Αποκλειστικό: Ο Πάνος Χατζηλαζαρίδης είναι ο CEO της επιχείρησης «Μάνα Γη» - Η εταιρεία του «όνομα και πράγμα» ταξιδεύει τα ελληνικά προϊόντα σε όλη τη γη

Συνέντευξη στον Γιάννη Κωστούδη

Μάνα γη λοιπόν, με εξαγωγές στην Άπω Ανατολή, μεταξύ άλλων στη Σιγκαπούρη, την Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ, βοηθά τους Έλληνες παραγωγούς να αποκτήσουν πρόσβαση σε νέες αγορές, ενώ ενισχύει την ελληνική οικονομία. Φυσικά, οι δραστηριότητες της επιχείρησης δεν περιορίζονται εκεί, αφού εξάγει και σε Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, στη Μεσόγειο, στη Βόρεια Αμερική και στη Βόρεια Αφρική.

Σε μία αποκλειστική συνέντευξη για το MadeinGreece.news και το eirinika.gr συναντήσαμε τον Πάνο Χατζηλαζαρίδη σε μια καφετέρια της Καλλιδρομίου στο κέντρο της Αθήνας. Ας ξεδιπλώσουμε λοιπόν μαζί το όραμα και την προσωπική διαδρομή για το «ManaGi», τη μεγάλη του περιήγηση στις 5 ηπείρους αλλά και την σχέση του με τη μουσική. Ο Πάνος αγαπάει την Ελλάδα, έχει το δαιμόνιο του επιχειρηματία «Οδυσσέα», παραμένοντας ειλικρινής αλλά προσιτός παρά το success story, οδηγώντας μας σύντομα στο συμπέρασμα ότι έχουμε μπροστά μας μια μεγάλη προσωπικότητα.

Με λίγα λόγια:


