ΝΕΑ _ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Αγγελική Μπούρα: Τί μπορούμε να μάθουμε από την Πανδημία του COVID-19 για να αντιμετωπίσουμε την Κλιματική Αλλαγή;

Κλιματική Αλλαγή - Ενέργεια & Πράσινη Οικονομία

13 Ιουνίου 2020 - 5:45 μμ

Η Πανδημία του COVID-19 και η Κλιματική Αλλαγή είναι δύο φαινομενικά διαφορετικές προκλήσεις της εποχής μας που έχουν όμως κοινά στοιχεία. Ποια είναι αυτά;

Είναι και οι δύο παγκόσμιες προκλήσεις/απειλές της ανθρωπότητας. Οι επιπτώσεις τους δεν έχουν σύνορα και μας αφορούν όλους!

Η επίλυσή τους απαιτεί τη συνεργασία της παγκόσμιας κοινότητας (κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και κοινωνία των πολιτών), την ταυτόχρονη δράση και την ομαδική δουλειά όλων.

Η Πανδημία μας διδάσκει ότι προκειμένου να αντιμετωπιστεί μία κρίση χρειάζεται αλλαγή συμπεριφοράς από όλους. Όταν εργαζόμαστε όλοι μαζί, ακόμη και εφαρμόζοντας μικρές ατομικές δράσεις - όπως το να μείνουμε σπίτι ή να κρατάμε τις κοινωνικές αποστάσεις- αθροιζόμενες κάνουν τη μεγάλη διαφορά και οδηγούν σε απτά αποτελέσματα.

Τι μας ζητούν λοιπόν για την αντιμετώπιση της Πανδημίας; Να αλλάξουμε συμπεριφορά όλοι μαζί. Το ίδιο ακριβώς απαιτείται και για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Χρειάζεται να ζούμε, να παράγουμε και να καταναλώνουμε πιο υπεύθυνα, με γνώμονα τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Τι απαιτείται όμως πρωταρχικά σε μία κρίση; Να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους. Στην περίπτωση της Πανδημίας οι ευάλωτοι είναι οι ηλικιωμένοι. Στην περίπτωση της κλιματικής αλλαγής οι μελλοντικά ευάλωτες ομάδες είναι κυρίως τα παιδιά του σήμερα. Η νέα γενιά είναι αυτή που θα θιχτεί περισσότερο στο μέλλον από τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. Είναι η επόμενη γενιά που θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις δυσμενέστερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και θα χρειαστεί να αναπτύξει την ικανότητα προσαρμογής σε μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Τώρα λοιπόν είναι η ώρα να συζητήσουμε όλοι μαζί. Οι μεγάλοι, οι ενήλικες, οι γονείς και οι παππούδες αυτών των παιδιών για τον κόσμο που θέλουμε να ζούμε και να αφήσουμε ως παρακαταθήκη στα παιδιά μας, όταν θα έχει περάσει πια και αυτή η πανδημία.

Και οι δύο απειλές (COVID-19 & Κλιματική Αλλαγή), απαιτούν από εμάς να ακούσουμε τους ειδικούς, να ενωθούμε πίσω από τους επιστήμονες και να μην παίζουμε πολιτικά και επικοινωνιακά παιχνίδια με τις ζωές των ανθρώπων .

Και στις δύο απειλές είναι χρέος μας να αντιμετωπίσουμε την παραπληροφόρηση, απαντώντας με επιστημονικά στοιχεία και αντλώντας επιχειρήματα από αυτά που συμβαίνουν ήδη στη ζωή μας. Τις επιπτώσεις δηλαδή που βιώνουμε ήδη στην καθημερινότητα μας, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα με ρεαλισμό. Ποιος δεν έχει δει ή ακούσει για το λιώσιμο των πάγων, την αύξηση της στάθμης της θάλασσας, την αύξηση της συχνότητας των ακραίων καιρικών φαινομένων, την εξάπλωση ζώντων οργανισμών όπως τα κουνούπια που προκαλούν ελονοσία σε περιοχές που δεν υπήρχαν παλαιότερα, την ξηρασία, την λειψυδρία και άλλα επαχθή φαινόμενα, για τα οποία συχνά θεωρούμε ότι εμείς ως άνθρωποι δεν φέρουμε κάποια ευθύνη;

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή, θα διευκολύνει την ανάπτυξη περισσότερων, εντελώς νέων, λοιμωδών στελεχών, όπως ο COVID-19. Ο ΠΟΥ αναφέρει πως τα μοντέλα μετάδοσης λοιμωδών νοσημάτων θα μεταβληθούν ως συνέπεια της Κλιματικής Αλλαγής.

