45 χρόνια χωρίς την Σανέλ - Μπήκαμε στο διαμέρισμά της & στην Σουίτα της στο Ritz - Η ζωή μιας ορφανής, οι εραστές, το άρωμα...

* Με αφορμή την επέτειο απο τον θάνατό της Κοκό Σανέλ, στις 10 Ιανουαρίου 1971

Στον πρώτο όροφο είναι τα σαλόνια της ιστορικής μπουτίκ που υποδέχονται ακόμη σήμερα τους πλούσιους πελάτες. Στον τρίτο όροφο στεγάζονται τα ατελιέ της φίρμας. Ανάμεσα σε αυτούς τους δύο ορόφους βρίσκεται το ιδιαίτερο διαμέρισμα της Κοκό Σανέλ. Οι όροφοι αυτοί χωρίζονται από την διάσημη σκάλα, στην οποία περνούσαν τα μοντέλα των ρούχων που σχεδίαζε. 

Εκεί η διάσημη ντίβα της υψηλής ραπτικής, από το 1918, ξεκουραζόταν, καλούσε τους φίλους της σε φαγητό, διάβαζε, έγραφε, περιτριγυρισμένη από τα σπουδαιότερα και ακριβότερα αντικείμενα και έργα τέχνης που δημιούργησαν και το «πνεύμα Chanel».

Ζωή σαν μυθιστόρημα....

Στην επαρχιακή ταβέρνα Σανέλ (Le Chanel) στο Ποντέιγ, ένα χωριό με τρεις αγροικίες όλες κι όλες στη γρανιτένια περιοχή της Σεβέν στη Νότια Γαλλία, η Κοκό δεν θα αναφερόταν ποτέ. 
Και όμως σε αυτό το μέρος σχεδιάστηκε για πρώτη φορά το μονόγραμμα με τα δύο μεγάλα C. Ηταν το μόνο που μπορούσε να σκαλίσει ο αναλφάβητος προπάππος της Ζοζέφ Σανέλ, γεννηθείς εν έτει 1792, πάνω στους πάγκους και στα τραπέζια του.

Μεταξύ 1830 και 1860 πάνω από 20 Σανέλ πρωτοαντίκρισαν το φως στο Ποντέιγ: οι αρσενικοί της οικογένειας ήταν γεννημένοι καρδιοκατακτητές, με τάση προς την περιπέτεια και ελάχιστο ενδιαφέρον για προκοπή, ενώ οι απατημένες σύζυγοι Σανέλ ήταν τα αιώνια θύματα, τρελές από έρωτα, εργατικές σαν μέλισσες, πιστές τροφοί μέχρι θανάτου. 

Αλλά μάλλον δεν υπήρξε πιο ανεπρόκοπος γόης από τον πατέρα της, Αλμπέρ, ούτε και πιο πιστή υπηρέτρια στο κατόπι του από τη μητέρα της, Ζαν, την οποία ξελόγιασε στα 19 της και την παράτησε. 
Τον εντόπισε στον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης της στο καπηλειό του χωριού Ομπενά, όπου γεννήθηκε η Ζουλιά το 1882, για να ακολουθήσει η Γκαμπριέλ (μετέπειτα Κοκό) το 1883 στο θυρωρείο ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος στο Σαμίρ. 

Μόνο με την τρίτη εγκυμοσύνη το 1884 προσφέρθηκε στη Ζαν ο πολυπόθητος γάμος και ήρθε ο πρώτος γιος, αλλά στην επόμενη εγκυμοσύνη η δύσμοιρη μητέρα υπέκυψε σε μια μορφή άσθματος που είχε χειροτερέψει με τα χρόνια. Βρέθηκε νεκρή στα 33 της χρόνια και φυσικά ο άντρας της έλειπε σε ταξίδι. Χωρίς καθυστέρηση, όταν επέστρεψε, οδήγησε τις δύο κόρες του σε ορφανοτροφείο. 

Παρ΄ όλα αυτά η Γκαμπριέλ είχε προλάβει να αποτυπώσει κάποιες ευχάριστες εικόνες από την παιδική της ηλικία. Στο Σαμίρ, όπου γεννήθηκε, η στολή των ιππέων είχε γίνει αυστηρότερη εκείνη την εποχή, είχε αποκτήσει χρυσά κορδόνια στο επιχιτώνιο και το πηλήκιο είχε αντικαταστήσει οριστικά το κράνος του ελαφρού ιππικού. 

«Πόσο Σανέλ ήταν όλα αυτά!» σχολιάζει η βιογράφος της Σαρλ-Ρουά 90 χρόνια αργότερα. 

