Η άνοδος και η πτώση του Μπόρις Τζόνσον- Ο «Βρετανός Tράμπ» του σκληρού Brexit φεύγει με κατεβασμένο κεφάλι

Γράφει ο Μιχάλης Ψύλος στο naftemporiki.gr

«Λευκή πετσέτα» έριξε τελικά ο Μπόρις Τζόνσον, καθώς υποχρεώθηκε να παραιτηθεί σήμερα από την ηγεσία του Συντηρητικού κόμματος και να ανοίξει το δρόμο για τη διαδοχή του, μετά την εσωκομματική εξέγερση εναντίον του. Ο Τζόνσον είπε πάντως ότι θα παραμείνει προσωρινός πρωθυπουργός μέχρι να εκλεγεί ο διάδοχός του, στο συνέδριο των Τόρις , το φθινόπωρο.

Περισσότερα από 50 υψηλόβαθμα στελέχη και μέλη της κυβέρνησής του, υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους για να τον αναγκάσουν να εγκαταλείψει τον πρωθυπουργικό θώκο, τρία χρόνια μετά την έλευσή του στην Ντάουνιγκ Στριτ, τον Ιούλιο του 2019.

Πρωθυπουργός από τον Ιούλιο του 2019, ο Τζόνσον, σάρωσε στις εκλογές που έγιναν λίγους μήνες αργότερα , βυθίζοντας τότε το αντιπολιτευόμενο Εργατικό κόμμα, ακόμη και σε πολλά από τα προπύργιά του.

Η άνοδος Τζόνσον στην εξουσία ήταν αποτέλεσμα του μύθου που είχε καλλιεργήσει ότι είναι «μαέστρος» στην  τέχνη της νίκης και της επιβίωσης .Αυτή η άνετη νίκη ήταν ένας από τους πυλώνες που επέτρεψαν στον Τζόνσον να επιβιώσει , παρά την πλημμύρα των σκανδάλων που αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια της θητείας του. Μέχρι σήμερα, τουλάχιστον.

Όπως γράφει εύστοχα η γερμανική Frankfurter Rundschau,οι Τόρις διώχνουν τον Τζόνσον γιατί  «προσπαθούν να σώσουν το τομάρι τους στις επόμενες εκλογές. Προσπαθούν να σώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί. Ετσι, πρέπει να γίνουν κατανοητές οι παραιτήσεις των στελεχών των Συντηρητικών από το υπουργικό συμβούλιο του Μπόρις Τζόνσον Με άλλα λόγια: ουδείς φεύγει λόγω της δήθεν αφόρητης συσσώρευσης σκανδάλων, όσο αγανακτισμένος κι αν είναι»

Το τελικό χτύπημα στον Τζόνσον είχε καταφέρει το πρωί ο νεοδιορισθείς υπουργός Οικονομίας, Ναντίμ Ζαχάουι:«Η χώρα χρειάζεται μια κυβέρνηση που όχι μόνο να είναι σταθερή, αλλά που να ενεργεί με αξιοπρέπεια. Πρωθυπουργέ, ξέρετε, μέσα στην καρδιά σας, ποιο θα ήταν το σωστό να κάνετε τώρα, δηλαδή να φύγετε»

 Υποψήφιοι διάδοχοι

Ήδη, αρκετοί Συντηρητικοί βουλευτές έχουν αρχίσει να προετοιμάζουν την υποψηφιότητά τους στην κούρσα για τη διαδοχή του Τζόνσον στην ηγεσία του κόμματος.

 Η Σουέλα Μπρέιβμαν, η κορυφαία νομική σύμβουλος της Ντάουνινγκ Στριτ, ήταν η πρώτη που ανακοίνωσε τις βλέψεις της στο δίκτυο ITV: «Αν γίνουν προκριματικές θα θέσω υποψηφιότητα.Αγαπώ αυτή την χώρα. Οι γονείς μου ήρθαν εδώ χωρίς απολύτως τίποτα και το Ηνωμένο Βασίλειο τους έδωσε ελπίδα, ασφάλεια και ευκαιρίες», είπε η 42χρονη Μπρέιβμαν, που είναι ινδικής καταγωγής.

