Μικρά & μεγάλα φάουλ των γονιών στις συμπεριφορές προς τα παιδιά - 7 χαρακτηριστικά παραδείγματα!

Οι γονείς υπερπροστατεύουν τα παιδιά τους

Για πολλούς γονείς η υπερπροστασία είναι τόσο φυσική, που δε σκέφτονται καν ότι τα παιδιά χρειάζεται να πάρουν ρίσκα –μέσα σε λογικά όρια-. Ευρωπαίοι ψυχολόγοι βρήκαν ότι τα παιδιά που δεν του επιτρέπεται να παίξουν έξω, να πέσουν, ή να γρατζουνιστούν, τείνουν να εξελίσσονται σε ενήλικες με φοβίες! Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να κάνουν ποδήλατο ή πατίνια και ας πέσουν, οι έφηβοι να έχουν την εμπειρία του να τσακωθούν με μια φίλη και να μη σπεύσει ο γονιός να λύσει το πρόβλημα, κοκ.

Γράφει η Δρ. Λίζα Βάρβογλη στο varvogli.gr

Οι γονείς σπεύδουν να λύσουν το πρόβλημα του παιδιού τους

Υπάρχουν διαβαθμίσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα παιδί. Πολλές από τις δυσκολίες που έχει είναι εξελικτικά κατάλληλες και αποτελούν δυσκολία επειδή έργο του παιδιού είναι να βρει μόνο του τη λύση, ώστε να γίνει πιο ικανό, ανεξάρτητο και ώριμο για την ηλικία του. Όταν όμως ο γονιός τρέχει να δώσει ο ίδιος λύση στο πρόβλημα του παιδιού του, πχ δεν το κάλεσαν σε ένα πάρτι και τηλεφωνεί στους άλλους γονείς για να το καλέσουν, ή με κάθε τρόπο βοηθάνε το παιδί ώστε να μη ζοριστεί –ανάλογα με την ηλικία του-, αυτό είναι λάθος.

Με αυτό τον τρόπο οι γονείς στερούν από το παιδί την ευκαιρία να εξασκήσει τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων και περιμένει ότι πάντα κάποιος θα υπάρχει από πίσω του που θα το ‘σώζει’, θα εξομαλύνει τα δύσκολα, θα εξαφανίζει τις αρνητικές συνέπειες των πράξεών του ή απλώς θα αναλαμβάνει κάποιος άλλος να κάνει αυτό που το ίδιο πρέπει να κάνει.

Οι γονείς επαινούν το παιδί τους υπερβολικά

Όλα τα παιδιά χρειάζονται έπαινο, ενθάρρυνση και υποστήριξη για να προκόψουν, να αποκτήσουν υγιή αυτοπεποίθηση και καλή εικόνα για τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους. Όταν όμως οι γονείς το παρακάνουν, τότε ο υπερβολικός έπαινος έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα! Η τακτική του «όλοι παίρνουν βραβείο» μπορεί να επιστρέψει μπούμερανγκ και να μην έχει τα αναμενόμενα θετικά και τονωτικά αποτελέσματα. Ναι, βραβείο για τη συμμετοχή και την προσπάθεια μπορούν και πρέπει να πάρουν όλα τα παιδιά, αλλά όχι βραβείο επειδή όλοι ήταν άριστοι (αυτό είναι πολύ σπάνιο!).

Όταν οι γονείς επαινούν υπερβολικά το παιδί τους και το κάνουν να νιώθει ότι είναι το καλύτερο, αυτό θα προσγειωθεί απότομα στην πραγματικότητα όταν αντιληφθεί ότι μόνο οι γονείς του το βλέπουν έτσι, ενώ δάσκαλοι, προπονητές, και άλλοι ενήλικες δε βλέπουν ότι είναι τόσο καλό. Καθώς μάλιστα το ίδιο το παιδί θα βλέπει τις επιδόσεις όσων είναι καλύτεροι από το ίδιο, θα αρχίσει να αμφισβητεί τον εαυτό του αλλά και το κατά πόσο ειλικρινείς είναι οι γονείς του στον έπαινό τους. Προσοχή λοιπόν, μαμάδες και μπαμπάδες, να επαινείτε, με ειλικρίνεια, τόσο την προσπάθεια όσο και το αποτέλεσμα, αλλά ποτέ μα ποτέ μην αγνοείτε τη συστηματική κακή συμπεριφορά, γιατί έτσι θα διδάξετε στο παιδί σας να εξαπατά τον εαυτό του και τους άλλους προκειμένου να ξεφύγει από τη δύσκολη πραγματικότητα.

Οι γονείς αισθάνονται ενοχές όταν βάζουν όρια στα παιδιά τους

Για πολλούς γονείς, το να τους πει το παιδί τους πάνω στα νεύρα του «είσαι κακιά», ή «δε σε αγαπώ», είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να τους συμβεί! Αισθάνονται ενοχές και θεωρούν ότι ίσως πράγματι είναι κακοί γονείς και κάνουν κακό στο παιδί τους! Αυτό δε θα μπορούσε να είναι πιο ανακριβές! Το παιδί πάνω στα νεύρα του (όπως και οι γονείς καμιά φορά!!) λέει πράγματα που δεν τα εννοεί, είτε για να ανακουφιστεί το ίδιο είτε για να ταράξει τους γονείς του.

