"Καζάνι που βράζει" η Μέση Ανατολή μετά την εκτέλεση του σιίτη κληρικού αλ-Νιμρ από την Σαουδική Αραβία

H εκτέλεση από τη Σαουδική Αραβία του εξέχοντος ιερωμένου της σιιτικής μουσουλμανικής μειονότητας, Νιμρ αλ-Νιμρ, προκάλεσε την οργή των σιιτών σε ολόκληρη την περιοχή κατά της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας, ενώ ενέτεινε τους φόβους μιας κλιμάκωσης της διαθρησκευτικής έντασης στην περιοχή. 

Η Σαουδική Αραβία εκτέλεσε το Σάββατο 47 ανθρώπους, μεταξύ αυτών και τον αλ-Νιμρ. Ο σιίτης κληρικός κατηγορήθηκε ότι υποκίνησε τη βία εναντίον της αστυνομίας. Οι υποστηρικτές του λένε ότι εκείνος ήταν ένας ειρηνιστής που απηύθυνε έκκληση για την αναγνώριση περισσότερων δικαιωμάτων στη σιιτική μειονότητα της χώρας.

Ο σέιχ Νιμρ αλ-Νιμρ ήταν 56 ετών, σφοδρός επικριτής της σουνιτικής δυναστείας των αλ-Σαούντ και ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος διαμαρτυρίας και αμφισβήτησης του 2011, το οποίο εκδηλώθηκε στο ανατολικό τμήμα της Σαουδικής Αραβίας, όπου ζει η σιιτική κοινότητα, ταυτόχρονα με το ξέσπασμα της αραβικής άνοιξης στις αραβικές χώρες.
 

Ένταση στο Ιράν

Οι μουσουλμανικές χώρες της περιοχής έσπευσαν να καταδικάσουν την εκτέλεση του αλ-Νιμρ. Πρώτος απ΄ όλους, ο αγιατολάχ Άχμαντ Χαταμί, θρησκευτικός ηγέτης στο Ιράν, ο οποίος προειδοποίησε ότι οι συνέπειες σε βάρος των σουνιτών κυβερνώντων στη Σαουδική Αραβία θα έχουν ως αποτέλεσμα «να διαγραφθούν από τις σελίδες της ιστορίας». Εικόνα που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του ανώτατου πνευματικού ηγέτη του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ενώνει τη φιγούρα ενός σαουδάραβα δήμιου με την εικόνα του περιώνυμου δήμιου του Ισλαμικού Κράτους "Jihadi John" κάτω από τον τίτλο «Υπάρχουν διαφορές;».

Στο σιιτικό Ιράν τα μέσα ενημέρωσης της χώρας μεταδίδουν τις δηλώσεις ιερωμένων να εξάρουν την προσωπικότητα του Νιμρ και να προβλέπουν την πτώση της βασιλικής οικογένειας που κυβερνά τη Σαουδική Αραβία.

Ιρανοί ιερωμένοι, αξιωματούχοι, σπουδαστές επιτέθηκαν στη σουνιτική Σαουδική Αραβία για την εκτέλεση του σιίτη ιερωμένου Νιμρ αλ-Νιμρ, που καταδικάζει οριστικά όποια ελπίδα είχε διαφανεί για προσέγγιση ανάμεσα στις δύο ιδεολογικά αντίπαλες ισλαμικές περιφερειακές δυνάμεις που ανταγωνίζονται για την επέκταση της επιρροής τους στην περιοχή.

Το Ιράν κάλεσε τον σαουδάραβα επιτετραμμένο στην Τεχεράνη για εξηγήσεις και κατηγόρησε την υπερσυντηρητική σουνιτική μοναρχία του Κόλπου ότι χρησιμοποιεί κατασκευασμένες κατηγορίες περί τρομοκρατικής δράσης για να καταστείλει το ειρηνικό κίνημα των σιιτών που διαμαρτύρονται για συστηματική διακριτική μεταχείριση στη Σαουδική Αραβία. Από την πλευρά της, η φοιτητική πτέρυγα της πολιτοφυλακής Μπασιτζί, που συνδέεται με τους Φρουρούς της Επανάστασης, το επίλεκτο σώμα των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, κάλεσε σε διαδήλωση την Κυριακή το απόγευμα μπροστά από την πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη.

