Κουσάντασι: Σάμου & Εφέσου γωνία

Το «Νησί των Περιστεριών» είναι το σήμα κατατεθέν του Κουσά­ντασι

Με πολύ καλή τουριστική υποδομή, το κοσμοπολίτικο Κουσάντασι συγκαταλέγεται στα κορυφαία θέρετρα της τουρκικής ακτογραμμής του Αιγαίου και αποτελεί το ιδανικό ορμητήριο για να περιηγηθείτε στην αρχαία Eφεσο

Aπό τη μια πλευρά των στενών της Μυκάλης είναι η Σάμος, με τους γαλήνιους παραθαλάσσιους οικισμούς, τις απομονωμένες παραλίες και τα γαλαζοπράσινα νερά. Από την άλλη, οι μικρασιατικές ακτές με τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, τα πολύβουα ανατολίτικα παζάρια και τα αρχαία μνημεία ενός πολιτισμού οικείου. Συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα δύο είναι τα μικρά τουριστικά καΐκια που εκτελούν καθημερινά τη διαδρομή Σάμος - Κουσάντασι.

Λιγότερο από μία ώρα χρειάζεται το μικρό πλεούμενο από τη Σάμο για να δέσει κάβους στο Κουσάντασι, ένα από τα καλύτερα θέρετρα της τουρκικής ακτογραμμής του Αιγαίου. Το ψαροχώρι της δεκαετίας του 1970 (αριθμούσε τότε 5.000 κατοίκους) έχει αναπτυχθεί εντυπωσιακά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες (φιλοξενεί σήμερα περί τους 61.500 ανθρώπους) και αποτελεί την αιχμή του «τουριστικού» δόρατος στην περιοχή.

Με το ένα... πόδι στην Ευρώπη και το άλλο στην Ανατολή, το Κουσάντασι διαθέτει πολύ καλή υποδομή και οι επιχειρηματίες έχουν επενδύσει τα μέγιστα στον τουρισμό, όπως σε όλες σχεδόν τις παραλιακές πόλεις της Μικράς Ασίας. Μαζί με το κοντινό Μπουντρούμ (Αλικαρνασσός), θεωρούνται οι δύο βασικοί πυλώνες της τουριστικής βιομηχανίας στα μικρασιατικά παράλια του Αιγαίου.

Η ΠΟΛΗ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΚΟΙΜΑΤΑΙ

Το τζαμί Kaleici δεσπόζει σε κεντρικό σημείο της παλιάς πόλης


Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι Ελληνες ταξιδιώτες, όταν αποβιβάζονται στο Κουσάντασι παθαίνουν ένα μικρό... σοκ. Εντελώς ανυποψίαστοι στην πλειονότητά τους, περιμένουν να αντικρίσουν ένα ψαροχώρι με λίγα σπίτια κι ένα υπαίθριο παζάρι, τύπου γιουσουρούμ. Αντ’ αυτού όμως, βρίσκονται μπροστά σε μια τουριστική μεγαλούπολη με εντυπωσιακά resorts, οργανωμένες παραλίες, μαρίνες ασφυκτικά γεμάτες από κότερα και ιστιοπλοϊκά, σκεπαστές αγορές, καφέ-μπαρ, μοντέρνα ρεστοράν και κάθε είδους καταστήματα, τα περισσότερα κατά μήκος της παραλιακής ζώνης.

Συνώνυμο της έντονης νυχτερινής ζωής και της ξέφρενης διασκέδασης, στο Κουσάντασι τους καλοκαιρινούς μήνες δεν κοιμάται κανείς πριν από το ξημέρωμα. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δημοφιλή προορισμό στους Ευρωπαίους τουρίστες με πακέτα διακοπών, ενώ πολλά κρουαζιερόπλοια που ταξιδεύουν στα νησιά του Αιγαίου δένουν στο λιμάνι του, λόγω κυρίως της γειτνίασης με τον διάσημο αρχαιολογικό χώρο της Εφέσου. Η τουρκική πολιτεία του Αιγαίου αποτελεί άλλωστε την καλύτερη βάση για να επισκεφθείτε σε πολύ γρήγορους χρόνους τα σημαντικότερα αρχαία ελληνικά μνημεία και αξιοθέατα της περιοχής, όπως την Εφεσο, τη Πρίηνη, τη Μίλητο και τα Δίδυμα.

