Ακούστε λίγο Μότσαρτ σήμερα - Συμφωνία 41, την ολοκλήρωσε αυγουστιάτικα

Ο Μότσαρτ συνέθεσε τρεις συμφωνίες το καλοκαίρι του 1788 στη Βιέννη, σε μια περίοδο σχετικής ευημερίας. Η δημοφιλέστερη από αυτές, αρ. 41 "του Διός", ολοκληρώθηκε στο εκπληκτικά σύντομο χρονικό διάστημα των έξι εβδομάδων, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Φημίζεται για το φάσμα και την ποικιλία των μελωδιών της. Το φινάλε της συμφωνίας που είναι σε μια μορφή παρόμοια της φούγκας, συχνά αποδίδεται στο προαίσθημα του θανάτου του. Αυτό είναι ασφαλώς αμφισβητήσιμο εφόσον η μουσική του Μότσαρτ, σε αντίθεση με αυτή του Τσαϊκόφσκι, δε φημίζεται για την αυτοβιογραφική θεματολογία της.

Παρόλο που πρόκειται για την τελευταία συμφωνία του Μότσαρτ, ο θάνατός του ήταν ακόμη τρεισήμιση χρόνια μακριά.

Η περίφημη αυτή συμφωνία είναι χαρμόσυνα ηχηρή, με μεγαλοπρεπή και θριαμβευτικά μοτίβα που επανέρχονται σε όλη τη διάρκειά της. Το Allegro vivace ξεκινά με το σύνολο της ορχήστρας, ακολουθούμενο από ένα έντονο μέρος όπου προβάλλονται τα κόρνα, οι τρομπέτες και τα κρουστά, το οποίο δημιουργεί το μουσικό κλίμα. Μια έντονη και μεγάλη σε διάρκεια νότα οδηγεί πίσω στην πρώτη μελωδία και σε ένα ορχηστρικό κρεσέντο. Ένα μοναχικό βιολί εισάγει μια νέα μελωδία στην οποία απαντούν οι βιόλες και τα τσέλα. Έπειτα σιωπή για λίγο, ένα ακόμη ηχηρό τμήμα και η ευγενική μελωδία ενός βιολιού ολοκληρώνουν το πρώτο μισό του μέρους αυτού. Όλα τα βιολιά ενώνονται και αντηχούν αυτό το θέμα, και το μέρος κλείνει με την επανάληψη των αρχικών μελωδιών.

Allegro vivace:

 

Το Andante cantabile είναι ρομαντικό στη διάθεση. Το κόρνο, κάνει έντονη την παρουσία του και με ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα, δίνει ζεστασιά στο μουσικό μέρος. Η μουσική ξεκινά με το χαρακτηριστικό ύφος του Μότσαρτ: όμποε και βιολί. Αργότερα φλάουτο, φαγκότο και βιολί μοιράζονται τη μελωδία. Η μουσική γίνεται προοδευτικά περισσότερο ανήσυχη, δημιουργώντας μια αντίθεση, προτού επιστρέψει η αρχική διάθεση για να φέρει το μέρος σε μια ειρηνική κατάληξη.

Andante cantabile:

Το Menuetto e trio οργανώνεται ολοκληρωτικά γύρω από την πρώτη μελωδία που παίζουν τώρα τα βιολιά. Τα φλάουτα και τα όμποε ενώνουν τη φωνή τους κι αυτά και τη μελωδία μιμούνται οι βιόλες και τα τσέλα. Η ευγενική εισαγωγή του τρίο διακόπτεται σύντομα από ηχηρές, έντονες συγχορδίες. Τα χάλκινα και τα βαθύχορδα της ορχήστρας δημιουργούν μια μπάσα συνοδεία στην αργόσυρτη μελωδία των βιολιών και των φλάουτων.

Menuetto e trio:

Το βιολί για μια ακόμη φορά ανοίγει το Molto Allegro. Η μελωδία του αποτελείται μόνο από τέσσερις νότες αλλά επανέρχεται πολλές φορές. Υπάρχουν άλλα τέσσερα θέματα που εμφανίζονται στη διάρκεια μιας σχετικά ήσυχης περιόδου. Ακολουθεί το πιο συναρπαστικό ίσως μέρος της συμφωνίας. Το τσέλο, το φαγκότο και το κόρνο διακόπτουν ηχηρά, παίζοντας το θέμα με τις τέσσερις νότες, και η μελωδία επαναλαμβάνεται έξι διαδοχικές φορές από πολυάριθμα όργανα. Τα άλλα τέσσερα θέματα επανεισάγονται μέχρι που και οι πέντε μελωδίες παίζονται μαζί και η συμφωνία τελειώνει μέσα σε μια πανδαισία χάλκινων και τυμπάνων.

Molto Allegro:

Πηγή: peri-texnon.blogspot.gr