Νικόλαος Καραμούζης: Κερδοφόρες το 2016 οι τράπεζες

Μιλώντας στο συνέδριο της Capital Link στη Νέα Υόρκη, ο Νικόλαος Καραμούζης υπογράμμισε ότι σήμερα μετά την ολοκλήρωση της πρόσφατης ανακεφαλαιοποίησης, το εγχώριο τραπεζικό σύστημα διαθέτει υπερεπάρκεια κεφαλαίων και δεν θα χρειαστεί άλλες αυξήσεις, εκτός αν η χώρα εισέλθει σε νέα περιπέτεια εξόδου από το Ευρώ.

Σήμερα, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες διαθέτουν :

Υψηλό απόθεμα προβλέψεων ύψους €57 δισ. με κάλυψη των επισφαλών δανείων σε ποσοστό πάνω από 65%, ενώ τα βασικά κεφάλαια των τραπεζών προσεγγίζουν τα €37 δισ. ή δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 17,6%, από τους υψηλότερους της Ευρώπης με μέσο όρο στην Ευρωζώνη κάτω από 13%. Το άθροισμα των δύο αποτελεί μια ισχυρή θωράκιση συνολικού ύψους €94 δισ., έναντι ενός χαρτοφυλακίου επισφαλών δανείων (NPEs), με βάση το διευρυμένο ορισμό της Τράπεζας Ελλάδος, συνολικού ύψους €116 δισ.

Παράλληλα, τα προ προβλέψεων κέρδη (εξαιρουμένης της Finansbank) διαμορφώνονται σε €4,2 δισ. ετησίως, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για επιπρόσθετες προβλέψεις αν η κατάσταση χειροτερεύσει πριν αρχίσουν ν’ απομειώνονται τα ίδια κεφάλαια. Δεν υπάρχει άλλο τραπεζικό σύστημα στην Ευρώπη με τέτοια θωράκιση, που έχει ελεγχθεί πλήρως τρεις φορές με ενδελεχή stress tests. Η πλειοψηφία του χαρτοφυλακίου των επισφαλών χορηγήσεων καλύπτεται από εξασφαλίσεις σε ποσοστό πάνω από 60%.

Με την παραπάνω επάρκεια κεφαλαίων και την εκτιμώμενη επιστροφή στην κερδοφορία των τραπεζών το 2016, όπως αναφέρει το matrix24.gr, διαμορφώνονται πολύ ικανοποιητικές προϋποθέσεις για να επανέλθουν οι τράπεζες στη βασική τους δουλειά, που είναι η χρηματοδότηση της οικονομίας, της ανάπτυξης και των πελατών.

Ιδιαίτερα ευνοϊκές θα είναι οι συνθήκες αν η ισχυρή κεφαλαιακή θέση των τραπεζών συνοδευτεί με τη βελτίωση της ρευστότητας, κυρίως με την επιστροφή των καταθέσεων και την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, εξέλιξη η οποία προϋποθέτει την πιστή εφαρμογή του προγράμματος, τη διαμόρφωση του σταθερού πολιτικού κλίματος και την άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.

Εξαιρετικά ευοίωνες είναι οι προοπτικές του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όσον αφορά στην εξέλιξη της χρηματιστηριακής τους αξίας. Σήμερα, οι ελληνικές τράπεζες διαπραγματεύονται περίπου στο 0,3 της καθαρής λογιστικής τους αξίας (tangible book) ενώ ο μέσος όρος των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι κοντά στη μια φορά στην καθαρή λογιστική τους θέση. Επιπλέον, υπάρχουν σοβαροί παράγοντες που θα συμβάλουν στην επιστροφή στην κερδοφορία των τραπεζών εντός του 2016.

Πέντε είναι οι κρίσιμοι καθοριστικοί παράγοντες :

1. Ομαλοποίηση των συνθηκών ρευστότητας με σημαντική μείωση του κόστους χρηματοδότησης των τραπεζών, κυρίως λόγω της σημαντικής μείωσης της εξάρτησης ρευστότητας από το Ευρωσύστημα και της αύξησης του υπολοίπου των καταθέσεων.

2. Ομαλοποίηση του κόστους των προβλέψεων με τη σταθεροποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με αποτέλεσμα οι νέες προβλέψεις να περιοριστούν κοντά στο 1% του υπολοίπου των δανείων, έναντι 2,5% που επικρατεί σήμερα.

