Ταινίες της εβδομάδας: Η πολυσυζητημένη «Ευνοούμενη» του Γιώργου Λάνθιμου

Η τελευταία ταινία του Γιώργου Λάνθιμου «Η Ευνοούμενη», με τις δέκα υποψηφιότητες για Όσκαρ και μια πρωτοφανή παγκόσμια απήχηση στις αποσκευές της, βγαίνει απόψε σε δυο αίθουσες, μια εβδομάδα νωρίτερα από την προγραμματισμένη έξοδό της σε πολλούς κινηματογράφους της χώρας. Επίσης, αυτή την εβδομάδα προβάλλεται το πρωτότυπο γκανγκστερικό δράμα από την Κολομβία «Αποδημητικά Πουλιά», μία πραγματικά εντυπωσιακή ταινία, που αξίζει να ανακαλύψουν οι λάτρεις του καλού σινεμά. Απ' τις υπόλοιπες τέσσερις ταινίες η μόνη που βλέπεται είναι η δραματική κωμωδία «Η Θετική Πλευρά της Ζωής», το αμερικανικό ριμέικ του γνωστού γαλλικού φιλμ «Οι Άθικτοι».

«Η Ευνοούμενη»

(«The favourite») Ιστορική δραματική κωμωδία, βρετανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λάνθιμου, με τους Έμα Στόουν, Ολίβια Κόλμαν, Ρέιτσελ Βάις, Νίκολας Χουλτ, Μαρκ Γκάτις, Τζον Άλγουιν, Τζέιμς Σμιθ κα.

Ίσως η πιο πολυαναμενόμενη ταινία στη χώρα μας, με τις δέκα υποψηφιότητες για Όσκαρ - ανάμεσά τους και τα σημαντικότερα - πολυβραβευμένη, με τεράστια απήχηση σε όλο τον κόσμο, η τελευταία δημιουργία του Γιώργου Λάνθιμου, ο οποίος έχει, ομολογουμένως, κάνει μια ιδιαίτερα αξιόλογη προσπάθεια, σε αυτή τη φροντισμένη και πλούσια παραγωγή, που σπάει, ωστόσο τα συμβατικά πλαίσια του είδους, με την καυστική του ματιά πάνω σε ιστορικά πρόσωπα. Ο Λάνθιμος κρατά τον δικό του προσωπικό λόγο, τη δική του κινηματογραφική γραφή, αλλά ταυτόχρονα και πετυχημένα ανοίγεται και σε θεατές που θέλουν μια πιο συμβατική αφήγηση.

Στην «Ευνοούμενη» δεν υπάρχουν ήρωες, παρά μόνο θλιβερά πλάσματα που άγονται και φέρονται από τις προσωπικές ανάγκες τους και την ιδιοτέλεια, μέσα σε ένα παρακμιακό περιβάλλον, μια νοσηρή ηθική, μία εκτεταμένη αρρώστια, που στον πυρήνα της κρύβει για μια ακόμη φορά την τρέλα για την εξουσία. Και ειδικότερα για αυτούς που βρίσκονται καθοριστικά πολύ κοντά στην εξουσία. Γιατί εδώ ισχύει ακριβώς το γνωστό αξίωμα ότι ο πιο ισχυρός δεν είναι ο βασιλιάς, εν προκειμένω η βασίλισσα, αλλά ο κολλητός του, εδώ η κολλητή της και ερωμένη της, αυτή που την επηρεάζει στις αποφάσεις της, αυτή που μπαίνει στο κρεβάτι της και την κάνει όργανό της.

