Η διακεκριμένη ψυχολόγος Ελισάβετ Μπαρμπαλιού μόνο στο eirinika: Το Μαζί, Χάρτης και Προορισμός μιας ζωής - Η δύναμη της συμφιλίωσης του άνδρα και της γυναίκας
"Θεωρώ την ψυχοθεραπεία ως μεγάλο δώρο για το κίνητρο που παρέχει στον κάθε άνθρωπο, ξεχωριστά, να αγωνίζεται απέναντι στον ψυχικό πόνο".
Αποκλειστική συνέντευξη στην Ειρήνη Νικολοπούλου και τον Γιάννη Κωστούδη
Η Ελισάβετ Μπαρμπαλιού, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας, μάς μιλά για την τριακονταπενταετή πορεία της ως θεραπεύτρια, ξεκινώντας την αφήγησή της από την παιδική της ηλικία και από τα γεγονότα που τη διαμόρφωσαν ως άνθρωπο και επαγγελματία. Η βραβευμένη στα Greek Top Woman Awards, απαντά στις ερωτήσεις μας σχετικά με τις έμφυλες διακρίσεις, την ψυχοθεραπεία αλλά και όλα όσα την εμπνέουν στα βιβλία που έχει γράψει καθώς και σε αυτά που έρχονται.
Κύρια Σημεία:
• Αφετηρία της ζωής της ο σημαδεμένος ακόμα τότε από τις πληγές του Πολέμου, αλλά και σε πορεία επανόρθωσης, Βορράς.
• Η πρώτη επαφή με την πατρική απουσία, έννοια που αποτέλεσε έναν από τους κεντρικούς άξονες του επιστημονικού της ενδιαφέροντος και εξελίχθηκε σε έργο ζωής.
• Το πρώτο σημαντικό «Μαζί» της ζωής της, ο συναισθηματικός δεσμός και η σχέση με τη μητέρα της.
• Οι χαρισματικοί δάσκαλοι, οι ρόλοι υπευθυνότητας και η ανακάλυψη, μέσα από το παιχνίδι, του μοιράσματος και της αλληλεγγύης, αρετές που χαρακτηρίζουν την επαγγελματική της διαδρομή.
• Καθοριστικός σταθμός η εφηβεία, όταν αποφάσισε να γίνει ψυχολόγος, βρίσκοντας τον στόχο και τον προορισμό της ζωής της.
• Το δεύτερο σημαντικό «Μαζί» της ζωής της, που διαμορφώθηκε στην Πόλη του Φωτός, η σχέση της με τον σύζυγό της, Λουκά Αποστολίδη, που μαζί μοιράστηκαν το κοινό όραμα της προσφοράς προς τον συνάνθρωπο.
• Η γέννηση και η ανατροφή των παιδιών της, που τη δίδαξαν και την εξέλιξαν, σαν επιστήμονα αλλά και σαν άνθρωπο, αφού μαζί τους αγκάλιασε πιο σφιχτά και το δικό της εσωτερικό παιδί.
• Η επαφή, σε επιστημονικό επίπεδο, με τον «συστημικό» τρόπο σκέψης που πρεσβεύει ότι η διαμόρφωση της προσωπικότητας, τα ζητήματα και οι προκλήσεις που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει είναι αλληλένδετα και αλληλεπιδρούν με τα ευρύτερα συστήματα (ιστορικοκοινωνικό, οικογενειακό κ.α.) στα οποία εκείνος ανήκει.
• Η ίδρυση του Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας και Έρευνας που έδωσε στέγη και πνοή στους βαθύτερους προβληματισμούς της, αναφορικά με τα σύγχρονα αλλά και διαχρονικά υπαρξιακά ζητήματα του ανθρώπου.
• Η κατάδυση στο άβατο του ανδρικού ψυχισμού, που αποκρυσταλλώθηκε στο πρώτο της βιβλίο, το best seller: «Η Επιστροφή του Άνδρα».
• Το δεύτερο βιβλίο της: «ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΣΤΟΝ ΒΟΡΡΑ, μεγάλωσες στον Νότο», ένα λογοτεχνικό «φιαλίδιο» διαγενεακού διαλόγου και αγάπης, Μάνας και Κόρης, με σκοπό την απενοχοποίηση των γενεών και τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ τους.
