11 αποφθέγματα από το Θιβετιανό Βιβλίο για την Ζωή και τον Θάνατο - Θα φωτίσουν το μονοπάτι σας

Ένα από τα βαθύτερα μαθήματα στην προσωπική μου ζωή προήλθε από το Θιβετιανό βιβλίο για την ζωή και τον θάνατο του Sοgyal Rinpοche που βασίστηκε στην Θιβετιανή Βίβλο των νεκρών (Βardο Thοdοl). Η συνειδητοποίηση ότι «κάθε μέρα γεννιόμαστε και κάθε νύχτα πεθαίνουμε ξανά» κάνει πιο εύκολο το να αφήσετε το παρελθόν και να ξεκινήσετε την διαδικασία της εξέλιξης.

Το Θιβετιανό βιβλίο για την ζωή και τον θάνατο δεν είναι το μόνο βιβλίο που εμπνεύστηκε από την βίβλο των νεκρών. 

Αυτό που κάνει την Βίβλο των Νεκρών τόσο ξεχωριστή είναι ότι εστιάζει στην τέχνη του θανάτου και με αυτόν τον τρόπο διδάσκει σε κάποιον πώς να ζήσει μια πιο ολοκληρωμένη ζωή. Έχοντας αυτό κατά νου, ας αρχίσουμε με το κεντρικό θέμα, τον Θάνατο.

«Όταν τελικά ελευθερωθούμε από το σώμα που καθορίζει και ελέγχει την κατανόηση μας για τον εαυτό μας, για τόσο πολύ καιρό, το καρμικό όραμα κάποιου για την ζωή είναι εντελώς εξαντλημένο, αλλά κάθε κάρμα που είναι πιθανόν να δημιουργηθεί στο μέλλον δεν έχει αρχίσει ακόμα να αποκρυσταλλώνεται.

Έτσι, αυτό που συμβαίνει στον θάνατο είναι ότι υπάρχει ένα «κενό» ή ένας χώρος που είναι γόνιμος με τεράστιες δυνατότητες. Είναι μια στιγμή τεράστιας ισχύς όπου το μόνο πράγμα που έχει σημασία ή που θα μπορούσε να έχει σημασία είναι το πόσο ακριβές είναι το μυαλό σας. Χωρίς το φυσικό σώμα, το μυαλό στέκεται γυμνό και αποκαλύπτεται αναπάντεχα αυτό που ήταν πάντα: ο αρχιτέκτονας της πραγματικότητας μας».

Ενώ σε αυτή την πραγματικότητα είναι απολύτως απαραίτητη η φροντίδα τόσο του σώματος όσο και της ψυχής, ο θάνατος σύμφωνα με την φιλοσοφία των Βουδιστών σας απαλλάσσει από το βάρος της υλικής ύπαρξης. Έτσι, ενώ ακολουθούμε την ρουτίνα μας, πόσοι φροντίζουν το μυαλό τους; Τι λέτε σήμερα να στολίσετε τον ψυχικό σας κόσμο;

Όλοι μας πιστεύουμε ότι δεν έχουμε χρόνο και θεωρούμε δεδομένο ότι καθώς μεγαλώνουμε θα έχουμε χρόνο για να αλλάξουμε και να εξελιχθούμε. Αλλά η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν ξέρει πότε θα σταματήσει να αναπνέει.

«Το να σχεδιάζεις το μέλλον είναι σαν να πηγαίνεις για ψάρεμα σε ένα ξηρό φαράγγι. Τίποτα δεν πηγαίνει όπως θες, οπότε άσε τα σχέδια και τις φιλοδοξίες. Αν πρέπει να σε απασχολεί κάτι είναι το να κάνεις αβέβαιη την ώρα του θανάτου σου».

Όποτε οι άλλοι με ρωτούν για τα μελλοντικά μου σχέδια ο Βουδιστής μέσα μου κρυφογελά. Το μόνο που μπορώ να σχεδιάσω είναι αυτό που συμβαίνει στο τώρα, επειδή το πως δουλεύω με την παρούσα στιγμή είναι το μόνο πράγμα που θα αλλάξει την πορεία της ζωής μου.