Σε αντίθεση με τη Σμύρνη, το Αϊβαλί, τη Φώκαια και πολλές άλλες -μικρές και μεγάλες- μικρασιατικές πολιτείες που συχνά αναφέρονταν στις αφηγήσεις της γιαγιάς για τις ένδοξες μέρες της περιοχής πριν από τη μικρασιατική καταστροφή, το ιστορικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει το Κουσάντασι -ακόμα και στους νεότερους χρόνους- είναι αρκετά περιορισμένο, σχεδόν ανύπαρκτο.

Ανατολίτικο παζάρι και ξέφρενη διασκέδαση
Φτάνοντας στο λιμάνι του Κουσάντασι θα σας κάνουν εντύπωση τρία σημεία: το οχυρωμένο «Νησί των Περιστεριών» που ελέγχει την είσοδο του λιμανιού, το επιβλητικό άγαλμα του Κεμάλ που ορθώνεται στην κορυφή του λόφου και η τεράστια ταμπέλα στο τελωνείο η οποία, μαζί με την κατακόκκινη σημαία με την ημισέληνο, καλωσορίζει τους επισκέπτες.

Μετά τον τυπικό έλεγχο των διαβατηρίων, η συνοριακή πύλη ανοίγει διάπλατα. Μπροστά βλέπετε την πιάτσα των ταξί και πολλοί οδηγοί θα πλησιάσουν για να σας εξυπηρετήσουν ή να παρουσιάσουν τις υπηρεσίες τους. Ανάμεσα στα ταξί ξεχωρίζουν κάποιες καλογυαλισμένες αμερικάνικες λιμουζίνες Impala της δεκαετίας του 1960, διατηρημένες σε άψογη κατάσταση. Οι λάτρεις των κλασικών αυτοκινήτων δύσκολα θα πουν όχι σε μια βόλτα... πίσω στον χρόνο.

Σε απόσταση αναπνοής από την πιάτσα, στην αρχή του πεζόδρομου της παλιάς πόλης (Kaleici), ορθώνεται το σημαντικότερο και πιο αναγνωρίσιμο μνημείο της πόλης, το καραβάν σεράι Okuz Mehmet Pasa Keravansarayi (18ου αιώνα), που στεγάζει σήμερα το ξενοδοχείο «Club Caravanserai». Πίσω του ακριβώς κρύβεται ο μεγάλος πειρασμός του Κουσάντασι: το σκεπαστό παζάρι με τα σοκάκια και τα πολυάριθμα μικρομάγαζα, για το οποίο σίγουρα έχετε ακούσει πολλά όσον αφορά τις τιμές και τα εμπορεύματά του.

Δεν μιλάμε μόνο για κοσμήματα, δερμάτινα και χαλιά, αλλά για οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε - από μπαχαρικά και ματόχαντρες μέχρι παπούτσια και έπιπλα αντίκες! Ο παράδεισος της φτήνιας και της κατανάλωσης είναι ένα τεράστιο παζάρι, ανοιχτό από το πρωί έως αργά το βράδυ.

Ολο το κέντρο της πόλης είναι άλλωστε ένα σύμπλεγμα από αγορές. Απαραίτητη προϋπόθεση; Το παζάρεμα μέχρι τελικής πτώσης. Και ο άγραφος κανόνας είναι πως ακόμα κι αν η τιμή είναι χαμηλή, υπάρχει πάντα το περιθώριο να πέσει κι άλλο...

