Αλέξης Παπαχελάς: Να κλείσουμε τα σύνορα ή να γίνουμε αποθήκη προσφύγων; Καμιά επιλογή δεν αντέχεται 

Ζήσαμε μια περίοδο ευμάρειας, ειρήνης και σταθερότητας, θεωρώντας ότι δεν θα υπάρξει ποτέ πισωγύρισμα, ότι κάθε χρονιά θα είναι καλύτερη από την περυσινή. Τώρα, η Ευρώπη δοκιμάζεται και περνάει ένα στρες τεστ χωρίς προηγούμενο. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μπορέσει να διατηρήσει τα στοιχεία που την έκαναν κάτι ξεχωριστό: τα ανοικτά σύνορα, την εικόνα μιας πιο χαλαρής και ήπιας υπερδύναμης.

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς στην kathimerini.gr

Ηδη τα παραδοσιακά της προτερήματα, με πρώτο το κοινωνικό κράτος, βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση. Η Ευρώπη έχει μπει σε μια τροχιά παρακμής από καιρό και αυτό το νιώθουν προφανώς όσοι μισούν τον δυτικό τρόπο ζωής και θα ήθελαν μια μέρα να υψώσουν τη σημαία του Χαλιφάτου στο γαλλικό Προεδρικό Μέγαρο. Τα ασύλληπτα λάθη εξωτερικής πολιτικής των Ευρωπαίων και Αμερικανών στο Ιράκ, στη Λιβύη και στη Συρία έχουν απελευθερώσει τις δυνάμεις της Ιστορίας και ανοίγουν ένα νέο κεφάλαιο.

Είναι φοβιστικό να βλέπεις τον πανικό πολύ σοβαρών Ευρωπαίων όταν συζητούν όσα συμβαίνουν σήμερα. Δεν υπάρχουν άμεσες, πρακτικές λύσεις και το ξέρουν. Οι Αμερικανοί, που λειτουργούν κάπως πιο αποτελεσματικά σε αυτά τα ζητήματα, έχουν απαγκιστρωθεί από τις υποχρεώσεις που είχαν ως στρατηγικός ηγεμών της Δύσης. Κανείς δεν έχει λύσεις, αλλά ο πανικός θα τις επιβάλει και αυτό είναι το ανησυχητικό.

Τα κλειστά σύνορα, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις αποκλεισμού των ευρωπαϊκών ακτών από τον υπόλοιπο κόσμο, ακόμη και η (καταστροφική) ιδέα των «Νέων Σταυροφοριών» θα μπουν στην ατζέντα. Η ανασφάλεια, σε συνδυασμό με την κρίση της μεσαίας τάξης, θα ωθήσει ούτως η άλλως το πολιτικό σύστημα στα άκρα, στον απομονωτισμό, πιθανότατα στον ρατσισμό. Οταν τα πράγματα γίνονται επικίνδυνα, οι λύσεις δεν φαίνονται και λείπει η στιβαρή συμβατική ηγεσία, η Ιστορία έχει δείξει ότι μπαίνουμε σε πιο σκοτεινές ατραπούς.

Είναι νωρίς να πούμε τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς. Η Ελλάδα θα πιεσθεί πολύ στο ζήτημα του ελέγχου των προσφυγικών ροών και στον τομέα της ασφάλειας. Ο πρωθυπουργός και ορισμένοι από το κυβερνητικό επιτελείο έχουν από καιρό αντιληφθεί τις απειλές και τους κινδύνους. Σε άλλες εποχές εθεωρείτο βέβαιο ότι η Ελλάδα δεν θα γινόταν στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων. Τώρα δεν είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο ισχύει. Οι τζιχαντιστές δεν ξεχωρίζουν την Ελλάδα από τη Δανία ή τη Γαλλία και η στρατηγική (και απαραίτητη) σχέση της Ελλάδας με το Ισραήλ έχει στοχοποιήσει τη χώρα σε ακραίους κύκλους. Ο κίνδυνος δεν είναι επιθέσεις σε ελληνικούς στόχους, αλλά σε ξένους ή σε «ήπιους στόχους», όπως ξενοδοχεία ή κρουαζιερόπλοια. Αυτός είναι ο τακτικός κίνδυνος.

Ο στρατηγικός είναι να αρχίσει ένα ντόμινο κλεισίματος συνόρων, που θα μας θέσει μπροστά σε ένα τραγικό, σκληρό δίλημμα: να κλείσουμε και εμείς τα σύνορά μας, οδηγώντας εκατοντάδες ανθρώπους στον θάνατο λίγα μίλια από τις ακτές μας, ή να καταστούμε μία αποθήκη προσφύγων και μεταναστών, που δεν θα έχουν καμία προοπτική ούτε μπροστά ούτε πίσω τους. Καμία επιλογή δεν αντέχεται.