• Βιβλία που μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία συμφιλίωσης, αναζωογονώντας έτσι την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
• Η αναγνώριση και η βράβευση του έργου της από τα GREEK TOPWOMEN AWARDS, εκεί όπου έθεσε, με την ομιλία της, ως επόμενο στόχο ζωής, το «Μαζί» στον Δρόμο της Συμφιλίωσης των Δύο Φύλων.
• Όραμά της αποτελεί ένα καινούργιο και διαφορετικό «μαζί» για τις ανθρώπινες σχέσεις και το ζευγάρι. Ένα «μαζί» απαλλαγμένο από τις προκαταλήψεις που μετατρέπουν τη σύγχρονη πραγματικότητα σε ένα διαρκές πεδίο μάχης. Μια αρμονική συνύπαρξη, ορισμένη από σχέσεις αμοιβαιότητας, αγάπης, αλληλοκατανόησης και εμπιστοσύνης.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη...
Ποια ήταν τα στάδια και οι σταθμοί της ανέλιξής σας;
Εξετάζοντας τα στάδια και τους σταθμούς της πορείας μου, δεν θα μπορούσα να μην επιστρέψω νοερά εκεί όπου ξεκίνησαν όλα. Στην αφετηρία της ζωής μου, στον Βορρά που μ’ ανάθρεψε, τον σημαδεμένο ακόμα τότε από τις πληγές του Πολέμου.
Εκεί, σε μια εποχή γενικής επανόρθωσης, πρωτοήρθα σε επαφή με την έννοια της πατρικής απουσίας, που έμελλε να με καθορίσει σημαντικά και να αποτελέσει έναν από τους κεντρικούς άξονες του επιστημονικού μου ενδιαφέροντος, αφού ο πατέρας μου χάθηκε πολύ νέος, λαβωμένος και αυτός από τα πολεμικά θραύσματα.
Σε αυτό το πρώτο τραύμα της ζωής, αξίζει να σταθούμε και να αναλογιστούμε πως, ίσως, αρχής γενομένης από εκείνη την αρχετυπική φιγούρα του πληγωμένου θεραπευτή, του Κένταυρου Χείρωνα, δεν υφίσταται θεραπευτής χωρίς εσωτερικό τραύμα.
Παράλληλα, πέρα από τα τραύματα όμως, στο ίδιο πεδίο σχηματοποιήθηκε και το πρώτο σημαντικό «Μαζί» της ζωής μου, ο συναισθηματικός δεσμός και η σχέση με τη μητέρα μου, η παρουσία της οποίας λειτούργησε σαν βάλσαμο στην ψυχή μου.
Όσο κι αν ακουστεί παράδοξο, οι αναγκαστικές ευθύνες και οι ρόλοι, παρά το βάρος στις παιδικές μου πλάτες, αλλά κυρίως η αναγνώριση και η εμπιστοσύνη που μου έδειχνε με γέμιζαν αυτοπεποίθηση, με αποτέλεσμα να χτίζω μέσα μου αυτό που στην επιστήμη της ψυχολογίας ονομάζουμε «ψυχική ανθεκτικότητα», κατορθώνοντας έτσι να διαχειρίζομαι τα προβλήματα και να ξεπερνάω τις δύσκολες καταστάσεις, βγαίνοντας πιο δυνατή από αυτές, κερδίζοντας, θα λέγαμε, τη ζωή.
Με παρότρυνε, βλέποντάς με ίσως και σαν προέκταση του εαυτού της, για να καταφέρω όσα εκείνη, παλεύοντας μόνη μέσα στις κακουχίες και τους περιορισμούς μιας μεταπολεμικής επαρχίας, δεν κατόρθωσε. Θα μπορούσαμε, επομένως, κατά κάποιον τρόπο να πούμε, πως, εγώ, αναγκάστηκα να τα καταφέρω.
Η γενιά μας, άλλωστε, η πρώτη καθαρά μεταπολεμική γενιά κινήθηκε, συνολικά, έχοντας ως οδηγό το χρέος προς εκείνους που θυσιάστηκαν για μας. Χρειάστηκε, συνεπώς, να προσπεράσουμε το τραύμα για να αλλάξουμε τη μοίρα μας, εκπληρώνοντας μαζί με τα δικά μας όνειρα και τα ανεκπλήρωτα, εκείνα, όνειρα των γονιών μας.