 Υποσχέθηκε μάλιστα μείωση φόρων, σε μια σαφή ένδειξη ότι αυτή η δέσμευση θα είναι στο επίκεντρο της εσωκομματικής αντιπαράθεσης των υποψηφίων διαδόχων. Σύμφωνα με την Daily Telegraph , την εφημερίδα που διατηρεί ευθεία γραμμή με τους Τόρις, πιθανοί υποψήφιοι είναι επίσης ο Ζαχάουι, αλλά και ο βουλευτής Τζέρεμι Χαντ (που είχε ηττηθεί από τον Τζόνσον στις προηγούμενες  προκριματικές εκλογές) ,ο τέως υπουργός Οικονομίας  Ρίσι Σούνακ και η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας.

Η παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον ταράζει τα πολιτικά νερά σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο:  Η πρωθυπουργός της Σκωτίας, η εθνικίστρια Νίκολα Στάρτζον προειδοποίησε τον Τζόνσον να μην επιχειρήσει να παραμείνει υπηρεσιακός πρωθυπουργός: «Υπάρχει μια γενική αίσθηση ανακούφισης μετά το χάος αυτών των ημερών, αλλά η ιδέα του Μπόρις Τζόνσον να παραμείνει πρωθυπουργός μέχρι το φθινόπωρο δεν φαίνεται να είναι το ιδανικό σενάριο ούτε ήταν βιώσιμο», έγραψε ο Στάρτζον στον λογαριασμό της στο Twitter. 

Ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ χαιρέτισε την αναμενόμενη παραίτηση του Τζόνσον. Είναι «καλά νέα», είπε ο Στάρμερ στο βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων PA. Και πρόσθεσε: «Αλλά έπρεπε να είχε συμβεί εδώ και πολύ καιρό».

«Παγκόσμιος βασιλιάς»

Γεννημένος στη Νέα Υόρκη το 1964, ο  Αλεξάντερ Μπόρις ντε Πφέφελ Τζόνσον,πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του μετακινούμενος μεταξύ χωρών με την οικογένειά του, καθώς ο πατέρας του Stanley ακολούθησε μια ποικίλη διεθνή καριέρα.Σε ηλικία οκτώ ετών, λέγεται ότι δήλωσε πώς φιλοδοξεί να γίνει «παγκόσμιος βασιλιάς».

Σπούδασε στο περίφημο Ητον και συνέχισε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Μετά την αποφοίτησή του ξεκίνησε την καριέρα του στη δημοσιογραφία. Αρχικά ως ασκούμενος στους Times και στη συνέχεια ως ανταποκριτής της Daily Telegraph στις Βρυξέλλες, κάνοντας όνομα» με άρθρα που αμφισβητούσαν και  γελοιοποιούσαν τους νόμους και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις της Μάργκαρετ Θάτσερ και του Τζον Μέιτζορ αντιμετώπιζαν το ακανθώδες ζήτημα της Ευρώπης. Όταν επέστρεψε στο Λονδίνο πέντε χρόνια αργότερα, ο Τζόνσον έγινε τακτικός αρθρογράφος της Telegraph και άρχισε να γράφει  και για το περιοδικό Spectator. Το 1999 ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού και δύο χρόνια αργότερα εξελέγη βουλευτής των Τόρις στην «συντηρητική» έδρα του Χένλεϊ στο Οξφορντσάιρ.

Ο τότε ηγέτης των Εργατικών Τόνι Μπλερ είχε  όμως μόλις καταγράψει τη δεύτερη από τις τρεις εκλογικές του νίκες και η πολιτική του ηγεμονία δεν είχε ακόμη κλονιστεί από τον πόλεμο στο Ιράκ. Ο Τζόνσον λαχταρούσε την εξουσία, αλλά το κόμμα του φαινόταν ότι θα έμενε μακριά από αυτήν για τα επόμενα χρόνια.

Τον καλεί το Λονδίνο

Το 2007 ο Τζόνσον είχε βάλει στο στόχαστρο την πρωτεύουσα, ανακοινώνοντας ότι θα διεκδικούσε το ρόλο του δημάρχου του Λονδίνου. Κάτι που πέτυχε θριαμβευτικά το 2008, με 53% των ψήφων. Το αποτέλεσμα έδειξε την ευρεία εκλογική απήχηση του  Τζόνσον και έκανε πολλούς Συντηρητικούς να αναρωτηθούν: Αν μπορούσε να κερδίσει τους Εργατικούς στο Λονδίνο, τι θα μπορούσε να κάνει σε όλη την υπόλοιπη χώρα;

Το 2012 ,κέρδισε την επανεκλογή του, ενισχύοντας περαιτέρω τη φήμη του ως πιθανό μελλοντικό ένοικο του Νούμερο 10 της Ντάουνιγκ Στριτ. Με την προσοχή του να στρέφεται στην πρωθυπουργία, ο Τζόνσον επέλεξε να μην επιδιώξει τρίτη θητεία το 2016. Η εκλογή του ως βουλευτής το 2015 πυροδότησε εικασίες ότι είχε βάλει στόχο τη θέση του τότε πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον.

