Παιδιά με πίεση και χοληστερίνη; Κι όμως, υπάρχουν!

Της Ελένης Καραγιάννη

Η υψηλή χοληστερίνη και η υπέρταση είναι στο μυαλό μας ως παθήσεις που αφορούν ανθρώπους μεγάλης ηλικίας. Κι όμως, αφορούν και ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών στη χώρα μας.

Δεν έχουν μάθει ακόμα να γράφουν και να διαβάζουν, κι όμως οι εξετάσεις αίματός τους εύκολα θα μπορούσαν να μπερδευτούν στο μικροβιολογικό κέντρο με αυτές του παππού τους! Πράγματι, στη χώρα μας όλο και περισσότερα παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας που μέχρι πρόσφατα θεωρούσαμε ότι αφορούσαν μόνο ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, όπως η υπερχοληστεριναιμία και η υπέρταση. Η είδηση ότι ένα στα τέσσερα Ελληνόπουλα προσχολικής ηλικίας έχει υψηλή χοληστερόλη, ένα στα δύο έως τρία έχει αυξημένο βάρος και ένα στα τρία έχει υπέρταση, όπως προκύπτει από τις μελέτες του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, προκαλεί όχι απλώς εντύπωση αλλά… πανικό! Όμως, με την παιδική παχυσαρκία να γίνεται ένα φαινόμενο με όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, στο οποίο μάλιστα η χώρα μας κατέχει την ευρωπαϊκή πρωτιά, το πρόβλημα αφορά πλέον όλο και περισσότερα παιδιά.

Tι σημαίνει «έχει χοληστερίνη»;

Η χοληστερίνη (ή χοληστερόλη, όπως είναι η επίσημη ιατρική ονομασία της) είναι μια λιπαρή ουσία που εκκρίνεται από το συκώτι. Πρόκειται για ένα από τα λιπίδια που παράγει ο οργανισμός μας και παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία των μεμβρανών των κυττάρων και τη σύνθεση κάποιων ορμονών. Στην πραγματικότητα, τα λιπαρά των τροφών δεν είναι απαραίτητα για την παραγωγή της, αφού το σώμα μας θα έχει αρκετή χοληστερίνη για να συνεχίσει να λειτουργεί μια χαρά, ακόμα κι αν δεν ξαναφάμε παγωτό ή μπριζόλα στη ζωή μας. Κι αυτό γιατί το συκώτι παράγει έτσι κι αλλιώς περίπου 1.000 mg την ημέρα - ποσότητα υπεραρκετή για να καλύψει τις ανάγκες μας. Όταν η ουσία αυτή κυκλοφορεί στο αίμα σε υψηλή συγκέντρωση, τότε αρχίζουν τα προβλήματα, τα οποία βέβαια δεν εμφανίζονται παρά μετά από αρκετά χρόνια. Έτσι, είναι δύσκολο να σκεφτεί ένας γονιός ότι το παιδί του μπορεί να έχει υψηλή χοληστερόλη, καθώς δεν υπάρχουν ενδείξεις στην εικόνα της υγείας του. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε σε ποιο επίπεδο κυμαίνεται, κυρίως εάν υπάρχει ιστορικό υψηλής χοληστερόλης ή καρδιοπαθειών στην οικογένεια. Γιατί οι βλάβες στις αρτηρίες, όπως για παράδειγμα οι πλάκες αθηρωμάτωσης και η αρτηριοσκλήρυνση, που δημιουργούνται λόγω ψηλής χοληστερόλης στο αίμα, φαίνεται πως αρχίζουν να σχηματίζονται από πολύ νωρίς στην παιδική ηλικία. Επιπλέον, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που έχουν υψηλή χοληστερόλη, είναι πολύ πιθανό να συνεχίσουν να τη διατηρούν και αργότερα. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, που προέρχονται από τη Νέα Υόρκη και παρουσιάστηκαν σε συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολογίας, τα παιδιά ηλικίας από 3 έως 4 ετών που έχουν υψηλή χοληστερόλη αίματος θα συνεχίσουν να την έχουν και 5 χρόνια αργότερα. Ακόμη ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα των ερευνών αυτών είναι ότι τα παιδιά ηλικίας 3-4 ετών με υψηλή χοληστερόλη, που ακολουθούν μια διατροφή χαμηλή σε λιπαρές ουσίες, πετυχαίνουν να χαμηλώσουν τα επίπεδά της.