•    «…πέρασα ένα μεγάλο κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας στον Πύργο Ηλείας, η μητέρα μου ήταν αναπληρώτρια εκπαιδευτικός και βρεθήκαμε εκεί. Έτσι, είχα επαφή με τη φύση, είχα επαφή με φίλους των οποίων οι γονείς ήταν αγρότες οπότε είμαι εξοικειωμένος με τα αγροτικά προϊόντα και την αγροτική ζωή». 
•    «…ειδικά όταν συνεταιρίζεσαι με φίλους πρέπει να προσέξεις πάρα πολύ, ώστε να διαφυλάξεις την προσωπική σχέση, αλλά και την επαγγελματική».
•    «Για μένα είναι προφανές ότι αγαπάω πάρα πολύ την Ελλάδα. Και το λέω αυτό με έναν τρόπο που με ορίζει. Αγαπώ πολύ την ελληνική μουσική και την ελληνική παράδοση, αλλά και την ελληνική φύση».
•    «Η δραστηριότητα μας στηρίζεται στις πωλήσεις χονδρικής σε πελάτες του εξωτερικού, των προϊόντων των παραγωγών που εκπροσωπούμε, και που θέλω να τονίσω καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της συνέντευξης, ότι τους ευχαριστώ και τους ευγνωμονώ για την πίστη που είχαν σε εμάς από τα πρώτα μας βήματα όταν ήμασταν ακόμα πάρα πολύ μικροί. Χωρίς την υποστήριξη τους και χωρίς να μας προσφέρουν τα προϊόντα τους για να μπορούμε εμείς αντίστοιχα να τα επικοινωνήσουμε και να τα προωθήσουμε, να διαπραγματευτούμε γι’ αυτά και τελικά να τα πουλήσουμε, δεν θα είχαμε αντικείμενο εργασίας». 
•    «Ξεκινήσαμε από την Άπω Ανατολή και συγκεκριμένα από την Ταϊβάν, και στη συνέχεια αποκτήσαμε πελατολόγιο στη Σιγκαπούρη, μετά στο Χονγκ Κονγκ, και στο Μακάο μέσω του Χονγκ Κονγκ, και είδαμε ότι είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες περιοχές του κόσμου για τις εξαγωγές των προϊόντων μας γιατί πραγματικά εκεί μπορεί να εκτιμηθεί η αξία τους». 
•    «Εκτός από την Άπω Ανατολή, αναπτύξαμε ένα πελατολόγιο πάνω από 50 πελατών χονδρικής, δηλαδή εισαγωγείς, χονδρεμπόρους, σουπερμάρκετ, ντελικατέσεν, εταιρείες τροφοδοσίας πλοίων, στη Βόρεια Ευρώπη, στην Κεντρική Ευρώπη, στην Μεσόγειο, στη Βόρεια Αμερική και στην Βόρεια Αφρική».
•    «Αν θα μπορούσαμε να πούμε ποιος είναι ο μεγαλύτερος πελάτης μας μέχρι στιγμής, το 2022 ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε με μία μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ με πάνω από 3500 καταστήματα στην Πολωνία τα Biedronka, έναn πολύ δύσκολο και απαιτητικό πελάτη όπου έχουμε εξάγει μέχρι στιγμής, πάνω από 1200 τόνους, ελληνικών φρέσκων φρούτων, ανοίγοντας μια νέα αγορά για  την Pyrros Fruit στην Άρτα, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Νάουσας, και τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βελβεντού – Κοζάνης, τους οποίους επίσης θέλω να ευχαριστήσω για τη στήριξή τους και την εμπιστοσύνη τους». 
•    «…Με εξιτάρει το γεγονός ότι δουλεύουμε με τα μεγαλύτερα μονοπώλια εισαγωγής αλκοολούχων προϊόντων κρασιού και οινοπνευματωδών γενικά στον Καναδά, που είναι ο SAQ και ο LCBO, στις περιοχές του Κεμπέκ και του Οντάριο αντίστοιχα, και έχουμε εξάγει εκεί προϊόντα από τα οινοποιεία που συνεργαζόμαστε όπως είναι το Κτήμα Μπριντζίκη και η Οινοποιεία Τζουνάρα τους οποίους επίσης ευχαριστώ».
•    «Ένα βασικό πρόβλημα για τον Έλληνα επιχειρηματία και ειδικά γι’ αυτόν που κάνει εξαγωγές, είναι η ρευστότητα. Η έλλειψη ρευστότητας στερεί τη δυνατότητα από τον έλληνα επιχειρηματία να έχει ένα ελεγχόμενο ρίσκο σε ότι αφορά στις δράσεις του, ώστε μετά να έχει τη δυνατότητα να έχει έναν υγιή ρυθμό ανάπτυξης».
•    «Είναι πολύ δύσκολο να πετύχεις αυτά που σε ενδιαφέρουν σε επίπεδο εταιρικής κουλτούρας και οικονομικής ανάπτυξης, να έχεις και προσωπική ζωή, να προσπαθείς να κάνεις αυτό που σου αρέσει, και όλα αυτά να τα παντρέψεις και ειδικά όταν είσαι νέος. Εγώ ξεκίνησα με δικές μου επιχειρήσεις από 25 χρονών, χωρίς επιχειρηματική εμπειρία. Οι γονείς μου δεν ανήκαν σε αυτόν τον κλάδο για να πεις ότι κληρονόμησα κάποια επιχείρηση, ή πήρα κάτι έτοιμο. Δεν είχα πραγματικά ιδέα για το τι σημαίνει πραγματικά το επιχειρείν».
•    «Το ένα πράγμα που με απασχολεί ιδιαίτερα – και είναι αποστολή μου προσπαθώντας να είμαι αυτός ο άνθρωπος- είναι να αποζητούμε όσο περισσότερο γίνεται την κοινωνική επαφή, να μειώσουμε τον χρόνο που περνάμε σε κάθε λογής οθόνη, φυσικά όσο μπορούμε καθώς το επάγγελμά μας το απαιτεί. Να επιστρέψουμε στο βιβλίο, που αναπτύσσει τη σκέψη μας και τη φαντασία μας, μας κάνει πιο έμπειρους. Ακόμη κι αν δεν μπορούμε να ταξιδέψουμε, διαβάζοντας ένα βιβλίο μπορούμε να αποκομίσουμε κάποιες εμπειρίες και γνώσεις που ενδεχομένως δεν θα μπορούσαμε να αποκομίσουμε με κανέναν άλλο τρόπο». 

Ποιο είναι το story/το αφήγημα γύρω από τη δημιουργία του "Managi"; Πότε και πώς ξεκίνησε η ιστορία του;