Το 2016 ο Τζόνσον έγινε ο κορυφαίος εκπρόσωπος της εκστρατείας κατά της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ στο δημοψήφισμα που οργάνωσε ο Κάμερον.

Όταν όλες οι ψήφοι μετρήθηκαν στο δημοψήφισμα, περίπου το 52% των Βρετανών είχαν ταχθεί υπέρ του Brexit. Πολλοί παρατηρητές πίστευαν ότι ο δρόμος τώρα είχε ανοίξει για την άνοδο του Τζόνσον στην ηγεσία του κόμματος και την πρωθυπουργία. Όταν η Τερέζα Μέι έγινε πρωθυπουργός και ηγέτις του Συντηρητικού Κόμματος, διόρισε τον Τζόνσον  υπουργό Εξωτερικών.

Υπέρμαχος του σκληρού Brexit

Ο Τζόνσον παρέμεινε επίμονος υποστηρικτής του σκληρού Brexit καθώς η κυβέρνηση Μέι  προσπαθούσε να διατυπώσει τις λεπτομέρειες της στρατηγικής εξόδου ,στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ. Ο Τζόνσον δημοσίως (και όχι πάντα διακριτικά) προειδοποίησε την πρωθυπουργό Μέι να κρατήσει σκληρή στάση. Δεν δίστασε μάλιστα να παραιτηθεί από υπουργός Εξωτερικών, κατηγορώντας την Μέι για ήπια στάση έναντι των Βρυξελλών.

Η Τερέζα Μέι, αφού απέτυχε δύο φορές να κερδίσει υποστήριξη στο σχέδιό της στις ψηφοφορίες στη Βουλή των Κοινοτήτων, τον Μάρτιο του 2019, δεσμεύτηκε να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία. Παραιτήθηκε τελικά από την ηγεσία των Τόρις στις 7 Ιουνίου 2019, παραμένοντας πάντως  ως προσωρινή πρωθυπουργός έως ότου το κόμμα της επιλέξει τον διάδοχό της .Ο Τζόνσον ήταν μεταξύ 10 υποψηφίων για την ηγεσία των Τόρις και τελικά ήταν ο νικητής κερδίζοντας με ποσοστό 66% τον εσωκομματικό του αντίπαλο Τζέρεμι Χαντ, με την υπόσχεση ότι η Βρετανία  θα αποχωρήσει από την ΕΕ χωρίς συμφωνία, αν χρειαστεί .

Ο «Βρετανός Τραμπ»

 Ο Τζόνσον διαδέχθηκε την Τερέζα Μέι στην πρωθυπουργία και η νίκη του χαιρετίστηκε από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είπε στους δημοσιογράφους ότι είναι «πολύ καλός άνθρωπος» και τον χαρακτήρισε «Βρετανό Τραμπ». Στις εκλογές που ακολούθησαν, οι Τόρις του Τζόνσον απέσπασαν τη μεγαλύτερη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων από το 2001 - οι 364 έδρες που κέρδισαν οι Συντηρητικοί ήταν οι  περισσότερες και από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ. Λίγες  εβδομάδες μετά τις εκλογές , το κοινοβούλιο ενέκρινε τελικά τη Συμφωνία Αποχώρησης.

Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε επίσημα από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου 2020.

Μετά; Αρχισε η εποχή των σκανδάλων…Η κρίση στην Ουκρανία μείωσε πάντως το αίσθημα κινδύνου στον Τζόνσον . Η σαφής απουσία διαδόχου και οι προειδοποιήσεις για τους κινδύνους αλλαγής ηγέτη εν μέσω ενός πολέμου φάνηκε να δίνουν στον Τζόνσον την ασυλία. Κερδίζοντας μάλιστα και την ψήφο εμπιστοσύνης.

Οι συνεχείς ήττες όμως των Τόρις στις αναπληρωματικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τελευταία-ακόμη και στα προπύργια των Συντηρητικών- ήταν η σταγόνα στο ποτήρι που ξεχείλισε .Αυτή τη φορά, η πολιτική μαγεία του Τζόνσον δεν λειτούργησε. Ο Μπόρις έπαψε πια να είναι ο «γεννημένος νικητής», αλλά έγινε συνώνυμο της ήττας…Και τότε σκοτώνουν τα` άλογα, όταν γεράσουν» !