Κρύα χέρια: Πότε είναι φυσιολογικό; Το άρθρο-θησαυρός δίνει απάντηση σε κάθε απορία - Ζεστή καρδιά ; Σίγουρα!

Η αίσθηση των κρύων χεριών είναι μια συνηθισμένη εμπειρία που λίγο πολύ όλοι μας έχουμε βιώσει κάποια στιγμή. Το να περνάτε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους με κρύο καιρό ή σε έναν κλιματιζόμενο εσωτερικό χώρο μπορεί να κάνει τα χέρια σας να κρυώνουν προσωρινά. Η αφαίρεση αντικειμένων από το ψυγείο ή τη κατάψυξη ή η βύθιση των χεριών σας σε κρύο νερό μπορεί επίσης να τα κάνει να αισθάνονται κρύα.

Σε ποιες περιπτώσεις δεν είναι;

Εάν τα χέρια σας αισθάνονται κρύα ακόμα και κατά τη διάρκεια ζεστού ή ήπιου καιρού, ή χρειάζονται πολύ χρόνο για να ζεσταθούν μετά την έκθεση στο κρύο, μπορεί να έχετε μια ασθένεια ή πάθηση που περιορίζει τη ροή του αίματος στα χέρια.

Που οφείλεται η αίσθηση των κρύων χεριών;

Το αίμα ρέει από την καρδιά στα χέρια μέσω της ωλένιας και της κερκιδικής αρτηρίας. Η έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες κάνει τους μύες γύρω από αυτές να συστέλλονται και να συσπώνται. Αυτή είναι μια φυσιολογική απόκριση, έτσι ώστε το σώμα να εξοικονομεί θερμότητα και να προστατεύει ζωτικά όργανα, όπως η καρδιά και οι πνεύμονες, από βλάβες.

Ωστόσο, μερικές φορές τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται ξαφνικά, ακόμη και όταν δεν υπάρχει εμφανής αιτία. Αυτή η συστολή ή ο αγγειόσπασμος, όπως ιατρικά ονομάζεται, κάνει τα χέρια να αισθάνονται κρύα. Το δέρμα των δακτύλων και των χεριών μπορεί επίσης να αλλάξει χρώμα από ροζ σε μπλε ή λευκό. Όταν ξαναρχίσει η ροή του αίματος, τα χέρια σας μπορεί να φαίνονται κόκκινα και να τα αισθάνεστε ζεστά. Συχνοί ή παρατεταμένοι αγγειόσπασμοι μπορεί να προκαλέσουν δερματικές πληγές (έλκη) ή βλάβη των ιστών.

Πιθανές Αιτίες Κρύων Χεριών

Εκτός από την έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες ή το χειρισμό κρύων αντικειμένων, ορισμένες ασθένειες ή καταστάσεις μπορεί να κάνουν τα χέρια σας να κρυώνουν.

Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια ή μέτρια έως σοβαρά. Εάν τα συμπτώματά σας είναι ήπια ή εμφανίζονται περιστασιακά, μπορείτε να τα αγνοήσετε. Εάν τα συμπτώματα γίνουν πιο συχνά ή σοβαρά, η κατάστασή σας μπορεί να απαιτεί θεραπεία.

Φαινόμενο Raynaud

Το φαινόμενο Raynaud μια αρκετά κοινή διαταραχή που επηρεάζει τις αρτηρίες που παρέχουν αίμα από την καρδιά σε άλλα μέρη του σώματος. Έχει ως αποτέλεσμα την προσωρινή σύσπαση και στένωση των αιμοφόρων αγγείων (αγγειόσπασμος). Συνήθως επηρεάζονται τα δάχτυλα ή/και η άκρα χείρα. Σε περίπου 40% των περιπτώσεων επηρεάζονται και τα δάχτυλα των ποδιών.

Το Raynaud μπορεί να επηρεάσει μόνο ένα ή δύο δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών. Μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά μέρη του σώματος σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης ή ενός επεισοδίου, η ροή αίματος στα χέρια ή/και στα πόδια περιορίζεται. Οι εξάρσεις μπορεί να διαρκέσουν από λίγα λεπτά έως μία ώρα. Ένα επεισόδιο μπορεί να προκληθεί από το άγχος ή μια ξαφνική ή σύντομη έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Μορφές φαινομένου Raynaud

Υπάρχουν δύο μορφές του συνδρόμου Raynaud, η πρωτοπαθής και η δευτεροπαθής μορφή.