Δεν είναι ότι γεννήθηκα έτσι, αλλά η ζωή χρησιμοποιεί τόσα πολλά για να αλλάξει την πορεία σας. Αυτό δεν σημαίνει να μην έχετε κάποιον στόχο ή ιδέες. Καθορίστε στόχους, πάρτε ιδέες αλλά συγκεντρωθείτε στο τώρα, στο πως μπορείτε να δουλέψετε τώρα γι αυτόν τον στόχο. Θα σας καταναλώσει; Πρέπει οτιδήποτε στην ζωή να καταναλώνει την ουσία αυτού που πραγματικά είστε; Αυτά τα ερωτήματα θα τα απαντήσετε εσείς και κανείς άλλος.

«Αυτό που γεννιέται θα πεθάνει, αυτό που έχει μαζευτεί θα διασκορπιστεί, αυτό που έχει συλλεχθεί θα εξαντληθεί, αυτό που έχει χτιστεί θα καταρρεύσει και αυτό που ήταν ψηλά θα κατέβει».

Ξεχνάμε καθημερινά την προσωρινότητα μας. Οι διαφημίσεις μας ωθούν να κυνηγάμε, να συλλέγουμε και να αναβαθμίζουμε πράγματα. Ποιος είστε όταν δεν έχετε όλα αυτά;

Έχετε γνωρίσει τον πραγματικό εαυτό σας;

«Αυτός ο κόσμος μπορεί να φανεί πειστικά θαυμάσιος μέχρι ο θάνατος να καταρρίψει την ψευδαίσθηση και να μας βγάλει από την κρυψώνα μας».

Είναι καιρός να σταματήσετε να κρύβεστε και να φέρετε στο φως τον αληθινό εαυτό σας.

«Απλώς εξετάστε το μυαλό σας για λίγο. Θα δείτε ότι είναι σαν ψύλλος που συνεχώς αναπηδά μπρος και πίσω. Θα δείτε πως οι σκέψεις εμφανίζονται χωρίς κανένα λόγο, χωρίς καμία σύνδεση. Ενώ παρασυρόμαστε από το χάος της κάθε στιγμής, γινόμαστε τα θύματα της μεταβλητότητας του μυαλού μας.»

Όταν μετακομίζεις στην επαρχία, σταματά να υπάρχει η φασαρία της πόλης και η ακινησία τον πρώτο καιρό φαίνεται περίεργη. Το μυαλό παίζει παιχνίδια στον σκοτάδι με ήχους της νύχτας, τους γρύλους, τις κουκουβάγιες και την σιωπή.

Όταν έρχονται άνθρωποι από την πόλη αναρωτιούνται γιατί μένουμε εδώ και προβληματίζονται για το τι να κάνουν μετά από μια- δυο μέρες. Όταν δεν υπάρχει τίποτα να σου αποσπάσει την προσοχή, ο μόνος φίλος που γνωρίζεις είναι ο εαυτός σου.

«Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Αλλά σε έναν κόσμο αφιερωμένο στους περισπασμούς, η σιωπή και η ακινησία μας τρομάζουν. Προστατευόμαστε από αυτά με τον θόρυβο και με την συνεχή απασχόληση. Το να κοιτάξουμε την φύση του μυαλού μας είναι το τελευταίο πράγμα που θα κάναμε. Μερικές φορές νομίζω ότι δεν το θέλουμε.»

Τώρα λοιπόν που καλύψαμε το τι συμβαίνει στην καθημερινότητα, ας αλλάξουμε την πλοκή και ας επικεντρωθούμε στο πως μπορούμε να προετοιμαστούμε για τον θάνατο με καλλιτεχνική ζωή.

