Μα, ναι, φυσικά το καρναβάλι έχει τον δικό του ερωτισμό - Όλα όσα δεν γνωρίζουμε από τον δρ. Θάνο Ασκητή

Έχουν ειπωθεί πολλά για τις ρίζες του και από που τελικά προέρχεται αυτό το τόσο πολυσυζητημένο έθιμο.

Χρόνια τώρα, επικρατούσε η άποψη πως πρόκειται για κάποια ρωμαϊκή γιορτή, η οποία καθώς συν έπεφτε χρονικά με τη Χριστιανική Απόκρεω, υιοθετήθηκε και από τους Χριστιανούς. Πολλοί αναφέρουν πως η πρώτη ιστορική αναφορά του καρναβαλιού τοποθετείται χρονικά κάπου στο 1904, όταν έγινε για πρώτη φορά η γιορτή «προς τιμήν και δόξα των ψυχών», με τη συγκατάθεση του δόγη, δηλαδή του ηγέτη. Στην εποχή του Μεσαίωνα όμως, πρωτοεμφανίστηκαν οι βενετσιάνικες μάσκες για να συγκαλύψουν οι άνθρωποι την ταυτότητα και τα συναισθήματά τους.

Ωστόσο, όλο και νεότερα δεδομένα που φέρνουν στο φως στοιχεία από τον αρχαίο πολιτισμό μας και την λαμπρή ιστορία μας, τονίζουν πως το καρναβάλι έχει Ελληνική προέλευση. Άλλοι λένε πως συνδέεται με τις τελετές που έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες για να τιμήσουν τον Θεό Διόνυσο. Άλλοι, υποστηρίζουν πως συνδέεται με την απολλώνια και προαπολλώνια γονιμοποιητική λατρεία. Σε αυτές τις εκδηλώσεις λατρείας πάντως, επικρατούσε πάντα ένα έντονο ερωτικό στοιχείο, που σε πολλές περιπτώσεις έπαιρνε υπερβολικές διαστάσεις. Ο διάχυτος αυτός ερωτισμός και το ότι θεωρείται ένα ειδωλολατρικό έθιμο, είναι οι λόγοι που η θρησκεία είναι τόσο πολύ ενάντια στην αναβίωση του.

Σύμφωνα με το askitis.gr, υπάρχουν λοιπόν εκείνοι που πολεμούν το καρναβάλι και τάσσονται κατά του, θεωρώντας το ως ένα βάρβαρο έθιμο που βάζει σε πειρασμούς τους ανθρώπους. Ωστόσο, από πολλούς άλλους, βλέπεται ως ένας εορτασμός απελευθέρωσης, τόσο σεξουαλικής, όσο και κοινωνικής συμπεριφοράς γενικότερα. Το καρναβάλι είναι οξύμωρο. Άραγε αποτελεί πραγματικά το μασκάρεμα των ανθρώπων ή απλώς τη πιο αληθινή αποκάλυψή τους; Μήπως τελικά οι μεταμφιέσεις υποβοηθούν στο ξεγύμνωμα των καταπιεσμένων ερωτικών υποστρωμάτων και την απελευθέρωση από τα κοινωνικά θεσπισμένα όρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς; Άνθρωποι από όλο τον κόσμο προγραμματίζουν ταξίδια για να παραβρεθούν σε εκδηλώσεις καρναβαλιού και περιμένουν αυτή τη στιγμή του χρόνου με ανυπομονησία. Δεν είναι τυχαίο που είναι αγαπητό στη μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού και μάλιστα του ενήλικου.

Ίσως και να πρόκειται για μια υποβόσκουσα επιθυμία επιστροφής σε πρωτόγονες συμπεριφορές σαν αυτές που εκδηλώνονταν στην αρχαιότητα και χαρακτηρίζονταν από το έντονο εκείνο στοιχείο του ερωτισμού, τότε που όλοι αυτοί οι σύγχρονοι κοινωνικοί κανόνες δεν κατέπνιγαν την ανθρώπινη εκφραστικότητα. Ίσως να αποτελεί μια μοντέρνα παλινδρόμηση στο χθες, όμως και αυτό ακόμα, δείχνει την επιτακτική ανάγκη για μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης. Το γέλιο, η διασκέδαση, η λύτρωση του καρναβαλιού, αποδεσμεύουν τον άνθρωπο από την φυλακή κάθε εξουσίας. Μπορεί να φορούν μάσκες και ενδυμασίες ψεύτικες, μα στην ουσία αυτό που κάνουν, είναι να έρχονται αντιμέτωποι με το υποκριτικό και σεμνότυφο σύστημα και να αντιστέκονται σε κάθε είδους καταπίεση και επιβαλλόμενες συμπεριφορές. Για τους πιο ακραίους, το καρναβάλι αποτελεί συμβολικά ένα είδος αναρχισμού στον καθωσπρεπισμό, ένα πιο ελεύθερο τρόπο ζωής.