Ο Λάνθιμος στήνει το σκηνικό του στο παλάτι, χρησιμοποιώντας ευρυγώνιες λήψεις αναδεικνύοντας ένα απόκοσμο μερικές φορές περιβάλλον, γεμίζοντας τα πλάνα του με πληροφορίες, αλλά και χρησιμοποιώντας το φως και το σκοτάδι ως δείγμα του ψυχολογικού κόσμου των πρωταγωνιστών και της πολιτικής κατάστασης. Η ταινία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και γυναικεία, καθώς σχεδόν όλα περιστρέφονται γύρω απ' τις τρεις πρωταγωνίστριες. Τη βασίλισσα Άννα, αποκρουστικά άσχημη και με την ασθένειά της να την έχει παραμορφώσει και σωματικά, την κολλητή της και σεξουαλική ακόλουθό της Σάρα, που εκμεταλλευόμενη τη σοβαρή ασθένεια της βασίλισσας λύνει και δένει στο παλάτι, αλλά και της υπέρμετρα φιλόδοξης Αμπιγκέιλ, μιας υπηρέτριας, που χρησιμοποιώντας την πανουργία της αλλά και τα βασικά προσόντα της, τα νιάτα και την ομορφιά της, αναρριχάται και φτάνει στο σημείο να πάρει τη θέση της Σάρα. Απ' την άλλη, υπάρχει το αντίθετο φύλο (γιατί ακριβώς άντρες δεν τους λες...) που βρίσκεται σε παρακμή, είναι οι δευτεραγωνιστές, ελαφρών ηθών σαν κομπάρσοι σε οίκο ανοχής.

Ο Λάνθιμος σαρκάζει, θα 'λεγε κανείς πολλές φορές, με βρετανικό φλέγμα, την εξουσία, τα γαλαζοαίματα πολιτικά τερτίπια, τις ζοφερές καταστάσεις που επικρατούν στο παλάτι, με εγωπάθεια, πισώπλατα μαχαιρώματα και προδοσίες, την κυριαρχία των ταπεινών ενστίκτων, προβάλλοντας ένα σύστημα εξουσίας, στο οποίο ανέρχονται άτομα που σε μια κανονική κατάσταση θα έπρεπε να ζουν και να εργάζονται το πολύ σε ένα καζίνο ζωωδών απολαύσεων.

Ένα σχόλιο για τη διαχρονική εξουσιομανία, τον παραλογισμό, την τυφλή εξυπηρέτηση συμφερόντων, αγνοώντας τους απλούς ανθρώπους, ακόμη και τη δύναμη της φύσης. Και όλα αυτά κινηματογραφώντας εντυπωσιακά, ενδεχομένως και σε βαθμό εντυπωσιασμού, κάτι που ίσως ορισμένες φορές να αφαιρεί πόντους από την ταινία. Ο σκηνοθέτης μερικές φορές δείχνει να παραμερίζει την αξία της λιτότητας, να προσπερνά την αρχή που λέει ότι ο δημιουργός πρέπει να θυσιάσει - όσο και αν είναι επώδυνο - τα δικά του προσόντα, να τιθασεύει την άκρατη φαντασία του, να αφαιρέσει κάποιες από τις ακριβές ιδέες του, για να πετύχει το καλύτερο αποτέλεσμα ενός ολοκληρωμένου έργου. Μιας ταινίας, τελικώς, που αξίζει τη φήμη της και την αναγνώρισή της, παρότι συνοδεύεται από ένα μικρό ατύχημα, αυτό στο φινάλε, το οποίο δείχνει σχετικά αδύναμο και μάλλον αμήχανο.

Η Έμα Στόουν, στο ρόλο της Αμπιγκέιλ, εξαιρετική, ειδικά όταν μεταμορφώνεται από γλυκιά ερωτική κοπέλα, σε τέρας σκοτεινών επιδιώξεων, εδώ ένα μπράβο και στον Λάνθιμο, η Ολίβια Κόλμαν στο ρόλο της βασανισμένης βασίλισσας από την ασθένεια και τη μειωμένη αντίληψή της, ακολουθεί με συνέπεια τον αλάνθαστο δρόμο της βρετανικής σχολής, ενώ η Ρέιτσελ Βάις, δείχνει να παίζει στο όριο και να τα καταφέρνει επαρκώς.

Αρχές του 18ου αιώνα. Η Αγγλία βρίσκεται σε πόλεμο με τους Γάλλους. Παρόλα αυτά, οι αγώνες πάπιας και η κατανάλωση ανανά βρίσκονται στο απόγειό τους. Η φιλάσθενη Βασίλισσα Άννα βρίσκεται στον θρόνο και η στενή της φίλη Λαίδη Σάρα κυβερνά τη χώρα στη θέση της, ενώ ταυτόχρονα φροντίζει για την υγεία και το απρόβλεπτο σεξουαλικό ταπεραμέντο της. Όταν η νέα υπηρέτρια Aμπιγκέιλ καταφτάνει, η γοητεία της την κάνει αμέσως αγαπητή στη Σάρα.

