Ο θρύλος της παγκόσμιας μουσικής Ζαν Μισέλ Ζαρ γιορτάζει! Από τις Πυραμίδες της Αιγύπτου ως το Τέξας, ο Γάλλος συνθέτης performer εντυπωσιάζει (φωτό - βίντεο)

Σαν σήμερα το 1974 γεννήθηκε ο Ζαν - Μισέλ Ζαρ!

Κι επισήμως σήμερα γίνεται 75 ετών ο θρύλος της ηλεκτρικής μουσικής.

Με αφορμή το σημαντικό αυτό γεγονός θα κάνουμε μία σύντομη αναδρομή στη ζωή του ταλαντούχου καλλιτέχνη.

Ζαν Μισέλ Ζαρ: Ο κορυφαίος Γάλλος συνθέτης

Ο Ζαν Μισέλ Ζαρ (γαλλικά: Jean Michel André Jarre‎), γεννημένος στις 24 Αυγούστου 1948, είναι Γάλλος συνθέτης, μουσικός, περφόρμερ και μουσικός παραγωγός.

Υπήρξε πρωτοπόρος στην ηλεκτρονική μουσική, όπως και στα είδη της Ambient και της New Age μουσικής, και είναι γνωστός ως οργανωτής υπαίθριων θεαμάτων που συνοδεύουν τη μουσική του, με φωτισμούς λέιζερ και πυροτεχνήματα.

Η πρώτη του επιτυχία ήταν το άλμπουμ του 1976 Oxygène. Ηχογραφημένο σε ένα αυτοσχέδιο στούντιο στο σπίτι του, πούλησε περί τα 12 εκατομμύρια αντίτυπα. Ακολούθησε το 1978 το Équinoxe (= «Ισημερία»), και το επόμενο έτος ο Ζαρ έδωσε συναυλία σε πάνω από ένα εκατομμύριο ακροατές στην Πλας ντε λα Κονκόρντ του Παρισιού, ένα ρεκόρ που έχει από τότε καταρρίψει τρεις φορές.

Μάλιστα με αφορμή του «Oxymore», του 22ου στούντιο άλμπουμ που κυκλοφόρησε στις απαρχές του 2022 είχε παραχωρήσει και μία συνέντευξη στο ΒΗΜΑgazino.

«Οταν φτιάχνω καινούργια μουσική δεν σκέφτομαι ποτέ το κοινό» λέει με παρρησία.

«Aκουσα την Björk να λέει πρόσφατα πως όταν ξεκινά ένα νέο πρότζεκτ δεν μπαίνει στη διαδικασία να αναρωτηθεί αν θα το ακούσουν 30 ή 30.000 άτομα και ταυτίστηκα μαζί της. Πάντα αντιμετώπιζα τη μουσική μου με όρους χώρου και στο «Oxygène» ακόμη είχα προσπαθήσει να διευρύνω την αίσθηση του στερεοφωνικού ήχου με delays και reverb. Στη φύση δεν υπάρχει stereo, όταν σας μιλάω σας μιλάω σε mono, ένα πουλί κελαηδά σε mono, το περιβάλλον μας είναι που δημιουργεί προοπτική στον ήχο. Για αιώνες ως μουσικοί είχαμε μια σχέση με τον ήχο ας την πω εμπρόσθια, όταν συνέθετες μια συμφωνία φανταζόσουν μια ορχήστρα μπροστά σου, στο στούντιο αντίστοιχα έχεις τα ηχεία. 

