Γιάννης Μαυρής: Η κοινωνία είναι εξοργισμένη από την πολιτική Σαμαρά - η συνέντευξη του ισχυρού άνδρα της Public Issue στην Αυγή της Κυριακής!‏

Η απόκρυψη δημοσκοπήσεων συνιστά χονδροειδή απόπειρα χειραγώγησης της κοινής γνώμης, υποστηρίζει ο Γιάννης Μαυρής, πρόεδρος της εταιρείας δημοσκοπήσεων Public Issue. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην "Αυγή" της Κυριακής, ο Γ. Μαυρής σημειώνει πως ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται η κυβέρνηση τα θέματα της παιδείας και της υγείας έχει προκαλέσει πολύ μεγάλη κοινωνική οργή, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει θρυαλλίδα εξελίξεων.

Συνέντευξη στον Χρήστο Σίμο

* Με ποιον τρόπο εκφράζεται η κοινωνία για την κυβέρνηση από τις εκλογές και μετά;

Στο μεγαλύτερο μέρος της μετεκλογικής περιόδου, η κυβέρνηση Σαμαρά κατάφερε να συγκρατήσει τη στήριξη του μεγαλύτερου μέρους των ψηφοφόρων της. Παρόλα αυτά, δεν ξεπέρασε το 30%, ενώ τα δημοσκοπικά ποσοστά της παρουσίασαν διακυμάνσεις, ανάλογα με τη συγκυρία. Ένα στοιχείο που διαφοροποιεί την τρίτη κυβέρνηση που διαχειρίζεται το Μνημόνιο από τις δύο προηγούμενες είναι ότι δεν παρουσιάστηκε, μετά την ψήφιση του τρίτου Μνημονίου τον Νοέμβριο του 2012, η κατάρρευση που είχαμε δει και στην κυβέρνηση Παπανδρέου και σ' αυτή του Παπαδήμου. Αντιθέτως, κατάφερε να επιβιώσει της ψήφισης του τρίτου Μνημονίου.

Από την άλλη πλευρά υπήρξαν και φάσεις υποχώρησης. Και μετά το τρίτο Μνημόνιο σημειώθηκε υποχώρηση, χωρίς όμως, όπως είπα πιο πάνω, κατάρρευση. Τη φετινή χρονιά, με την κρίση της ΕΡΤ το καλοκαίρι και την αποχώρηση της ΔΗΜ.ΑΡ., εμφανίστηκαν στοιχεία υποχώρησης και θα πρόσθετα και την τελευταία περίοδο, όπου υπάρχει διακύμανση, λόγω της Χρυσής Αυγής. Συνεπώς, ενάμιση χρόνο μετά τις εκλογές, το τοπίο παραμένει εξαιρετικά ρευστό. Τόσο η Ν.Δ. όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζουν διακυμάνσεις στα ποσοστά τους.

* Πώς επέδρασαν στην ελληνική κοινωνία οι εξελίξεις στην Κύπρο;

Τα γεγονότα στην Κύπρο προκάλεσαν ανασφάλεια και φόβο στους Έλληνες πολίτες. Το ενδεχόμενο απώλειας των καταθέσεων των νοικοκυριών δημιούργησε, συγκυριακά, φόβο και ευνόησε τη συσπείρωση γύρω από την κυβέρνηση. Είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται συχνά: υπάρχουν γεγονότα, όχι μόνο σε περίοδο πολέμου, που δημιουργούν φόβο και λειτουργούν συσπειρωτικά υπέρ της κυβέρνησης. Ωστόσο, αυτό δεν κράτησε πολύ.