«Πάντα να αναγνωρίζετε τις ονειρικές ιδιότητες της ζωής και μειώστε τα κολλήματα και την αποστροφή σας. Να είστε καλοσυνάτοι απέναντι σε όλους. Να είστε συμπονετικοί ανεξάρτητα από το τι σας κάνουν οι άλλοι. Αυτό που θα κάνουν δεν θα έχει τόση σημασία όταν το δείτε ως όνειρο. Το κόλπο είναι να έχετε θετικές προθέσεις κατά την διάρκεια του ονείρου. Αυτό είναι το βασικό σημείο. Αυτή είναι η αληθινή πνευματικότητα.»

Ωστόσο συμβαδίστε με το ρεύμα της ζωής δεν είναι όλα μόνο ένα όνειρο. Ο κόσμος είναι μια ψευδαίσθηση, σύμφωνα με την βεδική φιλοσοφία. Με απλούς όρους αυτή είναι μια φάση μετασχηματισμού, όπου οι πράξεις σας αποφασίζουν για το μέλλον της ψυχής σας.

Οπότε επιλέξτε να αγαπήσετε και να αγαπηθείτε, επιλέξτε να είστε ευγενικοί και να παίρνετε καλοσύνη, επιλέξτε να ζήσετε μια ζωή που να είστε καλοί και να μοιράζεται καλό. Για να βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε στον σωστό δρόμο ποτέ μην ξεχνάτε να κάνετε ενδοσκόπηση και να κοιτάτε πίσω σας για το πώς ήταν η μέρα σας και που μπορείτε να κάνετε αλλαγές για να οδηγηθείτε σε μια πιο καρποφόρα ύπαρξη.

«Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να προσεγγίσετε τον διαλογισμό όσο πιο ευχάριστα γίνεται. Μπορείτε να βρείτε την μουσική που νιώθετε πως σας εξυμνεί και να την χρησιμοποιήσετε για να ανοίξετε την καρδιά και το μυαλό σας. Μπορείτε να συλλέξετε ποιήματα ή λόγια από διδασκαλίες που με τα χρόνια σας έκαναν να προχωρήσετε και να τα έχετε πάντα για να εξυψώνετε το πνεύμα σας.»

Ο Sogyal κάνει τον διαλογισμό να φαίνεται τόσο εύκολος. Αλλά δεν έχει να κάνει μόνο με το να κάθεστε οκλαδόν κάτω από ένα δέντρο. Μπορεί να είναι το οτιδήποτε σας φέρνει σε κατάσταση διαλογισμού και έχει τα θετικά οφέλη του. Έχουμε αναφερθεί για τους τρόπους διαλογισμού χωρίς διαλογισμό όπως το να ψάλλετε που ανοίγει την καρδιά και το μυαλό σας.

«Η πνευματική αλήθεια δεν είναι κάτι πολύπλοκο και εσωτερικό. Στην πραγματικότητα είναι κοινή λογική. Όταν κατανοήσετε την φύση του μυαλού, το στρώμα σύγχυσης φεύγει. Δεν «γίνεστε» βούδας, απλώς σταματάτε σταδιακά να εξαπατάστε. Και το να είσαι βούδας δεν σημαίνει να είσαι κάποιος παντοδύναμος πνευματικός υπεράνθρωπος, αλλά να γίνεις επιτέλους ένα πραγματικό ανθρώπινο ον.»

Μας έχουν πιέσει να πιστεύουμε ότι οι άγιοι, οι μυστικιστές και οι θεοί είναι υπεράνθρωποι. Αλλά η αλήθεια είναι ότι όλοι μας έχουμε την δυνατότητα να φτάσουμε στο επίπεδο τους με το να είμαστε καλοί άνθρωποι. Απλώς η πορεία είναι τόσο δύσκολη, που είναι πιο εύκολο να πιστέψετε πως η δουλειά σας τελειώνει με το να πάτε απλώς στην εκκλησία.

Αλλά πότε ήταν η τελευταία φορά που ο προ-παππούς σας ή ο πατέρας του ή παλαιότερες γενιές συνάντησαν ένα άτομο που κατέβηκε από τον Παράδεισο με ένα άρμα φωτιάς; Είναι καιρός να κοιτάξουμε εσωτερικά και να βρούμε τον Θεό που κρύβεται μέσα μας.

