Πέθανε ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης Φράνκο Τζεφιρέλι - Φτωχότερος ο κόσμος της έβδομης τέχνης (φώτο-βίντεο)

Ο Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου, του θεάτρου και της όπερας Φράνκο Τζεφιρέλι, πέθανε σήμερα στο σπίτι του στη Ρώμη, σε ηλικία 96 ετών.

Ο Τζεφιρέλι "έσβησε ήσυχα μετά από μακρά ασθένεια που είχε επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες", μεταδίδουν πολλά ιταλικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα πηγές της οικογένειάς του.

Ο Φράνκο Τζεφιρέλι στο σπίτι του

Συνέντευξη στο Awa, στο σπίτι του στη Ρώμη

Επιμέλεια Ειρήνη Πιτσόλη

Ο Φράνκο Τζεφιρέλι σε μια καριέρα που μετράει πάνω από 60 χρόνια, είναι ένας από τους πιο διάσημους και αναγνωρισμένους σκηνοθέτες και έλαβε παγκόσμια αναγνώριση για τις δουλειές του στο θέατρο , στον κινηματογράφο και την όπερα. 

Η μίνι σειρά του Ιησούς από την Ναζαρέτ (1977) κέρδισε αναγνωρισιμότητα και προβάλλεται ακόμα και σήμερα κατά τα Χριστούγεννα και το Πάσχα σε πολλές χώρες.

Ο Τζεφιρέλι στα γυρίσματα της σειράς "Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ"

Είναι γνωστός για τις επικές ταινίες που έχει σκηνοθετήσει, ιδιαίτερα την ταινία Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1968), για την οποία έλαβε υποψηφιότητα για βραβείο Όσκαρ.

Ο Φράνκο Τζεφιρέλι στην πρεμιέρα της ταινίας "Ρωμαίος & Ιουλιέτα"

Ρωμαίος & Ιουλιέτα

Ο Σαίξπηρ υπήρξε πηγή έμπνευσης για το θέμα πολλών ταινιών του Τζεφιρέλι. Η ταινία του The Taming of the Shrew (Η στρίγκλα που έγινε αρνάκι),  (1967) με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον παραμένει η καλύτερη κινηματογραφική διασκευή της ομώνυμης παράστασης. 

Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ στην ταινία "Η στρίγκλα που έγινε αρνάκι"

Το 1986 ο Τζεφιρέλι κάνει μιούζικαλ τον Οθέλλο με πρωταγωνιστή τον Πλάθιντο Ντομίνγκο. 

To 1990  γυρίζει τη διασκεύη του Άμλετ με πρωταγωνιστές την Γκλεν Κλόουζ και τον Μελ Γκίμπσον.

Οι μεγάλες παραγωγές του Τζεφιρέλι στην όπερα, είχαν σαν αποτέλεσμα θρυλικές παραστάσεις με πρωταγωνίστριες μεγάλες σοπράνο από την Τζόαν Σάδερλαντ ώς την Μαρία Κάλλας. 

Μετά την Παράσταση της Τόσκα

Ο Φράνκο Τζεφιρέλι με τη σοπράνο Τζόαν Σάδερλαντ

Φράνκο Τζεφιρέλι Μαρία Κάλλας

Μαρία Κάλλας - Φράνκο Τζεφιρέλι

Το 2002 , 25 χρόνια μετά το θάνατο της μεγάλης ντίβας της όπερας, ο Φράνκο Τζεφιρέλι, σκηνοθετεί τη βιογραφική ταινία "Callas Forever" με πρωταγωνίστρια την Φανί Αρντάν.

Η Φανί Αρντάν ως Κάλλας 

Ο Φράνκο Τζεφιρέλι ήταν ο σκηνοθέτης που έφερε το ευρύ κοινό σε επαφή με την όπερα μέσα από τις κινηματογραφικές όπερες που γύρισε , οι οποίες γνώρισαν τεράστια επιτυχία.

