Σημαντική έκθεση & Λεύκωμα: Η Επανάσταση του 1821 στο Ελληνικό Βιβλίο για παιδιά – Συλλογή Δημήτρη & Μάγδας Αναγνωστή

Η Δημοτική Πινακοθήκη Λέφα  έχει την τιμή και την χαρά να παρουσιάσει – από τις 29 Μαρτίου έως τις 20 Μαΐου – μέρος της Συλλογής Ελληνικού Βιβλίου για Παιδιά με θέμα την Επανάσταση του 1821 του ζεύγους Δημήτρη και Μάγδας Αναγνωστή.

Η  έκθεση συνοδεύεται και από έργα τέχνης με θέμα την επανάσταση του 1821 μεταξύ των οποίων και 10 ελαιογραφίες του γνωστού ναΐφ ζωγράφου Νώντα Ρεντζή.

Το Βιβλίο που συνοδεύει την Έκθεση έχει επιμεληθεί η Μάγδα Αναγνωστή και την έκδοση του η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Φιλοθέης – Ψυχικού (ΔΗΚΕΦΙΨ).

Πρόκειται για ένα  εγχειρίδιο/λεύκωμα – μία εξιστόρηση που περιλαμβάνει επίσης βασικές γνώσεις και πληροφορίες γύρω από τα εκδοτικά εγχειρήματα του 20ου αιώνα ως προς τα ελληνικά βιβλία για παιδιά, και ειδικότερα όσα αναφέρονται στην Επανάσταση, καθώς και τον βασικό κατάλογο που προέκυψε από την αρχική αποτύπωση. Έτσι οι επισκέπτες της έκθεσης θα μπορούν να αποκομίσουν, πέραν των εντυπώσεων και της μνήμης του γεγονότος, και κάτι χειροπιαστό στο οποίο θα μπορούν να ανατρέξουν στο μέλλον.

Ο Δήμαρχος Δημήτρης Γαλάνης με αφορμή την αναγγελία της σημαντικής αυτής έκθεσης τόνισε : «Με ιδιαίτερη χαρά υποδεχόμαστε το σπάνιο έργο του ζεύγους Δημήτρη και Μάγδας Αναγνωστή στον Δήμο Φιλοθέης Ψυχικού .

Πρόκειται γιά κορυφαία συμβολή στα Ελληνόπουλα , στα παιδιά και στους εφήβους μας και είναι μεγάλη τιμή για το Δήμο μας να φιλοξενεί αυτή την έκθεση παράλληλα με τα έργα του ναΐφ ζωγράφου Νώντα Ρεντζή. Με αυτό τον μοναδικό τρόπο ολοκληρώνονται οι εορτασμοί των 200 ετών της Ελληνικής Επανάστασης και στον Δήμο μας .»

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΜΑΓΔΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

  Η Μάγδα Αναγνωστή καταθέτει τη δική της προσωπική εξομολόγηση για τη Συλλογή αυτή που με τόσο αγάπη και πάθος – πάνω από 40 χρόνια τώρα - εκείνη και ο σύζυγος της Δημήτρης δημιουργούν:

«Δυνητικά υπάρχουν άπειρα είδη συλλογών, έχουν όμως όλες ένα κοινό σημείο. Πίσω από την τάση για συλλογή υπάρχει πάντα μια νοσταλγική διάσταση. Η τάση αυτή αποτελεί μια, συχνά μη συνειδητοποιημένη αρχικά, απόπειρα να κρατήσει κανείς ζωντανό κάτι από το παρελθόν - το προσωπικό ή το συλλογικό.

Κάθε συλλογή λοιπόν συνιστά μια νίκη στον πόλεμο ενάντια στον Χρόνο. Πίσω απ' τη συγκρότηση μιας συλλογής κρύβεται η επιθυμία να ανατρέξει κανείς στο πριν, να μπορεί να ξαναζήσει στιγμές και αισθήματα που κάποτε του προξένησαν ευχαρίστηση και συγκινήσεις, να μην ξεχνάει ποιός είναι - προς την κατεύθυνση αυτή προσφέρεται κατ' εξοχήν η συλλογή βιβλίων. Στην πραγματικότητα κάθε βιβλιόφιλος είναι δυνητικά συλλέκτης βιβλίων...