Όσον αφορά γενικά την επαφή με τον αγροτικό κόσμο εγώ πέρασα ένα μεγάλο κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας στον Πύργο Ηλείας, η μητέρα μου ήταν αναπληρώτρια εκπαιδευτικός και βρεθήκαμε εκεί. Έτσι, είχα επαφή με τη φύση, είχα επαφή με φίλους των οποίων οι γονείς ήταν αγρότες οπότε ήταν πολύ συνηθισμένο να έχω επαφή με τα αγροτικά προϊόντα. 
Το πρώτο μεροκάματο που έκανα είναι να μαζέψω ντομάτες σε έναν φίλο του πατριού μου. Ζήτησα από τον πατριό μου να τον ρωτήσει αν θα μπορούσα να δουλέψω μαζί του και με θυμάμαι με ρώτησε αν είμαι σίγουρος, επειδή είναι δύσκολη δουλειά. Απάντησα ότι είναι οκ και μάλιστα θυμάμαι ότι ξεκίνησα από τις ντομάτες και συνέχισα στα καρπούζια γιατί κάπως γλυκάθηκα από τα χρήματα. Ήταν η καλοκαιρινή μου εργασία στην ηλικία μεταξύ 16 και 17.
Παράλληλα ξεκίνησα να δουλεύω ως μουσικός. Είμαι αυτοδίδακτος κιθαρίστας και τραγουδιστής. Όπως καταλάβατε η πρώτη επαφή με το να βγάζω χρήματα, ήταν σε πολύ μικρή ηλικία. Αυτό μου ξύπνησε την αίσθηση ότι μπορώ να είμαι ανεξάρτητος και θεωρώ πως έπαιξε ρόλο και στη μετέπειτα ζωή μου και στον τρόπο που βιοπορίζομαι αλλά και στο «επιχειρείν» που είναι κάτι που ξεκίνησα επίσης από μικρός. 
Στη συνέχεια σπούδασα φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, πήγα στην Ολλανδία για σπουδές σε δύο άλλα πεδία που με ενδιέφεραν που είναι η αεροναυπηγική και η τεχνολογία της πληροφορίας αντίστοιχα, αλλά έμεινα μόνο ένα χρόνο εκεί γιατί δεν μου άρεσε καθόλου παρ' όλη την εκεί κοινωνική οργάνωση. Είμαι πολύ Μεσόγειος ως χαρακτήρας και θεωρώ ότι οι συνθήκες δεν μου ταίριαξαν. 
Παρόλα αυτά ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία γιατί είδα το εμπορικό κομμάτι των προϊόντων ως καταναλωτής ζώντας στην Ολλανδία και αντιλήφθηκα, πόσο μεγάλη είναι η αξία των ελληνικών προϊόντων και πόσο υψηλή είναι η ποιότητά τους σε σύγκριση με πολλά άλλα.  Τότε αναρωτήθηκα πώς είναι δυνατόν να συνεχίσει να καταναλώνει κάποιος αυτά τα προϊόντα έχοντας συνηθίσει την ποιότητα των δικών μας.

Γυρίζοντας στην Ελλάδα ξεκίνησα την επιχειρηματική μου δραστηριότητα στον Πύργο Ηλείας  ανοίγοντας ένα κέντρο διασκέδασης το 2013 με το όνομα «Τετράστιχο». Εκεί με άλλους τρεις καλούς φίλους είπαμε ότι θα πάρουμε τη δουλειά στα χέρια μας και θα προσφέρουμε κάτι ιδιαίτερο στο κομμάτι του πολιτισμού στην πόλη του Πύργου που στερούνταν εκείνη την περίοδο ενός τέτοιου χώρου, οπότε και αποφασίσαμε να ανοίξουμε αυτή τη μουσική σκηνή. 
Στη συνέχεια και καθώς ήδη έτρεχε αυτό, το 2015, γεννήθηκε η ιδέα του ManaGi. Παίζοντας μουσική σε μια συναυλία στην Αιτωλοακαρνανία, οραματίστηκα μια υδρόγειο και από πάνω το όνομα «Μάνα Γη». Μετά άρχισα να σκέφτομαι γιατί το σκέφτηκα αυτό, το τι μπορεί να σημαίνει και έτσι άρχισα να συνδέω τα κομμάτια του παζλ. Δόμησα μια ιδέα με 17 βασικούς παράγοντες, την οποία παρουσίασα σε διάφορους φίλους, δικηγόρους, αρχιτέκτονες, λογιστές, σχεδιαστές, πληροφορικάριους κτλ., από τους οποίους έμεινε δίπλα μου τελικά μόνο ένας, ο Γρηγόρης ο Κουτσουφλιάνος, που είναι ο συνιδρυτής του «ManaGi» και συνέταιρος στην εταιρεία από την πρώτη στιγμή.  Με αυτόν τον κάπως παραμυθένιο τρόπο, ξεκινήσαμε να βάζουμε σε μια σειρά τις υπηρεσίες που θα μπορούσαμε να παρέχουμε στους Έλληνες παραγωγούς που θέλουν να εξάγουν, αλλά και στους αγοραστές του εξωτερικού που θέλουν αντίστοιχα να εισάγουν.
 