Στην ευαίσθητη εκείνη και καθοριστική για την εξέλιξη του ανθρώπου παιδική ηλικία, ένα δίχτυ ασφαλείας αποτέλεσαν κάποιοι χαρισματικοί δάσκαλοι, που χρωμάτισαν το γκρίζο τοπίο, ωθώντας μας να ανακαλύψουμε, μεταξύ άλλων, τον κόσμο της λογοτεχνίας και της ποίησης, παρέχοντάς μας έτσι έναν τρόπο να ξορκίζουμε τη λύπη, τον φόβο και τη μοναξιά και να τα μετατρέπουμε σε λυτρωτική δημιουργικότητα.
Αυτοί οι δάσκαλοι, αποδίδοντάς μου, και εκείνοι, έναν υπεύθυνο ρόλο με οδήγησαν να διοργανώνω στις πλατείες και τις αλάνες του χωριού, μετά το σχόλασμα, ομαδικά παιχνίδια μοιράσματος και αλληλεγγύης, που απηχούν μέχρι και σήμερα ξεκάθαρα στον επαγγελματικό μου ρόλο.
Επόμενος σταθμός η εφηβεία, όταν, εκεί γύρω στα δεκάξι μου, βρήκα τον στόχο και τον προορισμό μου, αποφασίζοντας να γίνω ψυχολόγος.
Θυμάμαι, λοιπόν, να ψάχνουμε τα επαγγέλματα συζητώντας με φίλους και συμμαθητές τις πιθανές επιλογές: γιατρός, μηχανικός, δικηγόρος, φυσικός ή μαθηματικός, καθηγητής ή δάσκαλος…
όμως εγώ δεν ησύχαζα και δεν βολευόμουν με τίποτα γνωστό και σύνηθες.
Τους άκουγα να κάνουν τις επιλογές τους και μέσα μου ψιθύριζα πως: «Εγώ θα ήθελα κάτι άλλο… κάτι άλλο…». Ώσπου κάποια μέρα, ήρθε το μοιραίο κάλεσμα, όταν έπεσε το μάτι μου στην προτρεπτική διαφήμιση κάποιου ιδιωτικού, τότε, κολεγίου με τον τίτλο: «Γινόμαστε Ψυχολόγοι;».
«Αυτό είναι», είπα, «το βρήκα! Ένα επάγγελμα που δεν θα είναι βαρετό, θα έχει ενδιαφέρον και θα δίνει νόημα στη ζωή μου».
Λίγα χρόνια αργότερα, αυτό το κάλεσμα συντονίστηκε με ένα ακόμα, οδηγώντας με στην Πόλη του Φωτός και ταυτόχρονα στο δεύτερο, πολύ σημαντικό, «Μαζί» της ζωής μου, στη σχέση με τον σύζυγό μου, Λουκά Αποστολίδη.
Η παρουσία του εκεί, όντας στον τρίτο κύκλο των σπουδών του, ήταν που με κινητοποίησε να επιλέξω το Παρίσι, όπου, τελικά, ξεκινήσαμε να χαράσσουμε την κοινή μας πορεία, μέσα από πολλές δυσκολίες, αλλά και ανακαλύψεις, σε μια περίοδο καταιγιστικών αλλαγών και καινούργιων εμπειριών, στον απόηχο ακόμα του Μάη του ’68 και της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, στην οποία και εκείνος πρωταγωνίστησε. Ήταν μια εποχή, που, σε γενικές γραμμές, τη χαρακτήριζαν ο ενθουσιασμός, η ελπίδα και η αισιοδοξία. Έκτοτε, την ασίγαστη αγάπη, μέσα στη σχέση μας, επιστεγάζει πάντα το κοινό όραμα και οι ίδιες αξίες σχετικά με τη ζωή.
Αναφερόμενοι σε ιδέες και αξίες επιστρέφουμε νοερά στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, όταν μέσα σε ένα κλίμα γυναικείου ενθουσιασμού, επισφραγίστηκε και ολοκληρώθηκε, σε νομοθετικό, τουλάχιστον, επίπεδο, η ισότητα των φύλων και η γυναικεία χειραφέτηση στη χώρα, με ρυθμίσεις στο οικογενειακό́ δίκαιο, το 1983, που επέφεραν σημαντικές αλλαγές στη σχέση του ζευγαριού, όπως η κατάργηση της προίκας, το μη υποχρεωτικό της μεταβολής στο επώνυμο της συζύγου, κ.ο.κ.
