Η Μαριάννα Κακαουνάκη γράφει: Η διαδρομή του Κουφοντίνα στις φυλακές, η απεργία πείνας & πώς θα μπορούσε φέτος να αποφυλακιστεί μετά από 19 χρόνια

Ο Δημήτρης Κουφοντίνας διανύει σήμερα την 49η ημέρα απεργίας πείνας. Αφορμή στάθηκε μια διάταξη που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο και οι αποφάσεις που ακολούθησαν. Η διάταξη εκείνη απαγόρευε ουσιαστικά την παραμονή όσων έχουν καταδικαστεί για τρομοκρατία σε αγροτική φυλακή.

Ο Κουφοντίνας ένιωσε πως τον στοχοποιούν, αφού μόνο εκείνος βρισκόταν σε αγροτική φυλακή, στον Βόλο. Μέσα σε λίγες ημέρες βγήκε η απόφαση για τη μεταφορά του.

Θεωρητικά και βάσει κανονισμού, θα έπρεπε να επιστρέψει στη φυλακή στην οποία εξέτιε την ποινή του πριν από τον Βόλο, δηλαδή στον Κορυδαλλό. Το υπουργείο όμως αποφάσισε να τον μεταφέρει στον Δομοκό.

Ο κύριος λόγος, έγραψαν, ήταν η διασπορά του κορωνοϊού στη Δυτική Αττική αλλά και το γεγονός ότι ο Κορυδαλλός είναι φυλακή υποδίκων. (Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από τους 1.315 κρατουμένους στον Κορυδαλλό, οι 500 είναι ακόμα και σήμερα κατάδικοι, αν και, σύμφωνα με τη διοίκηση της φυλακής, τον τελευταίο χρόνο γίνεται προσπάθεια να μην μεταφέρονται πλέον εκεί.) 

Στο παρελθόν

Ο Κουφοντίνας έχει μεταφερθεί ξανά στο παρελθόν (και επί ΣΥΡΙΖΑ) σε άλλη φυλακή και ο επίμαχος κανονισμός –σχετικά με τη φυλακή στην οποία πρέπει να επιστρέψει– εφαρμοζόταν κατά το δοκούν. Αυτή τη φορά, όμως, ο Κουφοντίνας διεμήνυσε πως δεν δέχεται τη μη τήρησή του. «Είναι ικανός να το πάει μέχρι τέλους», είχαν προειδοποιήσει σωφρονιστικοί υπάλληλοι του Δομοκού τη γενική γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής, Σοφία Νικολάου, πριν ακόμα εκείνος μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Εκείνη επαναλάμβανε την επίσημη θέση της κυβέρνησης: πως δεν διαπραγματεύεται με κρατουμένους, πόσο μάλλον εν μέσω μιας απεργίας πείνας, όπως γράφει η Μαριάννα Κακαουνάκη στην Καθημερινή.

Η πρώτη μεταφορά του πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2015. Αφορμή ήταν η απόδραση του Χριστόδουλου Ξηρού. Η τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. προχώρησε στη νομοθέτηση των φυλακών υψίστης ασφαλείας στον Δομοκό και ο Κουφοντίνας μεταφέρθηκε εκεί μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της 17Ν. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πρώτη στιγμή εναντιώθηκε στη δημιουργία αυτών των φυλακών, κυρίως λόγω των περιορισμών που έθεταν στα προνόμια των βαρυποινιτών. Ετσι, όταν εξελέγη κυβέρνηση, τις κατήργησε.

Τότε ο Κουφοντίνας, βάσει του κανονισμού που τώρα επικαλείται, θα έπρεπε από τον Δομοκό να επιστρέψει στον Κορυδαλλό. Από το υπουργείο όμως είχαν μια αντιπρόταση: να μεταφερθεί στις φυλακές ανηλίκων του Αυλώνα. «Θα είσαι κοντά στο σπίτι σου στον Βαρνάβα», του είχαν πει υψηλόβαθμα στελέχη τής τότε ηγεσίας του υπουργείου. Εκείνος αρχικά απόρησε, δεν είχε φανταστεί πώς θα μπορούσε να πάει σε μια τέτοια φυλακή. «Υπάρχει τρόπος», τον διαβεβαίωσαν.

Ο «τρόπος» είχε να κάνει με μια πρακτική που χρησιμοποιούν διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις: Στο συνεργείο της φυλακής, από τις δεκαπέντε θέσεις ενηλίκων, τρεις χρησιμοποιούνται για επιλογές τής εκάστοτε κυβέρνησης (μεταξύ τους, οι σωφρονιστικοί τούς αποκαλούν «VIP»). Την τακτική αυτή τη γνώριζε και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, αφού δύο μήνες μετά τις εκλογές είχε στείλει εκεί τον πρώτο δικό της «VIP» – υπόδικο τότε στην υπόθεση του «Noor 1». Η περίπτωση του Κουφοντίνα, όμως, ήταν διαφορετική. Σχεδόν όλοι στον Αυλώνα εξέφραζαν σοβαρές αντιρρήσεις.

Εξήγησαν –και γραπτώς– πως δεν υπήρχαν τα ειδικά μέτρα ασφαλείας για έναν κρατούμενο σαν τον Κουφοντίνα. Υπήρχε βέβαια και ένας ακόμη λόγος: Θα προσπαθούσε σύντομα να πάρει άδεια και δεν ήθελαν να το διαχειριστούν εκείνοι.