Αργά το βράδυ του Σαββάτου, ομάδες νεαρών επιτέθηκαν εναντίον της πρεσβείας της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη. Τα επεισόδια γρήγορα πήραν έκταση, με βόμβες μολότοφ και πέτρες να εκτοξεύονται προς το κτίριο της πρεσβείας, ενώ πολύ έντονες ήταν και οι φραστικές επιθέσεις εναντίον της γειτονικής χώρας και του καθεστώτος της.

Αντιδράσεις σε όλον τον Μουσουλμανικό κόσμο

Το Ανώτατο Ισλαμικό Σιιτικό Συμβούλιο του Λιβάνου χαρακτήρισε την εκτέλεση του ιερωμένου Νιμρ αλ Νιμρ ένα «σοβαρό σφάλμα» και η οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου την αποκάλεσε «δολοφονία». 

Δεκάδες σιίτες διαδήλωσαν σήμερα στην Ανατολική Επαρχία της Σαουδικής Αραβίας, στη γενέτειρα του Νιμρ, στην περιοχή Κατίφ φωνάζοντας το σύνθημα «κάτω η οικογένεια Αλ Σαούντ» και δεκάδες άλλοι συγκεντρώθηκαν στο γειτονικό Μπαχρέιν, ένα σουνιτικό βασίλειο, σύμμαχο του Ριάντ. Σιίτες ηγέτες στο Ιράκ, το Κουβέιτ, τον Λίβανο και την Υεμένη επίσης προειδοποίησαν για αντίποινα.

Ο σιίτης ιερωμένος από το Ιράκ Μοκτάντα αλ Σαντρ προέτρεψε σήμερα τους σιίτες να κατακλύσουν τους δρόμους χωρών του Κόλπου και του Ιράκ για να διαδηλώσουν κατά της εκτέλεσης του σεϊχη Νιμρ αλ Νιμρ. «Ζητώ από τους σιίτες της Σαουδικής Αραβίας… να επιδείξουν τόλμη και να απαντήσουν με ειρηνικές διαμαρτυρίες και (ζητώ) το ίδιο από τους σιίτες στις χώρες του Κόλπου, προκειμένου να αποτρέψουν την αδικία και την κυβερνητική τρομοκρατία στο μέλλον» τόνισε ο ίδιος στον ιστότοπό του. «Προτρέπω… (να πραγματοποιηθούν) οργισμένες διαδηλώσεις μπροστά από τα κτίρια σαουδαραβικών υπηρεσιών και συμφερόντων και καλώ την κυβέρνηση να αποφύγει να ανοίξει την πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας». Η πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στο Ιράκ επαναλειτούργησε αυτήν την εβδομάδα. Είχε κλείσει το 1990 μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ.

Επιπλέον ο πρώην πρωθυπουργός του Ιράκ Νούρι αλ Μαλίκι είπε ότι η εκτέλεση του Νιμρ θα οδηγήσει «στην ανατροπή του καθεστώτος της Σαουδικής Αραβίας», ενώ άλλος ένας βουλευτής υποστήριξε ότι η εκτέλεση του σιίτη ιερωμένου θα βοηθήσει το Ισλαμικό Κράτος να εκπληρώσει τους στόχους του.

Οι σιιτικές οργανώσεις σε ολόκληρη την περιοχή κατηγορούν τη Σαουδική Αραβία ότι χρησιμοποίησε την τρομοκρατία ως πρόσχημα για να εκτελέσει τον Νιμρ. Το Ριάντ απαντά ότι ο 56χρονος ιερωμένος καλούσε τους υποστηρικτές του να επιτεθούν στην αστυνομία και ευθύνεται για μια σειρά επιθέσεων με πυροβολισμούς και βόμβες μολότοφ που είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί αστυνομικοί κατά τη διάρκεια των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Κατίφ το διάστημα μεταξύ 2011- 2013.

