méditerranée (13 Promenade des Anglais, Τ/+33 (0)4 93 271234, nice.regency.hyatt.com). Εντυπωσιακό κτίριο με την πρόσοψη σε στυλ art deco του 1929. Δωμάτια πολυτελή και ατμοσφαιρικά με πολύ ωραία θέα και ανάλογο κόστος, δεδομένων ότι ανήκουν στην αλυσίδα Hyatt Regency και ότι το ξενοδοχείο βρίσκεται πάνω στην Promenade des Anglais. Από 254 ευρώ.
Le Petit Palais (www.petitpalaisnice.com). Ατμοσφαιρικό και ήσυχο ξενοδοχείο στο λόφο της Cimiez. Μια πρώτης τάξεως επιλογή, σε ένα από τα ωραιότερα σημεία της Νίκαιας. Από 150 ευρώ το δίκλινο.

Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com

ΠΗΓΗ: kathimerini.gr