Αΐντα στην όπερα του Μιλάνο 2006- Φώτο AP

Ο Τζεφιρέλι πίστευε ότι κληρονόμησε το πάθος του για τη μουσική από τον παπού του , που ήταν συνθέτης. Γεννήθηκε στα περίχωρα της Φλωρεντίας ως Τζιανφράνκο Κόρσι (Gianfranco Corsi). Μητέρα του είναι η Alaide Garosi, σχεδιάστρια μόδας, και πατέρας του ο Ottorino Corsi, έμπορος μαλλιού και μεταξιού.

Οι δυο γονείς του ξαναπαντρεύτηκαν και η Alaide δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δικό της επίθετο ή του Corsi για το παιδί της. Επέλεξε το επίθετο "Zeffiretti", λέξη που αναφέρεται στην όπερα του Μότσαρτ Idomeneo. Ωστόσο, το όνομα αυτό γράφτηκε λάθος στο δημοτολόγιο και έγινε Τζεφιρέλι. Όταν ήταν 6 ετών, η μητέρα του, που η καριέρα της είχε καταστραφεί εξαιτίας ενός σκανδάλου, πέθανε και ο ίδιος μεγάλωσε υπό την φροντίδα της αγγλικής κοινότητας μεταναστών.

Ο Φράνκο Τζεφιρέλι σκηνοθετεί την Teresa Stratas και τον José Carreras σε μια επανέκδοση της όπερας La Boheme στο θέατρο

Το πάθος του Τζεφιρέλι για το θέατρο ξεκίνησε όταν ακόμα ήταν παιδί και παρακολουθούσε παραστάσεις θιάσων που ήταν σε περιοδεία στις διακοπές του στην Τοσκάνη. "Ποτέ δεν πίστεψα τίποτα στο θέατρο περισσότερο από αυτές τις φανταστικές ιστορίες που μας αφηγήθηκαν εκείνοι οι ταξιδιώτες", λέει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του

Παρακολούθησε μια Ρωμαιοκαθολική σχολή στη Φλωρεντία, όπου είπε ότι δέχθηκε σεξουαλική επίθεση από ιερέα. Όταν ξέσπασε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, υπηρέτησε στο στρατό και δυο φορές διέφυγε από το θάνατο  και έγινε διερμηνέας στους.Scots Guards 

Στα μεταπολεμικά χρόνια άλλαξε τα σχέδια του να γίνει αρχιτέκτονας  και ξεκίνησε μια καριέρα ως ηθοποιός σε ραδιοφωνικές παραγωγές, συμπεριλαμβανομένου ενός ρόλου που έπαιξε δίπλα στην  Άννα Μαγκάνι στην L'Onorevolle Angelina. Πολλά χρόνια αργότερα, θα σκηνοθετήσει την επιστροφή της Άννας Μαγκάνι στη σκηνή της μακρόχρονης εκπομπής La Lupa.

Zeffirelli Warhol

Ο Τζεφιρέλι χρεώνει στον διάσημο Ιταλό σκηνοθέτη Λουκίνο Βισκόντι την αλλαγή της ζωής του. Ο Βισκόντι έδωσε στον Τζεφιρέλι έναν μικρό ρόλο στην ταινία "Έγκλημα και τιμωρία" που γυρίστηκε στη Ρώμη και στη συνέχεια το 1948, τον έκανε βοηθό σκηνοθέτη, στην δραματική ταινία  La Terra Trema, (Η γη τρέμει), στην οποία χρησιμοποίησε μη επαγγελματίες ηθοποιούς.

Luciano Pavarotti - Franco Zeffirelli

Στη συνέχεια ο Τζεφιρέλι βοήθησε τον Σαλβαδόρ Ντάλι στα σχέδια του για τη θεατρική παράσταση του Σαιξπηρικού  Όπως σας αρέσει που σκηνοθέτησε ο Βισκόντι. Το πρώτο καθήκον που του ανέθεσε ο Βισκόντι - όπως θυμάται ο ίδιος- είναι να πείσει τον Νταλί να χρησιμοποιήσει ψεύτικες κατσίκες κι όχι αληθινές στην παραγωγή.

