Νέο Μουσείο στην Αθήνα εγκαινιάζει το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή με έκθεση του σπουδαίου Ντίκου Βυζάντιου

 Τα εγκαίνια του μουσείου, το πρόγραμμα των οποίων θα ανακοινωθεί προσεχώς, θα πραγματοποιηθούν με μία σειρά από εκδηλώσεις που θα ξεκινήσουν την Τρίτη 1η Οκτωβρίου 2019. 

Η έναρξη λειτουργίας του μουσείου θα σηματοδοτήσει το τέλος μιας παρατεταμένης περιόδου αβεβαιότητας για την ίδια την προοπτική του, οφειλόμενης στη ματαίωση των αρχικών σχεδίων της ανέγερσής του επί οικοπέδων που θα παραχωρούσε το Ελληνικό Δημόσιο.

Κυρίως όμως, θα σημάνει την αρχή ενός νέου κεφαλαίου για το Ίδρυμα, σκοπός του οποίου είναι, παράλληλα με το μουσείο της Άνδρου, να αναδείξει τη νέα αυτή εστία σε φορέα ανάπτυξης πρωτοποριακών πολιτιστικών δράσεων, αξιοποιώντας σύγχρονες μουσειακές εφαρμογές στον χώρο της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής και διεθνούς τέχνης. 

Το νέο μουσείο, που θα ονομάζεται «Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή», στεγάζεται σε ένα ιδιόκτητο ακίνητο που προήλθε από την αρμονική συνδιαλλαγή ενός διατηρητέου μεσοπολεμικού κτίσματος και μίας σύγχρονης προσθήκης. Η ανέγερσή του ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2012 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2018. 
  
Η επιλογή του σημείου έγινε με κριτήριο την επιθυμία του ζεύγους Γουλανδρή το μουσείο να βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πρωτεύουσας, εντός του πολιτιστικού άξονα της Αθήνας που περικλείει τα μεγάλα μουσεία της πόλης, και σε σημείο εύκολα προσβάσιμο για τους επισκέπτες.

Στο μουσείο, που έχει συνολική επιφάνεια 7.250 τ.μ. και εκτείνεται σε 11 ορόφους, θα εκτεθούν σπάνια έργα τέχνης μεγάλων ονομάτων της νεότερης και σύγχρονης Ευρωπαϊκής πρωτοπορίας όπως Cézanne, Van Gogh, Gauguin, Monet, Degas, Rodin, Toulouse-Lautrec, Bonnard, Picasso, Braque, Léger, Miró, Giacometti, Balthus κ.ά., καθώς και έργα διακεκριμένων ονομάτων της ελληνικής πρωτοποριακής ζωγραφικής όπως Παρθένης, Μπουζιάνης, Βασιλείου, Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Τσαρούχης, Μόραλης, Τέτσης κ.ά. Επίσης, θα φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις, ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, ενταγμένων στην εκθεσιακή πολιτική με την οποία το Ίδρυμα δραστηριοποιείται τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια. Στους υπόλοιπους χώρους θα λειτουργήσουν το πωλητήριο και το café-restaurant του μουσείου, βιβλιοθήκη τέχνης, παιδικό εργαστήριο, καθώς και ένα σύγχρονων προδιαγραφών αμφιθέατρο, 190 θέσεων.  

Το έργο περιλαμβάνει και την αναμόρφωση της πλατείας Αγ. Σπυρίδωνα που αποτελεί δωρεά του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή προς το Δήμο Αθηναίων. 

ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ

• Αρχιτεκτονική Μελέτη: Ι. & Α. Βικέλας και Συνεργάτες
• Αρχιτεκτονική Μελέτη αμφιθεάτρου και πωλητηρίου: 
• Νικόλαος Μουστρούφης
• Στατική Μελέτη: Γ. Λάμπρου & Συνεργάτες
• Μελέτη Η/Μ: L.D.K. Σύμβουλοι Μηχανικοί AE
• Ακουστική Μελέτη: Gottfried Schubert
• Μελέτη Διαμόρφωσης Πλατείας και περιβάλλοντος χώρου: Studio 75
• Μελέτη Σήμανσης: Μικρή Άρκτος
• Διεύθυνση Έργου: Ν. Κ. Μαλατέστας & Συνεργάτες
• Διεύθυνση Κατασκευής: Frank E. Basil

Το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, με αφορμή τη λειτουργία του νέου μουσείου στην Αθήνα, προχώρησε στο σχεδιασμό νέου σήματος που αποτελεί ταυτόχρονα τον πυρήνα ενός ολοκληρωμένου συστήματος οπτικής επικοινωνίας, ικανό να εξυπηρετήσει τις ανάγκες ενός σύγχρονου φορέα πολιτισμού διεθνούς εμβέλειας.

Το νέο σήμα αποτελεί αναφορά στα πρόσωπα των ιδρυτών του, Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, σε μία κυκλική σύνθεση η οποία περιλαμβάνει με αφαιρετικό τρόπο τα γράμματα Β και Ε.

