Ερνέστος Τσίλλερ: Ο Γερμανός αρχιτέκτονας που άλλαξε την Αθήνα - Πέθανε πάμπτωχος γιατί κατήγγειλε ατασθαλίες

Η νεοσύστατη πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου ήταν το 1834, από οικιστικής άποψης, ένα μεγάλο χωριό και μάλιστα ένα ρημαγμένο χωριό.

Επί βασιλείας Όθωνα επιστρατεύτηκαν λοιπόν μια σειρά από ευρωπαίους αρχιτέκτονες και πολεοδόμους για να δώσουν χρώμα και οικοδομική σφραγίδα στην Αθήνα, αναγεννώντας την πόλη από τις στάχτες της.

Παρά το γεγονός ότι η οικιστική αναδόμηση της πρωτεύουσας πήρε χαρακτήρα ευρωπαϊκής υπόθεσης, η πραγματική μεταμόρφωσή της θα αργούσε πολύ κι αν δεν ήταν ο Τσίλλερ, θα την περιμέναμε ενδεχομένως ακόμα!

Γιατί αυτός ήταν ο Νο 1 αρχιτέκτονας που έδωσε στην Αθήνα, την πόλη που αγάπησε και επέλεξε να περάσει τη ζωή του, τον ευρωπαϊκό της αέρα και την αύρα μεγαλοπρέπειας που τόσο της έλειπε.

Ο γερμανός αρχιτέκτονας, ζωγράφος, ερευνητής και λάτρης της αρχαιότητας μπόλιασε ιδανικά ευρωπαϊκά αρχιτεκτονικά κινήματα, όπως ο νεοκλασικισμός, βορειοευρωπαϊκά στοιχεία και αναγεννησιακές πινελιές με την απαραίτητη ελληνική εντοπιότητα, αντλώντας μοτίβα από την κλασική αρχαιότητα και το Βυζάντιο.

Αντί να κοπιάρει άκριτα τους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς που δέσποζαν στην εποχή του, έβαλε σκοπό να τους μεταφράσει στα ελληνικά, χαρίζοντας στην Αθήνα αρχικά και κατόπιν σε πολλές πόλεις της Ελλάδας οικοδομικά διαμάντια που στέκουν μεγαλόπρεπα μέχρι και σήμερα (Εθνικό Θέατρο, Χημείο Αθηνών και πολλά ακόμα).

Θέατρα, εκκλησίες, μέγαρα, με όλα ασχολήθηκε αφήνοντας τη χαρακτηριστική του σφραγίδα, αν και το οικοδόμημα που θα έλαμπε με την ιδιαίτερη τεχνοτροπία του δεν θα ήταν άλλο από το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο, το ανάκτορο τότε του διαδόχου Κωνσταντίνου!

Η δημιουργική σκέψη του μεγάλου καλλιτέχνη συνδυάστηκε με την αισθητική της εποχής του βασιλιά Γεωργίου Α’ γεννώντας αρχιτεκτονικά στολίδια που έδωσαν τελικά την πολυπόθητη ευρωπαϊκή αύρα στην ελληνική πρωτεύουσα. Ο Τσίλλερ ευτύχησε να χτίσει σε έναν τόπο γεμάτο από κλασικές αναμνήσεις που τόσο γοήτευαν τους Γερμανούς της περιόδου, εκμεταλλευόμενος τον αττικό ήλιο και σεβόμενος το μέγεθος της τότε Αθήνας, επιβάλλοντας διαφορετικές κλίμακες και αναλογίες σε ήδη καθιερωμένους ρυθμούς.

Ο Τσίλλερ προσαρμόστηκε στην ελληνική συνθήκη αφήνοντας σπουδαία κληρονομιά στην εγχώρια αρχιτεκτονική, επηρεαζόμενος από την πλούσια κλασική μας παρακαταθήκη και επηρεάζοντας με τη σειρά του τους επιγόνους του. Όσο για την προσωπική συμβολή του, συνίσταται στον συνδυασμό ελληνικών δομικών και διακοσμητικών στοιχείων με την αναγεννησιακή και βορειοευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, ώστε να εξυπηρετηθούν οι ιδεολογικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. Ο Τσίλλερ χάρισε στην ταπεινή Αθήνα έργα ανάλογης ποιότητας με εκείνα που χτίζονταν στη Βιέννη και την υπόλοιπη Ευρώπη, κάνοντάς τη την ιδιαίτερη πατρίδα του και παίρνοντας τελικά την ελληνική υπηκοότητα…

Πρώτα χρόνια

Ο Ερνστ Μόριτζ Θίοντορ Τσίλλερ γεννιέται στις 22 Ιουνίου 1837 σε μια πολίχνη της Σαξονίας ως ένα από τα παιδιά ενός εργολάβου κατασκευαστή της περιοχής. Ο μηχανικός πατέρας έπαιρνε από μικρά τα παιδιά του στην οικοδομή και το απόγευμα παρέδιδε στο σπίτι ιδιωτικά μαθήματα στον κλάδο του, καθώς ήταν αποφασισμένος οι γιοι του να μπουν στην επιχείρηση.

