Πριν την πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό: Οδηγός προετοιμασίας

 Επιπλέον, τα μικρά παιδιά δυσανασχετούν συχνά σε κάθε αλλαγή του μέχρι τότε γνωστού περιβάλλοντος και συνηθειών τους. Μερικές συμβουλές μπορεί να βοηθήσουν τους γονείς.

Εσείς είσαστε έτοιμοι για την αλλαγή;
Αν ανησυχείτε και προσπαθείτε να καθυστερήσετε ή αποφύγετε την μετάβαση αυτή, το παιδί θα νιώσει τους φόβους σας και αυτό θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Μιλήστε μαζί με άλλους γονείς που έχουν ήδη πάει τα παιδιά τους, ρωτήστε για τις εμπειρίες τους, μιλήστε με άλλα παιδάκια που ήδη πηγαίνουν.

 Αν σας φαίνεται πολύ δύσκολο να αποχωριστείτε το παιδί σας ή οι φόβοι σας δεν ανακουφίζονται από την εμπειρία των γύρω σας, μιλήστε με κάποιον ειδικό γιατί ίσως το θέμα αφορά περισσότερο εσάς και λιγότερο το ίδιο το παιδί. 

Σας αρέσει ο παιδικός σταθμός; Αισθάνεστε ασφάλεια;
Οι ανησυχίες σας μπορεί να είναι πρακτικής φύσης και απολύτως φυσικές. Αν έχετε την δυνατότητα, προσπαθήστε να επιλέξετε οι ίδιοι τον παιδικό σταθμό που θα πάει το παιδί.

Επισκεφτείτε όλους τους χώρους του παιδικού σταθμού και μην διστάσετε να κάνετε όλες τις ερωτήσεις που θα σας κάνουν να νιώσετε ασφάλεια. Αν το παιδί σας δεν έχει ακόμα βγάλει την πάνα, ερωτήσεις γύρω από τη διαδικασία τουαλέτας είναι σημαντικές. Αν το παιδί έχει δυσκολία στο να δεχθεί νέα φαγητά, η συζήτηση με τους δασκάλους ή τον τραπεζοκόμο θα διευκολύνει. Παρόλα αυτά, πολύ συχνά συμβαίνει στον παιδικό σταθμό τα παιδιά να τρώνε με ευχαρίστηση φαγητά τα οποία αρνούνται να φάνε στο σπίτι!

Προετοιμάστε το παιδί
Τα συναισθήματα της ηρεμίας και ασφάλειας, ότι κάνετε το σωστό και ότι όλα θα πάνε καλά, θα μεταδοθούν και στο παιδί χωρίς να τα προφέρετε. Όπως θα μεταδοθεί και η αγωνία και ανασφάλειά σας στην αντίθετη περίπτωση.

Είναι πολύ βοηθητικό να δώσετε στο παιδί την ευκαιρία να εξοικειωθεί με τον χώρο και να γνωρίσει την δασκάλα του πριν την πρώτη μέρα - συμφωνείστε με την δασκάλα την σχετική διαδικασία προσαρμογής.

Για παράδειγμα, κάποιοι σταθμοί εφαρμόζουν ένα σταδιακό πρόγραμμα προσαρμογής. Τα παιδιά, σε αντίθεση με τους μεγάλους, ζουν το παρόν. Είναι σημαντικό να καταλάβει το παιδί ότι οι γονείς του θα το περιμένουν στο σπίτι και δεν θα το εγκαταλείψουν εκεί. Ότι τίποτα δεν αλλάζει στην σχέση τους. Επίσης δώστε του να καταλάβει ότι και στον παιδικό σταθμό θα υπάρχει πάντα κάποιος να φροντίζει τις ανάγκες του. 

Ο νέος Σταθμός στη Ζωή του
Κάντε το να νιώσει περήφανο που μεγαλώνει και προχωρά σε αυτό το νέο στάδιο αντί υποχρεωμένο από τις απαιτήσεις δουλειάς των γονιών του. Από την άλλη όμως, μην δημιουργήσετε μία υπερβολικά δελεαστική εικόνα του παιδικού σταθμού γιατί η διάψευση των προσδοκιών του παιδιού (όταν πρέπει να μοιραστεί το παιχνίδι του με τους άλλους ή όταν δεν έχει την αμέριστη προσοχή της δασκάλας) μπορεί να οδηγήσει σε άρνηση του παιδιού να ξαναπάει.

Η Διαδικασία του Αποχωρισμού
Ας μην γελιόμαστε. Δεν είναι εύκολο για κανέναν γονιό να αποχαιρετήσει το παιδί του για πρώτη φορά. Είναι σημαντικό και εδώ να μην περάσετε τα αρνητικά συναισθήματα στο παιδί σας αλλά να φανείτε ήρεμος/η σαν να γίνεται κάτι φυσιολογικό. Η ηρεμία και η αγάπη σας θα βοηθήσουν το παιδί να διαχειριστεί τα δικά του συναισθήματα.

Αντίθετα, αν το παιδί νιώσει τους φόβους σας, θα φοβηθεί και το ίδιο. Αν νιώσει τις ενοχές σας, θα τις χρησιμοποιήσει ξανά και ξανά για να πετύχει τον σκοπό του: την διατήρηση του κατεστημένου δηλ. του να μείνει σπίτι.

Είναι συνήθως πολύ βοηθητικό να θεσπίσετε μία διαδικασία, ένα τελετουργικό του αποχωρισμού. Η επανάληψή του βοηθά τα παιδιά να νιώσουν ότι αυτό που συμβαίνει είναι κάτι σταθερό. Όπως και χθες, η μαμά τελικά γύρισε στο σπίτι ή το παιδί επέστρεψε από τον παιδικό σταθμό. Είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο το παιδί να σταματήσει να κλαίει όταν ο γονιός απομακρυνθεί από το οπτικό του πεδίο, ιδίως αν κάτι ευχάριστο του αποσπά την προσοχή εκείνη την στιγμή. Για αυτό μην κοιτάτε πίσω φεύγοντας και μην  επιστρέψετε αν ακούσετε κλάματα για να το αποχαιρετήσετε άλλη μία φορά.

 ‘Όπως σε όλες τις δυσκολίες και τις χαρές του, είναι σημαντικό να μπορέσετε να ακούσετε το παιδί σας. Αν δεν θέλει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, προσπαθήστε να μάθετε τον λόγο και να παρέμβετε στην αιτία (ανασφάλεια, ζήλια για μικρό αδελφάκι, έλλειψη φροντίδας κλπ).   Μια μεγάλη αγκαλιά είναι ευκαιρία να του επιβεβαιώσετε ότι είσαστε πάντα εκεί να ακούτε ό,τι το απασχολεί.

Μαρίνα Κόλια - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Εθελόντρια στη Γραμμή 11525 και το Συμβουλευτικό Κέντρο της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»