TopWoman η Καίτη Βαβαλέα: Κρατά τα κλειδιά του Ηρωδείου & ξετυλίγει αναμνήσεις 30 ετών στο μεγαλοπρεπές θέατρο

«Ηρώδειο χωρίς τη Βαβαλέα δε γίνεται» λένε θίασοι, μουσικά σύνολα και οι Έλληνες και ξένοι παραγωγοί που φτάνουν στο Ηρώδειο για να ανεβάσουν τις παραστάσεις τους. Η γυναίκα που επί 19 χρόνια διευθύνει το αρχαίο Ωδείο με σιδερένια πυγμή, είναι ένας από τους αφανείς ήρωες που υποδέχονται τους καλλιτέχνες και τον κόσμο, αντιμετωπίζουν μικρά και μεγάλα προβλήματα και μετατρέπουν τα καμαρίνια του Ηρωδείου σε σταθμό πρώτων βοηθειών, όπως πριν από λίγες ημέρες με δέκα λιπόθυμους από τον καύσωνα θεατές.

Την ημέρα που συναντηθήκαμε κυριολεκτικά έβραζε ο τόπος, πέντε το απόγευμα με σαράντα βαθμούς και όποιος είχε την ιδέα να καθίσει σε μια πέτρα, έπαιρνε ολόκληρος φωτιά. Η Καίτη Βαβαλέα, ανάμεσα σε τεχνικούς σκηνής, απαντά σε ερωτήσεις και δίνει οδηγίες, κανείς δεν καταλαβαίνει ζέστη. Σε λίγες ώρες, το Ηρώδειο θα ανοίξει στο κοινό, σπανίως οι θεατές αντιλαμβάνονται το πολύβουομελίσσι που βρίσκεται στα υπόγεια του Ωδείου και δε σταματά να εργάζεται σε εικοσιτετράωρη σχεδόν βάση.

Συνέντευξη στην Αργυρώ Μποζώνη και στο elculture.gr

Η Καίτη Βαβαλέα έφτασε στο Ηρώδειο μετά από χρόνια σπουδών στην Ελλάδα και στη Γαλλία, στην περίφημη Ecole Boulle, ως γραφίστρια, χαράκτρια και σχεδιάστρια κοσμημάτων. Μετά από 20 χρόνια στη Γαλλία τη νικάει η νοσταλγία και ο πανικός, έχει χάσει τη γλώσσα και τις ρίζες της. Η επιστροφή της στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του ’90 συμπίπτει με την προεδρία του φεστιβάλ από τον Γιώργο Κουρουπό, ο οποίος της προτείνει να αναλάβει για πρώτη φορά τη μετατροπή ενός βιομηχανικού χώρου, του εργοστασίου Sanitas, σε χώρους εκδηλώσεων του Φεστιβάλ.

Η εποχή του Sanitas τελειώνει όταν αρχίζουν τα μεγάλα έργα του Κηφισού,παράλληλα τελειώνει και η εποχή του ΕΟΤ και το Φεστιβάλ γίνεται Ανώνυμη Eταιρεία. Στην εποχή αυτής της μετάβασης η Καίτη Βαβαλέα αναλαμβάνει ως υπεύθυνη του Ηρωδείου, τον Οκτώβριο του 1999, «ανοίγοντας ένα- ένα τα δωμάτια, απογράφοντας και καθαρίζοντας μέχρι να γίνει το σημερινό κέντημα»,όπως μας λέει.