Τι είναι όμως αυτό, που το κάνει να έχει έναν χαρακτήρα ερωτικό ακόμα και στις μέρες μας; Στη διάρκεια του καρναβαλιού, το ερωτικό υλικό, η τρέλα του ερωτισμού, αποκτούν πια τη δυναμική που τους αξίζει. Εκείνη την ημέρα, επιτρέπουμε στον ερωτισμό να διαπεράσει όλες τις ανθρώπινες σχέσεις και να μας απελευθερώσει. Όταν επικρατεί έστω για λίγο, η παρορμητικότητα και ο δυναμισμός του ερωτισμού, νιώθουμε πως σταματάμε πια να είμαστε δέσμιοι των άτυπων κοινωνικών κανόνων που μας περιορίζουν και μας γεμίζουν με ενοχικά συναισθήματα. Εξάλλου, η απόκρυψη της πραγματικής ταυτότητας και η προσωρινή χρήση μιας άλλης, συμβάλλουν στην ερωτική παρόρμηση της στιγμής.

Το καρναβάλι είναι μια ευκαιρία από τις λίγες που δίνονται στον άνθρωπο για πειραματισμό, διερεύνηση και δοκιμές. Μπορεί να ενισχύσει το παιχνίδι του φλερτ και των γνωριμιών, που τόσο πολύ έχει χαθεί στις μέρες μας, που όμως τόσο πολύ το έχει ανάγκη ο αποξενωμένος σύγχρονος άνθρωπος. Βάζοντας μια μάσκα, υποδύοντας για λίγο έναν διαφορετικό ρόλο, μπορεί να απομακρυνθεί κάπως από τον εαυτό του, να τολμήσει συμπεριφορές που δεν θα τολμούσε υπό άλλες συνθήκες, να φλερτάρει, το αγόρι να μιλήσει στο κορίτσι που τον εντυπωσίασε, το κορίτσι να πλησιάσει το αγόρι που της άρεσε. Μέσα στο κλίμα «χαλαρότητας» που επικρατεί, δεν έχει θέση αυτό το συναίσθημα της προσωπικής έκθεσης που κομπλάρει τον άνθρωπο και ακόμα και μια πιθανή απόρριψη, δεν έχει την ίδια βαρύτητα όπως υπό άλλες συνθήκες.

Ο ερωτισμός του καρναβαλιού φυσικά πλαισιώνεται πάντα από την απαραίτητη μουσική συνοδεία. Το ρυθμό της μουσικής, με τη σειρά του ακολουθεί ο χορός. Ένας χορός που απαιτεί αισθησιασμό και επιτρέπει το άγγιγμα, την επαφή των σωμάτων, την έκφραση της σεξουαλικότητας που κρύβει ο καθένας μέσα του. Με το χορό, αλλά και με το γέλιο, το τραγούδι, τη μουσική, όλα αυτά δηλαδή που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της συμμετοχής κάποιου στο καρναβάλι, απελευθερώνονται και οι πολύ ευεργετικές για τον άνθρωπο ουσίες, οι ενδορφίνες, ή αλλιώς ορμόνες της χαράς. Πρόκειται για φυσικές ουσίες ευεξίας, οι οποίες παράγονται στον εγκέφαλο και όταν απελευθερώνονται από τους νευροδιαβιβαστές στον οργανισμό, εμπλουτίζουν τον άνθρωπο με μια αίσθηση χαράς, ευφορίας και ενθουσιασμού.

Αν λοιπόν χρεώνουμε στο καρναβάλι τον ερωτισμό, τότε γιατί αυτό θα πρέπει να είναι απαραίτητα και μεμπτό; Ολόκληρο το χρόνο, για να μην πούμε, ολόκληρα τα χρόνια της ζωής μας, καταπιέζουμε την ερωτική μας διάθεση σαν να πρόκειται για κάποιο εγκληματικό αμάρτημα. Αν υπάρχει έστω μια μέρα που μας απελευθερώνει σε αυτόν τον τομέα, τότε γιατί να την καταδικάσουμε και αυτή; Ας απενοχοποιήσουμε έστω μια μοναδική μέρα, που ο ερωτισμός ή η σεξουαλικότητα μας, δεν θα βιώνονται ως ένα ταμπού, ως κάτι το οποίο θα έπρεπε να περιορίζουμε ή να κρύβουμε. Σε μια εποχή σαν αυτή που διανύουμε, που όλα είναι περιορισμένα, η διάθεσή μας, η επικοινωνία με τους άλλους, οι έξοδοί μας, το φλερτ, οι γνωριμίες, όλα εκείνα που τα έχει καταπατήσει η τόσο δύσκολη καθημερινότητα, βρίσκουν μια μέρα το χρόνο, τον τρόπο να γίνουν πραγματικότητα. Ποιο είναι στ’ αλήθεια το κακό μ’ αυτό;