Πώς να ρίξετε τη χοληστερίνη όλης της οικογένειας

• Ακολουθήστε μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα και δημητριακά ολικής άλεσης.
• Προτιμήστε τα άπαχα κρέατα και τα πουλερικά και εξασφαλίστε την πρωτεΐνη που χρειάζεστε από φυτικές πηγές, όπως όσπρια και ξηρούς καρπούς.
• Περιορίστε τα κορεσμένα λιπαρά που καταναλώνετε μέσα από επεξεργασμένες τροφές, όπως μπισκότα, πατατάκια, τηγανητά κλπ.
• Επιλέγετε γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά, εφόσον το παιδί είναι πάνω από 5 ετών και εάν συμφωνεί ο παιδίατρός του.
• Χρησιμοποιήστε μόνο ελαιόλαδο στο μαγείρεμα.
• Φροντίστε να γυμνάζεστε συστηματικά. Η άσκηση αυξάνει τα επίπεδα της «καλής» χοληστερίνης. Τα παιδιά θα πρέπει να ασκούνται παίζοντας, τρέχοντας, κάνοντας ποδήλατο κλπ., τουλάχιστον για δύο ώρες καθημερινά.

Τα όρια της χοληστερίνης στα παιδιά
Oι μέσες φυσιολογικές τιμές για παιδιά 2-14 ετών είναι:

-Ολική χοληστερίνη <170 mg/dl
-HDL («καλή» χοληστερίνη) >35 mg/dl
-LDL («κακή» χοληστερίνη) <110 mg/dl
-Τριγλυκερίδια 35-115 mg/dl

Ο παιδίατρος, αφού μελετήσει το οικογενειακό ιστορικό, αποφαφασίζει κάθε πότε θα πρέπει το παιδί να κάνει γενικές εξετάσεις αίματος. Σε κάθε περίπτωση, οι εξετάσεις θα πρέπει να γίνουν πριν από την ένταξη του σχολείου. Στην περίπτωση που οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και τον τρόπο ζωής δεν φέρουν αποτελέσματα, ο γιατρός είναι πιθανό να αποφασίσει να χορηγηθούν στο παιδί φάρμακα.

Info:
Στο Νοσοκομείο Παίδων «Aγλαΐα Kυριακού», λειτουργεί Λιπαιδιμικό Iατρείο, στο οποίο παρακολουθούνται παιδιά με αυξημένη χοληστερίνη.
Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε με το Kέντρο του Νοσοκομείου στο τηλ.: 210-7726000.

Ανήλικοι με πίεση!

Η υψηλή αρτηριακή πίεση ονομάζεται υπέρταση και, μολονότι παρουσιάζεται πιο συχνά στους ενηλίκους, μπορεί να αφορά και τα παιδιά, ακόμα και τα βρέφη. Με τον όρο «αρτηριακή πίεση» εννοούμε την πίεση που ασκεί το αίμα στα αιμοφόρα αγγεία, καθώς αντλείται από την καρδιά. Αυξάνεται όταν η καρδιά συσπάται, ώστε να προωθήσει αίμα προς τα αγγεία (συστολική πίεση), και μειώνεται όταν η καρδιά χαλαρώνει ανάμεσα σε δύο παλμούς (διαστολική πίεση), αλλά ακόμα και τότε υπάρχει σε ένα μικρότερο βαθμό. Η πίεση αλλάζει κάθε λεπτό, καθώς επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η φυσική δραστηριότητα, η ηρεμία, η θερμοκρασία του σώματος, η διατροφή, η συναισθηματική κατάσταση του ατόμου ή η κατανάλωση κάποιων φαρμάκων. Όταν κάποιος έχει υψηλή πίεση, τότε η καρδιά και οι αρτηρίες έχουν πιο δύσκολο έργο να επιτελέσουν και ταλαιπωρούνται περισσότερο. Εάν η κατάσταση αυτή συνεχίζεται για καιρό, το καρδιαγγειακό σύστημα παύει να λειτουργεί όσο καλά θα έπρεπε, ενώ και άλλα όργανα, όπως τα νεφρά και ο εγκέφαλος, μπορεί να επηρεαστούν. Εάν όμως η υπέρταση αντιμετωπιστεί έγκαιρα, το παιδί μπορεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή.