Εκτός από τα άλογα, την Γκαμπριέλ εντυπωσίαζαν και οι όμορφοι ιππείς, γόνοι καλών οικογενειών, οι οποίοι συχνά αντάλλασσαν τις αγαπημένες τους εταίρες προτού φύγουν. Τις έβλεπε η μητέρα της που εργαζόταν στο πλυσταριό. Θα γινόταν η κόρη της μια απ΄ αυτές; 

Στο οικοτροφείο Νοτρ Νταμ του Μουλέν, όπου στάλθηκε η Γκαμπριέλ μετά το ορφανοτροφείο, της κίνησαν την προσοχή ο γιακάς των κολεγιόπαιδων της οδού Λισέ, η γραβάτα τους δεμένη σε ροζέτα και το μαύρο χρώμα της μπλούζας τους. Το ταγέρ Σανέλ, απόλυτο σύμβολο του στυλ και της ανεξαρτησίας, πιθανόν να είχε κιόλας σχηματιστεί στο μυαλό της.

Στον οίκο ρούχων όπου έπιασε δουλειά στα είκοσί της, οι πελάτισσες της αριστοκρατίας δεν τη συγκίνησαν ποτέ. Ευτυχώς στο Μουλέν υπήρχαν πάλι πάρα πολλοί ιππείς, όπως σε κάθε πόλη με φρουρά. Οι πρώτοι που εμφανίστηκαν για μερικές επιδιορθώσεις της τελευταίας στιγμής στο ραφτάδικο που είχε στήσει η Γκαμπριέλ με την εξαδέλφη της Αντριέν έφυγαν σαν μαγεμένοι και διέδωσαν το νέο σε όλη την πόλη: δύο βασιλοπούλες μπάλωναν παντελόνια!

 
Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πότε άρχισαν τα δύο κορίτσια να έχουν εραστές αλλά, απ΄ ό,τι φαίνεται, «όσον καιρό ανήκαν σε όλους, στην πραγματικότητα δεν ανήκαν σε κανέναν». Και έπρεπε οπωσδήποτε να φύγουν. 

Η νεαρή Γκαμπριέλ είχε καλλιτεχνικές φιλοδοξίες και αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη της στον τομέα της διασκέδασης. 

Δεν δυσκολεύτηκε να πιάσει δουλειά στο καφωδείο «Ροτόντα» του Μουλέν, αφού έσερνε πίσω της τα χρυσά παιδιά της φρουράς. Και παρ΄ ότι ποτέ δεν εισέπραξε ενθαρρυντικά σχόλια από τον πιανίστα του μαγαζιού, κατάφερε να γίνει βεντέτα με τα δύο πρώτα τραγούδια της: έλεγε το «Κο Κο Ρι Κο» με βραχνή και ντροπαλή φωνή, και το ακόμη μεγαλύτερο σουξέ «Ποιος είδε την Κοκό στο Τροκαντερό» και το κοινό τής ζητούσε ρυθμικά: «Κοκό, Κοκό». Ετσι της έμεινε το όνομα. 

Και πάλι πόσο θα μπορούσε να αρκεστεί στον θαυμασμό κάποιων ξεπεσμένων σε ένα ασήμαντο καμπαρέ της επαρχίας;

Την ευκαιρία να ξεφύγει της πρόσφερε ο αξιωματικός του πεζικού Ετιέν Μπαλσάν, ένας λιμοκοντόρος και ιπποκόμος ο οποίος προσφέρθηκε να την πάρει στον πύργο του σαν μαθητευόμενη. 
Ηταν αυτός ο πρώτος εραστής της, το 1905; «Φριχτή εποχή!» θα έλεγε η Γκαμπριέλ αργότερα για όλα αυτά. Η καπελού της οδού Καμπόν 

Μόνο το Παρίσι θα μπορούσε να προσφέρει τις ευκαιρίες που ονειρευόταν. Ο Μπαλσάν την εγκατέστησε σε μια γκαρσονιέρα, όπου ξεκίνησε να φτιάχνει καπέλα, αρνιόταν όμως να της αγοράσει κατάστημα, ξόδευε λεφτά μόνο για άλογα. 

Την επιθυμία της ικανοποίησε ο καλύτερός του φίλος Αρθουρ Κάπελ ή «Μπόι», νόθος γιος ενός τραπεζίτη, ένας self-made man, ιδανικός σύντροφος για την Γκαμπριέλ, παρ΄ ότι είχε αναρίθμητες ερωμένες ως τότε. 