Το να βρω τρόπο να ακούω τη φωνή του Φρανκ Σινάτρα σαν να έρχεται μέσα από το κεφάλι μου, μου φαίνεται ανόητο – μοιάζει λίγο με αυτό που γίνεται με τον επιχρωματισμό των ασπρόμαυρων ταινιών, μια διαδικασία ανούσια και ψεύτικη. Το να δημιουργείς από την αρχή μουσική ειδικά για να ακουστεί σε 360 spatial sound θα αλλάξει τα δεδομένα, μπορείς να εξερευνήσεις τον χώρο με τα διάφορα στοιχεία ενός κομματιού όπως θα τοποθετούσες κάποια αντικείμενα γύρω από τον εαυτό σου. Φυσικά, ανοίγει ολόκληρους δρόμους με πιθανότητες, είναι μια στιγμή ρήξης, μια επανάσταση – όπως τότε που περάσαμε από το mono στο stereo. Σε μερικά χρόνια πιστεύω ότι θα αντιμετωπίζουμε τον στερεοφωνικό ήχο με νοσταλγία, όπως σκεπτόμαστε τώρα το γραμμόφωνο των παππούδων μας».

Η σχέση του με την Ελλάδα

«Αγαπάω πολύ την Ελλάδα, έχω μάλιστα σπουδάσει αρχαία ελληνικά στο σχολείο και μου αρέσει πολύ να εντοπίζω ποιες λέξεις που χρησιμοποιούμε προέρχονται από τη γλώσσα σας και να βρίσκω μετά την ετυμολογία τους. Σε ένα οξύμωρο σχήμα δύο στοιχεία φαινομενικά αντιθετικά συνδυάζονται για να προκύψει κάτι αναπάντεχα αληθινό. Αυτό συνέβη και στη μουσική όταν μπήκαν άλλοι ήχοι στο παιχνίδι, όλα αυτά συνδέονται φυσικά και με άλλο ένα καλλιτεχνικό κίνημα, τον σουρεαλισμό». 

Η λέξη "νοσταλγία" ....

"Νιώθω άσχημα για όσους δεν πιστεύουν στο μέλλον, τους λυπάμαι. Πολλοί εξωραΐζουν το παρελθόν και θεωρούν ότι όλα γίνονται χειρότερα, όμως αν αυτό ήταν αλήθεια δεν θα ήμασταν εδώ να μιλάμε για τόσο ενδιαφέροντα πράγματα, θα είχαμε πεθάνει από κάποια αρρώστια για την οποία δεν θα υπήρχαν αντιβιοτικά. Δεν είναι ιδανικός ο κόσμος μας, αλλά υπάρχει πρόοδος. Για εμένα είναι φυσικό και ανθρώπινο το να βλέπουμε το μέλλον ως δυστοπία γιατί βαθιά μέσα μας ξέρουμε ότι μια μέρα δεν θα είμαστε εκεί να το ζήσουμε."

"Η περιέργεια αποτελεί για εμένα κινητήριο δύναμη με πολύ ενστικτώδη τρόπο. Είναι πολύ σημαντικό να πατάω το reset και να αρχίζω ξανά με νέες ιδέες και αρχές, αναζητώντας εμμονικά τη μία στιγμή τελειότητας που ξέρω πως δεν θα έρθει ποτέ, όμως πάντα αξίζει να κυνηγάς τη δική σου, προσωπική χίμαιρα"

Αρκετά από τα άλμπουμ του έχουν κυκλοφορήσει ταυτόχρονα με την πραγματοποίηση μεγάλων υπαίθριων events. Ο Ζαν Μισέλ Ζαρ υπήρξε ο πρώτος δυτικός μουσικός στον οποίο επιτράπηκε να πραγματοποιήσει συναυλίες στη Λαϊκή Κίνα (από όπου προέκυψαν τα «Κοντσέρτα της Κίνας»), ενώ κατέχει και το παγκόσμιο ρεκόρ για το μεγαλύτερο ακροατήριο σε υπαίθρια εκδήλωση.

Καθώς φαίνεται και από τίτλους των άλμπουμ και κομματιών του, εμπνέεται αρκετά από τις φυσικές επιστήμες.

Αποτελούσε πρώτυπο για πλειάδα μουσικών από τον Moby έως τον Γκάρι Νιούμαν.

Λάτρης των ωραίων γυναικών, έχει υπάρξει σύζυγος της Σαρλότ Ράμπλινγκ, της Αν Παριγιό και (σήμερα) της Γκονγκ Λι, ενώ ήταν για σύντομο διάστημα ζευγάρι και με την Ιζαμπέλ Ατζανί.