Τι μου είπε ο Ούλοφ Πάλμε ένα χρόνο πριν τη δολοφονία του - 32 χρόνια από την ανεξιχνίαστη δολοφονία του Σουηδού πρωθυπουργού

Ο Σβεν Ούλοφ Γιοαχίμ Πάλμευπήρξε ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από το 1969 εώς το 1986 και Πρωθυπουργός της Σουηδίας μαζί με ένα Ιδιωτικό Κυβερνητικό Συμβούλιο από τον Οκτώβριο του 1969 ως τον Οκτώβριο του 1976 και μαζί με Υπουργική Κυβέρνηση από τον Οκτώβριο του 1982. Δολοφονήθηκε το 1986 και στη θέση του τον διαδέχτηκε ο Ίνγκβαρ Κάρλσσον.

Ο Πάλμε γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1927 στο Ουστερμάλμ, στη Στοκχόλμη. Προερχόταν από ανώτερη τάξη. Ωστόσο, ο πολιτικός του προσανατολισμός επηρεάστηκε από τις Σοσιαλδημοκρατικές ιδέες και ιδανικά. Αυτό οφειλόταν βασικά στα ταξίδια του σε αναπτυσσόμενες χώρες ως φοιτητικός ηγέτης.

Σπούδασε με υποτροφία στο Κολέγιο Κένυον στο Οχάιο το 1947-1948. Αφού γύρισε τις ΗΠΑ με ώτο-στοπ, επέστρεψε στη Σουηδία για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στο πανεπιστήμιο, αναμείχθηκε με τα φοιτητικά πολιτικά πράγματα, δουλεύοντας με την Σουηδική Εθνική Ένωση Φοιτητών.Το 1951 έγινε μέλος του σοσιαλδημοκρατικού φοιτητικού συνδέσμου στη Στοκχόλμη, αν και απ’ ό,τι φαίνεται δεν παρεβρισκόταν στις πολιτικές τους συναντήσεις την περίοδο εκείνη. Την επόμενη χρονιά εξελέγη Πρόεδρος της Σουηδικής Εθνικής Ένωσης Φοιτητών, μια θέση που καθιστούσε αναγκαίο το κατέβασμα των τόνων για τα κομματικά πιστεύω.

Το 1953 ο Πάλμε προσελήφθη από τον σοσιαλδημοκράτη Πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ για να δουλέψει στη γραμματεία του. Από το 1955 ήταν μέλος της διοικητικής ομάδας της Σουηδικής Σοσιαλδημοκρατικής Συνομοσπονδίας Νεολαίας. Το 1958 εξελέγη μέλος στο κοινοβούλιο.

Σε εκδήλωση στο Μοχό Κρήτης προς τιμήν του Ούλοφ και της Lisbeth με μέλη του τοπικού χορευτικού συλλόγου

Ο Ούλοφ Πάλμε κατείχε διάφορες κυβερνητικές θέσεις από το 1963 και μετά. Το 1967 έγινε Υπουργός Παιδείας και τον επόμενο χρόνο υπήρξε στόχος δριμείας κριτικής από αριστερούς φοιτητές που διαμαρτύρονταν κατά των σχεδίων της κυβέρνησης για πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση. Όταν ο ηγέτης του κόμματος Τάγκε Ερλάντερ παραιτήθηκε το 1969, ο Πάλμε εξελέγη ομοφώνως ως ο νέος ηγέτης από το συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και διαδέχτηκε τον Ερλάντερ ως πρωθυπουργός.

Η επακόλουθη 125-μηνη θητεία του Πάλμε ως Πρωθυπουργός και ο πρόωρος θάνατός του, τον κατέστησαν τον περισσότερο διεθνώς γνωστό Σουηδό πολιτικό του 20ου αιώνα (με την πιθανή εξαίρεση των δύο «ανθρωπιστών» Ραούλ Βάλλενμπεργκ και Νταγκ Χαμμαρσκγιούλντ).

Ο προστατευόμενός του και πολιτικός του σύμμαχος Μπερντ Κάρλσσον, ο οποίος είχε οριστεί Επίτροπος των Ηνωμένων Εθνών για τη Ναμίμπια τον Ιούλιο του 1987, επίσης είχε πρόωρο θάνατο. Ο Κάρλσσον πέθανε στη συντριβή της Πτήσης Παν Αμ 103 στις 21 Δεκεμβρίου 1988 στο δρόμο για την τελετή υπογραφής των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, με την οποία η Νότια Αφρική παραχωρούσε την κατά πολύ αργοπορημένη ανεξαρτησία στη Ναμίμπια.