Πώς είναι η σχέση σου με τον συνεργάτη σου;

Το να συνεργάζεσαι με κάποιον είναι ακριβώς όπως συναναστρέφεσαι με κάθε άνθρωπο στη ζωή σου, είτε φιλικά, είτε ερωτικά, είτε οικογενειακά, είτε κοινωνικά, απλά υπάρχει η παράμετρος ότι ο τρόπος που συναποφασίζετε τα πράγματα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή σας, καθώς επηρεάζει τον βιοπορισμό μας. Επομένως,  ειδικά όταν συνεταιρίζεσαι με φίλους πρέπει να προσέξεις πάρα πολύ, ώστε να διαφυλάξεις την προσωπική σχέση, αλλά και την επαγγελματική. 
Αυτό είναι κάτι το οποίο με απασχόλησε ιδιαίτερα γιατί είχα εμπειρία και από την προηγούμενη εργασία μου στο «Τετράστιχο» στο οποίο συνεταιρίστηκα με φίλους με τους οποίους, υπήρχαν προστριβές, και αυτό φυσικά είχε ένα κόστος στη φιλική μας σχέση. Έχοντας αυτή την εμπειρία, προσπάθησα πρωτίστως να προστατέψω τη φιλική μου σχέση με τον Γρηγόρη, που ήταν και παραμένει αγαπημένος μου φίλος. Και οι δύο παράλληλα μάθαμε πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε και στο επαγγελματικό και στο φιλικό περιβάλλον για να μπορούν και τα δύο να συμβαδίζουν με έναν τρόπο υγιή και να μπορούμε και οι δύο να είμαστε χαρούμενοι και ο ένας με τον άλλον αλλά και με αυτό που κάνουμε.

Διαβάστε επίσης: Αποκλειστικό: Made in Greece η πολυβραβευμένη Hoolie Pet Insurance του Κωνσταντίνου Φωτόπουλου – Ασφάλεια για τα κατοικίδιά σας – Από ασθένεια μέχρι απώλεια & κλοπή

Ποια είναι η σχέση της μουσικής σας δραστηριότητας και του «Μάνα Γη»; Θα λέγατε ότι η Ελλάδα αποτελεί κοινό παρανομαστή;

Για μένα είναι προφανές ότι αγαπάω πάρα πολύ την Ελλάδα. Και το λέω αυτό με έναν τρόπο που με ορίζει. Αγαπώ πολύ την ελληνική μουσική και την ελληνική παράδοση, αλλά και την ελληνική φύση. Θεωρώ ότι έχουμε έναν ανεκτίμητο θησαυρό τον οποίο έχουμε κληρονομήσει και δεν εκτιμούμε όσο θα του έπρεπε. Δεν κάνουμε όσα οφείλουμε ως πολίτες για να διατηρήσουμε αυτή την ομορφιά. Λατρεύω την παραδοσιακή μουσική, μου αρέσει η ποικιλομορφία που διαθέτουμε σε διαφορετικές περιοχές με διαφορετικές μελωδίες και διαφορετικά όργανα, άλλες ντοπιολαλιές και άλλους τρόπους να εκφραζόμαστε. Μια κοινή αλλά και ταυτόχρονα διαφορετική κουλτούρα εντός των ίδιων συνορων.

 Μιλήστε μας σχετικά με τα προϊόντα που εμπορεύεστε. Ασχολείστε και με την λιανική και με την χονδρική;

Η δραστηριότητα μας στηρίζεται στις πωλήσεις χονδρικής (εξαγωγές), των προϊόντων των παραγωγών που εκπροσωπούμε, και που θέλω να τονίσω καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της συνέντευξης, ότι τους ευχαριστώ και τους ευγνωμονώ για την πίστη που είχαν σε εμάς από τα πρώτα μας βήματα όταν ήμασταν ακόμα πάρα πολύ μικροί, γιατί χωρίς την υποστήριξη τους και χωρίς να μας προσφέρουν τα προϊόντα τους για να μπορούμε εμείς αντίστοιχα να τα επικοινωνήσουμε και να τα προωθήσουμε, να διαπραγματευτούμε γι’ αυτά και τελικά να τα πουλήσουμε, δεν θα είχαμε αντικείμενο εργασίας.

Σχετικά με τα προϊόντα να πω ότι θέλαμε να ανοίξουμε τη βεντάλια ώστε να ξεφύγουμε από τη νόρμα ότι η Ελλάδα φημίζεται για κάποια μόνο προϊόντα. Η Ελλάδα έχει προχωρήσει και εξελιχθεί, με τη νέα γενιά να έχει μπει έντονα στην παραγωγική διαδικασία, με πολύ καινοτόμα προϊόντα, με διατροφικά χαρακτηριστικά υψηλής αξίας. Προϊόντα τα οποία δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα, από οποιοδήποτε προϊόν έρχεται από οποιαδήποτε θεωρητικά πιο προηγμένη χώρα. 