Τι σημαίνει να είναι κάποιος υπεύθυνος του Ηρωδείου;
Είχα πλήρη συνείδηση από την πρώτη στιγμή για το μέρος που δουλεύω. Ήξερα καλά την αξία και το κύρος του θεάτρου, γι’ αυτό έπεσα με τα μπούνια. Θα το θεωρούσα προσωπική μου αποτυχία να μη δουλεύει σωστά. Μισή δουλειά δε θα μπορούσα να κάνω σε αυτό το χώρο. Αυτό σημαίνει, όλη η ζωή μου είναι εδώ, κάθε μέρα, κάθε λεπτό.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει ένα θέατρο τέτοιας αξίας και μεγέθους;
Είναι πολλά τα προβλήματα που έχει ένα ανοιχτό θέατρο, τα οποία όμως με την πάροδο του χρόνου και την πείρα έχουν κατηγοριοποιηθεί και αντιμετωπίζονται ανάλογα. Πολλές φορές όταν ακυρώνει παραστάσεις όλη η Αθήνα, εγώ γελάω. Έχω πάρει τις προγνώσεις, έχουμε οργανωθεί και ξέρουμε ότι ακόμα και στις 6 το απόγευμα αν σταματήσει π.χ η βροχή, εμείς θα παίξουμε.

Συνεργαζόμαστε πολλά τμήματα, πολλοί άνθρωποι και στη δική μου δουλειά πρέπει να έχεις απόλυτη εποπτεία στο όλον και το τεχνικό και στο υπόλοιπο κομμάτι, από το να «χτίσεις ένα καμαρίνι» στο ισόγειο αν κάποιος καλλιτέχνης δεν πρέπει να ταλαιπωρηθεί κατεβαίνοντας σκάλες, μέχρι τις κάρτες εισόδου των ανθρώπων που δουλεύουν στην παραγωγή. Στην ουσία η δική μου δουλειά είναι να αντιμετωπίζω κάθε πρόβλημα, όπου υπάρχει ή δημιουργείται κενό. Όλα αυτά συγχρόνως με το κομμάτι της φιλοξενίας των καλλιτεχνών. Θα σας το πω πιο απλά: παίρνω το θέατρο άδειο, με χορταράκια, μάρμαρο, το μετατρέπουμε σε θέατρο, λειτουργεί και στο τέλος η διαδικασία γίνεται ανάποδα κάθε ξυλαράκι, καθαρίζεται, απογράφεται και αποθηκεύεται και παραδίδω το φθινόπωρο το θέατρο ως μνημείο ξανά στην αρχαιολογική υπηρεσία.

Όταν παραδίδετε το θέατρο τον Οκτώβριο, μέχρι την επόμενη άνοιξη, αισθάνεστε νοσταλγία, έρχεστε εδώ;
Παθαίνω σοκ όταν φεύγω γιατί δουλεύω από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο με ένα μικρό διάλειμμα τον Αύγουστο, σχεδόν σε εικοσιτετράωρη βάση. Ρολόι δε φοράω, δεν ασχολούμαι με το χρόνο. Το χειμώνα έρχομαι πού και πού για να δω αν όλα είναι στη θέση τους. Ο χώρος εδώ έχει ηρεμία και καλή αύρα, κάθομαι στην πλατεία και σκέφτομαι. Μια φορά χιόνισε και τρέξαμε δυο τρεις του Ηρωδείου να δούμε το θέατρο με χιόνι. Το ‘χω στην έννοια μου, δεν τελειώνω το φθινόπωρο, αισθάνομαι ότι το έχω στην ευθύνη μου. Μια φορά μάγκωσε ένας σκύλος στα σκαλιά του Ηρωδείου, ανήμερα Πάσχα, εμένα πήραν οι φύλακες της Ακρόπολης να ξεμαγκώσω τον Μπλικ τον Αθηναίο. Υπάρχει ένα οξύμωρο: δουλεύω με ένα συμβόλαιο εποχικό που τελειώνει κάθε φθινόπωρο, αλλά δεν μπορώ κάθε φορά να ξηλώνω το γραφείο μου, αφήνω τα πράγματά μου, βέβαια υπάρχει πάντα ένας κίνδυνος να μου πουν «γεια σου». Είμαι δεμένη με το χώρο, αλλιώς δε μπορείς να δουλέψεις τόσες ώρες, δεν μπορείς να αφιερώνεις όλο σου το είναι αδιάσπαστα.