Και χρησιμοποιώ τον όρο «νομοθετικό», διότι, αν και οι περισσότεροι τότε βιώσαμε τις εξελίξεις αυτές, μέσα στον ενθουσιασμό της «αλλαγής», ως σημαντικές νίκες, στην πορεία φάνηκε ότι όλες αυτές οι ραγδαίες κοινωνικές μεταβολές δεν κατόρθωσαν να γίνουν αντικείμενο βαθύτερης νοητικής και συναισθηματικής επεξεργασίας, σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, δημιουργώντας σύγχυση στους ρόλους και, εκ νέου, δυσλειτουργίες στην επικοινωνία μεταξύ ανδρών και γυναικών. Εκφάνσεις, που μας ταλανίζουν επιδεινούμενες έως τις μέρες μας, κάνοντας ξεκάθαρο ότι το πέρασμα των ζευγαριών, από την παραδοσιακή «πατριαρχία», σε ένα πιο ισότιμο και συντροφικό «μαζί» χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά
Λίγα χρόνια αργότερα ήρθα σε επαφή, και σε επιστημονικό επίπεδο, με τον «συστημικό» τρόπο σκέψης, που άρμοζε, ούτως ή άλλως, με τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι την πραγματικότητα και τον κόσμο γύρω μου. Άλλωστε, από μικρή σκεφτόμουν συστημικά, κι ας μη το ονομάτιζα έτσι τότε, συμφωνώντας με αυτό που η θεωρία πρεσβεύει, ότι δηλαδή η διαμόρφωση της προσωπικότητας, τα ζητήματα και οι προκλήσεις που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει είναι αλληλένδετα και αλληλοεπιδρούν με τα ευρύτερα συστήματα (ιστορικοκοινωνικό, οικογενειακό κ.α.) στα οποία εκείνος ανήκει.
Αυτός ο ευρυγώνιος φακός που παρέχει η «συστημική» θεώρηση, διεύρυνε τον κόσμο μου και με ώθησε να εξετάσω με διαφορετική ματιά ψυχοκοινωνικά ζητήματα, όπως ο ανδρικός ψυχισμός, το διαγενεακό τραύμα, οι ανθρώπινες και διαφυλικές σχέσεις, η βία, οι φόβοι και οι αγωνίες των νέων κ.α..
Οι βαθύτεροι προβληματισμοί μου αναφορικά με τα σύγχρονα αλλά και διαχρονικά υπαρξιακά ζητήματα, καθώς και η εσωτερική μου ανάγκη για ανταπόκριση στην ανθρώπινη έκκληση για ουσιαστική στήριξη και βοήθεια, βρήκαν τη στέγη τους με την υλοποίηση, το 2013, του Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας και Έρευνας, και εν συνεχεία αποκρυσταλλώθηκαν στα δύο μου βιβλία με τίτλους: «Η Επιστροφή του Άνδρα» και «ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΣΤΟΝ ΒΟΡΡΑ, μεγάλωσες στον Νότο», τα οποία εκδόθηκαν, το 2017 και 2022 αντίστοιχα, και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Πεδίο – Ελληνικά Γράμματα».
Αξίζει, επίσης, να αναφερθώ στην τιμή που μου έκανε, τον περασμένο Ιούνιο, ο ανθρωποκεντρικός, πλέον θεσμός, των GREEK TOPWOMEN AWARDS που αναδεικνύει τα θετικά γυναικεία πρότυπα, όταν, με αφορμή τα βιβλία μου και αναγνωρίζοντας το έργο δεκαετιών, με βράβευσε και μου ανέθεσε την κεντρική ομιλία της εκδήλωσης, που είχε ως θέμα το: «Μαζί» στον Δρόμο της Συμφιλίωσης των Δύο Φύλων[1]. Και το αναφέρω, πάνω απ’ όλα, ως ένα μήνυμα ελπίδας και ανθεκτικότητας, αφού αν, παρά τις δυσκολίες που κρύβει η ζωή, παραμείνεις αφοσιωμένος στους στόχους και στα οράματά σου και δεν τα παρατήσεις, εκείνη, με τον δικό της τρόπο, θα αναγνωρίσει τις προσπάθειές σου.