Η Σάρα την παίρνει υπό την προστασία της και η Αμπιγκέιλ βρίσκει μια ευκαιρία να επιστρέψει στις αριστοκρατικές της ρίζες. Καθώς οι τακτικές του πολέμου καταναλώνουν όλο τον χρόνο της Σάρα, η Aμπιγκέιλ παίρνει τη θέση της ως η συντροφιά της Βασίλισσας. Η φιλία τους της δίνει την ευκαιρία να κάνει πραγματικότητα τις φιλοδοξίες της και δεν θα αφήσει καμία γυναίκα, καμία πολιτική και κανένα κουνέλι να σταθούν εμπόδιο στον δρόμο της..

«Αποδημητικά Πουλιά»

(«Birds of Passage») Δραματική αστυνομική περιπέτεια, κολομβιανής (δανικής, μεξικανικής) παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Σίρο Γκέρα και Κριστίνα Γκαλέγκο, με τους Καρμίνα Μαρτίνεζ, Τζον Ναρβάεζ, Χοσέ Ακόστα, Χοσέ Βιθέντε Κότες κα.

Ένα δυνατό κινηματογραφικό έπος, μια αληθινή, συγκλονιστική και συνάμα συγκινητική ιστορία που καταγράφει την άνοδο του εμπορίου ναρκωτικών στην Κολομβία και ταυτόχρονα τη μάχη των ιθαγενών για τη διατήρηση των παραδόσεών τους απέναντι στις απειλές του σύγχρονου κόσμου.

Οι σκηνοθέτες, που προσεγγίζουν το θέμα τους μέσα από τη φόρμα μίας γκανγκστερικής ταινίας, τοποθετούν το στόρι τους στη στέπα της κολομβιανής ερήμου, με πρωταγωνιστές γηγενείς ιθαγενείς και καλύπτοντας μια περίοδο περίπου δέκα ετών από τα τέλη του '60 μέχρι τα μέσα του '70. Η ταινία, που έχει πολύ χρώμα, φτάνοντας στα όρια του φανταχτερού πολύχρωμου, με τις γυναικείες χειροποίητες φορεσιές, αλλά και τα ρούχα των δυτικών εκείνης της εποχής, δίνει έμφαση στη εκρηκτική, βίαιη σύγκρουση ανάμεσα στην παράδοση και στη νέα εποχή.

Μία πολυμελής οικογένεια της φυλής Γουάγιου, γίνεται χωρίς να το συνειδητοποιήσει το όργανο ενός αδίστακτου εμπορίου ναρκωτικών, κάνοντας κομμάτια τις παραδοσιακές ηθικές αρχές τους, που υπήρξαν τα στηρίγματά τους για την επιβίωσή τους.

Ο Σίρο Γκέρα («Στην Αγκαλιά του Φιδιού»), εδώ συνεργάζεται με την Κριστίνα Γκαλέκο, η οποία έγραψε και το σενάριο, καταφέρνει να συνδυάσει τις παραδόσεις και αξίες των ιθαγενών με το γκανγκστερικό είδος, ενός «Sopranos», ενώ δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι το ξεκίνημα της ταινίας ανοίγει με πλάνα από το αριστούργημα του Τζον Φορντ, «Αιχμάλωτη της Ερήμου».

Μειονέκτημα σε αυτό το ξεχωριστό φιλμ, η ίδια η ιστορία τους, που από το βάρος της λυγίζει ορισμένες φορές, την αφήγηση, όπως γίνεται και με τις υπερβολικά πολλές παράλληλες ιστορίες, με τις οποίες ανάβει η φωτιά του δράματος.

Το εμπόριο ναρκωτικών στην Κολομβία, γίνεται προσωπική υπόθεση μέσα από την τραγική ιστορία μιας οικογένειας ιθαγενών που βρίσκονται, σχεδόν αυθόρμητα, αναμεμειγμένοι στην αναπτυσσόμενη επιχείρηση πώλησης μαριχουάνας σε νέους Αμερικανούς της δεκαετίας του '70. Το εύκολο χρήμα μοιάζει να τους χαρίζει όλα όσα ονειρεύονταν μα παράλληλα διαβρώνει τους παραδοσιακούς θεσμούς της κοινότητας. Όταν η απληστία και το πάθος έρχονται σε σύγκρουση με τους άγραφους νόμους τιμής, ξεσπά ένας εμφύλιος πόλεμος που θέτει σε κίνδυνο τον πολιτισμό, τις προγονικές παραδόσεις τους ακόμη και την ίδια τους τη ζωή.

