Η τρίτη διάσταση του προβλήματος στον Εμφύλιο της Συρίας

Τρία γεγονότα που συνέβησαν πολύ πρόσφατα και περιέπλεξαν και όξυναν το πρόβλημα.

*Γράφει ο Κάσσανδρος (www.kassandros.gr)

Το πρώτο είναι ότι για πρώτη φορά Συριακά αεροπλάνα βομβάρδισαν τις επελαύνουσες προς την Δύση και την Μεσόγειο κουρδικές δυνάμεις πού έχουν την αμερικανική στήριξη σε υλικό και άνδρες των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων. Οι Αμερικανοί απογείωσαν δικά τους μαχητικά για να εμπλακούν με τα συριακά και να υποστηρίξουν τις κούρδο-αμερικανικές δυνάμεις. Είναι η πρώτη φορά που Αμερικανικές Δυνάμεις απογειώνονται με πρόθεση την αερομαχία με Συριακές Ένοπλες Δυνάμεις, ανεξάρτητα αν αυτό δεν συνέβη, διότι τα Συριακά βομβαρδιστικά είχαν ολοκληρώσει το έργο τους και είχαν φύγει.

Το δεύτερο γεγονός είναι ότι Συριακές αντικαθεστωτικές δυνάμεις εισέβαλαν φανερά και δημοσιοποιημένα, από την Τουρκία και με Τουρκική, ανδρών, αρμάτων και πυροβολικού, στρατιωτική στήριξη, στην πλησίον των τουρκικών συνόρων πόλη Ευρωπό (Jarabulus), στις ίδιες Κούρδο-αμερικανικές δυνάμεις που προελαύνουν δυτικά και σφραγίζουν τα Σύρο-τουρκικά σύνορα, με την δικαιολογία ότι χτυπούν και Τζιχαντιστές. Η επιλογή του χρόνου εισβολής ήταν εξαιρετικά εύστοχη διότι συμπίπτει με την επίσκεψη στην Τουρκία του Αμερικανού Αντιπροέδρου Jo Biden ό οποίος έχει αποστολή να εξομαλύνει τις Αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Για πρώτη φορά τα συμφέροντα του Άσσαντ και των Ρώσων ταυτίζονται με τα Τουρκικά.

Ο Άσσαντ και οι Ρώσοι δεν επιθυμούν περαιτέρω προέλαση των Κούρδο-αμερικανικών δυνάμεων διότι τίθεται εν κινδύνω ο μελλοντικός έλεγχος τους στην περιοχή του Χαλεπίου και ο παρών στην Λατάκια όπου και τα ρωσικά συμφέροντα εξυπηρετούνται διά θαλάσσης. Έτσι Άσσαντ, Ρώσοι και Τούρκοι ταυτίζονται με κοινό στόχο εναντίον Κούρδων και Αμερικανών. Αυτό κάνει αποδεκτή την παρουσία του Άσσαντ, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα, από τους Τούρκους, πράγμα που συνιστά τεράστια πολιτική στροφή για τον Ερντογάν, του οποίου η βάση της πολιτικής του στο Συριακό μέχρι τώρα ήταν η έξωση του Άσσαντ από την εξουσία.

Όμως ο φόβος του Κουρδικού Κράτους στην Συρία είναι μεγαλύτερος από το μίσος που τρέφει ο Ερντογάν εναντίον του Άσσαντ. Αυτός είναι και ο λόγος που προσεγγίζει την Τεχεράνη. Και οι δύο χώρες θέλουν ενιαία Συρία διότι η δημιουργία Κουρδικού κράτους στην Συρία θα επέτεινε τις αντίστοιχες αλυτρωτικές δράσεις των Κούρδων στις χώρες τους. Αυτό, συνδυαζόμενο με την αμφίπλευρη στάση του απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος, παρά την ευκαιριακή δράση εναντίον του, τον φέρνει σε αντίθεση με την πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή σε μία περίοδο που οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αμερική δοκιμάζονται σκληρά.

Το Ισλαμικό Κράτος είναι αντίθετο στα Κουρδικά σχέδια και πρόσφατα χτυπώντας στον κουρδικό γάμο με βόμβα, έκανε "δώρο" στον Ερντογάν τους 50 Κούρδους νεκρούς. Η πολυδιάστατη συνεργασία της Τουρκίας με το Ισλαμικό Κράτος είναι ένας δεσμός από τον οποίον ο Ερντογάν δεν μπορεί να απαλλαγεί εύκολα, ακόμη και αν θέλει, που είναι αμφίβολο. Αν ο Ερντογάν επιτεθεί ολόπλευρα στο Ισλαμικό Κράτος, τότε αυτό θα κάνει την Τουρκία κόλαση τρομοκρατίας και οι Κούρδοι της Τουρκίας θα βρουν ελεύθερο πεδίο δράσης. Αν ο Ερντογάν συνεχίσει την μισοκρυμμένη συνεργασία του με το Ισλαμικό Κράτος τότε θα έχει αντίπαλους και την Δύση και την Ρωσίακαι όχι μόνο.

Εδώ εισέρχεται ο νέος ισχυρός παράγων στο Συριακό, η Κίνα.