Μια ειδική περίπτωση βιβλιοσυλλογής, ιδιαίτερα ελκυστική αποτελεί η συλλογή βιβλίων για παιδιά. Το βιβλίο για παιδιά προκαλεί, έτσι κι αλλιώς, στον ενήλικα, και μάλιστα στον βιβλιόφιλο ενήλικα, ενσυνείδητη νοσταλγία για την παιδική του ηλικία.

Εμείς ξεκινώντας τη δική μας οικογένεια, προσπαθήσαμε να ανασυστήσουμε τις παιδικές μας βιβλιοθήκες, αγοράζοντας βιβλία που είχαμε οι ίδιοι αγαπήσει σαν παιδιά και τα οποία υπήρξαν καθοριστικά για την μετέπειτα ζωή μας ως ενήλικες, τη διαμόρφωσή μας σαν άτομα, τη μόρφωσή μας και την σταδιοδρομία μας.

Αποτελέσαμε μια ζωντανή απόδειξη για το πόσο δίκιο είχε ο William Targ

(1907 – 1999), ο περίφημος αμερικανός επιμελητής εκδόσεων, όταν έλεγε πως “ένα καλό παιδικό βιβλίο δημιουργεί στην ψυχή του παιδιού μια δόνηση που διαρκεί μια ολόκληρη ζωή”. Αναζητούσαμε λοιπόν συγκεκριμένες εκδόσεις περίπου από το 1945 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60. Σκαλίζοντας όμως στα ράφια των παλαιοβιβλιοπωλείων ανακαλύπταμε βαθμιαία έναν κόσμο με παρελθόν και μέλλον - εκδόσεις παραμυθιών από το 1900 έως στα 1920, με ζωγραφιές μαγικές, που σε μετέφεραν θέλοντας και μη στον κόσμο τους...

Με τις δυο δραματικές αλλαγές στο χώρο των εκδόσεων - η σταδιακή εγκατάλειψη της χειροποίητης παραγωγής του βιβλίου και η αλλαγή στη γραφή και στη γλώσσα(μονοτονικό) - συνειδητοποιήσαμε πως ότι είχε έως τότε εκδοθεί αποκτούσε έναν αυθεντικό μουσειακό χαρακτήρα, αποτελώντας έτσι αντικείμενο περισυλλογής και διάσωσης...

Τοποθετήσαμε το εξωσχολικό βιβλίο για παιδιά στην ελληνική γλώσσα, από την εμφάνισή του στις αρχές του 19ου αιώνα και μέχρι τα 1982, ως κεντρικό περιεχόμενο του σώματος της συλλογής. Επιδίωξή μας: να συγκεντρωθεί το σύνολο της εκδοτικής παραγωγής των δύο αυτών αιώνων, στόχος ίσως αδύνατος, αλλά όχι όμως και εντελώς απίθανος, αφού θα πρέπει να πλησιάζουμε ήδη ένα ποσοστό της τάξης του 90%.

Όταν μια συλλογή ξεπεράσει κάποιες διαστάσεις, ξεφεύγει πια από τα όρια της προσωπικής ευχαρίστησης και αρχίζει να αποκτά έναν κοινωνικό σκοπό. Ο συλλέκτης υπερβαίνει το εγώ, φτάνει στο συλλογικό και συνειδητοποιεί πως η συλλογή οφείλει να ανοιχθεί στο κοινό, να γίνει παράδειγμα και μοχλός πολιτιστικής ανάπτυξης.