Μιλώντας, όμως, για σταθμούς ζωής και ανέλιξης δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στις γεννήσεις των παιδιών μου, που η ύπαρξή τους, τόσα πολλά μου δίδαξε και με εξέλιξε, μέσα στα χρόνια, τόσο σαν επιστήμονα, όσο κυρίως σαν άνθρωπο, αφού μαζί τους αγκάλιασα πιο σφιχτά και το δικό μου εσωτερικό παιδί.
Ποιοι ήταν οι ανασταλτικοί παράγοντες λόγω φύλου; Χρειάστηκε να παλέψετε περισσότερο επειδή είστε γυναίκα για την πρόοδό σας;
Αν και αναφερθήκαμε, ήδη, στον γυναικείο αγώνα προς τη χειραφέτηση, προσωπικά, δεν θα μπορούσα να πω πως έγινα αποδέκτης ιδιαίτερα έντονων έμφυλων διακρίσεων και συγκεκριμένων επαγγελματικών δυσκολιών, λόγω του φύλου μου.
Ίσως, γιατί το επάγγελμα του ψυχολόγου ανήκει σε εκείνα που παραδοσιακά θεωρούνται ως γυναικεία και οι άνδρες το προσέγγιζαν, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, μέσα από το «προπύργιο» του ψυχιάτρου, που συσχετίζεται αρμονικότερα με την παραδοσιακή ανδρική ταυτότητα.
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, παρατηρείται μια στροφή. Όλο και περισσότεροι άνδρες αγκαλιάζουν ευκολότερα τη «θηλυκή» τους πλευρά και κατ’ επέκταση ακολουθούν τα, μέχρι πρότινος, λεγόμενα «γυναικεία» επαγγέλματα, όπως του ψυχολόγου, του νοσηλευτή ή του παιδαγωγού, συμβάλλοντας συνεπώς στη δημιουργία μιας νέας ανδρικής διάστασης.
Κατ’ επέκταση, ακόμα και αν στην αρχή υπήρξαν, ίσως, κάποια ελάχιστα σκιρτήματα εσωτερικού ανταγωνισμού, αυτά δεν είχαν να κάνουν τόσο με το γυναικείο φύλο, όσο με αυτό καθ’ εαυτό το ανδρικό, αλλά και με το γεγονός ότι μπήκα στο άβατο του ανδρικού ψυχισμού και χώρου, στα ανδρικά δηλαδή και απάτητα, ακόμα και από τους ίδιους τους άνδρες, χωράφια.
Εύκολα, όμως, σίγησαν και αυτά, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των ανδρών συναδέλφων, με αγκάλιασε με θέρμη και με στήριξε σε αυτό μου το τόλμημα, δείχνοντας, έμπρακτα, τον δρόμο του «Μαζί» και τον ευεργετικό ρόλο που επιτελεί η ψυχοθεραπεία στην ανακάλυψή του.
Πώς συνδυάζετε την «αναγκαστική πολυπραγμοσύνη» και μοιράζετε τον χρόνο σας μεταξύ της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής αλλά και της ευχάριστης πλευράς της ζωής (χόμπι, αθλητισμός κτλ.);
Για να απαντήσω στην ερώτησή σας, κατ’ αρχάς, δεν θα χρησιμοποιούσα τον όρο «αναγκαστική», καθώς αυτός μάς υποβάλλει υποσυνείδητα σε μια βασανιστική διαδικασία. Όταν, όμως, κάποιος ακολουθεί το εσωτερικό του κάλεσμα - όπως για μένα υπήρξε αυτή η φυσική περιέργεια για τη ζωή, την κοινωνία και τον άνθρωπο - αισθάνεται μια ανεκτίμητη πληρότητα και λαμβάνει ευχαρίστηση, καθώς βλέπει τα αποτελέσματα των προσπαθειών του να καρπίζουν.
Γενικά, ξεκινώ την ημέρα μου από πολύ νωρίς, συνήθως πριν από τις 06:00 και ιδίως τα Σαββατοκύριακα, όταν υπάρχει περισσότερος ελεύθερος χρόνος, αφιερώνω τα πρωινά στην ενημέρωση μου για πολιτικά, αλλά κυρίως κοινωνικά και επιστημονικά θέματα.
