Πρωτοποριακή συζήτηση στη Βουλή: Δικαίωμα των γυναικών για παιδί έως τα 54

Γράφει η Πέννυ Μπουλούτζα στην Καθημερινή

Αύξηση του ηλικιακού ορίου από το 50ό έτος στο 54ο έτος για τις γυναίκες που θέλουν να προσφύγουν σε μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, θεσμική κατοχύρωση της κρυοσυντήρησης ωαρίων και για κοινωνικούς λόγους, αλλά και κατάργηση της απαιτούμενης συναίνεσης του συζύγου για την κρυοσυντήρηση ωαρίων από τη γυναίκα που το επιθυμεί, είναι μεταξύ των βασικών αλλαγών που φέρνει στο πεδίο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στη χώρα μας σχέδιο νόμου του υπουργείου Υγείας.

Το σχέδιο νόμου με τίτλο «Μεταρρυθμίσεις στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή», η συζήτηση του οποίου στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής ξεκινά σήμερα, έρχεται να εκσυγχρονίσει το θεσμικό πλαίσιο της χώρας μας, που θεωρείτο πριν από κάποια χρόνια ως ένα από τα πιο «προχωρημένα» της Ευρώπης, ωστόσο πλέον έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις.

Οπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, ως ηλικιακό όριο φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής στις γυναίκες νοείται το 54ο έτος. Κατόπιν τούτου προτείνεται σε γυναίκες ηλικίας πενήντα ετών και μιας ημέρας μέχρι 54 ετών να μπορεί να εφαρμοσθεί μέθοδος ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής κατόπιν σχετικής άδειας της αρμόδιας Εθνικής Αρχής. Σύμφωνα με τους συντάκτες του σχεδίου νόμου, η προτεινόμενη διάταξη είναι αναγκαία καθώς, σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, οι γυναίκες ηλικίας έως 54 ετών έχουν φυσική ικανότητα αναπαραγωγής, ενώ πλέον οι σημερινοί ρυθμοί διαβίωσης οδηγούν περισσότερες γυναίκες σε δημιουργία οικογένειας σε μεγαλύτερη ηλικία.

Ασφαλές

Κάθε χρόνο εκατοντάδες γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας –υπολογίζονται σε 500 με 700– μετα- βαίνουν σε Αλβανία, Κύπρο και ΗΠΑ για να κάνουν παιδί.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, επιστημονικός διευθυντής της «Γένεσις» Αθηνών, Κωνσταντίνος Πάντος, από το 2016 είναι γνωστό ότι έως τα 55 έτη είναι ασφαλές για μια γυναίκα να αποκτήσει παιδί με μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει κάποιο υποκείμενο νόσημα. Ετσι, πολλές χώρες έχουν προσαρμόσει τη νομοθεσία τους και τις συστάσεις τους. Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ πλέον δεν υπάρχει ηλικιακό όριο και απλώς συνιστάται προσοχή στις μεθόδους αυτές όταν αφορούν γυναίκες άνω των 55, το Ισραήλ επιτρέπει την εφαρμογή τους έως την ηλικία των 54 ετών, το ίδιο και η Αυστραλία, στην Αλβανία και στην Ισπανία δεν υπάρχει όριο (στην Ισπανία κάθε κέντρο θέτει δικό του όριο, που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι τα 55 έτη) και στην Κύπρο, κατόπιν αιτήματος στην Εθνική Αρχή, μπορεί μια γυναίκα έως τα 55 έτη της να υποβληθεί σε μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Στην Ελλάδα έως τώρα υπάρχει το αυστηρό ηλικιακό όριο των 50 ετών, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο εκατοντάδες γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας –υπολογίζονται σε 500 με 700– να μεταβαίνουν σε Αλβανία, Κύπρο και ΗΠΑ για να κάνουν παιδί.

Παράλληλα, το σχέδιο νόμου δίνει το δικαίωμα σε μια γυναίκα να καταθέτει ωάριο για κρυοσυντήρηση χωρίς τη συναίνεση συζύγου, συντρόφου ή του προσώπου με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Αντιστοίχως, μπορεί να κάνει ελεύθερη χρήση του υλικού αυτού σε περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου, διάστασης ή καταγγελίας του συμφώνου συμβίωσης.

Το σχέδιο νόμου κατοχυρώνει θεσμικά τη κρυοσυντήρηση γενετικού υλικού και για κοινωνικούς λόγους και όχι μόνο για ιατρικούς, όπως ισχύει σήμερα. Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική, η διάταξη είναι αναγκαία ώστε «η γυναίκα που δεν έχει σχεδιάσει τη δημιουργία οικογένειας, ή δεν έχει βρει ακόμη τον κατάλληλο σύντροφο, να έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει στο μέλλον απογόνους από το δικό της βιολογικό υλικό, ακόμη και χωρίς να υφίσταται λόγος ιατρικής αναγκαιότητας». Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, η κρυοσυντήρηση ωαρίων θα πρέπει να γίνεται έως την ηλικία των 35 ετών, καθώς μετά την ηλικία αυτή μειώνεται σημαντικά η επιτυχία γονιμοποίησης. Σύμφωνα με τον κ. Πάντο, χρειάζεται ενημέρωση των γυναικών περί των ορίων που θέτει η φύση. «Μια γυναίκα που επιλέγει να κάνει τις σπουδές της και το μεταπτυχιακό της πριν κάνει οικογένεια θα πρέπει να γνωρίζει ότι πρέπει να καταψύξει τα ωάριά της πριν περάσει τα 35 έτη. Η ενημέρωση για τα όρια αυτά είναι πολύ σημαντική ειδικά στην Ελλάδα, όπου οι γυναίκες έχουν μια τάση να υπερεκτιμούν τη δυνατότητά τους να αποκτήσουν παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία».

Επιπροσθέτως το σχέδιο νόμου προτείνει να δίνεται η δυνατότητα σε ένα δότη γενετικού υλικού να επιλέξει εάν η ταυτότητά του θα μείνει άγνωστη ή θα μπορεί να γνωστοποιηθεί μετά την ενηλικίωση του παιδιού και εφόσον αυτό το αιτηθεί. Τέλος, προβλέπεται η ίδρυση Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στο «Αττικόν» αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση ατόμων με HIV.