Αλέξης Παπαχελάς: Εμείς οι Έλληνες ήμασταν πάντοτε επιρρεπείς στο «θάψιμο» και στις παλαβές θεωρίες

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς στην Καθημερινή

 Οι επόμενες εθνικές εκλογές δεν θα μοιάζουν με άλλες της πρόσφατης ιστορίας μας. Θα διεξαχθούν μέσα σε κλίμα ασύλληπτης πόλωσης, με μια κοινωνία που είναι εξαιρετικά διχασμένη. Δεν νομίζω να υπάρχουν φραγμοί, το όποιο χειρόφρενο θα σταματούσε τη χώρα από την κατρακύλα σε ακόμη πιο ολισθηρό μονοπάτι φοβάμαι ότι έχει λυθεί.

Οι κυβερνώντες αρέσκονται στο να προβάλλουν τους εαυτούς τους σαν «κακά παιδιά» και να προκαλούν τρόμο στον αντίπαλο. Τους αρέσει να αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού, να σκέπτονται σαν ανορθόδοξο μπουλούκι και όχι σαν τακτικός στρατός. Τα κατάφεραν τρεις φορές στο παρελθόν, αλλά τώρα μοιάζει να έχει αρχίσει να δουλεύει για τα καλά ο νόμος του Μέρφι. Κινήσεις που θα τους έβγαιναν παλιά τώρα εξαερώνονται ή γίνονται μπούμερανγκ. Δεν θα είναι πάντως εκλογές για «προσκόπους». Θα χρειασθούν σκληρά παιδιά για να τα βγάλουν πέρα.

Αυτές οι εκλογές θα επικεντρωθούν βεβαίως στα σκάνδαλα. Οπως λέει ένας παλιός και έμπειρος φίλος, «θα έχουμε πολύ ήχο και φως, πολύ σόου». Οι πολίτες δεν φαίνεται να πολυενδιαφέρονται, και –δυστυχώς– μια μεγάλη μερίδα έχει καταλήξει πως όποιος ασχολείται με τα δημόσια πράγματα εντάσσεται στην απροσδιόριστη κατηγορία του «λαμόγιου».

Είναι άδικο, ισοπεδωτικό και επικίνδυνο. Και ωθεί πολλούς ψηφοφόρους στα άκρα. Οι κυβερνώντες έχουν τεράστια ευθύνη γι’ αυτό. Οχι γιατί άνοιξαν κάποιες υποθέσεις. Αλλά γιατί το έκαναν άγαρμπα, χωρίς κανένα σεβασμό στους θεσμούς και στο τεκμήριο της αθωότητας. Ανοιξαν έναν φαύλο κύκλο.

Χρειάζεται προσοχή. Εχουμε μπει παγκοσμίως σε μια εποχή που η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διευκολύνουν πάρα πολύ την παραπληροφόρηση, τη δολοφονία χαρακτήρων και τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Είναι εξαιρετικά εύκολο να διακινήσει κάποιος μια θεωρία συνωμοσίας ή να καταστρέψει τη φήμη κάποιου.

Και πολύ φτηνό. Εμείς οι Ελληνες ήμασταν πάντοτε επιρρεπείς στο «θάψιμο» και στις παλαβές θεωρίες. Απλώς τώρα δεν χρειάζεται να τις ψάξεις πολύ, τις σερβίρουν στο πιάτο μας διαβάζοντας ακόμη και τη σκέψη μας...

Η χώρα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Είναι έτοιμη να σταθεί στα πόδια της και να πάρει τον δρόμο της ανόρθωσης. Αυτές οι εκλογές δεν πρέπει όμως να αφήσουν πίσω τους πληγές που δεν κλείνουν. Ο κίνδυνος να τραυματισθεί ακόμη περισσότερο η ποιότητα της δημοκρατίας μας και να διαλυθεί περαιτέρω η συνοχή μιας ταλαιπωρημένης και διχασμένης κοινωνίας είναι πολύ μεγάλος.

Θα χρειασθούν αυτοσυγκράτηση και σύνεση για να μην υπονομεύσουμε εντελώς την επόμενη μέρα.