Μετά τις αγορές μπορείτε να καθίσετε σε κάποιο κεντρικό cafe και να χαζέψετε την κίνηση της πόλης. Επίσης μπορείτε να φάτε τούρκικο φαγητό στις παραδοσιακές ταβέρνες (meyhanes) της παλιάς πόλης. Οσοι έχετε προγόνους με μικρασιάτικες ρίζες, πολλές γεύσεις από τον κατάλογο θα σας είναι οικείες, αφού θυμίζουν τα φαγητά που μαγείρευε η γιαγιά. Για λιγότερο εκλεπτυσμένους ουρανίσκους, υπάρχουν παντός τύπου fast food, με κεμπάπ, χάμπουργκερ και ντόπια μπίρα Efes Pilsen.

Οσο για τη νυχτερινή διασκέδαση, έχει κι αυτή τον δικό της πολεοδομικό χάρτη. Στην καρδιά της παλιάς πόλης, τα ιρλανδικού τύπου μπαρ της φημισμένης οδού Barlar Sokak (Bar Street) ανεβάζουν κατακόρυφα το κέφι παίζοντας δυνατά rock και hard rock μουσική. Εναλλακτική πρόταση διασκέδασης προσφέρουν η οδός Kisla Sokak και η οδός Sakarya Sokak. Απολαύστε εδώ την τουρκική διασκέδαση, με ντόπιους τραγουδοποιούς, λαϊκούς καλλιτέχνες, οριεντάλ χορεύτριες και παραδοσιακούς χορούς (belly dancing).

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ SIRENCE
Δεν χωρά αμφιβολία ότι o αρχαιολογικός χώρος της Εφέσου (βρίσκεται στην κωμόπολη Selcuk, 19 χλμ. βόρεια του Κουσάντασι) είναι το σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής.

Η διαδρομή μέχρι την Εφεσο, σε μια κατάφυτη από πεύκα, ελιές και αμπέλια περιοχή, παραπέμπει σε κλασικό ελληνικό τοπίο, ενώ εντυπωσιακές τουριστικές μονάδες και οι μεγαλύτερες νεροτσουλήθρες της Τουρκίας (Aqua Park Resort) βρίσκονται εδώ.

Πριν επισκεφθείτε την αρχαία Εφεσο, κάντε μια μικρή εκδρομή και ανηφορίστε στο παραδοσιακό ορεινό χωριό Sirence, 9 χλμ. ανατολικά της Selcuk. Ο πετρόκτιστος οικισμός, που μοιάζει να έχει μείνει ακίνητος στον χρόνο και φωλιάζει στις πλαγιές του όρους Ovacik Dag, σε υψόμετρο 400-500 μ. Είναι περιτριγυρισμένος από αμπελώνες και ελαιώνες και οι ντόπιοι παράγουν το δικό τους φημισμένο γλυκό κρασί.

Πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών, οι περισσότεροι κάτοικοι του οικισμού ήταν Ελληνες Ορθόδοξοι, γεγονός που θα το διαπιστώσετε τόσο από την αρχιτεκτονική των σπιτιών (είναι κτισμένα από πέτρα, ξύλο, κεραμίδι και θυμίζουν έντονα πηλιορείτικη κατοικία) όσο και από τις εξομολογήσεις των φιλικών γερόντων.

Ενα ιστορικό χωριό
Ακριβή στοιχεία για την ίδρυση του Sirence δεν έχουν διασωθεί. Εικάζεται πάντως ότι ιδρύθηκε ανάμεσα στον 14ο και τον 17ο αιώνα. Γραπτές πηγές της εποχής αναφέρουν ότι το 1832, στο Sirence υπήρχαν περίπου 350 σπίτια και 1.500 κάτοικοι. Στις αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν 1.600 σπίτια και 8.000 κάτοικοι (όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι).