Όπως σας αρέσει

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, Τζεφιρέλι σκηνοθέτησε την Κάλλας για πρώτη φορά, κατόπιν αιτήματός της, στο Il Turco του Rossini. Συνέχισε να την σκηνοθετεί σε μια σειρά από θεαματικές όπερες, συμπεριλαμβανομένης της La Traviata στο Ντάλας το 1958, η οποία έσπασε με την παράδοση ανοίγοντας την πρωταγωνίστρια  να πεθαίνει και στη συνέχεια ξεδιπλώνεται η ζωή της σε αναδρομή.

Ο Φράνκο Τζεφιρέλι με την Μαρία Κάλλας στο Ντάλλας το 1958

Σκηνοθέτησε επίσης τη Νόρμα του Μπελλίνι  στο Παρίσι το 1964,  και την τελευταία παράσταση  της Κάλλας την Tosca στο Covent Garden το 1965.

Ο Τζεφιρέλι & η Κάλλας στην τελευταία παράσταση - Λονδίνο 1965

Μια άλλη σοπράνο με την οποία ο Τζεφιρέλι είχε μια μακρά συνεργασία ήταν η Τζόαν Σάδερλαντ η καριέρα της οποίας πήρε άλλη τροπή , όταν την σκηνοθέτησε σε μια εκδοχή της Lucia di Lammermoor, στην οποία υποδυόταν την Tullio Serafin, στο Royal Opera House του Λονδίνου το 1959.

Φράνκο Τζεφιρέλι - Τζόαν Σάδερλαντ

Αργότερα την ίδια χρονιά πάλι στο Royal Opera House, ο Τζεφιρέλι σκηνοθετεί τις μικρές όπερες Cavalleria Rusticana και Pagliacci, δίνοντάς τους ένα αυθεντικό σικελικό σκηνικό. Αυτό τον οδήγησε στο Old Vic  όπου του ζητήθηκε να σκηνοθετήσει το "Ρωμαίος & Ιουλιέτα" δημιουργώντας το ίδιο αυθεντικό ιταλικό περιβάλλον.

 Αν και ανήσυχος για τη σκηνοθεσία του Σαίξπηρ στα αγγλικά και την παρουσίαση του ιταλικού έργου στην Αγγλία, ο Τζεφιρέλι έκανε  μια νεανική παραγωγή της τραγωδίας, με πρωταγωνιστές την Judi Dench  και τον John Stride

Judi Dench  και John Stride

Η παράσταση  απορρίφθηκε από πολλούς κριτικούς, αλλά πήρε καλές κριτικές  από τον Kenneth Tynan του Observer ο οποίος έγραψε ότι ο Τζεφιρέλι  «πλησίασε τον Σαίξπηρ με φρέσκα ματιά, ζωντανή σκέψη και χωρίς στυλιστικές προκαταλήψεις. και αυτό που παρουσίασε ήταν ένα θαύμα ... Ο σκηνοθέτης πήρε την απλή και εντυπωσιακή πορεία επεξεργασίας [των χαρακτήρων]  και την παρουσιάσε σαν να ήταν πραγματικοί άνθρωποι σε μια πραγματική κατάσταση ».

Olivia Hussey & Franco Zeffirelli

Η ταινία του Τζεφιρέλι "Ρωμαίος και Ιουλιέτα"   (1968) έφερε επίσης μια ανάσα φρέσκου αέρα. Με πρωταγωνιστές τους εφήβους  τότε Λέναρντ Ουιτινγκ  και Ολίβια Χάσεϊ γυρίστηκε εν μέρει σε εξωτερικούς χώρους, έδωσε μία καινούργια αίσθηση και έφερε νέο κοινό στην όπερα.