• Η πρωτοπαθής διαταραχή Raynaud δεν έχει γνωστή αιτία. Εμφανίζεται συχνότερα από τον δευτερογενή τύπο και συνήθως είναι λιγότερο σοβαρή.
• Η δευτεροπαθής διαταραχή Raynaud σχετίζεται με μια πιο σοβαρή υποκείμενη πάθηση, ασθένεια ή παράγοντα. Ορισμένες από αυτές τις υποκείμενες αιτίες περιλαμβάνουν ασθένειες του συνδετικού ιστού ή διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.
   

Ποιες είναι οι πιο κοινές αιτίες δευτεροπαθούς Raynaud;

Μερικές από τις πιο κοινές αιτίες δευτεροπαθούς Raynaud περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

-Ρευματοειδής αρθρίτιδα: είναι μια ασθένεια που προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις και οδηγεί σε επώδυνες παραμορφώσεις.

-Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: μια ασθένεια κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε υγιείς ιστούς.

-Σκληρόδερμα: προκαλείται σκλήρυνση του δέρματος και άλλων ιστών του σώματος.

-Αθηροσκλήρωση: πρόκειται για μια ασθένεια κατά την οποία γίνεται εναπόθεση πλακών λιπαρού υλικού στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών.

-Πνευμονική υπέρταση: ένας τύπος υψηλής αρτηριακής πίεσης που επηρεάζει τις αρτηρίες στους πνεύμονές σας και τη δεξιά πλευρά της καρδιάς.

-Ορισμένες διαταραχές του αίματος, όπως η κρυοσφαιριναιμία. Η κρυοσφαιριναιμία προκαλεί βλάβη και φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων σε όλο το σώμα.

-Σύνδρομο Sjögren : μια διαταραχή που προκαλεί ξηρότητα των ματιών και του στόματος.

-Σύνδρομο Buerger : πρόκειται για απόφραξη των αρτηριών στα πόδια και τα χέρια, που οδηγεί σε πόνο και βλάβη των ιστών.

Επιπλέον αιτίες δευτεροπαθούς Raynaud

-Επαναλαμβανόμενες κινήσεις. οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις που σχετίζονται με την πληκτρολόγηση ή το παίξιμο ενός μουσικού οργάνου για μεγάλες περιόδους μπορεί να είναι ένας παράγοντας που προκαλεί κρύα χέρια. Η χρήση ηλεκτρικών εργαλείων που δονούνται, όπως ένα κομπρεσέρ ή ένα σφυρί, μπορεί να προκαλέσει μικροτραυματισμούς στα αγγεία και πυροδότηση επεισοδίων αγγειόσπασμου.

-Τραυματισμοί στα χέρια : τραυματισμοί στα χέρια που προκαλούνται από ατύχημα, χειρουργική επέμβαση ή κρυοπαγήματα.

-Χρήση ορισμένων χημικών στο χώρο εργασίας, όπως το χλωριούχο βινύλιο.

-Χρήση φαρμάκων: Μερικά φάρμακα που συνδέονται με δευτερογενή Raynaud's είναι:

• παράγοντες χημειοθεραπείας
• αντισυλληπτικά χάπια
• μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για το κρυολόγημα και την αλλεργία
• β-αναστολείς για τη θεραπεία της υπέρτασης
• φάρμακα που περιλαμβάνουν ναρκωτικά
• φάρμακα για τον πονοκέφαλο ημικρανίας που περιέχουν εργοταμίνη
• χάπια αδυνατίσματος
   

Κρύα Χέρια: Σε ποιες άλλες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλώνεται το σύμπτωμα;

Τα κρύα χέρια μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα:

-Υποθυρεοειδισμού: ένας υπολειτουργικός θυρεοειδής αδένας μπορεί να κάνει πιο δύσκολο για ένα άτομο να ανεχθεί το κρύο. Συνδέεται επίσης με άλλες ασθένειες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjogren και ο λύκος.