Τα προϊόντα ήταν λοιπόν για εμάς ένας πολύ σημαντικός παράγοντας, γιατί αντίστοιχα όσο πιο καλό είναι το προϊόν που εκπροσωπούσαμε, τόσο πιο ομαλή είναι και η διαδικασία της επίτευξης της πώλησης. Όπως είναι το scouting στο ποδόσφαιρο, αντίστοιχα για εμάς είναι η γευστική δοκιμή και η ανάλυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών. Έτσι φτιάχνεις μια ομάδα προϊόντων με τα οποία κατεβαίνεις στο πρωτάθλημα, σε αυτόν το στίβο των εξαγωγών και φυσικά όσο πιο καλή είναι η ομάδα τόσο περισσότερες οι πιθανότητες να κερδίσεις. 

Σε ποιες αγορές εξάγετε τα προϊόντα σας; Υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες αγορές τις οποίες προτιμάτε; 

Εξαρχής δεν υπήρχε περιορισμός στο ποια αγορά θα προσεγγίσουμε. Απλά, αποκλείσαμε κάποιες αγορές με δύο βασικά κριτήρια. Το πρώτο είναι να μην είναι αγορές στις οποίες τα προϊόντα θα είναι ήδη κορεσμένα, πχ αποφύγαμε την Γερμανία, στην οποία θέλουν όλοι να εξάγουν. Όταν θέλουν να διεισδύσουν πολλοί σε μια αγορά, υπάρχει μεγαλύτερος ανταγωνισμός άρα και μικρότερα κέρδη. Συνεπώς αφιερώνεις πολύ κόπο και προσπάθεια με λιγότερο κέρδος από αυτό που θα μπορούσες να πετύχεις σε μια άλλη αγορά. 
 

Έτσι εστιάσαμε περισσότερο στην Άπω Ανατολή. Θεωρούμε ότι υπάρχουν αγορές που ακόμα δεν γνωρίζουν καν για κάποια ελληνικά προϊόντα, παρόλα αυτά υπάρχει η διάθεση, και η αγοραστική δύναμη για να μπορούν να καλυφθούν και τα έξοδα που είναι πολύ μεγαλύτερα, για μια μεταφορά σε μια χώρα που έχει τεράστια απόσταση από την Ελλάδα. Η υψηλή αγοραστική δύναμη αυτής της αγοράς επιτρέπει την κάλυψη αυτών των εξόδων, αλλά και την κάλυψη ενός υψηλού κόστους ενός προϊόντος που για εμάς είναι premium, υπό την έννοια ότι έχει πολύ καλές πρώτες ύλες, υψηλή διατροφική αξία και ιδιαίτερα διατροφικά χαρακτηριστικά. Σε αγορές με μεγάλο ανταγωνισμό είναι δύσκολο να αναδείξεις τα διατροφικά χαρακτηριστικά γιατί ο αγοραστής ενδιαφέρεται κυρίως για την τιμή, που φυσικά είναι πάντα κρίσιμος παράγοντας, παρόλα αυτά εκεί (που υπάρχει λιγότερος ανταγωνισμός), ο καταναλωτής είναι διατεθειμένος να δώσει περισσότερα χρήματα για ένα ποιοτικό προϊόν.

Ποια θεωρείς ότι είναι η μεγάλη σου επιτυχία; Ξεχωρίζεις κάποια από τις εξαγωγές;