Η ταινία βοήθησε να γίνει ο Τζεφιρέλι πλούσιος. Για πολλά χρόνια, ισχυριζόταν, είχε πάρει προμήθειες από τις αμοιβές  freelance σκηνοθετών και είχε συμπληρώσει το εισόδημά του με την πώληση ενός συνόλου σχεδίων του Matisse που του έκανε δώρο η  Coco Chanel.

Μεταξύ των θεατρικών και κινηματογραφικών εκδόσεων της όπερας "Ρομέο & Ιουλιέτα", ανέβασε σε  σικιλιανό στυλ την όπερα "Πολύ κακό για το τίποτα"  στο Old Vic με τους Maggie Smith, Robert Stephens και Albert Finney και σκηνοθέτησε το θρυλικό  Theming of the Shrew (Η στρίγκλα που έγινε αρνάκι"  με τις δυναμικές ερμηνείες της Ελίζαμπεθ Τέιλορ και του Ρίτσαρντ Μπάρτον. 

Το ζευγάρι χρηματοδότησε εν μέρει την ταινία, η οποία γυρίστηκε στα στούντιο του Dino De Laurentiis στη Ρώμη.

Ο Τζεφιρέλι  συνεχίζει  να προχωράει με εξαιρετικά φιλόδοξες παραγωγές στο θέατρο, την τηλεόραση και την παραγωγή όπερας. Το 1976 σκηνοθέτησε τον Οθέλλο στη La Scala με τον Πλάθιντο Ντομίνγκο

Το επόμενο έτος, η επική του τηλεοπτική ταινία Ιησούς από τη Ναζαρέτ, με τον Ρόμπερτ Πάουελ  ως Χριστό, τον Ίαν ΜακΣέιν  ως Ιούδα Ισαριώτη και την Αν Μπάνκροφτ ως Μαρία Μαγδαληνή έκανε τεράστια επιτυχία σε ένα μεγάλο ακροατήριο σε όλο τον κόσμο.

 Αν Μπάνκροφτ- Ιησούς από τη Ναζαρέτ 

Franco Zeffirelli  Robert Powell

 Το 1978 σκηνοθετεί  ένα remake του συναισθηματικού δράματος The Champ, (Ο Τσαμπ), στο οποίο πρωταγωνιστούν ο Τζον Βόιτ και η Φέι Ντάναγουεϊ . Η ταινία ταράζει τα νερά του box-office.

Στα γυρίσματα του The Champ

Στις πολύ πετυχημένες ταινίες που έκανε ο Τζεφιρέλι περιλαμβάνεται το Endless love (Ατέλειωτη αγάπη,1981) με πρωταγωνίστρια την Μπρουκ Σιλντς.

Το 1988 κάνει ταινία τη ζωή του συνθέτη Αρτούρο Τοσκανίνι (Il Giovane Toscanini) και το 1996 σκηνοθετεί την κινηματογραφική μεταφορά της Τζέιν Έιρ με πρωταγωνίστρια την Σαρλότ Γκενσμπούρ.

Τζέιν Έιρ

 Το ημι-αυτοβιογραφικό "Tσάι με το Μουσολίνι "  (1999), με πρωταγωνίστριες τις Μάγκι Σμιθ, Σερ, Τζούντι Ντεντς , και Τζόαν Πλοουράιτ κάνει τεράστια επιτυχία.

Η ταινία ακολουθεί τη ζωή του Λούκα στη Φλωρεντία. Είναι γιος μιας σχεδιάστριας μόδας μεγαλώνει με θέατρο και στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο υπηρετεί στους Scots Guards, όπως ο Τζεφιρέλι, αναφέρει ο Guardian.

Αξιωματικός της ιταλικής κυβέρνησης από το 1977, έγινε μέλος της Ιταλικής γερουσίας το 1994 με το κόμμα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι Forza Italia . Ο Τζεφιρέλι έλαβε την διάκριση του ιππότη από την βρετανική κυβέρνηση το 2004 όταν έγινε Ταξιάρχης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Το 2009 βραβεύτηκε με το Premio Colosseo.