Πέθανε στα 82 του ο φωτογράφος, Ολιβιέρο Τοσκάνι - Κάθε φωτό & ένα σκάνδαλο - Ο Ιησούς που πέθανε από AIDS, οι ανθρώπινες καρδιές, τα φιλιά των μοναχών

Ο διάσημος Ιταλός φωτογράφος Ολιβιέρο Τοσκάνι πέθανε την περασμένη νύχτα σε νοσοκομείο έξω από την Φλωρεντία, όπου είχε εισαχθεί τις τελευταίες ημέρες.

Ήταν 82 ετών και από το 2022 έδινε μάχη κατά της αμυλοείδωσης, μιας σπάνιας ασθένειας η οποία προκαλεί συγκέντρωση πρωτεϊνών σε διάφορα όργανα του σώματος.

Το είχε αποκαλύψει ο ίδιος σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera τον περασμένο Αύγουστο.

«Έζησα πολύ και πολύ καλά, χωρίς αφεντικό και μόνιμο μισθό, ήμουν πάντα ελεύθερος», είχε δηλώσει στην εφημερίδα του Μιλάνου. Ο Ολιβιέρο Τοσκάνι συνέδεσε το όνομά του με μεγάλες διαφημιστικές εκστρατείες γνωστού ιταλικού οίκου μόδας οι οποίες είχαν προκαλέσει και σειρά επικρίσεων.

Άρχισε να εργάζεται ως φωτογράφος στα δεκατέσσερά του χρόνια και στην συνέχεια σπούδασε φωτογραφία στο Πανεπιστήμιο των Τεχνών της Ζυρίχης.

Συνεργάστηκε με σειρά γνωστών οίκων, αλλά το όνομά του από το 1982 και πέρα συνδέθηκε κυρίως με την ιταλική οικογένεια Μπενετόν.

Δεν δίστασε, στις φωτογραφίες και στις εκστρατείες που υπέγραψε, να δώσει κύριο ρόλο σε θέματα όπως είναι η μαφία, η καταπολέμηση του Aids, της ομοφοβίας, της θανατικής ποινής και του ρατσισμού.

Παράλληλα συνεργάστηκε με τον Ερυθρό Σταυρό, το Ιταλικό Ανώτατο Ινστιτούτο Υγείας και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

Όταν είχε ερωτηθεί ποιο ήταν το πραγματικό μυστικό του, ο Ολιβιέρο Τοσκάνι είχε απαντήσει: «αναζητώ νέα πρόσωπα, ανθρώπους με ενθουσιασμό στα μάτια. Απαιτώ να μην βάφονται, διότι η ομορφιά είναι κάτι άλλο».

Τα τολμηρά πορτραίτα 

Τολμηρά πορτρέτα συνυπάρχουν με αφηρημένα τοπία, εστιάζοντας στις συνεχιζόμενες συζητήσεις για την ενσωμάτωση, τη θρησκεία και τη σεξουαλικότητα.

Πριν από την έκθεση TOSCANI CHEZ MAZZOLENI, ο φωτογράφος μίλησε στο περιοδικό Aesthetica για την εξέλιξη της πρακτικής του και την επανεξέταση του αρχείου του για την έκθεση.

Ερώτηση (A): Η φωτογραφία σας καλύπτει τη διαφήμιση, την αρχιτεκτονική, το ντοκιμαντέρ και τη μόδα. Πώς θα ορίζατε την πρακτική σας; Πώς έχει εξελιχθεί κατά την καριέρα σας;
  
Απάντηση (OT): Δεν αυτοπροσδιορίζομαι ως φωτογράφος μόδας ή διαφήμισης. Δεν είμαι ντοκιμαντερίστας. Δεν δουλεύω για καλλιτεχνικούς διευθυντές ή διαφημιστικές εταιρείες. Βγάζω τις φωτογραφίες που νιώθω ότι πρέπει να τραβήξω. Η φωτογραφία είναι απλώς ένας τεχνικός ορισμός για το πώς κάνεις μια δουλειά. Είμαι δημιουργός. Δουλεύω στη σύγχρονη επικοινωνία και χρησιμοποιώ τη φωτογραφία για να εκφραστώ.

