Eurobank: Οι κλάδοι που αύξησαν την απασχόληση την τελευταία 5ετία

Ως γνωστόν η μεγάλη ελληνική ύφεση συνοδεύτηκε από απότομη και υψηλή συρρίκνωση του αριθμού των απασχολουμένων. Η πτώση της εσωτερικής ζήτησης πυροδότησε τη συρρίκνωση της παραγωγής – κυρίως σε εκείνες τις επιχειρήσεις που παρουσίαζαν χαμηλό βαθμό εξωστρέφειας – και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της χρήσης των παραγωγικών συντελεστών της εργασίας και του κεφαλαίου.

Όπως αναφέρει η Eurobank στο εβδομαδιαίο της δελτίο για την οικονομία, η απασχόληση στην ελληνική οικονομία από το ιστορικό υψηλό των 4.610,5 χιλ ατόμων το 2008 (τα εν λόγω στοιχεία βασίζονται στην τριμηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ) μειώθηκε στα 3.513,2 χιλ άτομα το 2013. Δηλαδή, μέσα σε 5 χρόνια, ο αριθμός των απασχολουμένων στην Ελλάδα συρρικνώθηκε κατά -1.097,3 χιλ άτομα ή -23,8%.

Οι τομείς των κατασκευών, της μεταποίησης και του εμπορίου συνεισέφεραν το 60,6% της προαναφερθείσας πτώσης, ενώ και ο δημόσιος τομέας, μέσω των κατηγοριών της δημόσιας διοίκησης, άμυνας, υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης και εκπαίδευσης υπέστη σημαντικές απώλειες. Εν κατακλείδι, τα 7/10 των απολεσθέντων θέσεων εργασίας της περιόδου 2008-2013 προήλθαν από τις παραπάνω κατηγορίες οικονομικών δραστηριοτήτων. 

Όπως επιβεβαιώνεται από τα επίσημα στοιχεία, τα τελευταία 4,5 χρόνια – λαμβάνουμε υπ’ όψιν και το 1ο εξάμηνο 2018 (2018H1) – η απασχόληση στην ελληνική οικονομία ακολουθεί ανοδική πορεία (η μείωση του κόστους εργασίας, η επιβράδυνση της ύφεσης και η σχετικά ήπια ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας τα 6 τελευταία τρίμηνα δύναται να θεωρηθούν ως ερμηνευτικοί παράγοντες του εν λόγω φαινομένου). Από 3.513,2 χιλ άτομα το 2013 οδηγηθήκαμε στα 3.752,7 χιλ άτομα το 2017 και το 2018H1 η μέση ετήσια μεταβολή του αριθμού των απασχολουμένων διαμορφώθηκε στα 66,8 χιλ άτομα ή 1,8%.

Συνεπώς, δύναται να υποστηριχτεί ότι η ελληνική οικονομία έχει ανακτήσει το 27,9% των απωλειών που κατέγραψε – σε όρους απασχόλησης - την πενταετία 2008-2013. Αυτό το στοιχείο μπορεί μεν να ασκεί θετική επίδραση στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ωστόσο αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα υψηλά φορολογικά βάρη (οι εν λόγω αντίθετες επιδράσεις αποτυπώνονται στην οριακά στάσιμη πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης).

Επιπρόσθετα, ακόμα και αν επιβεβαιωθεί η μέση πρόβλεψη της αγοράς για ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης το 2018 στο 2,0% (πηγή Bloomberg), η ανάκτηση των αντίστοιχων απωλειών σε όρους πραγματικού ΑΕΠ θα προσεγγίσει μόλις το 10,1%. Η εν λόγω απόκλιση ερμηνεύεται από την ισχνή επίδοση της ελληνικής οικονομίας σε όρους παραγωγικότητας της εργασίας.

Η τράπεζα παραθετει 4 κατηγορίες ταξινόμησης αναφορικά με την αύξηση της απασχόλησης στην ελληνική οικονομία τα τελευταία 4,5 χρόνια. Η 1η κατηγορία ταξινομεί τον αριθμό των απασχολουμένων σε όρους κλάδου οικονομικής δραστηριότητας, η 2η σε όρους επαγγέλματος, η 3η σε όρους θέσης στο επάγγελμα και η 4η σε όρους είδους απασχόλησης. Τα στοιχεία έχουν ως εξής:

Κλάδοι Οικονομικής Δραστηριότητας
Λόγω της ανοδικής πορείας που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια η εγχώρια τουριστική βιομηχανία, ο κλάδος του τουρισμού είχε την υψηλότερη συνεισφορά στη σωρευτική ενίσχυση της απασχόλησης.