Οι Μυτιληνιοί και Καρπάθιοι μάστορες που έμεναν στο χωριό αναλάμβαναν το χτίσιμο των σπιτιών, ενώ η κύρια απασχόληση των κατοίκων ήταν η γεωργία, με βασικά προϊόντα το λάδι, τα σύκα, τις ελιές, τα όσπρια και το βαμβάκι. Στον πρώτο διωγμό των Ελληνορθόδοξων (1914), οι χριστιανοί του Sirence δεν εκδιώχθηκαν, αλλά αργότερα, την εποχή της Μικρασιατικής καταστροφής, το χωριό εγκαταλείφθηκε οριστικά από τον χριστιανικό πληθυσμό και κατοικήθηκε από τους μουσουλμάνους.

Στη μικρή αγορά του χωριού, αλλά και στα πλακόστρωτα σοκάκια, πωλούνται τοπικά προϊόντα (δαντέλες, χειροτεχνήματα, μαρμελάδες, σταφίδες, μπαχαρικά, αποξηραμένα λουλούδια, μάλλινα κουκλάκια, κιλίμια, σαπούνια, φρούτα, υφαντά, κ.λπ.).

Αξίζει να δείτε τον ορθόδοξο ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που βρίσκεται σε υπερυψωμένο σημείο και προσφέρει υπέροχη πανοραμική θέα. Εμφανή είναι τα σημάδια βεβήλωσης του ναού, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια αναστήλωσής του, κυρίως για τουριστικούς λόγους. Πριν κατηφορίσετε ξανά στη Selcuk, αναζητήστε καταφύγιο στη λυτρωτική σκιά ενός καφενείου και απολαύστε μυρωδάτο τσάι, υπό τους ήχους τουρκικής μουσικής.

Το όνομα του Sirence
Δύο είναι οι επικρατέστερες απόψεις για την προέλευση της ονομασίας του χωριού Sirence, το οποίο, σε ελληνικά έγγραφα των αρχών του 20ού αιώνα αναφερόταν ως «Ορεινή Εφεσος». Σύμφωνα με την πρώτη, προέρχεται από την τουρκική λέξη kirkince, που σημαίνει «άσχημος», ενώ η άλλη αναφέρει πως προέρχεται από την τουρκική λέξη kirkinci, που σημαίνει «τεσσαρακοστά». Μετά την εκδίωξη των Ελλήνων, το χωριό ονομάστηκε Sirince, δηλαδή «όμορφος». Σήμερα το Sirince, αν και αναπτύσσεται τουριστικά με γοργούς ρυθμούς, έχει καταφέρει να διατηρήσει την αυθεντικότητά του.

ΕΦΕΣΟΣ
Η λαμπρότερη αρχαία πόλη της Μικρασίας

Η Εφεσος ήταν πασίγνωστη στην αρχαιότητα για τον ναό της Αρτέμιδος (Αρτεμίσιο), ένα από τα Επτά Θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ο αρχικός οικισμός ιδρύθηκε στα τέλη της 2ης π.Χ. χιλιετίας γύρω από ένα ιερό μιας προελληνικής θεότητας της Ευφορίας, την οποία οι Ελληνες ταύτιζαν με την Αρτέμιδα. Απλωμένη στο στόμιο του ποταμού Κάιστρου, η Εφεσος υπήρξε το πλουσιότερο κέντρο της Ιωνίας και ένα από τα σπουδαιότερα πολιτιστικά κέντρα της Μεσογείου. Παρά το γεγονός ότι κατά μήκος των μικρασιατικών ακτών του Αιγαίου αναπτύχθηκαν περισσότερες από πεντακόσιες ελληνικές πόλεις (Μίλητος, Πέργαμος, Πριήνη, Δίδυμα, Αλικαρνασσός, Φώκαια, κ.ά.), η Εφεσος κατάφερε να ξεχωρίσει και να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, διαγράφοντας μια ένδοξη ιστορική πορεία 2.000 ετών.