Το πιο δύσκολο πρόβλημα ή η πιο σύνθετη παραγωγή που έχει αντιμετωπίσει το Ηρώδειο;
Πολύ μεγάλη παραγωγή, δύσκολη, αλλά πολύ ευχάριστη με απίστευτες ώρες δουλειάς, και με ωραίους ανθρώπους ήταν η παραγωγή του Ζαν Μισέλ Ζαρ το 2001. Στήναμε επί 35 συνεχόμενες ώρες. Έφτασαν εκατοντάδες άνθρωποι γι’ αυτή την παραγωγή. Το αποτέλεσμα ήταν μαγικό και αλησμόνητο.

Οι ξένοι που φτάνουν εδώ είναι καλύτεροι από τους Έλληνες, είναι πιο οργανωμένοι;
Είναι πιο οργανωμένοι, πιο συγκεκριμένοι και όταν φτάνουν εδώ είναι και πολύ ευχαριστημένοι γιατί βρίσκουν καλή υποδοχή, και είμαστε πάντα εδώ όχι μόνο για να λύσουμε προβλήματα, αλλά για να αισθανθούν περισσότερο από πολύ καλά.

Ποια είναι η μεγαλύτερη ντίβα που έχετε γνωρίσει;
Η Τζέσι Νόρμαν, χωρίς συζήτηση. Ήταν αληθινή ντίβα. Επικρατούσε απόλυτη ησυχία στα καμαρίνια, όλη της η προσωπικότητα, το πώς περπατούσε, το πώς μιλούσε σε έκαναν να καταλάβεις ότι έχεις να κάνεις με μια ντίβα. Λέγοντας όλα αυτά δεν εννοώ καθόλου ιδιοτροπίες και σκέρτσα και προβλήματα που σου δυσκολεύουν τη ζωή. Ήταν η γυναίκα που με έκανε να καταλάβω αυτή την έννοια.

Απρόοπτο που δεν έχετε ξεχάσει, ποιο θα διαλέγατε να μου πείτε;
Έρχεται ο Έλτον Τζον για να παίξει δυο μέρες, του έχουν κλείσει να μείνει στη Μ. Βρετανία, αλλά ο ίδιος αποφασίζει ότι θέλει να γυρίσει με το ιδιωτικό του αεροπλάνο να κοιμηθεί στο σπίτι του, κάπου στις Κάννες. Οπότε έρχεται η παραγωγή του και μας ζητά στις 7 το απόγευμα να τον φυγαδεύσουμε μόλις πατήσει την τελευταία νότα στο πιάνο, στο ανκόρ, χωρίς να χαιρετήσει το κοινό και να φροντίσουμε να διασχίσει με συνοδεία γρήγορα την Αθήνα για να φτάσει στο αεροδρόμιο, τότε ακόμα η Δ. Αρεοπαγίτου ήταν δρόμος. Το επαναλάβαμε έχω να σας πω και τη δεύτερη βραδιά, με αγωνία είναι η αλήθεια, αλλά ο Έλτον Τζον ήταν σερ και κάπως διευκολυνθήκαμε από τους κανόνες περί διπλωματών. Για να το καταφέρουμε όμως, μας έφυγε η ψυχή. Με τον ίδιο περίπου τρόπο φυγαδεύσαμε και την Φαϊρούζ, το 2007. Ήταν και η κορυφαία σε συναισθηματική ένταση παράσταση που έχω ζήσει στο Ηρώδειο, εισέπραττες το δέος του κόσμου. Κλαίγαμε ακούγοντάς την στην πρόβα της. Η Φαϊρούζ ήθελε να φύγει κρυφά, να μη μάθουν πού μένει γιατί την ακολουθούσαν τα αυτοκίνητα των θαυμαστών της. Ποτέ δεν έχω δει τόσο κόσμο στο Ηρώδειο, ποτέ. Όσος κόσμος ήταν μέσα στο θέατρο, άλλος τόσος ήταν απέξω αγκαλιά με τα μάρμαρα και την άκουγε. Δεν έβλεπες τίποτα έξω από το θέατρο, μόνο κεφάλια, είχαν φτάσει άνθρωποι από όλο τον κόσμο. Υπάρχουν μοναδικές στιγμές που έχουμε ζήσει, όπως τον Κορτές να χορεύει μόνος του στη μια το πρωί, γιατί η πρόβα είχε αναβληθεί, είχαμε τηλεφώνημα για βόμβα. Νομίζω είδαμε την πιο μαγική πρόβα που έχουμε δει ποτέ.

