Ντόινγκκκκ! 500 χρόνια χρειάζεται για να διασπαστεί μια πλαστική σακούλα στο περιβάλλον! Της κήρυξε πόλεμο η Ευρωβουλή!

Στόχους για τη δραστική μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας και άλλων πλαστικών υλικών που δεν ανακυκλώνονται εύκολα έθεσε πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το αντιπροσωπευτικό σώμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης δείχνει διατεθειμένο να ανοίξει το μέτωπο για την αποφασιστική μείωση του όγκου των πλαστικών που χρησιμοποιούνται και τελικά σε μεγάλο βαθμό καταλήγουν ως επικίνδυνα απόβλητα στο περιβάλλον.

Μέχρι το 2019 σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να μειωθεί κατά 80% η κατανάλωση πλαστικής σακούλας μιας χρήσης, σύμφωνα με ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο, καθώς το 2010 είχαν χρησιμοποιηθεί στην Ε.Ε. 95,5 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες! Στις μέρες μας υπολογίζεται πως έχουν ξεπεράσει τα 100 δισεκατομμύρια κομμάτια. Τουλάχιστον οκτώ δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες καταλήγουν στο φυσικό περιβάλλον με καταστροφικές συνέπειες για τα οικοσυστήματα. Μάλιστα, σύμφωνα με προβλέψεις της Κομισιόν, εάν ο τρόπος κατανάλωσής τους συνεχίσει να είναι ο ίδιος, η συνολική παραγωγή πλαστικών στην Ευρώπη μπορεί ακόμη και να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050.

Βεβαίως, ο ευρωπαϊκός στόχος δεν είναι ακόμα δεσμευτικός. Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου είναι το πρώτο βήμα. Θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ε.Ε., οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου και πάντως εντός του 2014.

Θα επιλέξουν τον τρόπο

Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου δεν καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο η κάθε χώρα θα πετύχει τον στόχο. Κάθε κράτος-μέλος θα επιλέξει το δικό του πλαίσιο. Επιβολή φόρων, εισφορών, περιορισμών ή και απαγορεύσεων είναι μεταξύ άλλων τα «όπλα» που διατίθενται. Οπως υπογράμμισε ο επικεφαλής της επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου Ματίας Γκρότε, στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός τους, και από 176 σακούλες που χρησιμοποιεί ετησίως ο κάθε Ευρωπαίος στις μέρες μας, να πέσει στις 35 σε πέντε χρόνια. Στη Γερμανία κάθε πολίτης χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 71 σακούλες ετησίως, οι 64 μιας χρήσης.

Από τον στόχο εξαιρούνται οι ιδιαίτερα λεπτές πλαστικές μεμβράνες που χρησιμοποιούνται σήμερα, για παράδειγμα για το τύλιγμα ψαριών και γαλακτοκομικών προϊόντων.

Εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκφράστηκαν διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί ο στόχος. Οι Χριστιανοδημοκράτες, για παράδειγμα, τάσσονται γενικά κατά της απαγόρευσης της πλαστικής σακούλας και προκρίνουν μέτρα οικονομικής επιβάρυνσης της χρήσης της. Αναφέρονται συχνά στο παράδειγμα της Ιρλανδίας, η οποία με την επιβολή ενός μικρού τέλους κατάφερε να μειώσει την κατά κεφαλήν κατανάλωση από τις 300 στις 21 σακούλες τον χρόνο.

Παρότι η τεχνολογία της ανακύκλωσης και της ανάκτησης υλικών από τα απόβλητα έχει εξελιχθεί ιδιαίτερα, τα πλαστικά είδη δεν ανακυκλώνονται εύκολα. Αφενός γιατί περιέχουν πολυμερισμένα υλικά που δεν ανακυκλώνονται, αφετέρου γιατί συχνά αναμειγνύονται με υλικά που έχουν διαφορετική χημική συμπεριφορά. Το αποτέλεσμα είναι πως, σύμφωνα με στοιχεία του ευρωβουλευτή Ν. Χρυσόγελου, σε ποσοστό μόνο 32% οι πλαστικές συσκευασίες και σε 23% οι πλαστικές σακούλες ανακυκλώνονται.

Ειδικά στην Ελλάδα που περιβρέχεται από θάλασσα, το πρόβλημα της πλαστικής σακούλας είναι ακόμα πιο έντονο. Οι πλαστικές σακούλες κυριαρχούν μεταξύ των απορριμμάτων που συναντάμε στις ελληνικές ακτές, ενώ σύμφωνα με έρευνες του Πανεπιστημίου Πατρών, η πλαστική σακούλα μιας χρήσης, το πλαστικό μπουκάλι νερού και το αλουμινένιο κουτάκι αποτελούν το 50% των σκουπιδιών που βρίσκεται στον θαλάσσιο πυθμένα. Μεταξύ των απορριμμάτων που επιπλέουν στη θάλασσα, το πλαστικό αποτελεί πάνω από το 80%.

«Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς μιας χρήσης είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα για το θαλάσσιο περιβάλλον. Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης που δεν έχει λάβει νομοθετικά μέτρα για να τελειώσει αυτός ο τρόπος μεταφοράς τροφίμων», είπε ο Ευάγγελος Κουκιάσας, πρόεδρος του Δικτύου Μεσόγειος SOS, παρουσιάζοντας την εκστρατεία καθαρισμού ακτών για το 2014.

Η φετινή εκστρατεία του Δικτύου Μεσόγειος SOS επικεντρώνεται στην ανάδειξη του προβλήματος που προκαλεί στο περιβάλλον η χρήση της πλαστικής σακούλας. Η συζήτηση και οι αποφάσεις για τις πλαστικές σακούλες εντάσσονται σε μια γενικότερη προσπάθεια για τη μείωση των αποβλήτων και την ανάπτυξη της ανακύκλωσης. Μελέτες του Ευρωκοινοβουλίου έχουν δείξει πως η αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σε πιο πράσινη κατεύθυνση θα οδηγούσε στην εξοικονόμηση έως και 70 δισ. ευρώ ετησίως και στη δημιουργία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο 400.000 νέων θέσεων εργασίας στον κλάδο της διαχείρισης και ανακύκλωσης απορριμμάτων.