Τι τους ανεβάζει την πίεση;

Οι αιτίες της υψηλής πίεσης στα παιδιά ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία τους. Στα βρέφη, συχνά αποτελεί «παρενέργεια» της προωρότητας, ενώ στα νήπια τις περισσότερες φορές σχετίζεται με την εκδήλωση κάποιας άλλης ασθένειας (π.χ. πρόβλημα στα νεφρά ή ορμονικές διαταραχές). Στα παιδιά σχολικής ηλικίας και τους εφήβους, η υπέρταση συνδέεται κυρίως με την παχυσαρκία, την κακή διατροφή, το στρες και την ανεπαρκή άσκηση. Η πάθηση σπάνια προκαλεί συμπτώματα (όπως πονοκέφαλο, ζαλάδα, οπτικές διαταραχές κλπ.), γι’ αυτό ο μόνος τρόπος να γνωρίζουμε την ύπαρξή της είναι ο τακτικός έλεγχος της πίεσης. Συνήθως, οι παιδίατροι συμπεριλαμβάνουν τη μέτρησή της στον τακτικό έλεγχο της υγείας του παιδιού. Εάν υπάρχει ιστορικό υπέρτασης στην οικογένεια ή το παιδί είναι παχύσαρκο, είναι πιθανό ο γιατρός να σας ζητήσει να τη μετράτε πιο συχνά. Οι φυσιολογικές τιμές της αρτηριακής και συστολικής πίεσης εξαρτώνται άμεσα από την ηλικία, το φύλο, αλλά και το ύψος του παιδιού.

Πώς να ρίξετε την πίεση

• Εάν η υπέρταση οφείλεται σε κάποια άλλη ασθένεια που ταλαιπωρεί το παιδί, τότε η αντιμετώπισή της θα είναι αρκετή ώστε να επανέρθει η πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα. Εάν όμως δεν σχετίζεται με κάποια πάθηση, τότε θα πρέπει να ελεγχθεί το βάρος, οι διατροφικές συνήθεις και ο τρόπος ζωής του και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές (απώλεια βάρους, αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, μείωση της πρόσληψης αλατιού, γυμναστική ή και εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης).
• Η γυμναστική συνιστάται σε όλους όσοι πάσχουν από υπέρταση, ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Η καλή φυσική κατάσταση βοηθά στον έλεγχο του βάρους και τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
• Εάν το παιδί είναι υπέρβαρο, η υιοθέτηση ενός προγράμματος διατροφής υπό την καθοδήγηση παιδιάτρου και διατροφολόγου θα βελτιώσει την κατάσταση της υγείας του.
• Οι περισσότεροι γιατροί δεν συστήνουν τη χορήγηση αντιυπερτασικών φαρμάκων σε παιδιά. Στην περίπτωση, όμως, που η πίεση είναι πολύ υψηλή και οι αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής δεν φέρουν αποτελέσματα, τότε τα φάρμακα κρίνονται πιθανόν απαραίτητα.

Με τη συνεργασία του δρ. Σπύρου Ράμμου (παιδίατρος, παιδοκαρδιολόγος, διευθυντής της Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής του Ωνάσειου Καρδοχειρουργικού Κέντρου).

Πηγή: kids.in.gr