Έρχεται λοιπόν μερικές φορές μια στιγμή που κάποιος συλλέκτης αποφασίζει να μοιραστεί τη συλλογή του με το σύνολο. Ειδικά όταν το περιεχόμενό της έχει ως φυσικούς αποδέκτες τα παιδιά, την επόμενη γενιά, που είναι η ελπίδα για την επιβίωση στον χρόνο ενός πολιτισμού, ενός έθνους, μιας πατρίδας.

Εμείς ελπίζουμε να γίνει και η δική μας συλλογή σύντομα κτήμα των παιδιών της Ελλάδας, και να αποτελέσει τον πυρήνα για τη δημιουργία ενός μουσείου για το ελληνικό παιδικό και εφηβικό βιβλίο. Για να έχουν τα παιδιά εργαλεία προσέγγισης και αντίληψης της τέχνης και της αισθητικής, της επιστημονικής σκέψης, της ελληνικής γλώσσας και γραφής, της ιστορίας, του ελληνικού πολιτισμού κοντά στον παγκόσμιο, εργαλεία φτιαγμένα ειδικά γι αυτά.

Ο εορτασμός των 200 χρόνων από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης μας οδήγησε να αναζητήσουμε, από προσωπική περιέργεια στην αρχή, το αποτύπωμα αυτού του συγκλονιστικού γεγονότος, θεμελιακού για την ύπαρξη του ελληνικού έθνους, αλλά και με παγκόσμια σημασία, στο ελληνικό βιβλίο για παιδιά.

Με ποιόν τρόπο το αφηγήθηκαν και το παρουσίασαν οι συγγραφείς διαχρονικά, απευθυνόμενοι στα παιδιά. Η ύπαρξη μιας τόσο εκτεταμένης συλλογής αποτελούσε ένα σημαντικό βοηθητικό εργαλείο για την πρόσβαση στο υπάρχον υλικό και διευκόλυνε μια πρώτη, αρκετά προχωρημένη και λεπτομερή, καταγραφή του. Το υλικό αποδείχτηκε ιδιαίτερα πλούσιο και ευρύ.

Η πρώτη αυτή καταγραφή απέδωσε έναν κατάλογο 200 (και άνω) περίπου τίτλων βιβλίων που ανήκουν σε όλες τις κατηγορίες της λογοτεχνίας. Μυθιστορηματικές βιογραφίες ηρώων, ιστορικά μυθιστορήματα και ιστορήματα μυθοπλασίας, με θέματα όμως που σχετίζονται με την επανάσταση, διηγήματα και συλλογές διηγημάτων, ποιητικές ανθολογίες, θεατρικά μονόπρακτα και “σκετς” για σχολικές παραστάσεις, μουσικά βιβλία και παρτιτούρες με τραγούδια για παιδιά, βιβλία γνώσεων και παλαιά σχολικά βιβλία Ιστορίας του Δημοτικού. Ακόμη και ξενόγλωσσα βιβλία, ή ξένων συγγραφέων μεταφρασμένα στα ελληνικά, πάντα με θέμα τον Αγώνα του 1821.

Παράλληλα κάποιες πρώτες παρατηρήσεις διαφαίνονταν μέσα σ' αυτόν τον αρχικό κατάλογο. Για παράδειγμα ποιοί συγγραφείς και εικονογράφοι επιδίδονται στην “παραγωγή” έργων με θέμα την Επανάσταση και πώς, ποιοί εκδοτικοί οίκοι ρίχνουν ιδιαίτερο βάρος στις σχετικές εκδόσεις για παιδιά, ποιός ο ρόλος των λογοτεχνικών σωματείων και των λογοτεχνικών διαγωνισμών κλπ.

(Μάγδα Αναγνωστή, Η Επανάσταση του 1821 στο Ελληνικό Βιβλίο για Παιδιά )

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΜΑΓΔΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1953. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και Ιστορία Τέχνης. Εργάστηκε ως ελεύθερος επαγγελματίας και έχει βραβευτεί σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Παντρεύτηκε με τον ψυχίατρο Δημήτρη Αναγνωστή από την Αγία Παρασκευή Λέσβου και έχουν μία κόρη, την Καλλιόπη.