«Σέρλοκ Χολμς και Δρ. Γουάτσον»

(«Holmes & Watson») Κωμωδία μυστηρίου, αμερικανικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Έιταν Κόεν, με τους Γουίλ Φέρελ, Τζον Σ. Ράιλι, Λόρεν Λάπκους, Κέλι Μακντόναλντ, Ρέιφ Φάινς, Χιου Λόρι, Ρεμπέκα Χολ κα.

Θα ήθελε να είναι ακόμη μία παρωδία του διάσημου διδύμου Σέρλοκ Χολμς και Δρ. Γουάτσον, αλλά δεν είναι τίποτα παραπάνω από μία χοντροκομμένη σλάπστικ κωμωδία, με πολλές φωνές, αποτυχημένα αστεία, που λες και έχουν βγει από την ντουλάπα με τα περισσεύματα του είδους.

Πρωταγωνιστούν ο Γουίλ Φερέλ, που βουτάει για μια ακόμη φορά στο κουβά με τις κακές ερμηνείες του και ο Τζον Σ. Ράιλι, που μετά από δυο τρεις καλές εμφανίσεις του («Χοντρός και Λιγνός», «Οι Αδελφοί Σίστερς») επιστρέφει στην αποτυχία. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι η χειρότερη ταινία της εβδομάδας. Υπάρχει παρακάτω και συνέχεια..

Όταν ένα πτώμα αποκαλύπτεται μέσα στην τούρτα γενεθλίων του Χολμς, όλα δείχνουν ότι πίσω από τη νοσηρή έκπληξη κρύβεται το εγκληματικό μυαλό του Τζέιμς Μοριάρτι. Όμως, ο διάσημος ντετέκτιβ διατηρεί τις αμφιβολίες του. Όσο η έρευνα ανατρέπει όλα τα δεδομένα, ο Σέρλοκ Χολμς και ο Δρ. Γουάτσον αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη απειλή της συνεργασίας τους. Το δίδυμο πρέπει να παραμείνει ενωμένο για να βρει τον δολοφόνο, να σώσει τη Βασίλισσα και να αποκαταστήσει τη φήμη του. Όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι δε θα χωρίσουν οι δρόμοι τους εξαιτίας αυτής της μυστηριώδους υπόθεσης.

«Η Θετική Πλευρά της Ζωής»

(«The Upside») Δραματική κωμωδία, αμερικανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Νιλ Μπέργκερ, με τους Μπράιαν Κράνστον, Κέβιν Χαρτ, Νικόλ Κίντμαν κα.

Είναι τόσο εμφανής πλέον η σεναριακή ένδεια στο Χόλιγουντ και ειδικά στο κομμάτι της κωμωδίας, που πλέον νομίζεις ότι θα αρχίσουν να αντιγράφουν και τις ελληνικές βιντεοκωμωδίες.

Εδώ, οι Αμερικάνοι παίρνουν τη γνωστή και γλυκιά γαλλική ταινία «Άθικτοι» και τη μεταφέρουν στα δικά τους χωράφια, γεμίζοντάς την κλισέ και πολλές φορές μπαγιάτικους μελοδραματισμούς.

Και καλά στην Αμερική μπορεί να μην βλέπουν ξένες ταινίες, αλλά στην Ευρώπη τι δουλειά έχει αυτό το μέτριο κατασκεύασμα, στο οποίο οι παραγωγοί έχουν χωρέσει και τη Νικόλ Κίντμαν, νομίζοντας ότι έτσι θα δώσουν αυτό το κάτι παραπάνω από τους Γάλλους. Οι δυο πρωταγωνιστές συμπαθητικοί, καταβάλουν προσπάθειες, αλλά είναι φανερό ότι αυτό δεν αρκεί.