Κι έτσι πριν καλά-καλά καταλάβουν τον εαυτό τους, τα παιδιά του Τσίλλερ ήταν ξεφτέρια στη μηχανική και όλα τους βρήκαν τη θέση τους στην πατρική εταιρία. Ο Ερνστ που τα έπαιρνε τα γράμματα φοιτά το 1855 στην αρχιτεκτονική σχολή του Πολυτεχνείου της Δρέσδης, απ’ όπου παίρνει το πτυχίο του το 1858. Ήταν στη διάρκεια των σπουδών του που οι ευτυχείς περιστάσεις θα τον φέρουν μαθητευόμενο στη Βιέννη στο γραφείο του λαμπρού δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν (1858-1859). Η γνωριμία μαζί του θα καθορίσει την καριέρα του αλλά και τη μοίρα της ελληνικής αρχιτεκτονικής!

Επιστρέφοντας στη Δρέσδη μετά την πρακτική στο γραφείο του Χάνσεν, είναι πανέτοιμος να αναλάβει μεγάλα κατασκευαστικά έργα, με τις προτάσεις του να κερδίζουν διεθνείς ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς, όπως της ρωσικής κυβέρνησης για την ανοικοδόμηση της Τιφλίδας, αν και δεν θα ολοκλήρωνε ποτέ καμιά μελέτη του. Κι αυτό γιατί δύο χρόνια αργότερα ο Χάνσεν αναλαμβάνει την κατασκευή της Ακαδημίας Αθηνών και καλεί τον φέρελπι Τσίλλερ να επιβλέψει την ανέγερσή της!

Ο Τσίλλερ στην Αθήνα

Ο Τσίλλερ καταφτάνει στην Αθήνα το 1861, σε ηλικία μόλις 24 ετών, ως εκπρόσωπος του Χάνσεν και ρίχνεται με τα μούτρα στη δουλειά: την ανέγερση της Σιναίας Ακαδημίας, του πρώτου μεγάλου δημόσιου έργου των Αθηνών χτισμένου αποκλειστικά από πεντελικό μάρμαρο (το οικοδόμημα ολοκληρώθηκε τελικά το 1890).

Την ίδια στιγμή, με ζήλο και θέρμη οργώνει την Ελλάδα για να γνωρίσει τους αρχαιολογικούς της θησαυρούς, μαγεμένος καθώς ήταν με την κλασική αρχαιότητα. Ο Τσίλλερ ανακαλύπτει τις ελληνικές αρχαιότητες, κάνοντας δικές του ανασκαφές και αποτυπώνοντας το Θέατρο του Διονύσου στη νότια πλευρά της Ακρόπολης. Μελέτησε επιπρόσθετα την αρχιτεκτονική δομή του Παρθενώνα (ανακαλύπτοντας μάλιστα την ηθελημένη καμπυλότητα στην κατασκευή του), σχεδίασε τα λείψανα των αετωμάτων και είναι μεταξύ των πρώτων που κατέγραψε την πολυχρωμία στα αγάλματα και τα αρχιτεκτονικά μέλη του Θησείου, του Ερεχθείου, του Ναού της Αφαίας στην Αίγινα κ.ά.

Όλα αυτά τα μετέφερε ως διακοσμητικά στοιχεία στις κατοικίες του, εξελληνίζοντας την αρχιτεκτονική κληρονομιά του και διαμορφώνοντας ένα πλουραλιστικό ύφος, ενταγμένο πάντα στο πλαίσιο του κλασικισμού. Ταυτοχρόνως, εντάσσεται γρήγορα στην αθηναϊκή κοινωνία και αποφασίζει να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα: παντρεύεται Ελληνίδα, την πιανίστρια Σοφία Ντόντου, αποκτά παιδιά και μπλέκεται ενεργά με τον δημόσιο βίο της χώρας μας, ερχόμενος για πρώτη φορά σε επαφή με την ελληνική νοοτροπία και τα κακώς κείμενά της.