Όταν οι γονείς βάζουν όρια, ή δεν επιτρέπουν κάτι στο παιδί τους, ή του λένε ότι πρέπει να περιμένει, ή δεν του κάνουν όλα τα χατίρια, τότε το παιδί θα έχει κάποια αντίδραση, όπως είναι φυσικό. Αλλά αυτό είναι κάτι που μπορεί να αποβεί ες όφελος του παιδιού. Έτσι μαθαίνουν τα παιδιά στα όρια, έτσι μαθαίνουν να περιμένουν και αντιλαμβάνονται ότι το σύμπαν δε περιστρέφεται γύρω από τα ίδια, αλλά ότι και οι άλλοι έχουν ανάγκες. Από την άλλη, τα όρια και οι κανόνες στην παιδική ηλικία προετοιμάζουν το παιδί να αντιμετωπίσει τα όρια και τους κανόνες που υπάρχουν στην ενήλικη ζωή.

Οι γονείς δε συζητάνε για τα λάθη που έκαναν οι ίδιοι όταν ήταν μικροί

Ειδικά οι έφηβοι, θέλουν να ξέρουν πώς ήταν οι γονείς τους όταν ήταν κι αυτοί στην εφηβεία τους, τι είδους ζωή είχαν, τι λάθη έκαναν, τι έκαναν σωστά, κοκ. Αυτές όλες είναι χρήσιμες πληροφορίες ώστε να μπορέσει το έφηβο παιδί να ανοίξει τα φτερά του και σταδιακά να ανεξαρτητοποιηθεί. Οι γονείς καλό είναι να συζητάνε για τα λάθη που οι ίδιοι έκαναν στην εφηβεία με τρόπο που να βοηθάνε το παιδί τους να μάθει από αυτά, να τα αποφύγει, και να κάνει σωστές επιλογές. Είναι προτιμότερο να αποφύγουν οι γονείς να εκμυστηρευτούν στο παιδί τους μεγάλα λάθη τους, ειδικά αν σχετίζονται με χρήση ουσιών. Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει ότι μεγαλώνοντας είναι υπεύθυνο για τις πράξεις του και ότι οι επιλογές του έχουν συνέπειες, οπότε καλό είναι να κάνει επιλογές με θετικές συνέπειες για τον εαυτό του.

Οι γονείς μπερδεύουν την εξυπνάδα, το ταλέντο και το χάρισμα με την ωριμότητα

Ένα παιδί μπορεί να είναι έξυπνο, ταλαντούχο ή χαρισματικό, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι έχει και την ανάλογη ωριμότητα. Γι’ αυτό και συχνά βλέπουμε νεαρά άτομα με ταλέντο, όπως τραγουδιστές ή ηθοποιούς να μπλέκουν σε σκάνδαλα, επειδή τους λείπει η ανάλογη ωριμότητα. Η ωριμότητα, η υπευθυνότητα, οι σωστές επιλογές έρχονται σταδιακά.

Οι γονείς δεν εφαρμόζουν στην πράξη αυτά που λένε στη θεωρία

Όταν ο γονιός λέει στο παιδί του «μη χτυπάς την αδερφή σου» και ο ίδιος το χτυπάει για να σταματήσει αυτό να είναι επιθετικό, όταν ο γονιός λέει στο παιδί του «σταμάτα τις φωνές», αλλά ο ίδιος μόνο φωνάζει, προφανώς το παιδί φέρεται αντιγράφοντας το παράδειγμα του γονιού.

Έτσι, αν κανείς θέλει να μάθει το παιδί του να είναι υπεύθυνο, να λέει αλήθεια, να συνεργάζεται, θα πρέπει και ο ίδιος ως γονιός να φέρεται με αντίστοιχο τρόπο στο παιδί του αλλά και στην υπόλοιπη ζωή του, ώστε να δίνει το καλό παράδειγμα.

Η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D., είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, που έχει κάνει τη µεταπτυχιακή της εκπαίδευση στα Πανεπιστήµια της Βοστώνης Tufts, Northeastern και Harvard (πτυχία Μάστερ, ∆ιδακτορικό και Μεταδιδακτορική Εκπαίδευση). Είναι µέλος του διδακτικού προσωπικού της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, ΜΠΣ «Επιστήµη του Στρες και Προαγωγή της Υγείας» και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο. Τα άρθρα της δηµοσιεύονται σε σηµαντικά ελληνικά και διεθνή επιστηµονικά περιοδικά.

Εργάζεται µε ενήλικες, παιδιά, εφήβους, φοιτητές και τις οικογένειές τους στην Αµερική και την Ελλάδα, καλύπτοντας θέµατα σωστής ανατροφής, διαπαιδαγώγησης και επικοινωνίας παιδιών και γονιών αλλά και διάφορες δυσκολίες, όπως άγχος, χαµηλή αυτοεκτίµηση, κατάθλιψη, µαθησιακές δυσκολίες, διάσπαση προσοχής κ.λπ. Έχει εκτενή εµπειρία µε περισσότερες από 10.000 ώρες ψυχοθεραπείας και συµβουλευτικής µε ενήλικες, παιδιά, εφήβους και οικογένειες, ατοµικά ή οµαδικά, στο γραφείο της, σε σχολεία και στο παιδιατρικό νοσοκοµείο Children’s Hospital του Harvard.

Έχει γράψει επιστηµονικά συγγράµµατα και βιβλία αυτοβοήθειας, καθώς και πολλά παιδικά βιβλία. Για το βιβλίο της Το µυστήριο του σοκολατένιου γλυκού, από τη σειρά Ανελάντα και Μάξιµος – Πράκτορες Μυστηρίου, απέσπασε το 1ο Βραβείο Παιδικού Βιβλίου στα βραβεία Public το 2016. Την ίδια χρονιά βραβεύτηκε από την Unesco για την προσφορά της στα γράµµατα και τον πολιτισµό.