Η θυελλώδης διαδρομή Κουφοντίνα στις φυλακές 

Η τότε κυβέρνηση, μη θέλοντας να δημιουργηθεί επικοινωνιακό θέμα, αποφάσισε τη μεταφορά του. «Δεν άντεξαν στις πιέσεις ούτε πέντε ημέρες», είπε όταν του ανακοίνωσαν την απόφαση. Μάζεψε τα λιγοστά του πράγματα και μπήκε στην κλούβα που θα τον μετέφερε –βάσει και πάλι του κανονισμού που σήμερα επικαλείται– στον Δομοκό.

Αντέδρασε όμως έντονα και ζήτησε να μεταφερθεί στον Κορυδαλλό. Το αίτημά του ικανοποιήθηκε. Ούτε όμως στην πτέρυγα που μεταφέρθηκε ήταν ικανοποιημένος και επέμενε να μεταφερθεί στο παράρτημα όπου βρισκόταν τα πρώτα χρόνια κράτησής του. Για να το πετύχει ξεκίνησε απεργία πείνας: «Υπενθύμισα στο υπουργείο ότι υπάρχει ένα όριο πέρα από το οποίο η προσωπική αξιοπρέπεια δεν μπαίνει σε καμία ζυγαριά με όρους υγείας ή της ίδιας της ζωής», έγραφε σε επιστολή του. Το αίτημά του ικανοποιήθηκε άμεσα. 

Τον Αύγουστο του ’18, με απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης, μεταφέρθηκε στις αγροτικές φυλακές του Βόλου. Μια φυλακή που μπορεί να μην ήταν κοντά στο σπίτι του, όπως επιθυμούσε, αλλά απολάμβανε προνομιακή μεταχείριση (σε σχέση με τα επισκεπτήρια και τη διάρκειά τους) και οι συνθήκες κράτησης ήταν ιδανικές.  

EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

Η… βόλτα

Εν τω μεταξύ, από τον Νοέμβριο του 2017 είχε αρχίσει να παίρνει άδειες. Στην έκτη άδεια, τον Δεκέμβριο του ’18, η βόλτα στο κέντρο της Αθήνας με ηγετικό στέλεχος του «Ρουβίκωνα» και το σχόλιο που ανήρτησε ο νεαρός, πως «αυτοί οι δρόμοι φτιάχτηκαν για να περπατάμε εμείς», προκαλεί. Οταν κάνει ξανά αίτηση για άδεια, οι δικαστές την απορρίπτουν. Το ίδιο γίνεται και τον Μάιο του 2019, και τότε ξεκινάει απεργία πείνας. Σταμάτησε τελικά μετά 21 ημέρες, όταν ο Αρειος Πάγος έκρινε πως, τυπικά, ακόμα και κρατούμενοι όπως εκείνος έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν άδειες. Παρότι ήξερε πως δεν ήταν βέβαιη η χορήγηση άδειας, επέστρεψε στην αγροτική φυλακή και στις επόμενες απορρίψεις των αιτήσεών του για άδεια δεν αντέδρασε – τουλάχιστον όχι δημοσίως. Αλλωστε είχαν ήδη ανακοινωθεί οι ευνοϊκές διατάξεις του ΣΥΡΙΖΑ για πρόωρη αποφυλάκιση και ήξερε πως, ακόμα και εάν αυτές άλλαζαν με μια νέα κυβέρνηση, θα μπορούσε εάν ήθελε να τις χρησιμοποιήσει. 

Η ρύθμιση

Λίγο πριν από τις εκλογές του 2019 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε, μεταξύ άλλων, μια ρύθμιση που έδινε τη δυνατότητα σε κρατουμένους να απολυθούν πρόωρα από τις φυλακές και να περάσουν το υπόλοιπο της ποινής, μετά 17 χρόνια, στην οικία τους.

Επρόκειτο –σύμφωνα με έμπειρους νομικούς– για «φωτογραφική» διάταξη, αφού οι έγκλειστοι της 17Ν ήταν (με ελάχιστες εξαιρέσεις) οι μόνοι πολυϊσοβίτες που εκείνη τη χρονική στιγμή συμπλήρωναν τόσα χρόνια. Η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ. με την πρώτη ευκαιρία (εκείνο τον Νοέμβριο) άλλαξε τη συγκεκριμένη ρύθμιση και έκτοτε οι κρατούμενοι με ανάλογες ποινές θα έχουν δικαίωμα να ζητήσουν αποφυλάκιση μόνο αφού εκτίσουν 22 έτη. 

Πολλές όμως από αυτές τις αλλαγές δεν ισχύουν διότι δεν έχουν αναδρομικότητα και επίσης υπερισχύουν πάντα οι ευνοϊκότερες διατάξεις προς όφελος των κρατουμένων.

Ως εκ τούτου, ο Δημήτρης Κουφοντίνας εάν θελήσει μπορεί φέτος τον Ιούλιο να κάνει αίτηση αποφυλάκισης με βάση τον νόμο Παρασκευόπουλου που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015, που προβλέπει την απόλυση μετά 19 χρόνια. Εάν γίνει δεκτή από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο, τον Σεπτέμβριο μπορεί να είναι ελεύθερος.