Γιάννης Μεταξάς: «Ξαναβάλτε τα σαγόνια σας στη θέση τους»

Ο Γιάννης Σουλιώτης - της καλλιέργειας «ενδοπαθητικό» υπόδειγμα - δεν μεταφράζει. Επανεκφωνεί στη δική μας γλώσσα την παγκοσμιότητα των μεξικανικών συναισθημάτων.

Στα «Παραληρήματα» του C. Boullosa, για παράδειγμα, διαβάζουμε: «Πετάξτε τα όπλα. Πάψτε να τρώτε ο ένας τον άλλον! / Μείνετε όπως είστε. Αφήστε πίσω σας την προδοσία. / Ξαναβάλτε τα σαγόνια σας στη θέση τους. / Μην αλλοιώνετε τα πρόσωπά σας».

*Του Γιάννη Μεταξά στο Βήμα

Αλίμονο όμως. Αυτή η έκκληση πολιτικής αποκατάστασής μας δεν εισακούεται. Είναι η απούσα διάσταση. Είναι η ανεκπλήρωτη προσδοκία του Ο. Paz για μετριοπάθεια, όπου «Ακόμα και το φως μέσα στο φως χάνεται». Μια φράση ύμνος για την απειλή που, από το πάθος για το απόλυτο, μπορεί να τυφλώσει. Οι ζωγράφοι κάτι ξέρουν.

Σε κάποια ποιήματα διαισθάνεται κανείς τα αδήλωτα αποσιωπητικά. Εκεί, στο απρόσμενο κενό από την απουσία της φωνής, η σιωπή του ποιητή καλεί σε συνεννόηση τον  έτσι ευεργετημένο αναγνώστη. Και η σαρτρική «coexistentialite» υφέρπει ως παράλειψη που πρέπει να αρθεί. Δύσκολο έργο.

Με το «Να γυρίσω στην Ιθάκη» του Hector Carreto (έπαιξε άραγε κάποιον ρόλο το μικρό του όνομα;) ο Σουλιώτης νιώθει την παγκοσμιότητα της καβαφικής ουτοπίας. Αλλά ο Martinez δεν απογοητεύεται και την επαναδιεκδικεί. Την Αλεξάνδρεια δεν τη χάνει. «Και θα πάρεις μοναχός σου μονοπάτια δύσβατα / μπρος σου θα δεις τοπία που δεν τα βάζει ο νους / και θα φτάσεις μοναχός σου να διατρέξεις ουρανούς / εκεί που οι κορυφές φιλούν του στερεώματος τα φώτα».

Το μεταφραστικό επίτευγμα του Γιάννη Σουλιώτη κλείνει με τα «Επιλεγόμενα» του Γιώργου Βέη. Καθόλου συμπτωματικό. Αφού τα λόγια αυτού του άλλου ποιητή, από προσωπικά βιώματα τρυγημένα ακούουν στη μεξικάνικη ποίηση, ακόμα μια φορά, τη μουσική ενότητα του Κόσμου.

Ο κ. Γιάννης Μεταξάς, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι τακτικό μέλος της Académie Européenne Interdisciplinaire des Sciences.