-Περιφερικής αρτηριακής νόσου (ΠΑΝ): όταν η αθηρωματική πλάκα συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αρτηριών, μπορεί να φράξουν και να προκαλέσουν κρύα χέρια και πόδια. Η ΠΑΝ εμφανίζεται πιο συχνά σε ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω. Όσοι έχουν διαβήτη ή καπνίζουν διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Πώς θα διαγνώσει ο γιατρός μου τι προκαλεί την κατάσταση των κρύων χεριών μου;

Ο γιατρός σας θα σας ρωτήσει για το ιατρικό ιστορικό σας, συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτετραυματισμού, ατυχήματος ή χειρουργικές επεμβάσεις που αφορούν τα χέρια ή τα δάχτυλα. Ο γιατρός θα ρωτήσει για τα συμπτώματά σας και θα κάνει μια φυσική εξέταση. Θα εξετάσει τα δάχτυλα των χεριών, των ποδιών και των νυχιών σας για τυχόν ανωμαλίες.

Μερικές από τις δοκιμές που εμπλέκονται στη διάγνωση του πρωτογενούς και δευτερογενούς Raynaud περιλαμβάνουν:

• Εξέταση αίματος. Μπορεί να πραγματοποιηθούν εξετάσεις αίματος για να αναζητηθούν άλλες καταστάσεις και αιτίες δευτερογενούς Raynaud ή να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις.
• Τρίπλεξ αρτηριών άνω και κάτω άκρων για αποκλεισμό περιφερικής αρτηριακής νόσου.

Πώς αντιμετωπίζονται τα κρύα χέρια σε περιπτώσεις πρωτοπαθούς Raynaud;

Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την υποκείμενη ασθένεια ή πάθηση που προκαλεί τα κρύα χέρια. Δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης ή θεραπείας του πρωτoπαθούς Raynaud. Ωστόσο, ο αριθμός ή η σοβαρότητα των επεισοδίων μπορεί να μειωθεί με την υιοθέτηση ορισμένων αλλαγών στον τρόπο ζωής ή τη λήψη διαφόρων φαρμάκων.

Πώς αντιμετωπίζονται τα κρύα χέρια σε περιπτώσεις πρωτοπαθούς Raynaud;

Στην περίπτωση του δευτεροπαθούς Raynaud, η υποκείμενη αιτία πρέπει να προσδιοριστεί, ώστε να μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του αριθμού των επεισοδίων ή της σοβαρότητάς τους περιλαμβάνουν:

• Περιορίστε ή αποφύγετε τη χρήση προϊόντων καπνού. Η χρήση τσιγάρων ή άλλων προϊόντων που περιέχουν νικοτίνη πρέπει να αποφεύγεται. Περιορίστε την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα.
• Φοράτε γάντια (προτιμήστε τύπου «εσκιμώου», μια θήκη για τον αντίχειρα και μια κοινή για τα υπόλοιπα 4 δάκτυλα), καπέλο, κασκόλ και άλλα προστατευτικά ρούχα, όταν περνάτε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους. Μπορείτε να φοράτε γάντια όταν χειρίζεστε κρύα αντικείμενα, όπως αντικείμενα που αποθηκεύονται στο ψυγείο ή στην κατάψυξη.
• Αποφύγετε απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία. Οι ξαφνικές αλλαγές στη θερμοκρασία μπορεί να πυροδοτήσουν το Raynaud, όπως η είσοδος σε ένα κλιματιζόμενο δωμάτιο. Ρυθμίστε τα κλιματιστικά σε υψηλότερη θερμοκρασία, φορέστε ζεστά ρούχα ή μετακινηθείτε σε μια πιο ζεστή περιοχή.
• Αποφύγετε το άγχος και εξασκηθείτε σε τεχνικές μείωσης του στρες.
• Ασκηθείτε τακτικά.
• Αποφύγετε τα αλκοολούχα ποτά.
• Προστατέψτε τα χέρια και τα πόδια από τραυματισμούς, συμπεριλαμβανομένων κοψίματα και μώλωπες.
• Αποφύγετε τα ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη.