«Ανακάλυψα επίσης από την εμπειρία μου ότι είναι βασικό να μην παίρνουμε τίποτα πολύ προσωπικά. Όταν το περιμένεις λιγότερο, οι άνθρωποι που πεθαίνουν μπορούν να σε κάνουν τον στόχο όλης της οργής τους. Όπως είπε και η Elisabeth Kübler-Ross ο θυμός και οι κατηγορίες μπορούν να “εκτοπιστούν προς όλες τις κατευθύνσεις και να προβάλλονται στο περιβάλλον μερικές φορές σχεδόν τυχαία”. Μην φανταστείτε ότι αυτή η οργή έχει στόχο πραγματικά εσάς. Το να συνειδητοποιήσετε από πού πηγάζει ο φόβος και η θλίψη θα σας εμποδίσει να αντιδράσετε με τρόπους που θα μπορούσαν να βλάψουν τις σχέσεις σας. Μερικές φορές.»

Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι όλοι θα πεθάνουμε, οπότε όταν ο Sogyal μιλά για τους ανθρώπους που πεθαίνουν, σημαίνει ότι ο καθένας μας μπορεί να διαδώσει την κακία. Είναι πολύ εύκολο, ειδικά όταν είμαστε εξαντλημένοι, αγχωμένοι και καταπιεσμένοι από τον αγώνα που κάνουμε.

Αν και δεν είναι εύκολο, πρέπει να προσπαθήσουμε να βάλουμε τον εαυτό μας στην θέση των άλλων ανθρώπων ή τουλάχιστον να προσπαθήσουμε να έχουμε μια γενική εικόνα για τις καταστάσεις. Το να μείνουμε ήρεμοι σε συνδυασμό με ασκήσεις αναπνοής μπορούν να μας βοηθήσουν σε αυτό αναφέρει το Awaken.

Το επόμενο απόφθεγμα συνοψίζει ολόκληρη την ουσία του άρθρου. Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν πως δεν είναι δεσμευμένοι από αυτή την πραγματικότητα. Ναι, όλοι συνδεόμαστε μεταξύ μας αλλά σήμερα αυτή την στιγμή είμαστε ξεχωριστά. Ο Sogyal το αποκαλεί αυτό οπτική ψευδαίσθηση, και ακόμα και αν πρόκειται για παραίσθηση, κανείς δεν μπορεί να παραλείψει την εμπειρία. Έτσι, ενώ βιώνετε αυτή την ύπαρξη σε αυτόν τον κόσμο, γιατί δεν επεκτείνετε τα όρια που έχετε θέσει στην αγάπη και στην συμπόνια σας;

«Ένα ανθρώπινο ον είναι μέρος ενός συνόλου, που ονομάζεται από εμάς “Σύμπαν”, ένα μέρος περιορισμένο στον χρόνο και στον χώρο. Βιώνει τον εαυτό του, τις σκέψεις και τα συναισθήματα του ως κάτι που είναι χωριστό από τους υπόλοιπους- ένα είδος οπτικής ψευδαίσθησης της συνείδησης του. Αυτή η αυταπάτη είναι ένα είδος φυλακής για εμάς, περιορίζοντας μας στις προσωπικές μας επιθυμίες και στην αγάπη για μερικά κοντινά μας άτομα. Η δουλειά μας θα πρέπει να είναι να απελευθερωθούμε από αυτή την φυλακή διευρύνοντας την συμπόνια μας ώστε να αγκαλιάσουμε όλα τα ζωντανά πλάσματα της φύσης.»

Το Θιβετινό Βιβλίο για την Ζωή και τον Θάνατο έχει πολλή περισσότερη σοφία να προσφέρει, αλλά ακόμα και αν αυτά τα αποσπάσματα σοφίας εφαρμοστούν θα δείτε σπουδαία αποτελέσματα στο μονοπάτι σας που ονομάζεται ζωή.