Πιο συγκεκριμένα από τις 306,2 χιλ νέες θέσεις εργασίας συνεισέφερε τις 94,6 χιλ ή το 30,9%. Ωστόσο, ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης στον τουριστικό κλάδο βαίνει μειούμενος. Από τις 37,9 χιλ θέσεις εργασίας το 2014 μειώθηκε στις 28,4, 15,6, 9,5 και 3,0 χιλ το 2015, 2016, 2017 και 2018H1 αντίστοιχα.

Εκτός του τομέα του τουρισμού, άλλοι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας που είχαν σημαντικό μερίδιο στην ενίσχυση της απασχόλησης στην ελληνική οικονομία τα τελευταία 4,5 χρόνια ήταν οι εξής: χονδρικό και λιανικό εμπόριο 56,9 χιλ νέες θέσεις εργασίας ή το 18,6% επί της συνολική αύξησης, δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας (40,5 χιλ ή 13,2%) και μεταποίηση (34,6 χιλ ή 11,3%).

Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκε η σωρευτική μεταβολή της απασχόλησης στους κλάδους των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών δραστηριοτήτων (μείωση θέσεων απασχόλησης κατά -21,0 χιλ), των δραστηριοτήτων νοικοκυριών ως εργοδοτών (-20,7 χιλ), της γεωργίας δασοκομίας και αλιείας (-12,6 χιλ) και των κατασκευών (-10,7 χιλ).

Ωστόσο αξίζει να σημειώσουμε ότι απασχόληση στον κλάδο των κατασκευών καταγράφει σχετική ανάκαμψη τα τελευταία 2,5 χρόνια ενώ το αντίστοιχο μέγεθος στον κλάδο της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας σημείωσε εντυπωσιακή άνοδο σε ετήσια βάση το 2018H1.

Επάγγελμα
Σε ότι αφορά την ταξινόμηση της απασχόλησης σε όρους επαγγέλματος, οι υψηλότερες αυξήσεις προήλθαν από τις παρακάτω κατηγορίες: απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές (166,1 χιλ νέες θέσεις εργασίας ή το 54,2% επί της συνολικής αύξησης), υπάλληλοι γραφείου και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (69,7 χιλ ή 22,8%), πρόσωπα που ασκούν επιστημονικά, καλλιτεχνικά και συναφή επαγγέλματα (50,5 χιλ ή 16,5%), χειριστές σταθερών βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού και συναρμολογητές (46,9 χιλ ή 15,3%), ανειδίκευτοι εργάτες, χειρώνακτες και μικροεπαγγελματίες (31,6 χιλ ή 10,3%), τεχνολόγοι, τεχνικοί βοηθοί και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (31,0 χιλ ή 10,1%).

Από την άλλη πλευρά οι κατηγορίες επαγγελμάτων στις οποίες καταγράφηκε πτώση της απασχόλησης ήταν: μέλη των βουλευομένων σωμάτων, ανώτερα διοικητικά και διευθυντικά στελέχη του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα (-67,6 χιλ), ειδικευμένοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, δασοκόμοι και αλιείς (-19,2 χιλ) και ειδικευμένοι τεχνίτες και ασκούντες συναφή τεχνικά επαγγέλματα (-4,9 χιλ).

Θέση στο επάγγελμα και είδος απασχόλησης
Τέλος, ολοκληρώνοντας την αναφορά στη σωρευτική αύξηση της απασχόλησης στην ελληνική οικονομία την περίοδο 2013-2018H1, η τράπεζα σημειώνει ότι οι εν λόγω νέες θέσεις εργασίας (306,2 χιλ) αφορούσαν κατά το πλείστον μισθωτούς πλήρους απασχόλησης.

Για παράδειγμα, η πλήρης απασχόληση ενισχύθηκε κατά 256,0 χιλ άτομα ενώ η μερική κατά 50,2 χιλ άτομα. Επιπρόσθετα, οι θέσεις εργασίας των μισθωτών και των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό αυξήθηκαν κατά 317,4 και 58,6 χιλ αντίστοιχα, ενώ των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό και των βοηθών στην οικογενειακή επιχείρηση μειώθηκαν κατά -41,5 και -28,2 χιλ αντίστοιχα.