* Με ποιο τρόπο επέδρασε στα ποσοστά της Ν.Δ., αλλά και της Χρυσής Αυγής, η ποινική δίωξη της δεύτερης;

Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει μέτρα κατά της Χρυσής Αυγής, λόγω και της ανόδου που είχε καταγραφεί σε όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις. Η άνοδος της Χ.Α. αποτελεί άμεσο εκλογικό κίνδυνο για τη Ν.Δ. Δεδομένου δε ότι η διαφορά των δύο κομμάτων (Ν.Δ. - ΣΥΡΙΖΑ) είναι μικρή, ενώ στις δημοσκοπήσεις παίζεται διαρκώς η πρωτιά, η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Σε μια περίοδο που πολλοί ψηφοφόροι της Ν.Δ. κοιτούν προς τη Χ.Α., η πρωτιά καθορίζεται άμεσα από το ποσοστό της τελευταίας.

Κατά συνέπεια η Ν.Δ. προσπάθησε να συμπιέσει τη Χ.Α. με τη δικαστική δίωξη και την επικοινωνιακή καμπάνια την οποία επιχείρησε με τα φίλια ΜΜΕ, θεωρώντας ότι θα την εξουδετερώσει εκλογικά. Απ' ό,τι φαίνεται, αυτή η στρατηγική απέτυχε. Αποδείχτηκε ότι η εμβέλεια και η διείσδυση της Χ.Α. είναι αρκετά μεγαλύτερη απ' ό,τι μπορούσε να υποθέσει κανείς. Και βεβαίως δεν αρκεί η αντιμετώπισή της μόνο με δικαστικούς και μιντιακούς όρους. Το συμπέρασμα, όπως καταγράφηκε από τις δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, είναι ότι η αποδυνάμωσή της δεν ήταν σημαντική. Κατά συνέπεια η διατήρηση της Ν.Δ. στην πρώτη θέση είναι εξαιρετικά επισφαλής.

* Υπάρχει κάποια αξιοσημείωτη μεταβολή στα ποσοστά της Χρυσής Αυγής;

Υπήρξε μια συγκυριακή υποχώρηση των ποσοστών της, η οποία, λόγω της πίεσης που ασκήθηκε, είναι πιθανό να πήρε τη μορφή της απόκρυψης ψήφου. Δεν είναι εύκολη η διερεύνηση των μετακινήσεων. Δεν έχουμε να κάνουμε με επιστροφή ή «επαναπατρισμό» ψηφοφόρων: έχουμε να κάνουμε κυρίως με απόκρυψη ψήφου, λόγω του φόβου από την πίεση που δέχτηκαν οι ψηφοφόροι της Χ.Α. Το σίγουρο είναι ότι η Ν.Δ. δεν αποκόμισε τα εκλογικά οφέλη που προσδοκούσε και, με βάση έναν απλοϊκό σχεδιασμό, θα της επέτρεπαν να πάει και σε εκλογές έχοντας «διαλύσει» τη Χ.Α.

* Στην τρέχουσα συγκυρία ποιο είναι το κλίμα για την κυβέρνηση;

Η τρέχουσα περίοδος εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την κυβέρνηση. Η βασική αιχμή είναι η κατάσταση στην παιδεία και την υγεία. Ειδικά το θέμα της παιδείας, και ο τρόπος με τον οποίο το διαχειρίζεται η κυβέρνηση, έχει δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση, καθώς έχει ενισχύσει ιδιαίτερα την κοινωνική δυσαρέσκεια. Με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε, ειδικά στο θέμα της παιδείας, βλέπουμε να συσσωρεύεται η μεγαλύτερη κοινωνική δυσαρέσκεια της τελευταίας εικοσαετίας. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα οδηγηθούμε με ευθύγραμμο τρόπο σε μια κοινωνική έκρηξη. Κανείς όμως δεν μπορεί να αποκλείσει μια τέτοια εξέλιξη. Η κυβέρνηση είναι πολύ πιθανό να αναγκαστεί σε αναδίπλωση, για να μην πυροδοτήσει την κοινωνική έκρηξη, με θρυαλλίδα τα πανεπιστήμια.

