Η "ωραία κοιμωμένη" της Κοζάνης: Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τάφο γυναίκας - ξαπλωμένης σε κρεβάτι που έζησε πριν 2.100 χρόνια

Τρία νεκροταφεία με χρήση από την πρώιμη εποχή σιδήρου έως και τους ελληνιστικούς χρόνους, αναπτύσσονται δεξιά και αριστερά ενός λιθόστρωτου δρόμου, που ίσως ξεκινούσε από τον σημαντικό οικισμό της θέσης Κάστρο με συνέχεια προς την περιοχή της Κίτρινης Λίμνης και τις άλλες πόλεις και κώμες της επαρχίας Εορδαίας. 

Σύμφωνα με ανάρτηση στο facebook που έκανε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης, η οποία έδωσε στη δημοσιότητα και το σχετικό φωτογραφικό υλικό, η συνήθεια τοποθέτησης των νεκροταφείων κατά μήκος των δρόμων είναι συνηθισμένη στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Στην Δυτική Μακεδονία όμως εμφανίζεται για πρώτη φορά.

Τα νεκροταφεία αποτελούνται από 41, 31 και 10 τάφους αντίστοιχα. Η ομάδα των 10 τάφων αναπτύσσεται παράλληλα προς το δρόμο.  Ένας από τους νεκρούς που θάφτηκαν εκεί (τάφος 27) ανήκει, σύμφωνα με τα κτερίσματα που τον συνόδευαν, σε άτομο υψηλής κοινωνικής και οικονομικής θέσης.

facebook/Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης

Η μακροσκοπική προκαταρκτική εξέταση των οστών έδειξε ότι πρόκειται για άτομο πιθανότατα αρσενικό, μεγάλης ηλικίας. Ήταν ιδιαίτερα εύρωστο, ενώ τα οστά του φέρουν έντονες ενδείξεις μυικής καταπόνησης, καθώς και ενδείξεις οστεοαρθρίτιδας.

Είχε ενταφιαστεί σε λακκοειδή τάφο ορθογώνιας κάτοψης με κάλυψη από λίθους, σε ύπτια στάση και προσανατολισμό νοτιοδυτικά - βορειοανατολικά.
Είχε τοποθετηθεί πάνω σε κλίνη με σιδερένια πόδια και ξύλινο σκελετό, ο οποίος δεν διατηρήθηκε. Η κλίνη αυτή αποτελεί την δεύτερη που αποκαλύπτεται in situ στην Μαυροπηγή, αλλά και στον ευρύτερο ελλαδικό και όχι μόνο χώρο.

facebook/Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης

Τοποθετείται χρονολογικά στον 4ο αι. π.Χ., με βάση τα συνευρήματα, είναι κατά πολύ πρωιμότερη της πρώτης (τρεις αιώνες περίπου), από διαφορετικό υλικό και διαφορετικού τύπου. Αποτελεί πολύτιμο εύρημα για τη μελέτη των αρχαίων κλινών. 

Ο νεκρός ήταν πλούσια κτερισμένος με τέσσερα πήλινα αγγεία, ένα γυάλινο και τρία χάλκινα, από τα οποία οι δύο τριφυλλόσχημες οινοχόες φέρουν πλαστική διακόσμηση ανθρώπινων μορφών. 

facebook/Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης

Στο πέρας των κάτω άκρων είχε τοποθετηθεί σιδερένιος τριποδικός λυχνοστάτης με μολύβδινο δακτύλιο στη βάση. Παρόμοιος συνοδεύει τον τάφο του Αλέξανδρου Δ΄ στην Βεργίνα, ενώ δύο βρέθηκαν στην Αιανή, στον οικισμό και το νεκροταφείο. Επιπλέον, ένας ακόμη βρέθηκε το 2021 σε ελληνιστική αγροικία στη Μαυροπηγή.

facebook/Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης

Οι δύο οινοχόες με την πλαστική διακόσμηση συντηρήθηκαν και αποτελούν μέρος της περιοδικής έκθεσης με τίτλο «ΧΑΛΚΟΣ και ΛΙΓΝΙΤΗΣ», που οργανώθηκε από την Εφορεία στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2022.