Μοναδικό διάλειμμα στην αδιάλειπτη παραμονή του στην Ελλάδα θα είναι η περίοδος μετά την έξωση του Όθωνα, όταν τα έργα στην Ακαδημία διακόπτονται και ο Τσίλλερ αναγκάζεται να καταφύγει στην Ιταλία και να περάσει κάποια χρόνια στη Βιέννη.

Το 1868 επανέρχεται στην Ελλάδα με σκοπό να ιδιωτεύσει και το 1872 διορίζεται καθηγητής στο Σχολείο των Τεχνών, τον πρόδρομο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Οι παραγγελίες πέφτουν βροχή η μία μετά την άλλη και σύντομα ο Τσίλλερ θα είναι ένας καθιερωμένος αρχιτέκτονας, απολαμβάνοντας καθολική αναγνώριση.

Η βασιλική εύνοια δεν θα αργήσει και δικαίως, καθώς ο Τσίλλερ ήταν ο μεγαλύτερος αρχιτέκτονας της Αθήνας. Ο βασιλιάς του αναθέτει τη μελέτη και ανέγερση των θερινών ανακτόρων στο Τατόι, στους Πεταλιούς και αργότερα του ανακτόρου του διαδόχου του θρόνου, προσελκύοντας έτσι όλη τη μεγαλοαστική τάξη, που στοιβαζόταν πια στο γραφείο του για να τους χτίσει τα μέγαρα και τις εξοχικές τους κατοικίες!

Ο Τσίλλερ φιγουράρει πια ως «ποιητής της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής», καθώς έχει βάλει σκοπό να συνδέσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά τεσσάρων χωρών: της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Γερμανίας, της πατρίδας του δασκάλου του, της Δανίας, του τόπου δράσης του δασκάλου του, της Αυστρίας, και της Ελλάδας φυσικά, της δεύτερης δικής του πατρίδας…

Έργο και προσωπικότητα

Στα πρώτα έργα του Τσίλλερ συγκαταλέγονται το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών (γκρεμίστηκε το 1940), το Βασιλικό Θέατρο (Εθνικό σήμερα), το Θέατρο Πατρών και το Θέατρο Ζακύνθου (καταστράφηκε στον σεισμό).

Προεδρικό μέγαρο – Ανάκτορα 

 

Κατόπιν ανέλαβε την ανέγερση του σημερινού Προεδρικού Μεγάρου, γεγονός που του εξασφάλισε πλήθος αναθέσεων για το χτίσιμο ιδιωτικών μεγάρων, όπως το Ιλίου Μέλαθρον για λογαριασμό του Ερρίκου Σλήμαν (σημερινό Νομισματικό Μουσείο), τα Μέγαρα Μελά, Σταθάτου, Δεληγιώργη (πρώην Ταινιοθήκη), Καλλιγά, Ψύχα, Πεσμαζόγλου, οι επαύλεις των Θων και Συγγρού και πολλά πολλά ακόμη, γράφει το newsbeast.gr.

Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου

 

Στα έργα του περιλαμβάνονται το Γερμανικό και Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, τα ξενοδοχεία «Μπάγκειον» και «Αλέξανδρος» στην Ομόνοια, εκκλησίες σε Μαρκόπουλο, Αίγιο, Βέλο Κορινθίας, Βίλια Αττικής, ο Άγιος Αθανάσιος Πύργου, ο Ναός της Φανερωμένης στο Αίγιο, ο Άγιος Λουκάς Πατησίων, η Αγία Τριάδα της Οδού Πειραιώς, αλλά και κατοικίες στην Κηφισιά, αγορές και σχολεία σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.

Aκαδημία Aθηνών 

 

Στον Πειραιά έφτιαξε μάλιστα ολόκληρη γειτονιά με νεοκλασικά, την οποία ονόμασε «Συνοικία των Επαύλεων», αν και θα έμενε τελικά γνωστή ως «Συνοικία Τσίλλερ»!

Ο Τσίλερ αποπεράτωσε και πολλά δημόσια έργα, όπως το Μουσείο της Ολυμπίας, το Χημείο, το Κεντρικό Ταχυδρομείο, η Αγορά του Πύργου, το Δημαρχείο της Ερμούπολης, το Γενικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης και το θέατρο «Απόλλων» στην Πάτρα.