Σήμερα, η Εφεσος είναι ένα από τα μεγαλύτερα υπαίθρια αρχαιολογικά μουσεία του κόσμου και μια από τις πιο τουριστικές περιοχές της Τουρκίας. Τα πολυάριθμα μνημεία της αναφέρονται στην ελληνιστική, τη ρωμαϊκή και την πρωτοχριστιανική περίοδο. Αν και μόλις το 13% της πόλης έχει έλθει στο φως, η επίσκεψη στην Εφεσο προσφέρει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να σχηματίσει μια αντιπροσωπευτική εικόνα για το μέγεθος και τη μεγαλοπρέπεια μιας πόλης 250.000 κατοίκων του 2ου π.Χ. αιώνα.

Η περιήγηση στην αρχαία πόλη μπορεί να διαρκέσει πάνω από 2 ώρες, αλλά τους καλοκαιρινούς μήνες να είστε προετοιμασμένοι για μια μικρή ταλαιπωρία, εξαιτίας των χιλιάδων τουριστών. Η είσοδος στον εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο γίνεται από τη Μαγνησιανή Πύλη, ενώ το τέλος της περιήγησης και η έξοδος από την αρχαία πόλη γίνεται από την Αρκαδική Πύλη, απ’ όπου παρέλασαν ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα.

Δείτε την Αγορά, το Ωδείο, τη μαρμαρόστρωτη κεντρική Οδό των Κουρητών, τη Βιβλιοθήκη του Κέλσου, τη κρήνη του Τραϊανού, τα Θερμά Λουτρά της Σχολαστικίας, το Πρυτανείο, τα δημόσια αποχωρητήρια, τις κατοικίες των πατρικίων και τον ναό του Αδριανού. Ολόγυρα δεσπόζουν περίτεχνα αγάλματα, επιβλητικές κιονοστοιχίες με ιωνικά κιονόκρανα και θαυμάσια διατηρημένα οικοδομήματα, που εντυπωσιάζουν για το μέγεθος και την αριστουργηματική αρχιτεκτονική τους. Πολυάριθμες είναι επίσης οι επιγραφές σε αρχαία ελληνικά που βρίσκονται σχεδόν παντού.

Σημείο αναφοράς του αρχαιολογικού χώρου το Μεγάλο Θέατρο, που κτίστηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα και ανακατασκευάστηκε τη ρωμαϊκή περίοδο. Το υπέροχο αρχαιοελληνικό θέατρο, όπου κήρυξε ο Απόστολος Παύλος, ήταν το μεγαλύτερο της αρχαιότητας με χωρητικότητα 24.000 ατόμων και εντυπωσιάζει με τη θαυμάσια ακουστική του. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες πραγματοποιούνται παραστάσεις αρχαίου ελληνικού θεάτρου και πλήθος άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Η Βασιλική του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή
Κτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον 6ο μ. Χ. αιώνα στην κορυφή του οχυρωμένου λόφου Ayasuluk, στο κέντρο της Selcuk, για να στεγάσει τον υποτιθέμενο τάφο του Αγίου Ιωάννη. Το οικοδόμημα έχει διαστάσεις 40 Χ 100 μ. και ο τάφος βρίσκεται κάτω από το τμήμα του τρούλου, στο κέντρο. Ο τάφος του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς τόπους προσκυνήματος στον κόσμο κατά τα μεσαιωνικά χρόνια. Ωρες λειτουργίας: 08.00- 18.30. Είσοδος 2,8 ευρώ.

Στο Κουσάντασι μπορείτε να επιλέξετε ξενοδοχείο ανάλογα με τις οικονομικές σας δυνατότητες, αφού υπάρχουν πολλές επιλογές και μεγάλη προσφορά: από υπερπολυτελείς σουίτες και family resorts μέχρι μικρά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στον τομέα της παλιάς πόλης του Κουσάντασι συστήνονται τα ξενοδοχεία «Club Caravan­serai» (0090 256 6144115, www.kusadasihotels.com/caravanserail/), «Villa Konak» (0090 256 612 2170, www.villakonakhotel.com), «Liman Hotel» (0090 256 614 7770, www.limanhotel.com), «Hotel Kismet» (0090 256 6181290, www.kismet.com.tr).