* Πώς κινείται στις δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ από τις εκλογές και μετά;

Δεν έχει υπάρξει πολύ μεγάλη διαφοροποίηση από τις εκλογές μέχρι σήμερα. Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να συγκεντρώσει το ποσοστό που πήρε στις εκλογές, κι από τη στιγμή που διαμορφώθηκε γύρω από αυτόν ένας δεύτερος κύκλος ψηφοφόρων (γύρω στο 3%-5%) που, υπό «κανονικές» συνθήκες, αν δεν είχε υπάρξει δηλαδή η πίεση και η προπαγάνδα του Μαΐου και το Ιουνίου, θα μπορούσε να είχε ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, βλέπουμε ότι το ακροατήριο αυτό έχει παγιωθεί. Με αυτό το τμήμα του εκλογικού σώματος, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει φτιάξει ισχυρούς δεσμούς. Εξ ορισμού η ψήφος συνιστά δεσμό.

Η εικόνα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί αυτή την ισχυρή σχέση με αυτό το τμήμα. Ωστόσο, δεν είναι αυτονόητο ότι η επιρροή αυτή έχει μεγάλα περιθώρια διεύρυνσης όσο παραμένει η σχετική ισοδυναμία των δύο κομμάτων. Νομίζω όμως ότι, από τη στιγμή που η αυξομείωση αυτής της επιρροής διατηρείται πάντοτε πάνω από το εκλογικό του ποσοστό, μας επιτρέπεται να υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ενισχυμένος σήμερα σε σχέση με τις εκλογές του Ιουνίου.

Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχουν η ρευστότητα, η οποία αφορά ένα πολύ μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος, αλλά και ο φόβος και η απογοήτευση, τα οποία μπορεί να λειτουργήσουν αρνητικά και για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κάτι που θα ενισχύσει την αποχή και τον αντικομματισμό. Και η αξιωματική αντιπολίτευση κινδυνεύει τόσο από την αποχή όσο κι από τον αντικομματισμό. Υπενθυμίζω ότι στις εκλογές του Μαΐου το ποσοστό των πολύ μικρών κομμάτων έφτασε σχεδόν στο 18%. Έχουμε ενδείξεις ότι ο αντικομματισμός είναι ενισχυμένος αυτή την περίοδο. Είναι πιο πιθανό ότι αυτό εκφράζεται εναντίον της κυβέρνησης και λιγότερο, αυτή τη στιγμή, εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο.

* Στις εκλογές του Ιουνίου καταγράφτηκε έντονη κοινωνική πόλωση. Εξακολουθεί να ισχύει αυτό;

Τα βασικά στοιχεία της κοινωνικής πόλωσης εξακολουθούν να ισχύουν: ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει τα πιο δυναμικά στρώματα της μισθωτής εργασίας, των ανέργων των αστικών κέντρων και των νεότερων ηλικιακών ομάδων. Από την άλλη μεριά, ένας στους δύο συνταξιούχους ψήφισε Ν.Δ., τη στιγμή μάλιστα που η κατηγορία αυτή είχε δεχθεί πολύ μεγάλη μείωση των εισοδημάτων της. Οι μεγαλύτερες ηλικίες παρουσιάζουν εντονότερη κομματική ταύτιση και συντηρητικότερη εκλογική συμπεριφορά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η σχέση αυτή είναι ακλόνητη. Η εξαθλίωση μπορεί να δράσει αποσταθεροποιητικά.

* Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησαν δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για απόκρυψη δημοσκοπήσεων από ορισμένα ΜΜΕ. Ποιο είναι το σχόλιό σας;

Προφανώς και υπάρχει θέμα. Η τακτική και σταθερή δημοσίευση δημοσκοπήσεων αποτρέπει τις απόπειρες χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Το να μη δημοσιεύεις δημοσκοπήσεις επειδή δεν συμφέρουν την πολιτική γραμμή του εκάστοτε μέσου ενημέρωσης συνιστά χονδροειδή χειραγώγηση των ερευνών, γεγονός αδιανόητο ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα. Αν μπούμε σ' αυτό το παιχνίδι της μη δημοσίευσης δημοσκοπήσεων που δεν βολεύουν τη γραμμή του εκάστοτε μέσου, τότε θα έχουμε το κύκνειο άσμα της αξιοπιστίας των ερευνών. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για τη δημοκρατία.