Πέρα από τα έργα που «σήκωσε» ο Τσίλλερ στην Ελλάδα, επέβλεψε προσωπικά και την εκτέλεση των έργων του Χάνσεν στο Ζάππειο, την Εθνική Βιβλιοθήκη και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ενώ έκανε και πολλές προτάσεις για τη δημιουργία ενός πάρκου αναψυχής στον Λυκαβηττό (η δενδροφύτευσή του οφείλεται εξάλλου στον ίδιο). Τα περίπου 500 έργα που άφησε κληρονομιά στην Ελλάδα σφράγισαν τον ελληνικό ορίζοντα (μέχρι και σήμερα μάλιστα δεν έχει καταλογογραφηθεί το σύνολο του έργου του!), αν και πάμπολλα κατεδαφίστηκαν στα χρόνια της μεγάλης αντιπαροχής της δεκαετίας του 1960 και σώζονται πια μόνο σε πίνακες του Τσαρούχη.

Δημαρχείο Ερμούπολης Σύρου 

 

Πέρα από οραματιστής αρχιτέκτονας και σχεδιαστής, ο Τσίλλερ υπήρξε και σπουδαίος μηχανικός και κατασκευαστής, όντας ο πρώτος που εφάρμοσε τη σιδηροδοκό και τα σιδερένια υποστυλώματα στην οικοδομή. Ασχολήθηκε επίσης εντατικά και μεθοδικά με την αντισεισμικότητα των κτιρίων και χρησιμοποίησε τεχνητό εξαερισμό και κεντρική θέρμανση, αλλά και ρολά στα παράθυρα, νεωτερισμούς που αυτός εισήγαγε στην ελληνική αρχιτεκτονική.

Με την εξέχουσα δουλειά του, η Αθήνα του 19ου αιώνα μεταμορφώθηκε από χωριό σε ευρωπαϊκή πόλη, προσδίδοντάς της τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική ταυτότητα και αισθητική που τόσο χρειαζόταν η πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους, σε απευθείας πάντα σύνδεση με το ένδοξο αρχαίο παρελθόν της. Αντικατέστησε τα παντζούρια με ρολά στα μαγαζιά της Αθήνας και κόσμησε τα κτίριά του με κιγκλιδώματα από χυτοσίδηρο και σχέδια εμπνευσμένα από τη μυθολογία, κρατώντας την αυστηρή δομή της κλασικής αρχιτεκτονικής, την οποία απλοποίησε ωστόσο για τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής.

Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού 

 

Ποιο ήταν το τέλος αυτού του σπουδαίου ξένου που πολιτογραφήθηκε Έλληνας και μετείχε σε πάμπολλες δραστηριότητες του τόπου μας, από αρχαιολογικές ανασκαφές και διδασκαλικό έργο στο Πολυτεχνείο μέχρι και διεύθυνση δημόσιων έργων; Του ανθρώπου που τόσο ανεξίτηλα άφησε τη σφραγίδα του στην αρχιτεκτονική της εποχής του; Πέθανε πάμφτωχος, καθώς απολύθηκε από το Πολυτεχνείο το 1883 γιατί αρνήθηκε να συγκαλύψει τις τόσες οικονομικές ατασθαλίες κατά την ανέγερση του Ζαππείου!

Ο διεθνούς κύρους αρχιτέκτονας που απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα και αποτέλεσε για τη νεοελληνική αρχιτεκτονική ένα ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο καταβλήθηκε τελικά από την ελληνική νοοτροπία. Άφησε την τελευταία του πνοή στην πόλη που ερωτεύτηκε, την Αθήνα, στις 12 Νοεμβρίου 1923…