Με τον σύζυγό της ασχοληθήκαν με τις εικαστικές τέχνες και έχουν καταρτίσει μια συλλογή έργων κυρίως Ελλήνων καλλιτεχνών, ένα σημαντικό μέρος της οποίας δώρισαν στον Δήμο Δυτικής Λέσβου. Από κοινού επίσης έχουν καταρτίσει μία μοναδική συστηματική συλλογή παιδικού και εφηβικού εξωσχολικού βιβλίου, η οποία αριθμεί πάνω από 10000 τίτλους και επίσης προορίζεται για δωρεά σε δημόσιο φορέα.

Από παλιά αρθρογράφησε στον τοπικό τύπο Τρικάλων και Καρδίτσας, συνεργάζεται με κυριακάτικη εφημερίδα των Αθηνών, και με διάφορα περιοδικά, κυρίως για θέματα τέχνης και πολιτισμού, αλλά και άλλα ιστορικά και κοινωνικά ζητήματα, καθώς και με το Λεσβιακό Ημερολόγιο. Έγραφε από παλιά και συνεχίζει μέχρι σήμερα στην Ηχώ της Αγίας Παρασκευής.

Από κοινού με το σύζυγό της και με τους καθηγητές Ιστορίας Τέχνης του ΕΚΠΑ Δημήτρη Παυλόπουλο και Γλυπτικής της ΑΣΚΤ, Μάρκο Γεωργιλάκη συνεργάστηκε στην έκδοση “Ανθρωπογραφές” που εκδόθηκε από την ΑΣΚΤ. Επίσης στη συλλογική έκδοση “Λαϊκές γιορτές χθες, σήμερα στο Αιγαίο” μαζί με τον σύζυγό της, τον Δ. Παυλόπουλο και τον καθηγητή Μ. Γ. Μερακλή - βιβλίο που εξέδωσε η Γενική Γραμματεία Αιγαίου – είχε την επιμέλεια και τον γενικό σχεδιασμό. Σε διαδικασία έκδοσης βρίσκεται το νέο βιβλίο, από κοινού με τον σύζυγό της, με θέμα: το παιδί και το βιβλίο για παιδιά.

Έχει εκδοθεί επίσης το βιβλίο της: «Η επανάσταση του 1821 και το Ελληνικό Βιβλίο για Παιδιά» και πάλι σε δικό της σχεδιασμό. Τα στοιχεία για την συγγραφή του, έχουν αντληθεί από το περιεχόμενο της συλλογής παιδικού και εφηβικού βιβλίου.

Το Βιβλίο που συνοδεύει την Έκθεση έχει επιμεληθεί η Μάγδα Αναγνωστή και την έκδοση του η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Φιλοθέης – Ψυχικού.(ΔΗΚΕΦΙΨ)

Η έκθεση οργανώνεται από τον «Οργανισμό Κοινωνικής Αλληλεγγύης – Προστασίας Πολιτισμού και Αθλητισμού» του Δήμου Φιλοθέης – Ψυχικού(ΟΚΑΠΑ)

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΛΕΦΑ

ΚΟΚΚΩΝΗ 15 - 154 52 ΨΥΧΙΚΟ / Τηλ. 210 – 6717097

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Τρίτη –Πέμπτη 12.30μμ – 3.30 μμ & κατόπιν ραντεβού στο: egerolimatou@yahoo.co.uk

Η ΧΡΗΣΗ ΜΑΣΚΑΣ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ

TΑ ΚΡΑΣΙΑ & ΤΑ ΓΛΥΚΑ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΣΦΕΡΘΟΥΝ ΤΗ ΒΡΑΔΙΑ ΤΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΧΟΡΗΓΙΑ ΤΗΣ: ΟΙΝΟΠΟΙΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ & ΤΗΣ MADAME GATEAUX ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