Εκείνος πλήρωσε την προκαταβολή για τον αέρα της επιχείρησης του πιλοποιείου στον ημιώροφο του κτιρίου της οδού Καμπόν 21 που θα συνδεόταν με το όνομά της για τουλάχιστον μισόν αιώνα. Οταν ο Μπόι πέθανε το 1919 σε αυτοκινητικό δυστύχημα, η Γκαμπριέλ θα γύριζε σελίδα στη ζωή της. Ακολούθησε ένα ζευγάρι φίλων στη Βενετία, όπου γνώρισε όλη την αριστοκρατία της εποχής, μαζί με τον... επόμενο έρωτά της, τον ξεπεσμένο δούκα Ντμίτρι Πάβλοβιτς. Αρτι αφιχθείς από το παλάτι του στην Αγία Πετρούπολη τον Ιανουάριο του 1917, θα ήταν ο Ντμίτρι ο άντρας της ζωής της; Ναι, ώσπου να παντρευτεί και αυτός μια νεαρή Αμερικανίδα με λεφτά. 

Τρεις μήνες πριν από τον θάνατο του Μπόι,η Γκαμπριέλ είχε εγκαταλείψει το 21 της οδού Καμπόν και εγκαταστάθηκε ως μοδίστρα στον αριθμό 31. Ηθελε πάντα να προκαλεί.
Στην εποχή της μπελ επόκ παρήγγειλε σε έναν ράφτη να της φτιάξει ένα παντελόνι που καμία γυναίκα δεν είχε ονειρευτεί να φορέσει. 

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα θα φορούσε το πρώτο απλό αντρικό κοστούμι.

Οι βάσεις της αυτοκρατορίας της Κοκό μπήκαν το 1914 με την εμφάνιση των πρώτων γερμανικών στρατευμάτων στο Σεν Κεντέν και το μόνο ανοιχτό κατάστημα ήταν της Σανέλ.Πλάσαρε για την περίσταση την ίσια μακριά φούστα.

Εκοψε τα μαλλιά της και δημιούργησε το χτένισμα που μιμήθηκαν πολλές σύγχρονές της,δημιούργησε σεμνά ενδύματα θαλάσσης με φουφούλες που έφταναν ως το γόνατο για τις κυρίες και το 1920 θα γεννιόταν το άρωμα Chanel Νo 5,πάνω στο οποίο τα επόμενα χρόνια θα βασιζόταν η μεγάλη περιουσία της. 

Ο επόμενος έρωτάς της με τον ποιητή Πιερ Ρεβερντί,ο οποίος συζούσε με μερικούς αναρχικούς στη Μονμάρτρη,ήταν καταστροφικός. Ο μεθεπόμενος με τον Πολ Ιρίμπ,διευθυντή,αρχισυντάκτη και βασικό εικονογράφο του παρισινού περιοδικού «Τemoin»,έναν αστό με εθνικιστικές τάσεις,κόντεψε να την οδηγήσει στη χρεοκοπία.

Η Γκαμπριέλ ήθελε να ξεκόψει από όλα,οι καιροί ήταν απατηλοί, και ακολούθησε το τελευταίο λάθος της στον τομέα των αντρών: ερωτεύτηκε έναν γερμανό κατάσκοπο στη μη κατεχόμενη ζώνη με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Εκείνη ήταν 56 ετών,13 χρόνια μεγαλύτερή του, αλλά εκείνος την είχε ερωτευτεί! Αυτό κράτησε τρία χρόνια,ώσπου η Κοκό βαρέθηκε να ζει μέσα στις απαγορεύσεις.Ηθελε να επιστρέψει στο παιχνίδι της αγοράς. Κατοχικοί νόμοι,ο κυνισμός των επιχειρήσεων,ο κίνδυνος να πουλήσει την εταιρεία της σχεδόν τζάμπα είχαν αλλάξει πια τα δεδομένα.

Το 1947 ο οίκος Chanel πουλήθηκε στον προσωπικό της εχθρό Πιερ Βερτχάιμερ με σχετικά ευνοϊκούς όρους.Η περιουσία της ήταν ήδη κολοσσιαία,η ίδια ήταν 64 ετών και μπορούσε πια να καταθέσει τα όπλα.

Δεν ανεχόταν όμως ότι ο αντίπαλός της ήταν 10 χρόνια νεότερος και,τη στιγμή της υπογραφής,κατάφερε να πλαστογραφήσει το πιστοποιητικό γέννησης που της ζήτησαν.Γιατί να μη γίνει με την ευκαιρία 10 χρόνια νεότερη; Οντως την περίμενε μια νέα περίοδος παντοδυναμίας και αυτή τη φορά η καθιέρωση θα ξεκινούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες στα 71 χρόνια της.Αλλά ήταν πια δραματικά μόνη.

Πέθανε 88 ετών,επιστρέφοντας από τον περίπατό της,μια Κυριακή του Ιανουαρίου 1971, μέσα στο δωμάτιο του ξενοδοχείου Ριτζ.Η καμαριέρα τής έκλεισε τα μάτια....