Κοίταξε είμαι λίγο αντιστάρ. Δεν είμαι πολύ της φανφάρας, δεν κυνηγάω το όνομα. Κυνηγάω την ποιότητα – φυσικά και την ποσότητα των πελατών. Κάθε καινούργια συνεργασία μου δίνει χαρά και υπερηφάνεια. Είναι σαν να είμαι μέσα στην ζούγκλα με την ματσέτα, κυνηγώντας τον θησαυρό, κυνηγώντας μια νέα αγορά, εξερευνώντας κάτι και για μένα, αυτού του είδους η περιπέτεια είναι κάτι που με εξιτάρει, και είναι ο λόγος που κάνω αυτή τη δουλειά κατά κύρια βάση. 
 Αν θα μπορούσαμε να πούμε ποιος είναι ο μεγαλύτερος πελάτης μας μέχρι στιγμής, το 2022 ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε με μία μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ με πάνω από 3500 καταστήματα στην Πολωνία τα Biedronka, έναν πολύ δύσκολο και απαιτητικό πελάτη όπου έχουμε εξάγει μέχρι στιγμής, πάνω από 1200 τόνους, ελληνικών φρέσκων φρούτων, ανοίγοντας μια νέα αγορά για την Pyrros Fruit στην Άρτα, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Νάουσας, και τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βελβεντού – Κοζάνης, τους οποίους επίσης θέλω να ευχαριστήσω για τη στήριξή τους και την εμπιστοσύνη τους  
Έτσι, καταφέραμε να εξάγουμε ελληνικά φρούτα και να ξεκινήσουμε τη δραστηριότητά μας γενικά στα φρούτα, που δεν ήταν γενικά στο στρατηγικό μας σχεδιασμό, αλλά ήταν κάτι πολύ ενδιαφέρον, και προστέθηκε και αυτό στη συνέχεια στις δραστηριότητές μας. Οπότε, μία συνεργασία που θα μπορούσα συγκεκριμένα να ξεχωρίσω εντός Ευρώπης είναι αυτή. 
Με εξιτάρει το γεγονός ότι δουλεύουμε με τα μεγαλύτερα μονοπώλια εισαγωγής αλκοολούχων προϊόντων κρασιού και οινοπνευματωδών γενικά στον Καναδά, που είναι ο SAQ και ο LCBO, στις περιοχές του Κεμπέκ και του Οντάριο αντίστοιχα, και έχουμε εξάγει εκεί προϊόντα από τα οινοποιεία που συνεργαζόμαστε όπως είναι το Κτήμα Μπριντζίκη και η Οινοποιεία Τζουνάρα τους οποίους επίσης ευχαριστώ. 
 

Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε; Ποιες είναι οι δυσκολίες που έχει μια ελληνική επιχείρηση όταν εξάγει; 

Οι εξαγωγές θέλουν χρόνο και ο χρόνος είναι χρήμα. Χρειάζονται ταξίδια, εξωστρέφεια, επικοινωνία με τον πελάτη, που επίσης χρειάζονται χρήματα, οπότε ένα βασικό ζήτημα στην Ελλάδα είναι η ρευστότητα και η στήριξη της εξωστρέφειας από τους θεσμούς, η οποία θα πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο με συγκεκριμένη στόχευση και στρατηγικό σχεδιασμό. Το κόστος του μάρκετινγκ για μια εταιρεία που προσπαθεί να βρει πελατολόγιο στο εξωτερικό, είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό μιας εταιρείας που προσπαθεί να βρει πελατολόγιο στην Ελλάδα. Η στόχευση δηλαδή είναι πολύ ακριβότερη ώστε να μπορείς να πετύχεις αποτελέσματα. Άλλο είναι επίσης να πας να δεις έναν πελάτη στη Λάρισα και άλλο στην Μάλτα. 

Όλα αυτά είναι πράγματα που ωφελούν το κοινωνικό σύνολο. Κι αν θέλουμε να δούμε τα πράγματα να πηγαίνουν καλύτερα, πρέπει να στηρίξουμε τις προσπάθειες οι οποίες αναπτύσσουν την χώρα με έναν τρόπο υγιή και όχι μόνο σκληρά καπιταλιστικό, δεν το λέω με αυτήν την έννοια, αλλά και με την έννοια της κοινωνικής ανταποδοτικότητας. Ότι πολύ απλά δέκα άνθρωποι τρώνε ψωμί μέσα σε αυτήν την εταιρεία, 130 επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα τρώνε ψωμί από αυτήν την εταιρεία και κατ’ επέκταση και οι οικογένειές τους τρώνε ψωμί, οπότε είναι σημαντικό να δούμε το πώς μπορούμε να στηρίξουμε την υγιή επιχειρηματικότητα και τα συνεργατικά σχήματα. Όπου βλέπουμε δηλαδή ομάδες, συνδέσμους και συλλόγους παραγωγών, γιατί έτσι θα μπορέσουμε να προοδεύσουμε πιο γρήγορα, αναπτύσσοντας τη δραστηριότητά μας μέσα από τα σύνολα και όχι μέσα από τα άτομα. 
Θεωρώ ότι χρειάζεται να κάνουμε αρκετή δουλειά μεμονωμένα ως άνθρωποι με στόχο να αντιληφθούμε τι γίνεται γύρω μας, να πάρουμε τα ερεθίσματα, να δούμε πώς μπορούμε να βελτιωθούμε εμείς οι ίδιοι απέναντι σε αυτό το κοινωνικό σύνολο και μετά με τον τρόπο μας, είτε να εμπνεύσουμε, είτε να γοητεύσουμε τους συνανθρώπους μας, δείχνοντας τους τι κάνουμε και καλώντας τους να το κάνουμε μαζί. Και έτσι μπορούμε να πετύχουμε πράγματα που πολλές φορές δεν μπορούμε καν να τα φανταστούμε.