Μου αρέσει, επίσης, να ασχολούμαι με τη φροντίδα των ζώων, οικόσιτων και αδέσποτων, καθώς και με την κηπουρική, συνδεόμενη με τη φύση, την ευεργετική και αγχολυτική επίδραση της οποίας βίωσα από πολύ νωρίς, καθώς προέρχομαι από αγροτική περιοχή. Αυτός ο δεσμός με την πρώτη μας μητέρα, τη Γη, είναι που, δυστυχώς, ο σύγχρονος άνθρωπος, μέσα στην αδιάληπτη καθημερινότητά του, τείνει να ξεχάσει, με απροσμέτρητες συνέπειες για τον ίδιο και το περιβάλλον.
Απολαμβάνω, τέλος, να παρακολουθώ θεατρικές παραστάσεις και να ακούω μουσική. Εξ άλλου, η σχέση του θεάτρου με την ψυχοθεραπεία είναι άρρηκτη, αφού παρέχει, μέσα από τα καθρεφτίσματα του θεατή στον εκάστοτε Ήρωα, τη δυνατότητα της κάθαρσης και της εκτόνωσης του ψυχικού του φορτίου. Η δε μουσική αποτελεί έναν πανανθρώπινο κώδικα, που «έχει τη δύναμη» να μιλάει κατευθείαν στα βάθη της ψυχής και να κάμπτει τις αντιστάσεις της προσωπικότητας.
Αυτή της τη δύναμη τη διαπίστωσα και σε θεραπευτικό επίπεδο, όταν ασχολούμενη με τη μουσικοθεραπεία GIM, παρατήρησα, μέσα στην κλινική μου διαδρομή, να συμβαίνουν «θεραπευτικά θαύματα», ιδίως με άνδρες θεραπευόμενους, που λόγω της κοινωνικής τους μάθησης έχουν δυσκολότερη πρόσβαση στον συναισθηματικό τους κόσμο και μεγαλύτερες αντιστάσεις στις «παραδοσιακές» θεραπευτικές τεχνικές. Σε εκείνους, η μουσική παρέχει το κλειδί που ξεκλειδώνει το συναισθηματικό τους σεντούκι.
Δεν υπονοώ, φυσικά, ότι ο εσωτερικός μας δρόμος είναι πάντοτε ανέφελος, ειδυλλιακός και πως βαδίζεται χωρίς κόπο ή ακόμα και θυσίες.
Τέλειος άνθρωπος, άλλωστε, και απόλυτες ισορροπίες στη ζωή δεν υπάρχουν.
Επίσης, δεν σας κρύβω ότι, ενδεχομένως, θα έπρεπε να αφιερώνω περισσότερο χρόνο στις μικρές απολαύσεις της καθημερινότητας, καθώς και, πως μέσα στα χρόνια, σίγουρα, υπήρξαν φορές που ο δρόμος της επιστήμης ή εκείνος της επιτακτικής ανάγκης για κοινωνική αλλαγή, περιόρισαν τις πιο ανθρώπινες στιγμές οικογενειακής θαλπωρής, γεγονός που με λυπεί, καθώς, εκτός των άλλων, αποτελεί ένα έλλειμμα που αφορά καθολικά τον σύγχρονο άνθρωπο και την κοινωνία μας.
Η ενασχόλησή σας ως ψυχοθεραπεύτρια με ποικίλες ομάδες του πληθυσμού σίγουρα σας έφεραν αντιμέτωπη με σημαντικά περιστατικά που έπρεπε να διαχειριστείτε. Νιώθετε ότι στο τέλος της μέρας η ενασχόλησή σας αυτή σας γεμίζει από την ευγνωμοσύνη που λαμβάνετε πίσω;
Είναι γεγονός πως ο ρόλος του ψυχοθεραπευτή σε οδηγεί με βεβαιότητα σε ένα ταξίδι βαθιάς σύνδεσης με τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων.
Ιστορίες που, ιδίως για τη συστημική θεώρηση, δεν αφορούν μόνο το άτομο, αλλά ολόκληρο το οικογενειακό του σύστημα, καθώς και τη δράση του στο κοινωνικό περιβάλλον.
Θεωρώ, επομένως, την ψυχοθεραπεία ως μεγάλο δώρο για το κίνητρο που παρέχει στον κάθε άνθρωπο, ξεχωριστά, να αγωνίζεται απέναντι στον ψυχικό πόνο.