Υπάρχουν όμως και καλά νέα! Ο σημαντικός αντίκτυπος των μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης του COVID-19 στην ατμοσφαιρική ρύπανση είναι γεγονός! Εικόνες καθαρού ουρανού από τα μεγάλα αστικά κέντρα έκαναν τον γύρο του κόσμου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση παγκοσμίως ευθύνεται για την, κατά τρία έτη, μείωση του προσδόκιμου ζωής, ενώ προκαλεί περί τα 9 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως.

Είναι προφανές λοιπόν ότι τα οφέλη που μπορούμε να αποκομίσουμε για τη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής μέσα από τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής είναι τεράστια εάν καταφέρουμε να μειώσουμε άμεσα την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα και αλλάξουμε τον τρόπο που καταναλώνουμε αλλά και παράγουμε τα προϊόντα μας.

Επιπρόσθετα, η υιοθέτηση και οριζόντια ένταξη των αρχών της κυκλικής οικονομίας σε όλες τις πολιτικές (τουρισμός, αγροτικός τομέας, μεταφορές, παραγωγή προϊόντων), ώστε αυτές να καταστούν κυκλικές, μπορεί να μειώσει δραστικά το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα ρυπογόνων κλάδων της οικονομίας, δημιουργώντας παράλληλα πολλές πράσινες θέσεις εργασίας.

Στη χώρα μας το ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα), ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναδεικνύει την κυκλική οικονομία, μαζί με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ως βασικές προτεραιότητες.

Η κυκλική οικονομία, ως ένα νέο αναπτυξιακό και οικονομικό μοντέλο αποσυνδέει την οικονομική ανάπτυξη από την χρήση πεπερασμένων πόρων, αντιμετωπίζοντας τα απορρίμματα ως χρήσιμους πόρους (δευτερογενείς πρώτες ύλες), που μπορούν να ανακτηθούν και να επαναεισαχθούν σε μία παραγωγική διαδικασία.

Κλιματική Αλλαγή, Κυκλική Οικονομία και Βιώσιμη Ανάπτυξη συνιστούν τρεις έννοιες αλληλένδετες, οι οποίες αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στην καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων. Κάποιοι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν αυτές τις έννοιες με καχυποψία και άγνοια, ενώ άλλοι έχουν ήδη υιοθετήσει υπεύθυνες συμπεριφορές, επιχειρηματικές πρακτικές και καταναλωτικές συνήθειες με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Εμείς θα είμαστε πάντα οι άλλοι. Εκείνοι που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα σαν μέρος αυτού και μάχονται για ένα καλύτερο περιβάλλον, το οποίο θα παραδώσουν στις επόμενες γενιές. Συμπερασματικά, τα μαθήματα που κερδίσαμε από τη διαχείριση της Πανδημίας του COVID-19 θα μπορούσαν να αποτελέσουν για τις κυβερνήσεις χρήσιμο οδηγό πορείας για τους νέους σχεδιασμούς τους για την ανάκαμψη των οικονομιών τους. Η Πανδημία δεν πρέπει να αποτελέσει τροχοπέδη μίας πράσινης ανάπτυξης αλλά εφαλτήριο για αλλαγή κουλτούρας και προτύπων και οφείλουμε όλοι μαζί να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με τον πλανήτη Γη.

Εξάλλου, όπως δήλωσε πρόσφατα και ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, Αναστάσιος, αυτός ο πρωτόγνωρος παγκόσμιος πόλεμος δεν μπορεί παρά να συμβάλλει στην αναθεώρηση των αξιών και των προτεραιοτήτων μας. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε μία σειρά διακηρύξεων περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με έμφαση στα ατομικά. Είναι προφανές ότι τώρα απαιτούνται διακηρύξεις για τις ανθρώπινες υποχρεώσεις, τις τεράστιες ευθύνες για την καταστροφή του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή.

*Oι απόψεις είναι προσωπικές της συγγραφέως Αγγελικής Δ. Μπούρα.