Ποιοι είναι οι στόχοι και τα όνειρα της εταιρείας ;

Κατ’ αρχάς να πω ότι το ταξίδι ήταν πάρα πολύ δύσκολο μέχρι εδώ. Πολλές ώρες, τεράστια αυτοθυσία, και από εμένα και από τον συνεταίρο μου αλλά φυσικά και από τους συναδέλφους μου στην εταιρεία, τους οποίους επίσης θέλω να ευχαριστήσω, έναν-έναν ξεχωριστά, γιατί είμαστε πλέον μια ομάδα δέκα ατόμων, και ένας οργανισμός αποτελείται από όλα αυτά τα μέρη, και αυτά τα μέρη πρέπει να λειτουργούν με έναν τρόπο υγιή και στο εργασιακό περιβάλλον και στο κομμάτι της επικοινωνίας, και της εσωτερικής επικοινωνίας και της επικοινωνίας προς τα έξω. Αυτό που αποκαλούμε εταιρική κουλτούρα. Ο τρόπος που θα συντάξουμε ένα mail, ο τρόπος που θα μιλήσουμε στο τηλέφωνο, η προσωπική μας επαφή είτε με τον παραγωγό μας είτε με τον πελάτη μας, το πώς προσεγγίζουμε τα προβλήματά του, είναι κάτι που για μένα αποτελεί προτεραιότητα. 
Είναι πολύ δύσκολο να πετύχεις αυτά που σε ενδιαφέρουν σε επίπεδο εταιρικής κουλτούρας και οικονομικής ανάπτυξης, να έχεις και προσωπική ζωή, να προσπαθείς να κάνεις αυτό που σου αρέσει, και όλα αυτά να τα παντρέψεις και ειδικά όταν είσαι νέος. Εγώ ξεκίνησα με δικές μου επιχειρήσεις από 25 χρονών, χωρίς επιχειρηματική εμπειρία. Οι γονείς μου δεν ανήκαν σε αυτόν τον κλάδο για να πεις ότι κληρονόμησα κάποια επιχείρηση, ή πήρα κάτι έτοιμο. Δεν είχα πραγματικά ιδέα για το τι σημαίνει πραγματικά το επιχειρείν.  Εγώ ζυμώθηκα σε μια στρεσογόνα περιρρέουσα κατάσταση. Είναι αρχικά μια πρόκληση να αντιμετωπίσεις το άγχος σου και να εντοπίσεις ποιοι είναι οι συναισθηματικοί παράγοντες που σε οδηγούν να πάρεις λάθος αποφάσεις, σε πράγματα που είναι πρακτική φύσεως.
Το πρώτο επίτευγμα για το οποίο είμαι πολύ περήφανος είναι η προσωπική μου ηρεμία. Το ότι έχω φτάσει σε ένα επίπεδο, που έχω ισορροπήσει και προσωπικά και εργασιακά. Η εργασία μας είναι καθημερινά πάρα πολύ ευχάριστη και αυτό είναι κάτι το οποίο βγαίνει προς τα έξω και φαίνεται και στους συνεργάτες μας, οι οποίοι αντίστοιχα εκτιμούν και απολαμβάνουν τη συνεργασία με το «ManaGi». 

Θα θέλατε να προσθέσετε εσείς κάτι;