Ποια φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν στα κρύα χέρια;

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να είναι χρήσιμα στην αύξηση της ροής του αίματος στα χέρια και τα δάχτυλα. Περιλαμβάνουν ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υπέρτασης, όπως:

• Αναστολείς διαύλων ασβεστίου
• Άλφα αποκλειστές
• Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (αΜΕΑ)

Μπορεί να χορηγηθούν αντιβιοτικά για τη θεραπεία δερματικών πληγών που προκαλούνται από λοιμώξεις στα δάχτυλα ή τα χέρια.

Πότε είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση;

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για τον αποκλεισμό των νεύρων στα χέρια για μείωση του πόνου, εάν άλλες θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές. Οι ενέσεις για να αποκλείσουν τα νεύρα μπορεί να είναι μια εναλλακτική λύση στη χειρουργική επέμβαση. Επίσης, σε περίπτωση περιφερικής αρτηριοπάθειας ο αγγειοχειρουργός σας θα σας προτείνει αγγειοπλαστκή (μπαλονάκι και στεντ) ή παράκαμψη για την αύξηση της αιμάτωσης στο άκρο σας.

Διαβάστε ακόμη:"Κρύα πόδια - ζεστή καρδιά"; Αυτά είναι τα 7 μυστικά που θα σας βοηθήσουν να κρατήσετε ζεστά και τα άκρα σας

Εάν συμβεί βλάβη ιστού, ο άρρωστος ιστός μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί χειρουργικά. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να αναπτυχθεί γάγγραινα. Αυτό μπορεί να απαιτεί ακρωτηριασμό ενός ή πολλών δακτύλων.

Ποια είναι η πρόγνωση;

Τα περισσότερα άτομα με πρωτοπαθές Raynaud είναι σε θέση να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους υιοθετώντας αλλαγές στον τρόπο ζωής και μέσω συνεχούς ιατρικής θεραπείας.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα aggeiopathia.gr, οι ασθενείς με δευτεροπαθές Raynaud μπορεί να χρειαστούν εξειδικευμένη θεραπεία για τη διαχείριση της υποκείμενης πάθησής τους. Είναι σημαντικό να προγραμματίζετε τακτικές εξετάσεις με το γιατρό σας για να αποτρέψετε τη βλάβη στα χέρια ή τα δάχτυλα. Αναφέρετε αμέσως τυχόν αλλαγές ή επιδείνωση των συμπτωμάτων στον γιατρό σας. Τέλος, αναζητήστε άμεση θεραπεία εάν παρατηρήσετε πληγές στα χέρια ή στα δάχτυλά σας ή σε άλλες περιοχές του σώματος.

Ποια συμπτώματα κάνουν αναγκαία την επίσκεψη σε κάποιον αγγειοχειρουργό;

Εκτός από τα κρύα χέρια, τα συμπτώματα που υποδεικνύουν ότι μπορεί να χρειαστεί επίσκεψη σε αγγειοχειρουργό περιλαμβάνουν:

• Πόνος στα χέρια και στα δάχτυλα που εμφανίζεται πολλές φορές την ημέρα για αρκετές ημέρες.
• Αλλαγές στο χρώμα του δέρματος. Τα δάχτυλα μπορεί να φαίνονται λευκά, μπλε ή μοβ.
• Πάχυνση ή σύσφιξη του δέρματος.
• Μυρμήγκιασμα, μούδιασμα ή αίσθημα καύσους όταν επανέλθει η ροή του αίματος. Το δέρμα μπορεί να φαίνεται κόκκινο.
• Αλλαγές στην εμφάνιση των νυχιών.
• Ρωγμές ή πληγές στα άκρα των δακτύλων που δύσκολα επουλώνονται.

Ο Αγγειοχειρουργός-Ενδαγγειοχειρουργός Ιωάννης Κ. Μπέλλος είναι μέλος της Ελληνικής Αγγειοχειρουργικής Εταιρείας και του European Society of Vascular Surgery και έχει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση αρτηριακών και φλεβικών παθήσεων. Αν έχετε κρύα χέρια, τα οποία δεν οφείλονται σε φυσιολογικούς παράγοντες επικοινωνήστε με τον έμπειρο Δρ. Μπέλλο και κλείστε το ραντεβού σας.