Ερώτηση (A): Τη δεκαετία του 1980 ξεκινήσατε να συνεργάζεστε με την United Colors of Benetton για την οπτική τους ταυτότητα. Γιατί επιλέξατε αυτή την κοινωνικά συνειδητοποιημένη προσέγγιση;

Απάντηση (OT): Αυτό που κάνω καθοδηγείται από τη δική μου οπτική και ιδέες. Δεν πρόκειται για το να παραβώ τους κανόνες. Η μόδα είναι όπως είναι – δεν το διάλεξα εγώ. Δούλευα πολύ για βρετανικά περιοδικά τη δεκαετία του 1970 και του 1980. Με καλούσαν εξαιτίας του τρόπου σκέψης μου για τη μόδα. Δεν με ενδιαφέρει να πουλήσω ρούχα μέσω των εικόνων μου. Αυτό δεν είναι η δουλειά μου. Όταν ξεκίνησα να βγάζω φωτογραφίες, οι περισσότεροι έκαναν ρεπορτάζ για πολέμους. Αντίθετα, αποφάσισα να φωτογραφίσω τη Mary Quant να δημιουργεί τη μίνι φούστα. Αυτό το έβρισκα πολύ πιο πολιτικά, κοινωνικά και ηθικά σημαντικό.

Ερώτηση (A): Είστε υπέρμαχος της ισότητας, προωθώντας ποικίλες επιλογές casting σε μια βιομηχανία που προβάλλει συγκεκριμένα πρότυπα ομορφιάς. Τι σας ενέπνευσε;

Απάντηση (OT): Όλα αυτά είναι μέρος της σκέψης μου. Δεν διάλεγα μοντέλα από πρακτορεία. Έφτιαξα ένα γραφείο, το Sauvage Casting, όπου φωτογράφιζα ανθρώπους που συναντούσαμε στον δρόμο. Ήταν πολύ πιο ενδιαφέρον. Αυτή ήταν η προσέγγισή μου στη μόδα.

Ερώτηση (A): Πώς έχει επηρεάσει η ακαδημαϊκή σας εργασία την πρακτική σας;
 
Απάντηση (OT): Η εκπαίδευσή μου ήταν πολύ εξειδικευμένη, επηρεασμένη από το Bauhaus. Το 1993, ίδρυσα την Ακαδημία Αρχιτεκτονικής στο Mendrisio. Δίδαξα για μερικά χρόνια, αλλά βαρέθηκα και έφυγα. Ήταν μια καλή εμπειρία.

Ερώτηση (A): Τι σημαίνει για εσάς η έκθεση αυτών των έργων μαζί;
  
Απάντηση (OT): Εστιάζω περισσότερο στο παρόν παρά στο παρελθόν. Δεν μου αρέσουν τα αρχεία. Ευτυχώς, άλλοι επιλέγουν τα έργα για τις εκθέσεις.

Ερώτηση (A): Γιατί επιλέξατε την τεχνική εκτύπωσης σε τσιμέντο;

Απάντηση (OT): Η εκτύπωση σε τσιμέντο είναι μια ενδιαφέρουσα δοκιμή, ειδικά για το έργο Grande Cretto που βασίζεται σε τσιμεντένιο Land Art στη Σικελία. Η φωτογραφία είναι πληροφορία, επικοινωνία, όχι απαραίτητα για να κρέμεται στον τοίχο.

Η σκανδαλώδης διαφημιστική καμπάνια

Ο Oliviero Toscani και η διαφημιστική του καμπάνια για τη μάρκα ανδρικών ρούχων Ra-Re πυροδότησε επίσης μια έντονη διαμάχη πριν από δέκα χρόνια, με τις φωτογραφίες του που απεικονίζουν ομοφυλόφιλους να φιλιούνται.

Οι αντιδράσεις στην Ιταλία και οι θέσεις που ελήφθησαν για τα δικαιώματα της κοινότητας ήταν πολύ έντονες.

Τον Σεπτέμβριο του 2007, δεσμεύτηκε στον αγώνα κατά της ανορεξίας με μια νέα συγκλονιστική διαφημιστική καμπάνια για την No-l-ita, μια ιταλική μάρκα ρούχων, φωτογραφίζοντας την Isabelle Caro, μια νεαρή γυμνή ανορεξική γυναίκα με σκελετό σώμα.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2011, κυκλοφόρησε ένα ημερολόγιο αποτελούμενο από διαφημιστικές φωτογραφίες που έδειχναν μόνο γυναικεία γεννητικά όργανα σε κοντινό πλάνο και στο τέλος της ίδιας χρονιάς ξεχώρισε θεωρώντας τα φωτομοντάζ της καμπάνιας UNHATE παρουσιάζοντας «πάθη» κεφάλια της πολιτείας που φιλιούνται στα χείλη.

Αγαπημένος ή μισητός από το ευρύ κοινό, ο Oliviero Toscani θα μείνει στην ιστορία ως με εξέχουσα δημιουργική προσωπικότητα.

Σπάζοντας τους κώδικες, ο Ιταλός φωτογράφος προκάλεσε τον κόσμο να απελευθερωθεί από την υποκρισία και τη σωστή σκέψη.