Τα γνωστά έργα του Τσίλλερ 
 

Αθήνα

  • Ανάκτορο του Διαδόχου (1891-1897) (σήμερα Προεδρικό Μέγαρο)
  • Ιλίου Μέλαθρον, κατοικία του Ερρίκου Σλήμαν (1878-1881) (σήμερα στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών)
  • Βασιλικό Θέατρο (σήμερα Εθνικό Θέατρο) (1895-1901)
  • Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Οικοδομήθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Λούντβιχ Λάνγκε. Ο Τσίλερ ήταν ο τρίτος και τελευταίος επιβλέπων του έργου, επέφερε δε αλλαγές στην πρόσοψη του κτιρίου, προσθέτοντας το ιωνικό πρόπυλο και τις εκατέρωθεν στοές.[16]
  • Μέγαρο Σταθάτου (1895)
  • Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού, στην συμβολή της οδού Βασιλίσσης Σοφίας 5 (πρώην οδός Κηφισίας) με την οδό Ζαλοκώστα, σήμερα είναι το κεντρικό κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικών
  • Μέγαρο (έπαυλη) του Ανδρέα Συγγρού (1872-1873) στο κτήμα Αναβρύτων, μεταξύ Αμαρουσίου και Κηφισιάς
  • Έπαυλη του Νικολάου Θων (Thon). Η έπαυλη είχε οικοδομηθεί (1891) ολόκληρη πάνω σε σχέδια του Τσίλερ, στη συμβολή των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισσίας. Δεν υπάρχει πια αλλά διασώζεται στο εσωτερικό του περιβόλου της έπαυλης ο ναός του Αγίου Νικολάου, ένα περίκεντρο νεοκλασικό εκκλησάκι με ημισφαιρικό θόλο, που οικοδομήθηκε περί το 1900, το οποίο όμως δεν σχεδιάστηκε από τον Τσίλερ, αλλά από τον Αναστάσιο Μεταξά, ο οποίος ήταν νεότερος του Τσίλλερ και επίσης αυλικός.
  • Η πρώτη βασιλική έπαυλη στο Τατόι (1872-74) (καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1916) 
  • Μέγαρο Μελά (1874) στην οδό Αιόλου, το μεγαλύτερο Αθηναϊκό ιδιωτικό κτίριο της εποχής, του οποίου η ανέγερση κόστισε 1.000.000 δραχμές.
  • Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, στην Πλατεία Κοτζιά. Γκρεμίστηκε το 1940.
  • Nαός του Αγίου Λουκά Πατησίων (1865-1870). H πρώτη εκκλησία - έργο του Τσίλερ κτίστηκε σε νεορωμανικό ρυθμό, εμφανή κυρίως στον τρούλλο.
  • Ναός Αγίου Γεωργίου Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα (Μεταξουργείου), 1899-1901. Εκκλησία νεο-ρωμανικού ρυθμού, με τους χαρακτηριστικούς πυργίσκους στις εξωτερικές ακμές.
  • Διοικητήριο της Σχολής Ευελπίδων (1889) (σήμερα Σχολή Εθνικής Άμυνας)
  • Παλαιό Χημείο (1887). Σχεδιάστηκε και κτίστηκε σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα του Βερολίνειου Χημείου Zarstrau και την έγκριση του διάσημου χημικού Hofmann 
  • Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (1887-1897), τετραώροφο νεοκλασικό μέγαρο στη γωνία των οδών Χαριλάου Τρικούπη και Φειδίου.

Μουσείο της Ολυμπίας

  • Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (1905), τριώροφο νεοκλασικό μέγαρο στη λεωφόρο Αλεξάνδρας.
  • Μέγαρο Δεληγεώργη (1890. Τριώροφο μέγαρο μεταξύ των οδών Πινδάρου, Ακαδημίας και Κανάρη, εκλεκτικιστικού ρυθμού.
  • Μέγαρο Κούπα (1875-1900). Νεοκλασικό κτίριο στην οδό Πανεπιστημίου, από τα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα της εποχής εκείνης. Ανήκε στον βιομήχανο Αχιλλέα Κούπα.
  • Petit Palais (Ιταλική Πρεσβεία), 1885. Μέγαρο στη γωνία της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας με την οδό Σέκερη.
  • Αιγυπτιακή Πρεσβεία (1885). Nεοκλασικό μέγαρο στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, αρχικά γνωστό ως Μέγαρο Ψύχα.
  • Εκλεκτικιστική τριώροφη κατοικία στην οδό Σταδίου (1880). Αρχικά ανήκε στον Χιώτη τραπεζίτη Σταμάτιο Δεκόζη Βούρο.
  • Ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος» (1889), στη δυτική γωνία της διασταύρωσης της οδού Αθηνάς με την πλατεία Ομονοίας. Αρχικά ήταν τριώροφο, με αγάλματα στη στέψη, τα οποία αφαιρέθηκαν όταν προστέθηκε ο τέταρτος όροφος (μετά το 1920).
  • Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου (1900). Επιβλητικό τετραώροφο μέγαρο εκλεκτικιστικού ρυθμού στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, με όψη και προς την οδό Ηρώδου Αττικού. Η προς την οδό Ηρώδου Αττικού δυτική πτέρυγα του μεγάρου κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
  • Κινηματοθέατρο «Αττικόν» (1899-1901). Η αρχική εκλεκτικιστική φάση του κτιρίου οικοδομήθηκε σε σχέδια του Τσίλερ. Δέχθηκε σημαντική επέμβαση (1914 - 1920) σε ρυθμό νεομπαρόκ όταν οικοδομήθηκε, σε τμήμα του, το κινηματοθέατρο «Αττικόν».
  • Ξενοδοχείο «Μπάγκειον» (1890-1894). Τετραώροφο (αρχικά τριώροφο) κτίριο στην ανατολική γωνία της διασταύρωσης της οδού Αθηνάς με την πλατεία Ομονοίας.
  • Ξενοδοχείο «Excelsior» (1910-1914). Πιθανότατα έργο του Τσίλερ. Είναι τετραώροφο μέγαρο στη γωνία της οδού Πανεπιστημίου με την πλατεία Ομονοίας.
  • Κτίριο οικογένειας Φρυσίρα (1904). Νεοκλασικό κτίριο στην οδό Μονής Αστερίου 7 στην Πλάκα με στοιχεία ιωνικού ρυθμού
  • Οικία Α. Κατσανδρή (1878). Απλό διώροφο κτίριο στην οδό Αθηνάς, αρ. 51.
  • Νέο Αρσάκειο (1900-1925). Σχεδιάστηκε απόν Κωνσταντίνο Μαρούδη. Το 1907 ο Τσίλερ ανέλαβε την πλήρη αναμόρφωση της πρόσοψης.