Γι’ αυτό και, στο τέλος μιας δύσκολης ημέρας, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανταμοιβή από το χαμόγελο στα χείλη του συνανθρώπου σου και από την έκφραση ανακούφισης, όταν ο φόβος του μετουσιώνεται εσωτερικά σε μια ασφαλή βάση και το πολυεπίπεδο χάος, που βιώνει, αναδιοργανώνεται, βρίσκοντας λιμάνι και γαλήνη. Όταν βρίσκει, με άλλα λόγια, την εσωτερική του ισορροπία και το θάρρος να συνεχίσει το δικό του ταξίδι.
Κυκλοφορούν δύο βιβλία σας από τις εκδόσεις Πεδίο. Πώς επηρέασε η επιστημονική και επαγγελματική σας ιδιότητα τη γραφή σας; Σας ενέπνευσαν αληθινά περιστατικά που έχετε συναντήσει;
Πράγματι, από το πρώτο μου βιβλίο με τίτλο: «Η Επιστροφή του Άνδρα» θεώρησα τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας ως μια αξιόπιστη και αυθεντική πηγή απ’ όπου άντλησα καταθέσεις της ανδρικής ψυχής και συνέλεξα πληροφορίες και υλικό για το προφίλ του σύγχρονου Έλληνα άνδρα, με αμεσότητα και σαφήνεια. Μέσα από τις προσωπικές αφηγήσεις των ανδρών είχα τη δυνατότητα να αφουγκράζομαι και να αποκρυπτογραφώ τους φόβους, τα διλήμματα και τις αγωνίες τους, όσο ξεδίπλωναν τις πιο μύχιες σκέψεις τους, τα μυστικά και τους προβληματισμούς τους.
Εξομολογήσεις, μέσα από τις οποίες δίνουν τη δυνατότητα, παράλληλα, και σε άλλους άνδρες να κατανοήσουν εκ βαθέων κομμάτια της ανδρικής ψυχής και να συναντήσουν όψεις του εαυτού τους μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου, καθώς και στις γυναίκες να ανακαλύψουν ουσιαστικά τους άνδρες της ζωής τους, τον πατέρα δηλαδή, τον σύζυγο ή και τον γιο τους.
Με παρόμοιο τρόπο, το «ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΣΤΟΝ ΒΟΡΡΑ, μεγάλωσες στον Νότο», αποτελεί ένα λογοτεχνικό «φιαλίδιο» διαγενεακού διαλόγου και αγάπης, Μάνας και Κόρης, οι «σταγόνες» του οποίου συνάχθηκαν, αφ’ ενός μέσα από αυτό που στην ψυχολογία ονομάζεται: «αυτοαποκάλυψη του θεραπευτή», καθώς τόλμησα να αποκαλύψω πτυχές της προσωπικής μου ζωής, ώστε να δώσω σκέψη, φωνή και λόγο και στις δύο γενιές και αφ’ ετέρου από μαρτυρίες και βιώματα θεραπευόμενων, που βρήκαν πεδίο έκφρασης στα σύμβολα της Μάνας και της Κόρης, που επί της ουσίας αντιπροσωπεύουν τον κάθε γονέα και το κάθε παιδί, ανεξαρτήτως φύλου. Σκοπός της όλης προσπάθειας ήταν η απενοχοποίηση των γενεών και η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ τους, καθώς και η προτροπή για αλληλοκατανόηση, συνάντηση και έκφραση, ενώ κύριο μέλημά μου ήταν, επίσης, να δοθεί η δυνατότητα στους νέους, καθρεφτιζόμενοι στο βιβλίο, να λεκτικοποιήσουν τη διάχυτη δυσφορία, που νοιώθουν και η οποία τους οδηγεί, πολλές φορές, στην απόγνωση και στα άκρα. Να εξυπηρετηθεί με άλλα λόγια η ανάγκη για αναγνώριση και νοηματοδότηση του συσσωρευμένου τραύματος, ατομικού και συλλογικού, που πιέζει σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, να εκφραστεί για να μπορέσει να γιατρευτεί.