Για φρέσκο ψάρι και θαλασσινά επιλέξτε τις ψαροταβέρνες «Toros» και «Kazim Ustra» στον χώρο του λιμανιού. Για τουρκική κουζίνα προτείνονται τα εστιατόρια «Αvlu», «1-Α Grand Restaurant» και η ταβέρνα «Bizim Meyhane».

FAST INFO

Στο Saglik Sokak
Ο κεντρικός δρόμος του παζαριού είναι ο Saglik Sokak. Ξεκινά μπροστά από την πύλη της παλιάς πόλης (Arch Gate), όπου διασταυρώνεται με τον Kahramanlar Sokak, και είναι o εμπορικότερος δρόμος της αγοράς.

Δρομολόγια Σάμος-Κουσάντασι
Από 1/4 - 31/10, το δρομολόγιο Σάμος - Κουσάντασι εκτελείται καθημερινά. Τα πλοιάρια αναχωρούν από τη Σάμο στις 17.00 και από το Κουσάντασι στις 08.30. Μετά την 1/5, υπάρχει και απογευματινό δρομολόγιο από το Κουσάντασι. Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με το Λιμεναρχείο Σάμου (22730 27318, 22730 27890).

Οι παραλίες
Σε μικρή απόσταση από το Κουσάντασι υπάρχουν πολλές παραλίες, όλες με καθαρά, κρυστάλλινα νερά. Στις πιο γνωστές περιλαμβάνονται η Downtown beach, η Ladies beach (η πιο δημοφιλής από όλες), η Diamond beach, η Paradise beach, η Long beach και η Kustur beach. Στις πιο απομονωμένες μπορείτε να απολαύσετε την φυσική ομορφιά του τοπίου, ενώ στις οργανωμένες έχετε τη δυνατότητα να κάνετε θαλάσσια σπορ (banana, jet ski, kite surfing).

FAST INFO

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟ­ΦΟΡΙΕΣ
Ο αρχαιολογικός χώρος της Εφέσου είναι ανοικτός καθημερινά από 08.00-18.30 και η είσοδος κοστίζει 10 ευρώ. Στη διάρκεια της περιήγησης στον χώρο φορέστε αθλητικά παπούτσια και άνετα ρούχα. Εχετε μαζί σας αντηλιακή προστασία και νερό.

Αρχαιο­λογικός χώρος Αρτέμιδος
Σε περιοχή ανάμεσα στην Εφεσο και στη Selcuk υπάρχει ο χώρος όπου ήταν κτισμένος ο ξακουστός ναός της Αρτέμιδος. Από το θαυμαστό οικοδόμημα της αρχαιότητας έχουν απομείνει ελάχιστες μόνο μαρτυρίες. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι ανοικτός καθημερινά από 08.30-17.30 και η είσοδος είναι ελεύθερη.

Το Σπίτι της Παρθένου Μαρίας
Βρίσκεται στην κορυφή του όρους Αλαντάγ, 6 χλμ. από τον αρχαιολογικό χώρο της Εφέσου. Λέγεται ότι η Αγία Παρθένος παρέμεινε εδώ έως το τέλος της ζωής της (60 ή 70 μ.Χ.). Ενας σταυροειδής ναός χτίστηκε κατόπιν από τους χριστιανούς στο σημείο που έζησε η Παρθένος Μαρία. Το Σπίτι μαζί με το Αγιασμα (κρήνη), αποτελούν δημοφιλές προσκύνημα. Ωρες λειτουργίας: 08.00- 19.00. Είσοδος 6 ευρώ.