Ένας τετραπληγικός δισεκατομμυριούχος προσλαμβάνει για βοηθό του έναν πρώην κατάδικο που είναι ελεύθερος υπό όρους και μια ιδιαίτερη σχέση αρχίζει να αναπτύσσεται, μετά από την πρώτη δυσπιστία.

«Flashback»

(«Backtrace») Αστυνομική περιπέτεια, αμερικανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Μπράιαν Μίλερ, με τους Μάθιου Μοντίν, Σιλβέστερ Σταλόνε, Μέντοου Γουίλιαμς, Ράιαν Γκούζμαν, Κόλιν Έγκλσφιλντ κα.

Αστυνομική περιπέτεια, με όλα τα αρνητικά του είδους, αφελέστατη πλοκή, περίσσευμα αναληθοφάνειας, ψεύτικους μονοδιάστατους χαρακτήρες, ένα φιλμ χαρακτηριστικό παράδειγμα της ξεπέτας, με τα όλα της. Το σημαντικότερο όμως πρόβλημά της είναι το σενάριό της. Ένα σενάριο που μοιάζει με ένα μικρό κομμάτι μίας ολοκληρωμένης ταινίας, ίσως αυτό της εισαγωγής.

Ένα σενάριο που με δυσκολία καλύπτει ένα δεκάλεπτο και φτάνει το 90λεπτο, τεντώνοντάς το, όπως θα τεντώσει τα νεύρα όσων θα το παρακολουθήσουν. Και επειδή ο σκηνοθέτης δεν είναι Ντε Πάλμα, όπως έκανε ο τελευταίος με απίστευτη δεξιοτεχνία, για να καλύψει κάπως το σεναριακό κενό της ταινίας «Το βλέμμα του Φιδιού», ενός φιλμ που αντιμετώπιζε το ίδιο ακριβώς πρόβλημα, το αποτέλεσμα είναι μία κακή ταινία, μια από τις χειρότερες της σεζόν. Ο Μοντίν, προκαλεί τον οίκτο μας, αφού σε όλη τη διάρκεια της ταινίας σέρνεται από πονοκεφάλους και ιλίγγους κάτι που σίγουρα θα μεταδώσει στους θεατές, ενώ ο Σταλόνε είναι σαν να είδε φως και να μπήκε. Ο ρόλος του μικρός και ασήμαντος. Ίσα ίσα για να μπει στους τίτλους και να διαφημιστεί η ταινία, για αυτούς που δεν χάνουν ταινία του συνταξιούχου Ρόκι.

Μία ληστεία πάει στραβά και τα θύματα είναι πολλά. Ο μόνος επιζών ληστής παθαίνει αμνησία και δεν θυμάται πού έκρυψε 500.000 δολάρια. Όταν μία μυστηριώδης ομάδα τον βγάζει από το νοσοκομείο για να βρει τα λεφτά, του χορηγεί ένα πειραματικό φάρμακο που στέλνει το μυαλό του σε άλλες εποχές, αποκαλύπτοντας κρυμμένα μυστικά...

«Τοσοδούλικα 2: Περιπέτεια στην Άκρη του Κόσμου»

(«Minuscules 2: Mandibles From Far Away») Ταινία κινουμένων σχεδίων, γαλλικής και κινεζικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία των Ελέν Ζιρό, Τομά Ζαμπό.

Το απαραίτητο animation της εβδομάδας. Τρία χρόνια μετά την «Κοιλάδα των Χαμένων Μυρμηγκιών», οι λιλιπούτειοι ήρωες επιστρέφουν και μαζί με νέους φίλους, αναλαμβάνουν μια δύσκολη αποστολή στην άλλη άκρη του κόσμου.

Καθώς οι πρώτες νιφάδες πέφτουν στην κοιλάδα, είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει ο εφοδιασμός για το χειμώνα. Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας μια μικρή πασχαλίτσα παγιδεύεται σε ένα δέμα με προορισμό την Καραϊβική! Μόνο ένας τρόπος υπάρχει να γυρίσει σπίτι: να ενωθεί για ακόμη μια φορά με την dreamteam: η πασχαλίτσα, το μυρμήγκι και η αράχνη ενώνουν τις δυνάμεις του στην άλλη άκρη του κόσμου. Νέος κόσμος, νέες γνωριμίες και νέοι κίνδυνοι. Θα τα καταφέρουν;