Αληθεύει ότι όσο πιο μεγάλος καλλιτέχνης, τόσο πιο σεμνός;
Αληθεύει. Όσο πιο μεγάλοι, τόσο πιο απλοί, έτσι ακριβώς. Ξέρετε, οι παρατρεχάμενοί τους χαλάνε συνήθως το σκηνικό, οι ίδιοι είναι τόσο ήρεμοι, δεν έχουν ανάγκη τίποτα.

Υπάρχουν κάποιοι που θα θέλατε να ξαναδείτε στο Ηρώδειο;
Θα ήθελα να ξαναδώ την Πίνα στο Ηρώδειο, αλλά δεν υπάρχει, θα ήθελα να ξαναδώ το μαγικό θίασο του Νεκρόσιους, το θέατρο Νο, τον Νιαναγκάουα που επίσης δεν υπάρχει, μια μεγάλη ξένη όπερα, θέατρο τώρα που το σκέπτομαι θα ήθελα περισσότερο να δω. Θα σας πω όμως και ποιον άλλο έχω θαυμάσει. Τον Μαρσέλ Μαρσό. Ήρθε μια μέρα πριν από την ημέρα που εμφανιζόταν στο Ηρώδειο, εκείνη τη βραδιά τραγουδούσε η Μπάρμπαρα Χέντριγκς και μου ζήτησε να μπούμε σε μια άκρη, να καθίσουμε να την ακούσει, ήταν φίλη του. Κανείς δεν τον αναγνώρισε άβαφο. Έρχεται την επόμενη ημέρα για να κάνει πρόβα, είχε τρομερή ζέστη, εκείνος μόνος του στη σκηνή για ώρες. Πολλές ώρες, κάτι αδιανόητο και για την ηλικία του. Αυτόν τον χειροκροτούσε όρθιο το κοινό, επί μισή ώρα. Απίστευτος καλλιτέχνης, μεγάλη προσωπικότητα.

Θα θέλατε να έχει το Ηρώδειο μικρότερο πρόγραμμα;
Όχι, πρέπει να έχει μεγάλο πρόγραμμα, πολύ δουλεμένο και να έρχονται όλοι. Οι αντιλήψεις ότι το Ηρώδειο είναι «πολυτελές» είναι πολύ ξεπερασμένες. Το Ηρώδειο είναι το θέατρο που υποδέχεται όλο τον κόσμο, όλων των τάξεων, από όλα τα μέρη του κόσμου.

Περιγράψτε μου μια εικόνα που σας έχει μείνει αλησμόνητη.
Δεν είναι μια. Είναι η εικόνα των καλλιτεχνών όταν ανεβαίνουν για πρώτη φορά στη σκηνή, βλέπουν το ωδείο, τον τελευταίο θεατή εκεί ψηλά να τους κοιτάζει στα μάτια, σηκώνουν το κεφάλι και βλέπουν από πάνω τους την Ακρόπολη. Έχω δει καλλιτέχνες να παθαίνουν σοκ, ταχυκαρδία, να τρέμουν τα χέρια τους. Κάτι που με έχει πολύ συγκινήσει είναι το τρακ της Μαρίας Φαραντούρη, μετά από τόσα χρόνια τρέμουν πάντα τα χέρια της από το δέος και την αγωνία. Αυτή η στιγμή του τρακ των μεγάλων καλλιτεχνών, είναι και αυτή που σε συνδέει μαζί τους για πάντα.