Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: Πλατινένια Πιστοποίηση LEED ως ένα από τα πιό Πράσινα Κτίρια στον κόσμο

Το σύστημα παρέχει πιστοποίηση ότι ένα κτίριο έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί με βάση τις αρχές της αειφόρου δόμησης, με περιβαλλοντικά καινοτόμες πρακτικές αποσκοπώντας στην εξοικονόμηση ενέργειας, την ορθολογική χρήση του νερού, τη μείωση των εκπομπών CO2, τη βελτίωση της ποιότητας του εσωτερικού περιβάλλοντος, την ορθολογική διαχείριση των πόρων και την αντιμετώπιση των επιπτώσεών τους.

To ΚΠΙΣΝ, το οποίο σχεδιάστηκε από το Renzo Piano Building Workshop, περιλαμβάνει τις νέες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, συνολικής έκτασης 210.000 μ². Η δημιουργία του ΚΠΙΣΝ πραγματοποιήθηκε με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).

Η πλατινένια πιστοποίηση αποτελεί μια μοναδική διάκριση η οποία επιτυγχάνεται μέσα από μια ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία. Το USGBC τονίζει πως μόνο ένα μικρό ποσοστό των πιστοποιημένων κτηρίων σε όλο τον κόσμο έχει επιτύχει την πλατινένια διάκριση. Η πλατινένια πιστοποίηση του ΚΠΙΣΝ αποτελεί την πρώτη διάκριση αυτού του είδους για πολιτιστικό έργο τέτοιας κλίμακας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Η δέσμευση στο να αποτελέσει το έργο υπόδειγμα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και υιοθέτησης καινοτόμων πρακτικών διαφαίνεται σε όλες τις πτυχές του σχεδιασμού του – από το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, το οποίο λειτουργεί επίσης ως πράσινη σκεπή, ως το Κανάλι και το πρωτοποριακό φωτοβολταϊκό στέγαστρο.

«Φυσικοί πόροι, εξοικονόμηση ενέργειας, να παρατηρήσουμε τον αέρα, να πιάσουμε τον ήλιο. Όλα αυτά τα στοιχεία βρίσκονται στο DNA του ΚΠΙΣΝ στην Αθήνα από την αρχή του έργου» δήλωσε ο αρχιτέκτονας του έργου, Renzo Piano.  

«Είμαι χαρούμενος και περήφανος που πετύχαμε την πλατινένια διάκριση LEED. Είναι ότι καλύτερο μπορεί να έχει κανείς στην δημιουργία κτηρίων σήμερα. Η διάκριση αυτή έρχεται να προστεθεί στη βαθιά αποστολή του έργου να γίνει ένας τόπος για τους ανθρώπους, τις τέχνες και το περιβάλλον.»

Το σύστημα πιστοποίησης LEED εξετάζει την απόδοση σε μια σειρά δεικτών. Συγκεκριμένα το ΚΠΙΣΝ απέσπασε την Πλατινένια διάκριση χάρη στην υψηλή απόδοση σε δείκτες όπως η πρόληψη της ρύπανσης κατασκευαστικής δραστηριότητας, η επιλογή τοποθεσίας, η βελτίωση της οικιστικής πυκνότητας και η διασύνδεση με τον κοινωνικό ιστό, η εξυγίανση μολυσμένης έκτασης, η δυνατότητα αποθήκευσης ποδηλάτων, η ύπαρξη αποδυτηρίων, η χρήση οχημάτων χαμηλής κατανάλωσης και εκπομπής ρύπων, η δυνατότητα στάθμευσης, η προστασία και αποκατάσταση του οικιστικού περιβάλλοντος, η μεγιστοποίηση ανοιχτού χώρου, η διαχείριση των ομβρίων υδάτων, η μείωση θερμονησίδας και φωτορύπανσης, η χαμηλή σε απαιτήσεις νερού αρχιτεκτονική τοπίου, η χρήση καινοτόμων τεχνολογιών για διαχείριση λυμάτων, η εξοικονόμηση νερού, η ολοκληρωμένη πιστοποίηση ενεργειακών συστημάτων, η βέλτιστη ενεργειακή απόδοση, η ύπαρξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εντός του χώρου, η αποθήκευση και συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών, η διαχείριση αποβλήτων από την κατασκευαστική δραστηριότητα, η χρήση ανακυκλωθέντων υλικών, η χρήση τοπικών υλικών, η χρήση πιστοποιημένης ξυλείας, η περιβαλλοντική ποιότητα εσωτερικών χώρων και η καινοτομία στο σχεδιασμό.