Σε δεύτερη ανάγνωση, ο κύκλος ενώνει τα δύο γράμματα δημιουργώντας έναν αντικατοπτρισμό που αναφέρεται σημειολογικά τόσο στους ιδρυτές, οι οποίοι έδρασαν ως δύο όψεις της ίδιας οντότητας όσο και στη καθοριστική σημασία των ανθρώπων του Ιδρύματος πίσω από τη δημιουργική του πορεία.
Η προσέγγιση, λιτή και γεωμετρική, εφαρμόζει τη χρυσή τομή, το σύστημα αναλογιών του Πυθαγόρα που χρησιμοποίησε τόσο ο Φειδίας όσο και αμέτρητοι καλλιτέχνες εδώ και 2500 χρόνια.

Η χρήση των δύο γραμμάτων Β και Ε προσθέτει την δυνατότητα ανάγνωσης στις λατινογενείς γλώσσες, καθιστώντας το σήμα εύληπτο. Ο λιτός σχεδιασμός του σήματος του επιτρέπει να ανταποκρίνεται με δημιουργικό τρόπο σε όλες τις ανάγκες της σύγχρονης επικοινωνίας (έντυπες και ψηφιακές προσαρμογές). 
Η χρωματική παλέτα έχει σαν βάση το γαλάζιο μπλε, ολοκληρώνοντας έτσι την αναφορά στην ταυτότητα των ιδρυτών.

Η γραμματοσειρά του σήματος και της οπτικής επικοινωνίας του Ιδρύματος είναι η CF Asty Pro. Σχεδιασμένη από τον Παναγιώτη Χαρατζόπουλο, χαρακτηρίζεται για τις γεωμετρικές της μορφές με προσμίξεις humanist χαρακτηριστικών που την εναρμονίζουν με το σήμα παραμένοντας εξαιρετικά ευανάγνωστη με ιδιαίτερο χαρακτήρα.
Το σήμα όπως και η νέα οπτική επικοινωνία του Ιδρύματος σχεδιάστηκε από τις εταιρείες Μικρή Άρκτος και Focalinteractive.

Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος - Ανεικονισμός και Παραστατικότητα

Το αναδρομικό αφιέρωμα στον Ντίκο Βυζάντιο αποτελεί έναν οφειλόμενο φόρο μνήμης στον διακεκριμένο ζωγράφο της διασποράς, ο οποίος επί μισό και πλέον αιώνα διέπρεψε στο εικαστικό καλλιτεχνικό προσκήνιο του Παρισιού.

Γιος του ζωγράφου Περικλή Βυζάντιου ανατράφηκε σ’ένα οικογενειακό περιβάλλον το οποίο επηρέασε ποικιλοτρόπως (τις μετέπειτα επιλογές του) τους πνευματικούς και καλλιτεχνικούς του προσανατολισμούς. Σε ηλικία 16 ετών έγινε δεκτός στην ΑΣΚΤ. 

Τον Δεκέμβριο του 1945, αναγκάστηκε στον εκπατρισμό προκειμένου να αποφύγει τη δίνη του αδελφοκτόνου εμφυλιακού διχασμού. Ήταν ο νεότερος μεταξύ των διακοσίων Ελλήνων επιβατών του θρυλικού μεταγωγικού Ματαρόα που οι δυο φιλέλληνες του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών Octave Merlier και Roger Milliex με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης του άνοιξαν τον δρόμο προς την ελευθερία της σκέψης. 

Στο Παρίσι, που έμελλε να γίνει η άλλη του πατρίδα, από την πρώτη στιγμή γνώρισε την θαλπωρή και την καθοδήγηση στο φιλόξενο περιβάλλον του Δημήτρη Γαλάνη. Σύντομα συνδέθηκε με φιλία με τον Alberto Giacometti και προϊόντος του χρόνου με καλλιτέχνες όπως τον P. Soulage, S. Poliakoff, Vieira da Silva και άλλους.

Κατά την καλλιτεχνική του διαδρομή τρεις υπήρξαν οι σημαντικοί κύκλοι του έργου του:

1) Η αφαιρετική περίοδος η οποία διήρκησε μέχρι το 1972 και ολοκληρώθηκε με μια αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Galliera. (1945 – 1972)
2) Η περίοδος των μαυρόασπρων σχεδίων σε χαρτί τα οποία εγκωμίασε με ένα εμβριθές και διορατικό κείμενο ο φιλόσοφος Michel Foucault. (1972 – 1981)
3) Η περίοδος των ανθρωποκεντρικών συνθέσεων που άρχισε από το 1981 και διήρκεσε μέχρι το τέλος της ζωής του και παρουσιάστηκαν σε μια πλειάδα εκθέσεων διεθνώς. (1981 – 2007)

Έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές μεγάλων μουσείων της Ευρώπης. Η Γαλλική κυβέρνηση θέλοντας να εξάρει την συμβολή του στην τέχνη και θεωρώντας τον ως ένα σημαντικό εκπρόσωπο της École de Paris τον τίμησε απονέμοντάς του υψηλές διακρίσεις όπως του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής (Chevalier de la Légion d’Honneur) και αργότερα του Ιππότη Τεχνών και Γραμμάτων (Officier des Arts et des Lettres).