Έκτακτο: Απόψε Κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής με 5 θέματα στο τραπέζι των Βρυξελών - Οι «27» για ενέργεια, επισιτιστική, ασφάλεια, ακρίβεια, εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο

Στις Βρυξέλλες συναντώνται σήμερα Δευτέρα 30 Μαϊου οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες, σε μια διήμερη Σύνοδο Κορυφής, όπου θα συζητηθεί η κατάσταση στην Ουκρανία, η ενέργεια, η επισιτιστική ασφάλεια και η ευρωπαϊκή άμυνα. Κυρ. Μητσοτάκης: Ευρωπαϊκή λύση απαιτεί το πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας

Η Σύνοδος Κορυφής ξεκινάει στις 5 μ.μ. (ώρα Ελλάδας) με πρώτο θέμα την κατάσταση στην Ουκρανία. Οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να επαναλάβουν την ισχυρή οικονομική, πολιτική, ανθρωπιστική και στρατιωτική υποστήριξη της ΕΕ προς τη χώρα. Εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο: Οι 27 διαπραγματεύονται την εξαίρεση αγωγού-κλειδιού για την Ουγγαρία.

Όπως υπογραμμίζει στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ηγέτες της ΕΕ, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, το πλέον "πιεστικό" ζήτημα, είναι η χρηματοοικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία για να καλυφθούν οι ανάγκες ρευστότητας. Σύμφωνα με ένα σχέδιο συμπερασμάτων, η ΕΕ θα παράσχει στη χώρα περαιτέρω έκτακτη μακροοικονομική βοήθεια με τη μορφή δανείων και επιχορηγήσεων, έως και 9 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα σαφές αν οι ηγέτες θα δώσουν την τελική έγκρισή τους σήμερα, καθώς η Επιτροπή θα παρουσιάσει τις λεπτομέρειες για τον τρόπο χρηματοδότησης τον Ιούνιο.

ΠΙΘΑΝΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΚΥΡΩΣΕΙΣ

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί επίσης να συζητήσει το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που περιλαμβάνει το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.

Ένα μήνα μετά την παρουσίασή του 6ου πακέτου κυρώσεων από την Επιτροπή, δεν έχει υπάρξει ακόμα συμφωνία. Το θέμα συζητείται με αμείωτη ένταση τις τελευταίες 48 ώρες, σε επίπεδο πρεσβευτών των κρατών-μελών, οι οποίοι συνεδριάζουν και σήμερα το πρωί, σε μια ύστατη προσπάθεια να βρεθεί συναινετική λύση.

Η πρόταση, που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αφορά ένα ολικό εμπάργκο ως το τέλος του χρόνου στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω θαλάσσης (τα 2/3 των εισαγωγών) και μια εξαίρεση, επί του παρόντος, για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω αγωγών (1/3 των εισαγωγών) και ειδικότερα μέσω του ρωσικού αγωγού «Druzhba» που τροφοδοτεί την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία . Σήμερα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ενημερωθεί σχετικά με αυτές τις συνομιλίες, ωστόσο η συμφωνία σε επίπεδο πρεσβευτών αναμένεται αργότερα εντός της εβδομάδας, σύμφωνα με κύκλους της Επιτροπής.

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΕΙΠΝΟ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ

Κατά τη διάρκεια του δείπνου, οι «27» ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν το θέμα της ενέργειας και των υψηλών τιμών που πλήττουν σκληρά τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί γύρω από τη χρηματοδότηση του σχεδίου REPowerEU, για τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, που παρουσίασε η Επιτροπή στις 18 Μαίου. «Πρέπει να επιταχύνουμε την ενεργειακή μας μετάβαση, εάν θέλουμε να καταργήσουμε σταδιακά την εξάρτησή μας από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατό. Βασιζόμενοι στις αποφάσεις μας στις Βερσαλλίες, θα συζητήσουμε τους καλύτερους τρόπους για να προχωρήσουμε», αναφέρει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους «27».

Στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου, οι «27» καλούσαν την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το πρόβλημα των υπερβολικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς». Ωστόσο, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, ορισμένα κράτη-μέλη δεν θεωρούν ότι το REPowerEU απαντά στο πιεστικό ζήτημα των τιμών της ενέργειας. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό να τεθεί εκ νέου το θέμα της μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας ανώτατου ορίου στην τιμή της ενέργειας και μιας πλατφόρμας για κοινή αγορά φυσικού αερίου στην ΕΕ. Όπως είπε ευρωπαίιος αξιωματούχος, «ζητάμε από την Επιτροπή να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο θα ήταν δυνατό να υπάρχουν ανώτατα όρια τιμών αλλά σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους».

ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΜΥΝΑ

Τη δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για τις δραματικές επιπτώσεις στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια που κινδυνεύει να φέρει η στρατιωτική επιθετικότητα της Ρωσίας. Στη συζήτηση θα συμμετάσχει, μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης Μάκι Σαλ.

Τέλος, η ευρωπαϊκή άμυνα θα απασχολήσει τους «27» ηγέτες, καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας ενίσχυσε περαιτέρω τη φιλοδοξία τους για μια ισχυρή, συντονισμένη ευρωπαϊκή άμυνα. Προτεραιότητα είναι τα κράτη-μέλη να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για την αναπλήρωση των αποθεμάτων και την οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης.

Η ατζέντα Μητσοτάκη

Κυβερνητικές πηγές επιβεβαιώνουν πως κατά τις παρεμβάσεις του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα επαναλάβει την πρόταση του για τη λήψη μέτρων στην κατεύθυνση του εξορθολογισμού της αγοράς, ώστε να μειωθεί η τελική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που φθάνει στον καταναλωτή. Τα ίδια πρόσωπα, υπενθυμίζουν, εξάλλου, πως η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή το δικό της εθνικό σχέδιο στήριξης, που προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για το ρεύμα για τον Μάιο και τον Ιούνιο καθώς και αναδρομική επιστροφή έως και 600 ευρώ στους τραπεζικούς λογαριασμούς των καταναλωτών με εισόδημα μέχρι 45.000 ευρώ για τις αυξήσεις, που δεν επιδοτήθηκαν το διάστημα Δεκεμβρίου 2021-Μαΐου 2022.

Επιπλέον, το εθνικό σχέδιο στήριξης προβλέπει την έμμεση κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής με τον μηχανισμό που θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου και ο οποίος θα μειώσει τις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 70-90%. Ωστόσο, και πέραν των παρεμβάσεων σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα θα εξακολουθήσει, όπως επιβεβαιώνουν κυβερνητικά στελέχη, να διεκδικεί ευρωπαϊκή λύση καθώς, όπως επανειλημμένα έχει πει ο πρωθυπουργός, πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκή λύση. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει ότι η μεγάλη εικόνα της ανάγκης απεξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα δεν πρέπει να να επισκιάσει τη συζήτηση για την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων προκειμένου να μπει φρένο στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και να ανακουφιστούν οι πολίτες.

Συναφείς με τα προαναφερθέντα είναι και οι τελευταίες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενέργεια και το RepowerEU, οι οποίες κατά την Αθήνα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Σημειώνεται, δε, ότι η Ελλάδα μπορεί ακόμη να αντλήσει πρόσθετα κεφάλαια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ρύπων (ETS), καθώς και από τα αδιάθετα δάνεια του RRF, ωστόσο, αυτές οι προτάσεις διευκρινίζεται ότι δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψιν την ανάγκη στήριξης των καταναλωτών.

Στο μέτωπο της τουρκικής προκλητικότητας, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ενημερώσει τους ομολόγους του στη Σύνοδο Κορυφής για την κλιμάκωση από την πλευρά της γειτονικής χώρας και την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας, καθώς και για τον κίνδυνο κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή, σε μια κρίσιμη συγκυρία που το τελευταίο που χρειάζεται είναι ακόμη μια εστία έντασης σε ένα ήδη φορτισμένο γεωπολιτικά ευρωπαϊκό τοπίο. Αναμένεται, μάλιστα, να τονίσει πως η Ελλάδα είναι πάντα υπέρ του διαλόγου, όμως η παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν θα γίνει αποδεκτή.