Αν είναι κάτι που με απασχολεί και θα ήθελα να το συζητήσουμε περισσότερο είναι η κοινωνική περιρρέουσα κατάσταση. Κάτι που νομίζω απασχολεί όλο τον κόσμο, από όλα τα πόστα, με διαφορετικό τρόπο. Πρέπει επιτέλους να αντιληφθούμε ότι στο κυνήγι της ισότητας, ξεχνάμε ότι ναι μεν πρέπει να είμαστε ίσοι και ισότιμοι και στη ζωή και στις ευκαιρίες, αλλά δεν είμαστε ίδιοι. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να το καταλάβουμε όλοι μας. Αυτό έχει να κάνει και με την κοινωνική διαστρωμάτωση σε οικονομικό επίπεδο αλλά και με την κουλτούρα και το αξιακό σύστημα– αυτό που αποκαλώ κοινωνική ηθική. Θεωρώ ότι στις μέρες που διανύουμε έχει υποβαθμιστεί πάρα πολύ αυτή η ηθική. Θες να φταίει η τεχνολογία; Θες να φταίει ο χρόνος που αναλώνουμε στα μέσα και έχουμε μειώσει τον χρόνο πραγματικής επικοινωνίας; Γιατί θεωρώ ότι είναι αλλιώς που βρισκόμαστε από κοντά και για τη συνέντευξη. Με βλέπεις, σε βλέπω. Σκέφτεσαι, γελάω, γελάς. Σε ενδιαφέρει κάτι. Δυσανασχετείς – ακόμα και τα αρνητικά συναισθήματα. Νομίζω ότι αυτά είναι που παράγουν ποιοτική ανθρώπινη επαφή.  Το ένα πράγμα που με απασχολεί ιδιαίτερα – και είναι αποστολή μου προσπαθώντας να είμαι αυτός ο άνθρωπος- είναι να αποζητούμε όσο περισσότερο γίνεται την κοινωνική επαφή, να μειώσουμε τον χρόνο που περνάμε σε κάθε λογής οθόνη, φυσικά όσο μπορούμε καθώς το επάγγελμά μας το απαιτεί. Να επιστρέψουμε στο βιβλίο, που αναπτύσσει τη σκέψη μας και τη φαντασία μας, μας κάνει πιο έμπειρους. Ακόμη κι αν δεν μπορούμε να ταξιδέψουμε, διαβάζοντας ένα βιβλίο μπορούμε να αποκομίσουμε κάποιες εμπειρίες και γνώσεις που ενδεχομένως δεν θα μπορούσαμε να αποκομίσουμε με κανέναν άλλο τρόπο.
Και έτσι μπορούμε να αναπτύξουμε και πιο ευγενή συναισθήματα μέσα μας, όπως τον ρομαντισμό μας και την ευγένειά μας, και αν με την παιδεία αυτή μπορέσουμε να γίνουμε καλύτεροι, έτσι θα μπορέσουμε να δούμε πολύ θετικά αποτελέσματα σε όλα αυτά που ταλανίζουν την κοινωνία μας, όπως είναι η βία, ο ρατσισμός, η έμφυλη βία και οι έντονες κοινωνικές διαμάχες. Γιατί οι άνθρωποι προσπαθούν να υπερασπιστούν με τον τρόπο τους τα δικαιώματά τους, ο καθένας από το μετερίζι του – όπως μ’ αρέσει να λέω – πρέπει όμως πρώτα να αντιληφθούμε το ριζικό του κόσμου, και μετά το ριζικό το δικό μας, και δεν το λέω μοιρολατρικά, εννοώ την προσωπική μας αντίληψη και το πώς τοποθετούμαστε σε αυτόν τον κόσμο γι’ αυτά τα χρόνια που θα είμαστε εδώ. 
Γιατί ο χρόνος είναι πεπερασμένος και αυτό θα πρέπει να το κρατάμε στο μυαλό μας, να είναι δεδομένο. Αν μπορούμε να είμαστε ενσυνείδητοι, να έχουμε τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε πρώτα τον εαυτό μας, να τον αγαπήσουμε, την ύπαρξή μας, μετά να αγαπήσουμε τους ανθρώπους που είναι δίπλα μας και μας αγαπούν αντίστοιχα και έτσι να υπάρχει μια αλληλοτροφοδότηση ενέργειας που είναι ανεκτίμητη – ανεκτίμητο το να αγαπάς και να αγαπιέσαι –. Έτσι μπορούμε να βελτιώσουμε πολλά πράγματα, γιατί θεωρώ ότι η κοινωνική αδικία βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό – στη σύγχρονη ιστορία, στα τελευταία χρόνια που μας αφορούν γιατί σίγουρα έχουμε βρεθεί και σε πολύ χειρότερες καταστάσεις ως είδος – και για αυτό νομίζω πως πρέπει να δούμε πάρα πολύ σοβαρά κάποια πράγματα, όπως είναι πρωτίστως η απόδοση δικαιοσύνης, που έχει να κάνει με ένα φλέγον ζήτημα αυτή τη στιγμή που είναι τα Τέμπη, και πρέπει να αφορά όλους τους πολίτες.

Συνέντευξη στον Γιάννη Κωστούδη

Διαβάστε επίσης: Made in Greece η Vimodji του Β. Καλλίτση και της Ε. Μαμιδάκη: Μια πλατφόρμα για να ανταλλάσσετε μηνύματα με βίντεο – Δύο λαμπρά μυαλά!