Καθεδρικός ναός Παναγίας Φανερωμένης-Αίγιο 
 

Πειραιάς

  • Οικία Πατσιάδου στην Πλατεία Αλεξάνδρας (1894-1895)
  • Συνοικία Τσίλλερ ή "Συνοικισμός Επαύλεων" στην Πλατεία Αλεξάνδρας στην Καστέλλα (1874-1876)
  • Οικία Σπυρίδωνος Μεταξά στη Βασιλέως Γεωργίου Α' και Γρηγορίου Λαμπράκη (1899)
  • Η οικία του Σπύρου Μεταξά, ιδρυτή της ομώνυμης ποτοποιίας METAXA στον Πειραιά
  • Οικία Χριστοφή στο νέο Φάληρο

Εθνικό θέατρο 

 

Υπόλοιπη Ελλάδα

  • Ναός Αγίου Ιωάννου, στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας (1889). Το αρχικό σχέδιο του Τσίλερ κρίθηκε πολύ δαπανηρό με αποτέλεσμα να αναλάβει την επίβλεψη άλλος αρχιτέκτονας ο οποίος του επέφερε σημαντικές αλλαγές ώστε να μειωθεί το κόστος.
  • Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1893) στα Βίλια.
  • Θέατρον Απόλλων, Πάτρα
  • Δημοτικό Θέατρο Πατρών «Απόλλων» (1871-1872)
  • Δημοτικό Θέατρο «Φώσκολος» (1870 - 1875) (Ζάκυνθος, καταστράφηκε από τους σεισμούς της 12ης Αυγούστου 1953)
  • Δημαρχείο Ερμούπολης Σύρου (1876-1891)
  • Μουσείο της Ολυμπίας
  • Δημοτική Αγορά Πύργου (τώρα Αρχαιολογικό Μουσείο Πύργου)
  • Δημοτική Αγορά Αιγίου (1890) (σημερινό Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου)
  • Μητροπολιτικός Ναός Παναγίας Φανερωμένης (Αίγιο, θεμελίωση 1899, εγκαίνια 1914). Ο τρούλλος του ναού, αναγεννησιακής μορφής, πλαισιώνεται από τέσσερα συμμετρικά κωδωνοστάσια και στέφεται από τοξύλια ρωμανικού ρυθμού.
  • Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου (1894)
  • Ναός Αγίου Ανδρέου (Αίγιο, 1888 ή 1893)
  • Αρχοντικό Ευθυμίου Γάτου (Αίγιο, Γάτειο Κληροδότημα, σημερινό Ταχυδρομείο) (Αρχές δεκαετίας 1910)
  • Παναρκαδικό Νοσοκομείο «Ευαγγελίστρια» (1895-1905) (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Τρίπολης) θεωρείται πιθανό έργο του Τσίλλερ 
  • Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου (1870) 
  • Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη (1894) (σήμερα Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα)
  • Το Παλαιό Παρθεναγωγείο(Γύθειο)
  • Ναός Αγίας Μαρίνης (Βέλο Κορινθίας)

 

Ακολουθήστε το eirinika.gr στο Google News για ενδιαφέρουσες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο

Πατήστε εδώ για να διαβάσετε όλες τις αναρτήσεις του eirinika.gr