«H κατάκτηση της πλατινένιας διάκρισης LEED απαιτεί πειθαρχία και πραγματική δέσμευση προς την προστασία του περιβάλλοντος και την υλοποίηση βιώσιμων πρακτικών» δήλωσε ο Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

«Όλοι όσοι έχουμε εμπλακεί σε αυτό το καταπληκτικό έργο καταλάβαμε από πολύ νωρίς τη σημασία της δημιουργίας μιας κατασκευής φιλικής προς το περιβάλλον αλλά και του μηνύματος που δίνουμε κάνοντας όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να πετύχουμε την πλατινένια διάκριση. Η βιωσιμότητα βέβαια δεν αφορά μόνο το Πάρκο, τα δέντρα ή το ενεργειακό στέγαστρο. Η βιωσιμότητα είναι τρόπος ζωής. Η ένταξη του ΚΠΙΣΝ στην καθημερινότητα μας παραμένει στοιχείο ζωτικής σημασίας για την πορεία του έργου.»

Ένα από τα εμβληματικά στοιχεία του έργου είναι το ενεργειακό στέγαστρο, ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, το οποίο δεσπόζει πάνω από το κτίριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Το στέγαστρο από φωτοβολταϊκά πανέλα αποτελεί καινοτόμο κατασκευαστικό και μηχανικό επίτευγμα, συμβάλλοντας στο στόχο δραστικής μείωσης των εκπομπών CO2 ενώ καλύπτει σημαντικό μέρος των καθημερινών ενεργειακών απαιτήσεων των κτιρίων.

Επιπλέον το Κανάλι, σε συνδυασμό με το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, δημιουργεί  ευνοϊκό μικροκλίμα στην περιοχή ενώ συμβάλλει στην αντιπλημμυρική προστασία για το ΚΠΙΣΝ, αλλά και τις γειτονικές περιοχές.

«H υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών και η κατασκευαστική αρτιότητα του έργου αποτέλεσαν από την αρχή αναπόσπαστο κομμάτι της δημιουργίας του ΚΠΙΣΝ» δήλωσε ο Θεόδωρος Μαραβέλιας, διευθυντής του τμήματος τεχνικής υποστήριξης δωρεών του ΙΣΝ.

«Πέρα από τα προφανή επιτεύγματα του έργου, ένα επιπλέον σημαντικό όφελος είναι η τεχνογνωσία που δημιουργήθηκε σε τοπικό επίπεδο ανάμεσα στις Ελληνικές εταιρίες που συμμετείχαν στην κατασκευή καθώς και η δυνατότητα στο μέλλον να υιοθετηθούν αντίστοιχες καλές πρακτικές σε άλλες κατασκευές στην Ελλάδα.»

Το IΣΝ θα παραδώσει το ΚΠΙΣΝ στο Ελληνικό Δημόσιο στις αρχές του 2017. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παράδοσης, το Ίδρυμα με την επιθυμία να καταστήσει το έργο προσιτό στο ευρύ κοινό υποστηρίζει τη διοργάνωση καθημερινών δωρεάν εκδηλώσεων, που δίνουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες να απολαύσουν το ΚΠΙΣΝ ως νέο προορισμό, να γνωρίσουν τις προγραμματικές του δυνατότητες και τον ρόλο του στην πόλη.

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται με την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο την τρέχουσα περίοδο έχει τη διαχείριση του έργου, έως ότου ολοκληρωθεί η παράδοσή του στο Ελληνικό Δημόσιο. Μέσα από τον προγραμματισμό αυτό, ο οποίος περιλαμβάνει αθλητικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, το Ίδρυμα φιλοδοξεί να ενισχύσει τον ανοιχτό διάλογο γύρω από το ΚΠΙΣΝ και να θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων, οι οποίες θα συντροφεύσουν το έργο κατά την επίσημη λειτουργία του από το Ελληνικό Δημόσιο, τον νόμιμο ιδιοκτήτη του.