Ο Πάλμε ήταν ένας πολιτικός με ισχυρές πολιτικές θέσεις που προκαλούσε συζητήσεις στη διεθνή σκηνή: η οξεία κριτική του εναντίον των ΗΠΑ για τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι εκστρατείες του εναντίον της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, η καταδίκη του απαρτχάιντ και η συνηγορία υπέρ οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Νότιας Αφρικής, η υποστήριξή του – οικονομική και πολιτική – για το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) και την Οργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO), η συνάντησή του με τον Φιντέλ Κάστρο της Κούβας, και άλλα έκαναν βέβαιο το γεγονός πως ο Πάλμε διέθετε μεγάλο αριθμό εχθρών στο εξωτερικό. Αλλά και εντός της χώρας του, οι αριστερές απόψεις του δημιούργησαν μεγάλη εχθρότητα από τους δεξιούς της Σουηδίας.

Ο δημοσιογράφος της Σουηδικής Τηλεόρασης Γιώργος Λογοθέτης μιλάει με τον Ούλοφ Πάλμε για την Σουηδία, την αγορά εργασίας, τους μετανάστες και την Ελλάδα.

Στην Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής λόγω της φιλικής σχέσης του με τον Ανδρέα Παπανδρέου και της συμμετοχής του στην κίνηση των έξι ηγετών των Τεσσάρων Ηπείρων (Ευρώπη, Αφρική, Ασία, Αμερική) οι οποίοι ανέλαβαν πρωτοβουλία υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης και αφοπλισμού των υπερδυνάμεων. Σε αυτήν την πρωτοβουλία εκτός του Έλληνα και του Σουηδού πρωθυπουργού συμμετείχαν, η Πρωθυπουργός της Ινδίας Ίντιρα Γκάντι, ο Πρόεδρος της Αργεντινής Ραούλ Αλφονσίν, ο Πρόεδρος του Μεξικού Μιγκέλ Ντελαμαντρίτ και ο Πρόεδρος της Τανζανίας Τζούλιους Νιερέρε.

Την εποχή του θανάτου του ο Πάλμε είχε κατηγορηθεί ως φιλο-σοβιετικός και πως δεν προστάτευε τα συμφέροντα της Σουηδίας. Επομένως είχε κανονιστεί να επισκεφτεί τη Μόσχα για να συζητήσει μια σειρά από μαχητικά θέματα, συμπεριλαμβανομένων των υποτιθέμενων Σοβιετικών υποβρύχιων εισβολών στα Σουηδικά ύδατα.

Ο Ούλοφ Πάλμε συχνά κυκλοφορούσε χωρίς καμία προστασία από σωματοφύλακες και η νύχτα της δολοφονίας του ήταν μία από αυτές τις περιπτώσεις. Επιστρέφοντας πεζός στο σπίτι του από έναν κινηματογράφο με τη σύζυγό του Λίσμπετ στον κεντρικό δρόμο Σβεαβέγκεν (Sveavägen) της Στοκχόλμης, γύρω στα μεσάνυχτα της 28 Φεβρουαρίου 1986, το ζευγάρι έπεσε θύμα επίθεσης από έναν δολοφόνο. Ο Πάλμε πυροβολήθηκε δύο φορές στο στομάχι, και η σύζυγός του στην πλάτη.

Η αστυνομία ανέφερε πως ένας οδηγός ταξί χρησιμοποίησε το κινητό ραδιόφωνό του για να σημάνει συναγερμό. Δύο νεαρά κορίτσια που κάθονταν σε ένα αυτοκίνητο κοντά στη σκηνή του εγκλήματος προσπάθησαν να βοηθήσουν τον Πρωθυπουργό. Μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο αλλά ήταν νεκρός όταν έφτασε. Η κυρία Πάλμε θεραπεύτηκε από τον τραυματισμό της και ανάρρωσε. Ο δολοφόνος δραπέτευσε προς τα ανατολικά στη διασταύρωση Τουννελγκάταν και εξαφανίστηκε.

Η δολοφονία του Πάλμε παραμένει ανεξιχνίαστη και μια σειρά από θεωρίες συνωμοσίας περιβάλλει το φόνο. Σε μια συνέντευξη της στο Ραδιοφωνο , το 2011, η Lisbet Palme δήλωσε ότι είναι σίγουρη πως είχε εντοπίσει το δολοφόνο και πάντα πίστευε ότι ήταν ο Christer Pettersson, ένας ασήμαντος κακοποιός, αλκοολικός και χρηστής ναρκωτικών, ο όποιος αναγνωρίστηκε από τη Lisbet σχεδόν τρία χρόνια μετά τη δολοφονία του Πάλμε, Νταν είχε συλληφθέν από την αστυνομία και χάρις στην μαρτυρία της Lisbet καταδικάστηκε τον Ιούλιο του 1989.

Όμως αφέθηκε ελεύθερος μερικούς μήνες αργότερα από ένα εφετείο, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων και το ανώτατο δικαστήριο δεν δέχθηκε να εκδικάσει την υπόθεση του Pettersson, ο όποιος τελικά πέθανε το 2004.