Η Κίνα πολύ πρόσφατα αποφάσισε και την δική της στρατιωτική εμπλοκή στο Συριακό με "ανθρωπιστική" βοήθεια και στρατιωτικούς "συμβούλους-εκπαιδευτές" πού θα καταλήξουν και αυτοί βέβαια να μάχονται στην πρώτη γραμμή όπως συμβαίνει τώρα με τους αντίστοιχους Αμερικανούς και Ρώσους "συμβούλους".

Οι τακτικοί λόγοι για τους οποίους εισέρχεται η Κίνα στην σύρραξη είναι το γεγονός ότι η Κίνα είχε αγοράσει και αναπτύξει πετρελαιοπηγές στην Συρία τις οποίες τώρα νέμονται το Ισλαμικό Κράτος και η Τουρκία. Επίσης το γεγονός ότι ο Ισλαμικός αλυτρωτισμός είναι πρόβλημα και στην Κίνα, όπου η Τουρκία ενθαρρύνει τους μουσουλμάνους Ουιγούρους εναντίον της κεντρικής εξουσίας του Πεκίνου.

Οι Γεωστρατηγικοί λόγοι πού ωθούν την Κίνα να εμπλακεί στρατιωτικά στο Συριακό είναι ισχυροί.

Ο πρώτος είναι ότι στην Συρία καταλήγει η νέα οδός της μετάξης η οποία δια μέσου του Ιράν και του Ιράκ φθάνει έτσι στην Μεσόγειο. Η οδός αυτή είναι κύρια παράμετρος της κινεζικής Οικονομικής Στρατηγικής για την ανάπτυξη της Κίνας ως πρωτεύουσας οικονομικής δύναμης και οικονομικού κυριάρχου της Ασίας. Οι Κινέζοι έχουν επενδύσει πολλά δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτό το εγχείρημα. Δεν έχουν σκοπό μόνο να στηρίξουν τις εξαγωγές της Κίνας έτσι αλλά να κυριαρχήσουν οικονομικά και στο διασυνοριακό εμπόριο σε όλες τις χώρες από τις οποίες περνά η οδός της μετάξης πριν καταλήξει στην Μεσόγειο . Η Συρία είναι η μόνη χώρα στην οποία η διά ξηράς οδός της μετάξης μπορεί να καταλήξει. Η Κίνα η οποία σήμερα είναι η δεύτερη οικονομική δύναμη στον πλανήτη χρειάζεται και την οδό της μετάξης για να γίνει η πρώτη παγκόσμια οικονομική δύναμη.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η Κίνα επιθυμεί να γίνει αντιληπτό από όλους ότι είναι Παγκόσμια Δύναμη. Η αμφισβήτηση της κυριαρχίας των ΗΠΑ στον Ειρηνικό Ωκεανό που άρχισε με την Θάλασσα της Νοτίου Κίνας δεν της είναι αρκετή. Ξέρει ότι πρέπει να είναι σημαίνουσα και σε άλλα σημεία του πλανήτη για να παίξει στην παγκόσμια σκακιέρα. Η Μεσόγειος είναι κύριος στόχος της όπως είναι και ο Περσικός Κόλπος. Η παρουσία της στην Συρία δεν είναι ευκαιριακή. Η Κίνα ήρθε στην Συρία για να μείνει. Η Κινεζική είσοδος μαζί με την Τουρκική εισβολή είναι οι νέες παράμετροι του παιχνιδιού .

Ο Πούτιν τρίβει τα χέρια του. Οι Αμερικανοί που χαρακτήρισαν την Τουρκική ενέργεια αρχικά "μονομερή" αλλά κατόπιν την αποδέχτηκαν, και μάλιστα δια του Biden την ενέκριναν, βρίσκονται στην περίεργη θέση να υπερασπίζονται τους Σύρους Κούρδους όταν τους επιτίθεται ο Άσσαντ αλλά να μην τους υπερασπίζονται όταν τους επιτίθενται οι Τούρκοι. Το ηθικό πλεονέκτημα αλλά και η γεωστρατηγική θέση των ΗΠΑ αδυνατίζουν πολύ έτσι.
Τώρα πρέπει να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν τις συνομιλίες για τοΣυριακό με τούς Ρώσους ώστε να συμφωνήσουν, πριν η Κίνα αναπτυχθεί πλήρως στην Συρία, ή θα τις αφήσουν για την νέα Προεδρία των ΗΠΑ.
Η λύση στο Συριακό γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Ο λαϊκός Τουρκικός αντιαμερικανισμός/ισλαμισμός έχει φτάσει σε νέα ύψη και ο Ερντογάν, μετά την επανασύνδεση του με τον Πούτιν, γίνεται περισσότερο ισχυρός και συνεπώς ανεξέλεγκτος σε σημαντικό βαθμό από την Δύση.

Νομοτελειακά η Τουρκία εξελίσσεται σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη. Αυτό δεν είναι βέβαιο ότι θα γίνει αποδεκτό από τις ΗΠΑ αλλά ούτε και από τις άλλες μεγάλες ή/και τοπικές δυνάμεις. Αν ΗΠΑ-Ρωσία δεν συμφωνήσουν τώρα είναι βέβαιο ότι επίκειται έκρηξη τώρα.

Αλλιώς το ερώτημα είναι πότε.