Είναι θεωρώ, ως εκ τούτου, τα βιβλία αυτά χρήσιμα για όλες τις γενιές, καθώς μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία συμφιλίωσης, αναζωογονώντας έτσι την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Ετοιμάζετε κάποιο νέο βιβλίο;
Στο Κέντρο Συστημικής Ψυχοθεραπείας και Έρευνας λειτουργούμε πάντοτε με κέντρο τον άνθρωπο. Έτσι, αφουγκραζόμενοι την κρισιμότητα των καιρών, αλλά και το σχεσιακό τέλμα στις ζωές των ανθρώπων, εργαζόμαστε συντονισμένα γι’ αυτήν την έννοια του «Μαζί», που ήδη αναφέραμε, στη συνομιλία μας, αρκετές φορές. Υπάρχουν, συνεπώς, πολλά σχέδια στα σκαριά και εστιάζουμε, καθώς η ίδια η εποχή το απαιτεί, στο να δράσουμε με έναν ολιστικότερο τρόπο που δεν θα περιορίζεται στην «πεπατημένη», ούτως ώστε να συμβάλλουμε, με το δικό μας λιθαράκι, στην άρση των διαφυλικών και διαγενεακών προκαταλήψεων, μέσα από αυτή την εξυγίανση και τη συμβολική αποκατάσταση, ενδοψυχικά, του διπόλου, του άνδρα - πατέρα και της γυναίκας - μητέρας, καθώς και στη σύνθεση μιας νέας διαπροσωπικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Σε ένα καινούργιο και διαφορετικό «μαζί», αυτόνομων και ολοκληρωμένων οντοτήτων, που θα μπορούσε, εν τέλει, να οδηγήσει σε μια εκτεταμένη κοινωνία, διορθωτικών εμπειριών.
Βιογραφικό Σημείωμα
Η Ελισάβετ Μπαρμπαλιού είναι Ψυχολόγος ΜSc– Ψυχοθεραπεύτρια, Οικογενειακή Θεραπεύτρια (ECP), Πρόεδρος και Επιστημονική Υπεύθυνη του Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας και Έρευνας (ΚΕ.ΣΥ.Ψ.Ε.) και Συγγραφέας των βιβλίων:
«Η επιστροφή του άνδρα» και «Γεννήθηκα στον Βορρά, μεγάλωσες στον Νότο». Σπούδασε Κλινική και Εργασιακή Ψυχολογία στο πανεπιστήμιο Nanterre Paris X, στο Παρίσι. Εκπαιδεύτηκε στη Συμβουλευτική Επαγγελματικού Προσανατολισμού στην Academie des Versailles (Ακαδημία των Βερσαλλιών) και στην ISON Psychometrica, στην Αθήνα, αλλά και σε θέματα έρευνας στο INRP (Εθνικό Ινστιτούτο Παιδαγωγικής Έρευνας του Παρισίου). Ειδικεύτηκε, επίσης, στη Συστημική Ψυχοθεραπεία Ατόμων, Ομάδων και Οικογένειας στο Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων, ενώ είναι πιστοποιημένη Μουσικοθεραπεύτρια στη μέθοδο GIM, υπό την αιγίδα του Swedish Advanced Bonny Method GIM Training Program–Association for Music and Imagery.
Με κλινική εμπειρία άνω των 35 χρόνων έχει προσφέρει τις υπηρεσίες της σε πλήθος ατόμων και φορέων, ενώ έχει συμμετάσχει σε διαλέξεις και επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Παράλληλα, αρθρογραφεί τακτικά σε επιστημονικά περιοδικά και στον ημερήσιο τύπο.
Δείτε περισσότερα: https://psychotherapycenter.gr/
Ιδιότητες Ομιλητή
Ψυχολόγος ΜSc – Ψυχοθεραπεύτρια
Οικογενειακή Θεραπεύτρια (ECP)
Μουσικοθεραπεύτρια (GIM)
Πρόεδρος & Επιστημονική Υπεύθυνη του Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας και Έρευνας (ΚΕ.ΣΥ.Ψ.Ε.)
Διαβάστε επίσης:
-
[1] «Μαζί» στον Δρόμο της Συμφιλίωσης των Δύο Φύλων:
https://psychotherapycenter.gr/mazi-ston-dromo-tis-simfiliosis-ton-dio-fillon/
Ακολουθήστε το eirinika.gr στο Google News για ενδιαφέρουσες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε όλες τις αναρτήσεις του eirinika.gr