Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ: Ο αριστοκράτης των καμπαρέ στο Παρίσι - Ήταν ο τεράστιος μετά-ιμπρεσιονιστής ζωγράφος & βασιλιάς της αφίσας

Ο Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ ήταν ένας σπουδαίος Γάλλος ζωγράφος που έζησε στα τέλη του 19ου αιώνα. Έχει χαρίσει στην Τέχνη σπουδαία έργα που αποτυπώνουν την πραγματικότητα της εποχής που ζούσε, η οποία πολλές φορές μπορεί να ήταν και πιο παρακμιακή από αυτό που βλέπουμε μερικές φορές στις δημιουργίες άλλων ζωγράφων.

Ο ζωγράφος γεννήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1864 στο Αμπλί, προάστιο του Παρισιού. Ήταν γιος του Κόμη Αλφόνσου και της Κόμισσας Αντέλ ντε Τουλούζ-Λωτρέκ (Adele de Toulouse-Lautrec), γόνος ιστορικής και αριστοκρατικής οικογένειας, η οποία ωστόσο την περίοδο της γέννησης του, είχε ήδη χάσει μέρος του παλαιότερου κύρους της.

Η αιμομιξία και οι επιπτώσεις της στην υγεία του

Οι γονείς του συνδέονταν μεταξύ τους με συγγένεια πρώτου βαθμού, πρακτική που ήταν ευρύτερα διαδεδομένη εκείνη την εποχή προκειμένου να διατηρηθεί η περιουσία της οικογένειας μεταξύ των μελών της. Το γεγονός αυτό ωστόσο οδηγούσε σε γενετικές ανωμαλίες, όπως και στην περίπτωση του Λωτρέκ, του οποίου τα πόδια σταμάτησαν να αναπτύσσονται φυσιολογικά, μετά από ρήξεις που υπέστη στο αριστερό και δεξί του πόδι, σε ηλικία 12 και 14 ετών αντίστοιχα.

Το ύψος του Λωτρέκ έφθανε μόλις το 1,5 μέτρο ενώ σε αντίθεση με τα πόδια του, το υπόλοιπο σώμα του είχε φυσιολογική ανάπτυξη.

Εξαιτίας αυτής της ανωμαλίας στη σωματική του διάπλαση, αδυνατούσε να ακολουθήσει μία συμβατική κοινωνική ζωή, γεγονός που πιθανά λειτούργησε καταλυτικά στο να αφοσιωθεί στη ζωγραφική.

Σημαντικός καλλιτέχνης του μετα-ιμπρεσιονισμού

Αποτέλεσε σημαντικό καλλιτέχνη του μετα-ιμπρεσιονισμού ενώ θεωρείται από πολλούς και ο επίσημος εικονογράφος της νυχτερινής ζωής εκείνης της εποχής – της λεγόμενης Μπελ Επόκ (belle epoque) – στα καμπαρέ του Παρισιού.

Οι πίνακές του χαρακτηρίζονταν από έντονα χρώματα και ανθρώπινες παρουσίες. Θεωρείται επιπλέον ένας από τους πρωτοπόρους στην τέχνη της αφίσας, γνωστός κυρίως για τις αφίσες που φιλοτέχνησε για το καμπαρέ Μουλέν Ρουζ (Moulin Rouge). Ασχολήθηκε ακόμα με την τεχνική της λιθογραφίας.

Το έργο του και οι αφίσες του Μουλέν Ρουζ

Ο Τουλούζ-Λωτρέκ είχε ακαδημαϊκή εκπαίδευση, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τη συμβατική ζωγραφική και αφέθηκε σε πρωτοποριακούς πειραματισμούς, επηρεασμένος σε μεγάλο βαθμό από την ανατολική αισθητική (Japonisme). Το 1884 εγκαταστάθηκε στη συνοικία της Μονμάρτης, που τότε αποτελούσε ένα καταφύγιο με χαμηλά ενοικία, όπου καλλιτέχνες, μποέμ τύποι και ηθοποιοί, οι θαμώνες και οι πόρνες που σύχναζαν στα νυχτερινά κέντρα της περιοχής, ζούσαν και αλληλεπιδρούσαν σε ένα πολύβουο περιβάλλον. Ο Τουλούζ-Λωτρέκ συναναστράφηκε με όλους ανεξαρτήτως, από τους πιο φτωχούς, μέχρι τους πιο πλούσιους και διάσημους. Οι πρώτοι του πίνακές επικεντρώνονταν στα ίδια τα μοντέλα, αλλά από το 1886 κι έπειτα, επέλεξε να τοποθετεί τα μοντέλα του σε νυχτερινά κέντρα, οίκους ανοχής, μπαρ, ιπποδρόμους και άλλα παρακμιακά περιβάλλοντα.

Όταν το 1889 άνοιξε το καμπαρέ Μουλέν Ρουζ, ο Τουλούζ-Λωτρέκ ανέλαβε να δημιουργήσει μια σειρά από αφίσες γι’ αυτό, γεγονός που του επέτρεψε να βγάλει τα προς το ζην, πέρα από το σταθερό εισόδημα που λάμβανε από την οικογένειά του. Μεταξύ των έργων που δημιούργησε για το Μουλέν Ρουζ και άλλα παρισινά νυχτερινά κέντρα, περιλαμβάνονται απεικονίσεις της τραγουδίστριας Υβέτ Γκίλμπερτ, της χορεύτριας Λουίζ Βέμπερ (γνωστή και ως La Goulue) και της χορεύτριας Ζαν Αβρίλ.

Έζησε κυρίως στη Μονμάρτρη, που αποτελούσε το κυρίαρχο κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Ο θάνατός του, ο αλκοολισμός και το σανατόριο

Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1901 ο οργανισμός του δεν άντεξε την ταραχώδη ζωή του αλκοολισμού και των πορνείων και υπέκυψε διακόπτοντας την πολλά υποσχόμενη καριέρα του. Στο σανατόριο όπου εισήχθη για 3 μήνες κατάφερε να ζωγραφίσει 39 πορτρέτα. Με την επιστροφή του στο σπίτι όμως, επέστρεψε και στις παλιές του συνήθειες γεγονός που λειτούργησε καταλυτικά στον ήδη ταλαιπωρημένο οργανισμό του και πέθανε.