3. Βελτίωση εσόδων από προμήθειες που σήμερα κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα κοντά στο 0,35% του ενεργητικού, ενώ το αντίστοιχο των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι κοντά στο 1%. Άρα υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάκαμψης.

4. Περαιτέρω εκλογίκευση του λειτουργικού κόστους των τραπεζών.

5. Αποτελεσματική διαχείριση του προβληματικού χαρτοφυλακίου, ώστε, ένα κομμάτι του να επιστρέψει σε χρηματοοικονομική υγεία και να εξυπηρετείται κανονικά από τους πελάτες.

Με βάση τα παραπάνω είναι εφικτό, υπό την προϋπόθεση ότι θα ομαλοποιηθούν πλήρως οι πολιτικές και μακροοικονομικές συνθήκες, να επιστρέψουν σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα κερδοφορίας, δημιουργώντας σημαντική χρηματιστηριακή αξία.

Στο νέο περιβάλλον όπως έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας, για να είναι επιτυχημένος ένας τραπεζικός οργανισμός, εκτός από τους ισχυρούς χρηματοοικονομικούς δείκτες και τα κέρδη, πρέπει να διαθέτει επίσης και ισχυρά άυλα στοιχεία ανταγωνισμού, που αποτελούν κατά τη γνώμη μου την ειδοποιό διαφορά και καθιστούν διατηρήσιμο το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Τράπεζας στην κοινωνία, την πελατεία, το προσωπικό.

Τα ισχυρά άυλα - ποιοτικά στοιχεία είναι εκείνα που η Eurobank θα δώσει σημαντική προτεραιότητα με πρωτοβουλίες και πολιτικές. Κρίσιμα για την επιτυχία για ένα ανθρωποκεντρικό – πελατοκεντρικό οργανισμό είναι:

Η βελτίωση της εμπιστοσύνης των αγορών, των πελατών, των μετόχων και της κοινωνίας στην Τράπεζα

Η παροχή υψηλής ποιότητας ολοκληρωμένων υπηρεσιών και αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των πελατών

Η ενίσχυση της πίστης, αφοσίωσης και εμπιστοσύνης του προσωπικού προς τον Οργανισμό και το μέλλον του

Η κουλτούρα του Οργανισμού, ιδιαίτερα η διαμόρφωση μιας σύγχρονης επιχειρηματικής νοοτροπίας, αποτελεσματικότητας και πελατοκεντρικότητας στο προσωπικό που θα συνδυάζεται αποτελεσματικά με τη συντηρητική προσέγγιση στη διαχείριση των κινδύνων.

Η αναβάθμιση της σύγχρονης εταιρικής διακυβέρνησης με κυρίαρχα τα στοιχεία της διαφάνειας, της ευθύνης, της αξιοπιστίας και της λογοδοσίας στη λειτουργία του Οργανισμού

Η τήρηση από πλευράς Τράπεζας βασικών αρχών και αξιών που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία του Οργανισμού.

Ταχύτατη βελτίωση του κλίματος και του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα στις διεθνείς αγορές.

Το κλίμα για τη χώρα, παρά τις δυσκολίες και τις αβεβαιότητες, φαίνεται να βελτιώνεται ταχύτατα διεθνώς. Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για την Ελλάδα, με το Grexit risk να έχει περιοριστεί σημαντικά και αυτό άλλωστε δείχνει και η συμπεριφορά των αγορών. Τι θα κάνει την κρίσιμη διαφορά το επόμενο εξάμηνο :

1. Η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος και η εκταμίευση των σχετικών δόσεων εντός του πρώτου διμήνου του 2016

2. Η σταδιακή άρση των capital controls το πρώτο εξάμηνο του 2016

3. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και η επιτάχυνση της επιστροφής των καταθέσεων

4. Η ολοκλήρωση μερικών ακόμη καίριων αποκρατικοποιήσεων που θα δώσει ισχυρό μήνυμα προς τη διεθνή επενδυτική κοινότητα (όπως έγινε με τα περιφερειακά αεροδρόμια)

5. Η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη σημαντική αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2016

6. Η ανάκτηση της πρόσβασης της χώρας στις διεθνείς αγορές

7. Η ομαλή εκτέλεση του προϋπολογισμού και η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται ο προϋπολογισμός του 2016

8. Η ολοκλήρωση της φορολογικής και ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, εντός του πρώτου τριμήνου 2016

9. Η διατήρηση της πολιτικής ομαλότητας

10. Η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.