Η απάντηση της Σαουδικής Αραβίας

Μετά το «πυρ ομαδών» που δέχθηκε από μουσουλμανικές χώρες της Μέσης Ανατολής η Σαουδική Αραβία αποφάσισε να περάσει στην "αντεπίθεση".

Μετά την επίπληξη του πρέσβη της από την Τεχεράνη και την σειρά εμπρηστικών δηλώσεων αξιωματούχων του Ιράν κατά της ενέργειάς της, κάλεσε τον πρέσβη της χώρας στο Ριάντ για εξηγήσεις για τις «εχθρικές επισημάνσεις», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. 

Το υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε την «δυσαρέσκεια του βασιλείου και την ολοκληρωτική απόρριψη αυτών των εχθρικών δηλώσεων, που αποτελούν κατάφορη παρέμβαση στα εσωτερικά του βασιλείου».

«Επίσης, καθιστά υπεύθυνη την ιρανική κυβέρνηση για την προστασία των αντιπροσωπειών του βασιλείου στο Ιράν και του προσωπικού τους απέναντι σε κάθε επίθεση».

Έντονη ανησυχία στις Βρυξέλλες

Σοβαρές ανησυχίες μετά από την εκτέλεση από τη Σαουδική Αραβία του σιίτη θρησκευτικού ηγέτη Νιμρ Μπάκερ αλ-Νιμρ εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Η ιδιαίτερη περίπτωση του σέιχ Νιμρ αλ-Νιμρ προκαλεί σοβαρές ανησυχίες για την ελευθερία της έκφρασης και τον σεβασμό των ατομικών και των βασικών πολιτικών δικαιωμάτων, που πρέπει να γίνονται σεβαστά σε όλες τις περιπτώσεις, περιλαμβανομένου του πλαίσιου του αγώνα κατά της τρομοκρατίας», δηλώνει σε ανακοίνωση που εξέδωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.

«Η περίπτωση αυτή έχει τη δυναμική περαιτέρω ανάφλεξης των θρησκευτικών εντάσεων που έχουν ήδη προκαλέσει μεγάλη ζημία στην περιοχή, με επικίνδυνες συνέπειες», αναφέρει στην ανακοίνωσή της η κ. Μογκερίνι.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί το βασίλειο του Κόλπου να προωθήσει τη συμφιλίωση ανάμεσα στις διαφορετικές κοινότητες και ζητεί από όλες τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και υπευθυνότητα. Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας επαναλαμβάνει την αντίθεση της Ε.Ε. στην θανατική ποινή, ιδιαίτερα στην περίπτωση των ομαδικών εκτελέσεων.

Μπαν Κι Μουν: "Είμαι βαθιά απογοητευμένος"

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν δήλωσε χθες, Σάββατο, ότι ειναι "βαθιά απογοητευμένος" από την εκτέλεση ενός εξέχοντος σιίτη μουσουλμάνου ιερωμένου και 46 άλλων προσώπων στη Σαουδική Αραβία και απηύθυνε έκκληση για ηρεμία και αυτοσυγκράτηση.

"Ο σεΐχης αλ-Νιμρ και μερικοί από τους άλλους φυλακισμένους που εκτελέσθηκαν είχαν καταδικασθεί έπειτα από δίκες που δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες για τη φύση των κατηγοριών και για την αμεροληψία της διαδικασίας", ανέφερε σε δήλωσή του ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα. "Ο γενικός γραμματέας καλεί επίσης για ηρεμία και αυτοσυγκράτηση στις αντιδράσεις για την εκτέλεση στο σεΐχη Νιμρ και ζητεί απ' όλους τους περιφερειακούς ηγέτες να εργασθούν για να αποφύγουν την παρόξυνση των θρησκευτικών εντάσεων", δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Ο Μπαν Κι-Μουν "εκφράζει τη λύπη του για τη βία που άσκησαν διαδηλωτές εναντίον της σαουδαραβικής πρεσβείας στην Τεχεράνη", πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.