Made in Greece το σπήλαιο Φράγχθι: Η συναρπαστική ιστορία της ελληνικής γαστρονομίας ξεκίνησε στην Ερμιονίδα

Το σπήλαιο Φράγχθι, στη βόρεια ακτή του κόλπου της Κοιλάδας Ερμιονίδας στην Πελοπόννησο,  είναι μία από τις σπουδαιότερες προϊστορικές θέσεις του Ελληνικού χώρου, ένα από τα σημαντικότερα σπήλαια της Ευρώπης και σίγουρα της Ανατολικής Μεσογείου.

Πιθανόν πρώτα να κατοικήθηκε από τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, κατά την περίοδο 40.000 χρόνια π.Χ., αλλά σίγουρα από τον Homo sapiens την περίοδο μετά από το 30.000 π.Χ.

Μέχρι σήμερα έχουν διερευνηθεί μέσω των ανασκαφών 25.000 χρόνια και υπάρχουν ενδείξεις ότι το σπήλαιο κατοικούνταν συνεχώς από το 20.000 μέχρι το 3.000 π.Χ. όταν και γκρεμίστηκε. Το σπήλαιο είναι από τις ελάχιστες θέσεις στο ελλαδικό χώρο, όπου έχουν βρεθεί ευρήματα που να δικαιολογούν τη συνεχή παρουσία ζωής  επί 250 αιώνες!

Σύμφωνα μετο greekgastromonyguide.gr, η αρχαιολογική περιπέτεια ξεκινά το 1967, όταν ο νεαρός μαθητής τότε Άδωνις Κύρου (και κατόπιν εκδότης της Εστίας) στο πλαίσιο μιάς σχολικής εκδρομής σκάβοντας τυχαία βρήκε προϊστορικά όστρακα. Λίγο αργότερα, μία διεθνής ομάδα αρχαιολόγων μαζί με γεωλόγους, βοτανολόγους και ζωολόγους με επικεφαλής τον Jacobsen αρχίζουν τις ανασκαφές οι οποίες διήρκεσαν μέχρι το 1976, καταρχήν μόνο μέσα στο σπήλαιο. Συνολικά τα ευρήματα καλύπτουν μία περίοδο 40.000 περίπου χρόνων ξεκινώντας από την Παλαιολιθική εποχή 20.000 π.Χ. – 8.300 π.Χ., τη Μεσολιθική 8.300 π.Χ.- 6.000 π.Χ. και φθάνουν ως τη Νεολιθική περίοδο: 6.000 π.Χ. – 3.000 π.Χ.

Τι κάνει το σπήλαιο Φράγχθι τόσο ξεχωριστό από επιστημονικής πλευράς και τι προσέφερε στην ανακάλυψη του προϊστορικού παρελθόντος της Ευρώπης;

Οι ανασκαφές αποκάλυψαν μία σπάνια για την Ευρώπη ακολουθία ανθρώπινης κατοίκησης από την Παλαιολιθική μέχρι το τέλος της Νεολιθικής Περιόδου.
Εδώ βρέθηκε ολοκληρωμένος ανθρώπινος σκελετός σε εμβρυϊκή στάση με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος και ένα χτύπημα στο κρανίο από το οποίο επήλθε και ο θάνατος.

Αυτή είναι μία από τις ελάχιστες καλά διατηρημένες Μεσολιθικές ταφές στην Ελλάδα και για τον λόγο αυτό πολύτιμη για τις γνώσεις πάνω στις ταφικές πρακτικές αυτής της περιόδου.
Η ανασκαφή στο σπήλαιο Φράγχθι αποκάλυψε μία μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα ακολουθία ιχθυολογικού υλικού που καλύπτει πάνω από 20.000 χρόνια.

Εξάλλου η ανασκαφή αυτή είναι μία από τις πρώτες στην ανατολική Μεσόγειο που έδωσαν σημασία στα ιχθυολογικά κατάλοιπα.
Στο σπήλαιο βρέθηκαν κομμάτια μαύρου οψιανού, ηφαιστειογενούς γυαλιού πολύ καλής ποιότητας, που υπάρχει μόνο στη Μήλο.

Πώς και για ποιό λόγο μεταφέρθηκε λοιπόν το πέτρωμα αυτό από τη Μήλο στο Φράγχθι πριν από 10.000 χρόνια; Ιστορικά το Φράγχθι υπήρξε η πρώτη ανασκαμμένη θέση η οποία πυροδότησε την συζήτηση της πρώϊμης ναυσιπλοΐας στο Αιγαίο.

Μετά το πέρας των ανασκαφών, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, και για περισσότερα από τριάντα χρόνια δεν πραγματοποιήθηκαν έργα συντήρησης μέσα στο σπήλαιο ή στον χώρο του υπαίθριου οικισμού, με αποτέλεσμα την προοδευτική διάβρωση των ανασκαφικών τομών.

Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το σπήλαιο παρέμενε συνεχώς ανοικτό στους πολυάριθμους επισκέπτες του, μεγάλωνε διαρκώς τον κίνδυνο ατυχημάτων, ενώ παράλληλα υπήρχε ανάγκη πληροφόρησης του κοινού για τα πορίσματα των ανασκαφών και γενικότερα της αρχαιολογικής έρευνας στον χώρο.

Τον Νοέμβριο του 2011, η Εφορία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Ν. Ελλάδος ξεκίνησε εργασίες στη θέση, με σκοπό ακριβώς την ομαλή και ασφαλή έλευση του κοινού στο χώρο, καθώς και την ενημέρωσή του.

Οι εργασίες, που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπήλαιο Φράγχθι, Δήμου Ερμιονίδας, Περιφέρειας Πελοποννήσου: Ανάδειξη και αξιοποίηση του σπηλαίου και του περιβάλλοντος αυτού χώρου» (ΕΣΠΑ 2007-2013), ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 2013.