Οι προοπτικές της χώρας είναι θετικές ωστόσο παραμένουν τρία στοιχεία κινδύνου:

Α) Πολιτική σταθερότητα και ενίσχυση της πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης

Β) Αντοχή της κοινωνίας και ομαλή απορρόφηση των πρόσθετων μέτρων λιτότητας

Γ) Διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής αναπτυξιακής στρατηγικής με προσέλκυση ξένων κεφαλαίων και επενδύσεων που θα στηρίζεται στην ισχυρή ανάκαμψη των ιδιωτικών επενδύσεων και τη σημαντική στροφή της παραγωγικής φάσης προς τις εξαγωγές και την υποκατάσταση των εισαγωγών.

Η χώρα μπορεί και πρέπει να επιστέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης εντός του 2016. Ουσιαστική προϋπόθεση η ανάκαμψη των επενδύσεων και των εξαγωγών, διότι, η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα στο 71% του ΑΕΠ, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη, άρα δεν μπορεί να οδηγήσει την επανεκκίνηση της οικονομίας.

Με την εθνική αποταμίευση στο πολύ χαμηλό επίπεδο του 7% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη και τις επενδύσεις να έχουν καταρρεύσειστο 10% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη, είναι φανερό ότι η επιστροφή στην ανάπτυξη εξαρτάται κρίσιμα από την προσέλκυση σημαντικού ύψους ξένων κεφαλαίων και επενδύσεων. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, που εγώ τουλάχιστον γνωρίζω, για να καλύψει η χώρα το τεράστιο αποταμιευτικό και επενδυτικό κενό που έχει. Το εγχώριο τραπεζικό σύστημα διαθέτει σήμερα προβλέψεις συνολικού ύψους €57 δισ., ικανές να επιτρέψουν το μετασχηματισμό σημαντικού ύψους προβληματικών δανείων σε υγιή.

Με βάση το νέο πλαίσιο διαχείρισης των προβληματικών δανείων, το απόθεμα των προβλέψεων δεν μπορεί να παραμένει αδρανές. Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να μετατρέψουν σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων και νοικοκυριών με προβληματικά δάνεια, σε βιώσιμες οντότητες που θα μπορούν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους, με συμμετοχή όλων σ’ αυτό το κόστος (των ίδιων των δανειοληπτών αλλά και του τραπεζικού συστήματος), χωρίς νόθευση του ανταγωνισμού, με αποκλεισμό των κακοπληρωτών που έχουν τη δυνατότητα αποπληρωμής, χωρίς «χατίρια» στους παλιούς ιδιοκτήτες που δεν συνεργάζονται ή δεν συνεισφέρουν στην εξυγίανση της επιχείρησής τους αλλά με ευελιξία, κοινωνική ευαισθησία και ευθύνη έναντι των συμπολιτών μας που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες.

Δεν είναι στις προθέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Eurobank ούτε και των μετόχων της, να πουλήσουν μαζικά προβληματικά δάνεια από το χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας, γιατί μια τέτοια κίνηση θα ισοδυναμούσε με μεταφορά / εκχώρηση υπεραξίας σε τρίτους και θα λειτουργούσε εις βάρος των μετόχων και τελικά και της Τράπεζας.

Η Τράπεζα έχει διαμορφώσει σύγχρονες υποδομές για τη διαχείριση των προβληματικών δανείων και έχει επάρκεια προβλέψεων, αλλά θα συνεργασθεί και με εξειδικευμένους διεθνείς φορείς διαχείρισης προβληματικών δανείων με στόχο να αξιοποιήσει την εμπειρία τους και να εισάγει σύγχρονες αποτελεσματικές τεχνικές και μοντέλα διαχείρισης. Πρόθεσή μας δεν είναι να εκδιώξουμε τους ιδιοκτήτες από τις κατοικίες τους και τους επιχειρηματίες από τις επιχειρήσεις τους, αλλά για να συνεργαστούμε μαζί τους για να βρεθούν βιώσιμες λύσεις που θα δημιουργούν  αξία και για τους ίδιους και για την Τράπεζα και για την οικονομία.